Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 1.djvu/446

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.

rękopisów, zbiór zabytków przedhistorycznych. B. jest głównem ogniskiem umysłowego życia Serbów łużyckich; najbliższa okolica jest zupełnie serbską; w mieście, pomimo większości niemieckiej, można poznać, że się jest w sercu Łużyc; na niektórych sklepach napisy serbskie. Tu ma siedlisko Macica serbska, stowarzyszenie założone w r. 1847 celem wydawania książek, dom własny na aeussere Lauenstrasse, biblioteka, nieco manuskryptów, mały zbiorek archeologiczny, złożony tymczasowo w muzeum miejskiem. Lumir, rodzaj resursy literackiej. Drukarnia serbska znanego w historyi odrodzenia górno-łużyckiego Smolera. Redakcye czasopism: Serbske Nowiny, Łuziczan, Serbska Lipa, Katholski Posoł, Czasopis Macicy Serbskeje (O ruchu umysłowym górno-łużyckim ob. Łużyce). Bliższe wiadomości o B. „Bautzen und seine Umgebung, Führer für Techniker, Industrielle etc.“ przez J. A. v. Wagnera“. Andree (tendencyjnie niechętny) „Wendische Wanderstudien,“ Stuttgart. 1874 str. 1–19. Pod względem informacyjnym: „Adressbuch für die Stadt Bautzen. Ende April 1879. Nach amtlichen Quellen zusammengestellt.“ Pod względem historycznym: Köhler „Die Geschichte der Oberlausitz“; Knothe „Urkundliche Grundlagen zu einer Rechtsgeschichte der Oberlausitz“. Pod względem kościelnym i szkolnym: Jakób i Kuczank „Sserbske horne Łużicy“ 1848. A. J. P.

Budyszynek, ob. Budyszink.

Budzanów, miasto, pow. czortkowski, nad Seretem, o 2 mile na północ od Czortkowa. Przestrzeń posiadłości większej: roli ornej 729, łąk i ogrodów 193, pastwisk 458, lasu 2234; posiadłość mniejsza: roli ornej 216, łąk i ogr. 234, pastwisk 56, lasu 11 morg. Pomimo że leży na Podolu, okolica jest leśną; gdyż brzegi Seretu, stanowiące tu dość znaczne wysokości, lasami są porosłe. Ludności rzym. kat. 1100, gr. kat. 1674, izraelitów 1887; razem 4661. B. ma sąd powiat., należący do sądu obwodowego w Tarnopolu, notaryat, urząd pocztowy nieerarialny i parafie obudwu obrząd. Rzym. kat. początek niewiadomy; okazuje się jednakże z odnowienia erekcyi w 1630 roku przez Jana i Marcina z Chodorostawu Chodorowskich, że już dawno przedtem ta parafia istniała. Do tej parafii należą: Łaskowce z 350, Skomorosze z 123, Wierzbowiec z 1100, Zwiniacz z 126 rzym. kat. dusz; razem liczy ta parafia rzym. kat. 2799. W B. jest klasztor sióstr miłoś., fundowany przez Michała Kulczyckiego, byłego kanonika i proboszcza w Budzanowie w 1846 roku; siostry utrzymują szpital oraz szkółkę dla sierót; w tym klasztorze jest kaplica, w której odprawia się nabożeństwo; w Łaskowcach znajduje się prywatna kaplica dla użytku właściciela tych dóbr. Parafia ta należy do dekanatu czortkowskiogo archidyecezyi lwowskiej. Gr. kat. parafia należy również do gr. kat. dekanatu czortkowskiego archidyecezyi lwowskiej. B. posiada szkołę etatową 2-klasową. Jest tu kasa pożyczkowa z funduszem zakładowym 2317 złr. 70 ct. W tej miejscowości znajduje się zamek, niegdyś obronny. W czasie najazdów tatarskich stoczono w okolicy kilka utarczek z nieprzyjacielem. B. jest gniazdem rodziny Budzanowskich. Właściciel większej posiadłości Władysław hr. Baworowski.

Budzeń, wś, pow. garwoliński, gm. Rębkowska Wola. Ma 2 dm., 36 mk., 149 m. gruntu.

Budzewo, ob. Budzów.

Budziak, Budżak. Tak się zwała była ziemia Nogajców czyli tatarów budziackich, obfitująca w jeziora słone, limany; miejscowość naga, pusta, wody słodkiej brak, w dzisiejszej Bessarabii. Mniej więcej B. stepy zajmowały pow. kagulski, akermański, benderski, izmailski. To gniazdo tatarów budziackich, osiadłych między tatarami dobruckiemi na płd. i oczakowskiemi nad morzem, hołdujących turkom i podległych hanowi swemu, w XVIII w. zajęli przybysze-osadnicy. Wyraz „budżak“ znaczy po turecku „kąt.“

Budziaki, wś i os. leśna, pow. wieluński, gm. Kamionka, par. Pątnów.

Budziaki, folw., pow. inowrocławski, ob. Liszkowo.

Budziarze, wś, nad rz. Tanwią, z prawego brzegu, pow. biłgorajski, gm. Biszcza, par. Tarnogród. Leży śród lasów, liczy 239 dm. Należy do ordynacyi Zamojskich.

Budziczno, folw., pow, sieradzki, gm. Barczew, parafia Chojne, ludności 81, rozległa morg 131.

Budziejewo, 1.) wś, pow. wągrowiecki, 10 dm., 102 mk., 13 ew., 89 kat., 47 analf. 2.) B., domin., pow. wągrowiecki, 1691 m. rozl., 8 dm., 131 mk.; 1 ew., 130 kat., 73 analf. St. poczt. Mieścisko o 3 kil., st. kol. żel. Pobiedziska (Pudewitz) o 35 kil., Rogożno o 28 kil. Własność Świnarskiego.

Budziejowice, wś, pow. miechowski, gm. Łętkowice, par. Niegardów, odl. od Miechowa 17 w. Ma 11 dm. murow., 87 mk., 113 m. ziemi. B. w XV w. należały do Spytka z Melsztyna h. Leliwa (Długosz).

Budzienicze, wieś, pow. borysowski, własność Bułhaków; dobra mają 7936 dzies. rozl.

Budzieszyn, 1.) inaczej B wielki, wieś w pow. grójeckim, gminie i par. Drwalew, od Warszawy odl. mil 6, od Góry mil 2, od Grójca i od rzeki Pilicy 1 i pół mili. Rozległość ogólna m. 1370 i pół, z czego do 12 osad włościańskich należy m. 371 i pół; z przestrzeni