Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 1.djvu/211

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.

36 dm., 228 mk., wtem 192 Serbów. A. J. P.

Bielczyny, r. 1870 przezwane Bildschön, wś, nad Bielczyńskiem jeziorem, o małe pół mili od miasta Chełmży, w pow. toruńskim, spora wieś włościańska, obszaru ziemi zajmuje 1015 mórg, mieszkańców liczy 350, pomiędzy którymi 318 prot., a tylko 30 katol. Dawniej należaly do kapituły chełmińskiej, rezydującej przy katedrze w Chełmży, która je otrzymała w podarunku od błog. Jutty. Sławna ta pustelnica, rodu książęcego z Sangershausen, przybyła w te strony ok. r. 1260 i mieszkała w ubogim domku rybackim nad jeziorem. Co dzień o świcie udawała się na nabożeństwo do Chełmży. Później na jej pamiątkę wzniesiono kaplicę w B., ale ją potem zburzyli za drugiego swojego napadu Szwedzi. Dziś jeszczu opowiadają sobie ludzie w całej okolicy, jako św. Jutta nie raz, żeby czasu przysporzyć i drogi ukrócić, przechodziła cudownie śród lata środkiem jeziora. Pochowana jest św. Jutta w pobliskiej Chełmży r. 1264. B. mają szkołę lud. ewang. Kś. F.

Biele, błoto, pow. makowski. Tworzy je rzeka Orzyc, powyżej Krasnosielca, śród lasów koło os. Łazy i poniżej przy wsiach Bagienie, Raki a w ogóle na całej niemal długości.

Biele, 1.) wś, pow. kolski, gm. i par Lubstów., o 3 w. na połd. od Sompolna. W 1827 r. było tu 11 dm. i 104 mk. 2.) B.-Brzeźnica, wś włośc., pow. płoński, gm. i par. Sochocin, nad rzeką Działdówką, o 3 w. od zarządu gminy, 741 morgów rozl., w tem 555 morg. gruntu ornego, 18 dm., w tej liczbie 2 murowane, 229 mk.; we wsi znajduje się szkoła początkowa, dom modlitwy ewangelicki i wiatrak. B. Chu.

Bieleckie, jezioro we wsi Białka, poniżej Biskupic, z prawej strony Wieprza, ma rozl. 60 morg, głęb. około 50 st, według Ludwika Wolskiego. Na mapie woj. top. król. (XX, 2) nie oznaczono wyraźnie; zdaje się, że leży na półn. wsi Białka i dotyka błota ostrowskiego.

Bielecko, wieś, pow. nowogradwołyński, gmina kustawiecka, włościan dusz 372, ziemi włośc. 948 dzies., ziemi dworskiej 921 dzies., własność Żurakowskich. L. R.

Bielejewo, 1.) wś, pow. pleszewski, 5 dm., 52 mk., wszyscy kat., 18 analf., stac. poczt. w miejscu, stac. kol. żel. Jarocin o 7 kil. 2.) B., folw., pow. pleszewski, ob. Mieszków. 3.) B., folw., pow. szamotulski, ob. Dobrojewo.

Bielejka, ob. Meża.

Bieleń, wś i folw., nad rz. Wartą, pow. łaski, gm. Zapolice, par. Strońsk, 21 dm., 250 mk., ziemi włośc. 86, dwor. 1014 mor., w tem ornej 800 (Opuszczony u Zinberga).

Bieleńska, potok, ob. Biała.

Bielew, miasto pow., gub. tulska, o mil 17 od Tuły, leży na lewym górnym brzegu rzeki Oki, przy samem ujściu do niej rzeki Bielewki. W r. 1147 należało do dzielnicy jednej gałęzi książąt czernihowskich. W r. 1438 han tatarski Ułu-Mahmet zajął Bielew. Wielki książę Wasil Wasilewicz Ciemny wysłał przeciw niemu wojsko, a chociaż han, prosząc aby go pozostawiono w Bielewie, oddawał sie zupełnie pod rozkazy księcia, Wasil nie zgodził się i drogo za to przypłacił. Po urządzeniu gubernii tulskiej w r. 1777, Bielew podniesiony do stopnia miasta powiatowego. Tu zakończyła zycie dnia 4 (16) maja 1826 roku. Naj. cesarzowa Elżbieta, wracając po zgonie małżonka swego, Cesarza Aleksandra I, z Taganrogu do Petersburga. Znajdują się w Bielewie 2 monastery, męzki i żeński, 18 cerkwi, mieszkańców 8000, kramów 110, fabryk 2, w których wyrabiają się wyborne noże stołowe. Ma st. p. i bank. Kupcy tutejsi mają rozległe stosunki handlowe, nietylko w Rossyi, ale z Bucharyą, Chiwą i Kiachtą, i prowadzą handel głównie zbożem, pieńką (do 500,000 pudów), łojem (do 15,000 pudów), olejem konopnym (do 20,000 pudów) i skórami. Biełewski powiat zajmuje przestrzeni 1,505 wiorst kw. Liczy mieszkańców 68,820 płci obojga. Położenie w ogólności górzyste. Z jeziora Żupel wychodzi strumień podziemny na 20 sążni i wpada w rzekę Ista. Wyborna glina używa się na wyroby garncarskie, tudzież do fabryk szkła; sprzedaje się jej rocznie do 50,000 pudów, od groszy 20 do 1 złotego pols. za pud na miejscu.

Bielew, wś, pow, mozyrski, przy trakcie wojennym z Mozyrza do Pińska.

Bielewce, okrąg wiejski w gm. Przebrodzie, pow. dziśnieński, liczy w swym obrębie wsie: Bielewce, Korsakowo, Kubliszczyzna, Milejki, Zwociewki, Matwiejowce, Czepuki, Dziechciany, Zaborze; zaśc.: Czyżewszczyzna, Lizowszczyzna, Walentorowszczyzna, Borkowo, Wikirowszczyzna, Galiewszczyzna, Sławszczyzna.

Bielewicze, wś, pow. maryampolski, gm. i par. Wejwey. Ma 18 dm., 192 mk., leży o 34 w. od Maryampola.

Bielewicze, okrąg wiejski w gm. Smorgoniach, pow. oszmiański, liczy w swoim obrębie wsie: Bielewicze, Iżgi, Maciulany, Osipowszczyzna; zaśc.: Krukowo. F. O.

Bielewo, 1.) wieś, pow. kościański; 40 dm., 334 mk.; 134 ew., 199 kat.; 96 analf. 2.) B., domin., pow. kościański; 2490 morg. rozl.; 9 dm.; 217 mk.; 17 ew., 200 kat.; 75 analf. Ma agenturę pocztową; poczta listowa do Gostynia; st. kol. żel. Stare Bojanowo o 26 kil. Niegdyś własność Raszewskiego. M. St.

Bieleżyńce, wś, pow. zasławski, i folw. należący do klucza białogródeckiego dóbr sławuckich.

Bielica, 1.) mko w 1-ym okr. administr. pow. lidzkiego, na prawym brzegu Niemna, przy ujściu Mołczadki i Niemenka, od Wilna 116 wiorst, od Lidy 28 w. Mieszkańców ob.