Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 1.djvu/339

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.

odkąd zamek osiecki podupadł.

Borzejewo, wś, pow. łomżyński, gm. t. n., par. Wizna, należy do sądu gm. okr. I w Piątnicy, st. poczt. w Łomży. B. gm., urząd gm. we wsi Bronowo, ludności 7306, rozległości 11020 m. W gminie istnieje gorzelnia, browar, cegielnia, tartak, młyny wodne i wiatrak; szkół początkowych dwie. W skład gminy wchodzą: Borzejowo, Bronowo, Janczewo, Kokoszki-grzędy, Kotowo, Kotówek, Kramkowo, Małachowo-piekło, Męczki-sulkowo, Nieławice-boleścino, Niwkowo, Ruś, Rutki - Nory, R.-zaborowo, Sambory - bukowo, Sieburzyn, Srebrowo, Wierciszewo, Wizna i Zanklewo.

Borzejewo, ob. Bożejewo.

Borzen...., ob. Borzę...

Borzeń, wś i folw., pow. płocki, gm. Swięcice, par. Orszymowo, leży przy rzeczce Ryksie, folw. liczy 2 dm. i 10 mk., 222 m.; wś, B. liczy 7 dm., 66 mk. i 5 morg ornej ziemi. Tu urodził sie znany badacz dziejów ziemi płockiej i Mazowsza W. H. Gawarecki.

Borzenkowice, wś, pow. będziński, gm. Wojkowice-kościelne, par. Siemonia, 32 dm., 273 mk., ziemi 405 m.

Borzesławice, Borysławice, niem. Borislawitz, mko targowe i wś, pow. kozielski, par. Kościęcin. Trzy jarmarki.

Borzestowo, ob. Borzystowo.

Borzetuchomie, niem. Borntuchen, wś parafialna katol. w reg. koszalińskiej, pow. bytomski, 826 mk., st. poczt.

Borzewisko, 1.) wś i folw., nad rz. Wartą, pow. turecki, gm. Niewiesz, par. Uniejów. Leży na wzgórzu, w pięknem położeniu, własność niegdyś Borzewiskich, w 18 w. Milewskich, Rekowskich. Szambelan Milewski wyjednał przywilej na miasto, wytknął plan, zaczął budować, lecz zamiar upadł. Jego kapelan ksiądz Wolmer, pijar, utrzymywał tu pensyonat dla młodzieży szlacheckiej, w liczbie której kształcił się późniejszy arcybiskup Fijałkowski. Ślady wielkiego ogrodu, cały system zarosłych dziś stawów, murowane budowle świadczą o dawnej zamożności i pieczołowitości właścicieli. Opodal folwarku stoi drewniany kościół, filialny. Na obszernem terytoryum B. powstało kilka kolonij: Leśnik z 18 w. dotąd niemiecka; inne.: Paulina, Izabela, Dzierzążna, Grochowa, nowe, czysto-polskie, składają sie z osad 15–45 morgowych, zamożne, dobrze utrzymane; przy obfitości nadrzecznych łąk inwentarze piękne. Wsie zbudowane prawidłowo, z ogródkami przy chatach, drogi wysadzone drzewami. Resztę folwarków obecnie rozprzedano na cząstki wlościanom. Borzewisko kol., obejmująca 40 osad, ciagnie się nad samą Wartą, w nizinie; grunta dobre; okupnicy i uwłaszczeni, każdy na swym kawałku, bez wspólności i szachownic. 2.) B., kolonia, pow. sieradzki, gm. Bogumiłów, par. Cnojne, odległe od Sieradza w. 10; rozległości mórg 532 w posiadaniu włościan, ludności 204, wyz. katolickiego; wiatrak produkuje rocznie 500 korcy mąki, gospodarstwa zamożne.

Borzewo, Bożewo, 1.) B.-Szlacheckie, folw. pryw. i wieś włośc., pow. płoński, gm. Starożęcin, paraf. Gralewo i Baboszewo; folwark zajmuje powierzchni 238 m., liczy 17 mk., 4 dm., z tych 2 murowane; do folwarku należy kuźnia. 2.) B.-Kmiece, wieś drobnych właścicieli, pow. płoński, gm. Starożęcin, parafia Gralewo, liczy 31 mk., 4 dm., powierzchni 292 m., w tem gruntu ornego 254 m. 3.) B., folw., pow. płoński, gm. Wychodź, par. Chociszewo, leży przy rzece Struga zwanej, należy do dóbr Smoszewo. 4.) B. vel Bożewo-kościelne, wś włośc., folw. pryw. i probostwo, gm. Lisewo, pow. sierpecki, par. Bożewo; wieś włościańska, liczy 297 mk., 39 dm., powierzchni 425 m., we wsi znajduje sie kościół par. katolicki z r. 1453, szkółka elementarne, karczma i wiatrak; folwark pryw. liczy 75 mk., 12 dm. mieszkal., powierzchni 913 m., w tej liczbie 70 m. gruntu ornego. Par. B. dek. sierpeckiego 777 dusz liczy.

Borzęcice, wś, pow. krotoszyński, 116 dm.; 841 mk.; 26 ew., 815 kat.; 296 analf.

Borzęciczki, niem. Radenz, dobra szl., pow. krotoszyński; 16,336 m. rozl., 12 miejscowości: 1) B., 2) wieś Wielowieś, 3) Wronowo, 4) Kaczagórka; 5) folw. Ludwikowo (Ludwigshof); 6) Bułaków; 7) Berdychów; 8) Gałąski; 9) Dembowice; 10) Brzoza (Birkenfeld); 11) Mycielin; 12) Międzyborze (Mittelwalde); 61 dm.; 997 mk.; 163 ew., 830 kat., 4 żydów 380 analf. Kościół par. należy do dek. koźmińskiego. Ajentura pocztowa, st. telegraf. w miejscu; st. kol. żel. Koźmin o 9 kilom. W XVI w. Krzysztof Mycielski, dziedzic B., przyjąwszy wyznanie Braci Czeskich, oddał kościół swym spółwyznawcom, od których go wykupił w r. 1660 Marcin Sulmowski; do roku 1649 należał do parafii mokronoskiej; w tym dopiero roku Andrzej Szółdrski, biskup poznański, oddzielną ustanowił parafią borzecicką. Rafał Gajewski, kasztelan rogoziński, odnowił kościół w XVIII w. Trzy są w nim pomniki z kamienia ciosowego: 1) Po lewej stronie ołtarza wielkiego w ścianę wmurowana osoba w zbroi wyobraża Marcina Sulmowskiego, co się z niżej połozonego napisu na tablicy okazuje. 2) Po prawej stronie jest pomnik grobowy Macieja Sulmowskiego, zabitego pod Lubartowem roku 1605, brata tamtego. 3) Pomnik w zakrystyi przedstawia niewiastę w stroju z XVII wieku; napis już jest nieczytelny. W zeszłym wieku B. należały do Radolińskich, z których Juliusz, szambelan króla