Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 1.djvu/172

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.

nami; przez środek wsi przechodzi kolej żelazna Karola Ludwika. Przestrzeni posiadłość większa obejmuje roli ornej 945, łąk i ogrodów 166, pastwisk 42, lasu 204 morg. austr.; posiadłość mniejsza obejmuje roli ornej 1198, łąk i ogrodów 456, pastwisk 8 morg. Ziemia podolska, bardzo urodzajna, położenie wysokie, 1666 stóp nad powierzchnię morza wzniesione. Ludności ma: rzym. kat. 214, gr. kat. 320, izraelit. 212, razem 746. Należy do rzym. kat. parafii w Tarnopolu, gr. kat. parafią ma w miejscu, do której należą także wsie: Czystytów z 440 grecko kat. parafian. i Płotycz z 215 duszami; cała parafia ma 975 parafian, należy do dekanatu tarnopolskiego. Kasa pożyczkowa z funduszem zakładowym 244 złr.; browar, własność Samsona Goldenberga i gorzelnia. B. należała długo do rodziny Turkułłów. 6.) B., także Białe zwana, wieś, pow. przemyślański, nad potokiem „Złota Lipa“ zwanym, który w tej wsi bierze początek, a przepłynąwszy przez folwark Pisarówka, po pod wsie Rekszyn, Stryhańce, Dworce, w Buszczu tworzy stawek, stanowi granicę między Buszczem i Poruszynem, przepływa pod wieś Szumlany małe i między wsiami Hirowice i Żuków łączy się z drugim potokiem również „Złota Lipa“ zwanym, tworzy bezpośrednio po tem złączeniu się ogromny staw brzeżański, z którego jako rzeka „Złota Lipa“, dalej ku Dniestrowi dąży. Przestrzeni obejmuje większa posiadłość roli ornej 117, łąk i ogrodów 17, pastw. 55, lasu 564 morg.; posiadłość mniejsza obejmuje roli ornej 1922, łąk i ogrodów 853, past. 173, lasu 53 morg austr.; grunt lichy, moczarowaty, położenie wysokie. Ludności ma rzym. kat. 743, grec. kat. 740, izrael. 27, razem 1510 Wieś ta należy do rzym. kat. parafii do oddalonego o ¾ mili Dunajowa. Grecko kat. parafią ma w miejscu, do której należy także wieś Nowosiółka z 541 parafianami; zatem cała parafia obejmuje 1281 parafian i należy do dekanatu narajowskiego. Posiadłość większa należy do klucza Dunajów, dóbr stołowych arcybiskupstwa rzym. kat. lwowskiego. 7.) B. (z przysiołkami: Krzemionką, Podlesiem i Zawieniem), wieś, pow. rawski w Galicyi, o pół mili od Magierowa oddalona, nad potokiem. Okolica lesista, piaszczyta i błotnista, wzniesiona na 1369 stóp nad powierzchnię morza. Przestrzeni obejmuje obszar dworski roli ornej 314, łąk i ogrodów 60, pastwisk 40, lasu 626 mórg.; mniejsza posiadłość roli ornej 1301, łąk i ogrodów 128, pastwisk 246, lasu 64 morg. Ludności rzym. kat;. 245, gr. kat. 1019, izraelitów 23, razem 1287; należy do rzymsko kat. parafii do oddalonego o pół mili na wschód Magierowa, gr. kat, parafią ma w miejscu, która należy do dekanatu potylickiego. Wedle podania w tej lasami okrążonej wsi chronili się ludzie w czasie napadów tatarskich w chatkach pobudowanych naokoło cerkwi, przy której znachodzą się metryki od 1785 roku, jeden dzwon z 1599 roku, zapiski od 1618 roku. Właściciel Wilhelm hrabia Siemiński Lewicki. 8.) B., wieś, pow. czortkowski, o ćwierć mili od Czortkowa na północny zachód oddalona, przy ujściu potoczku Biała do rzeki Seretu. Przestrzeni posiadłość większa obejmuje: roli ornej 1212, łąk i ogrodów 95, pastwisk 43, lasu 2182 morgi; mniejszą posiadłość roli ornej 4111, łąk i ogr. 470, pastwisk 248, lasu 14 morg. Ludność rzym. kat. 323, gr. kat. 2795, izraelitów 75, razem 3193. Należy do rzym. kat. parafi w Czortkowie, grecko kat. parafią ma w miejscu (dusz 2651), nalezącą do dekanatu czortkowskiego; posiada szkołę etatową. B. R. 9.) B., wś, pow. tarnowski, o 1 kil. od Tarnowa, w par. rz. kat. Jurków, własność spadkobierców ks. W. Sanguszki. 10.) B., wś, pow. czerniowiecki na Bukowinie, o 3 kil. od Czerniowiec, w parafii greckiej nieunickiej Lenczestie, własność funduszu religijnego. 11.) B., przysiołek Bilska (ob.).

Biała, 1.) wieś, pow. czarnkowski, 35 dm., 307 mk., 23 ew., 284 kat., 94 analf. 2.) B., Behle, wieś szlach. i dobra, pow. czarnkowski, 17,006 morg. rozl., ordynacya księcia sasko-altenburskiego; 2 miejsc: 1) B., 2) osada Cegielnia (Ziegelkrug), 187 dm., 1709 mk., 632 ew., 1051 kat., 26 żydów, 367 analf. W r. 1878 ludności było juz 2269. Kościół paraf. należy do dekanatu czarnkowskiego. B. ma dwie szkoły elementarne, ew i kat. W miejscu jest gorzelnia i fabryka sera, ajentura pocztowa, stac. poczt. i kol. żel. Trzcianka o 6 kil., gośc. o 6 kil. Kościół w B. juz istniał w pierwszej połowie XV wieku, bo w księgach biskupich z r. 1445 jest o nim wzmianka. Pierwotny, drewniany, pogorzał w XVII wieku i wtedy ówczesny dziedzic Franciszek Czarnkowski, kasztelan poznański, wystawił nowy r. 1628 murowany. Obecnie w kościele nie ma pomników z wieków ubiegłych. Na początku b. wieku Radolińscy byli właścicielami. W okolicy znajdują się żale, w których wykopano urny, złożone w zbiorach tow. przyj. nauk poznańskiego. 3.) B., Bialasee lub Weissensee, leśnictwo, pow. bydgoski; 1 dm., 7 mk., 1 ew., 6 kat., 3 analf. M. St.

Biała, 1.) niem. Gellen lub Biala, wieś częścią szlachecka, częścią włościańska, w pow. świeckim, niedaleko Laskowic, leży nad jeziorem; obszaru ma 2078 morgów, mieszkańców 181, z których większość protestancka. Szkoła miejscowa jest ewang. Niedawno temu znaleziono pod B. stare, kamienne narzędzia, które służyły do składania ofiar. Kś. F. 2.) B., niem. Bialla, osada i młyn, pow. lubawski, niedaleko st. p. Ląkorz, w par. kat. Skarlin. 3.)