Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 1.djvu/155

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.

większa obejmuje: ról ornych 192, łąk i ogrodów 21, pastwisk 6, lasu 167 m. a. Posiadłość mniejsza obejmuje: roli ornej 503, łąk i ogrodów 63, pastwisk 16 morg austr. Ludności ma rz. kat. 7, gr. kat. 505, izraelitów 7: razem 519. Należy do gr. kat. parafii w Dziewiętnikach, filia Dziewiętnik (660 dusz). Właściciel większej posiadłości Leon Stobiecki. B. R.

Beruń, Bieruń, niem. Berun, mko, powiat pszczyński, o 15 mil od Opola, należy do majoratu pszczyńskiego, ma paraf. kościół katol. ś. Bartłomieja i kaplicę cmentarną, z zapisu księdza Żychonia odnowioną. W r. 1840 miała 1210 mk. (1096 kat., 103 izr., 11 ew.), 116 dm.; ma 7 jarmarków. W pobliżu góra B., wys. 731 st. paryzkich n. p. m.

Beruń-Zabrzeg, niem. Neu Berun, wś, pow. pszczyński, o pół mili od Berunia, przy drodze ku Oświęcimowi, na samej granicy austryackiej, należy do dóbr Kopciowice. Ma st. dr. żel. między Oświęcimem a Mysłowicami, o 4 kil. od Oświęcima.

Berwałd, m. w pow. szczecińskim na Pomorzu, po niem. Baerwalde, stacya poczt., 2229 mieszk.

Berwianka, rzeka, dopływ Łochwicy, dopływu Pyrry, w puszczy grodzieńskiej.

Berwicha, wieś w powiecie sokólskim, gub. grodzieńska, o 17 wiorst od Sokółki, chat 50.

Berwienciszki, okrąg wiejski w gm. Polanach, pow. oszmiański; liczy w swym obrębie wsie: Berwienciszki, Krakówka, Lejłubka, Prackowszczyzna, Ciechany, Szaski, Czarna Łąka, Ożalej, Borciele, Wieczkojnie, Dukojnie, Pietrule, Sieliszcze, Ciechany inaczej Ambrozowszczyzna.

Berwinka, Bierwinka, rz., lewy dopływ Bobra, przyjmuje Stackę i Kropiwnę.

Berwinkowa, wś, p. kossowski, w głębokich górach karpackich nad rzeką Czeremoszem, naprzeciwko ujścia rzeczki Putyla do Czeremoszu, któren stanowi tutaj granicę między Galicyą a Bukowiną; wieś to czysto górska, śród gór i lasów położona, oddalona od Kut w linii powietrznej o milę, drogą zaś o 4 i pół mili, nie ma żadnej komunikacyi z powodu skalistego położenia, licznych potoków i rzeczek górskich wpadających do Czeremoszu. Przestrzeni zajmuje posiadłość większa lasu 160 m. a. Posiadłość mniejsza roli ornej 51, łąk i ogrodów 95, pastwisk 137, lasu 24 m. a. Ludności ma gr. kat. 261, izraelitów 7: razem 268. Gr. kat parafią ma w miejscu, do której należy także sąsiednia gmina Uścieryki, z 499 parafianami; cała parafia ma 760 dusz i należy do dekanatu kossowskiego. B. należy do dóbr rządowych, tak zwanych kameralnych. B. R.

Berwiszcze, wś, w południowej stronie pow. ihumeńskiego, niedaleko mka Uzdy i drogi wiodącej z mka Łoszy, po lewej stronie; w gminie uzdzieńskiej, w 1 stanie policyjnym użdzieńskim, w 4 okręgu sądowym. Miejscowość lesista, gleba lekka, uboga. Al. Jel.

Berynka, rz., wpada do Tykicza uhorskiego w pow. humańskim.

Berysław, b. miasto pow. w gub. chersońskiej, 8078 mk., 1739 wiorst od Petersburga a 69 od miasta gubernialnego odległe, stacya pocztowa.

Beryzki, wś rządowa w pow. bałckim, dusz męz. 286, ziemi 1614 dz. W 1810 roku oddana na lat 12 generałowi ks. Oboleńskiemu.

Berza, ob. Behrse.

Berzenke, ob. Bzenów.

Berzowica, Brezowica, po węg. Berzevicze, mko w hr. szaryskiem (Węg.), nad rz.Toryszą i u stóp góry Fekelehegy, o milę od Lipian (Siebenlinden), kościół katolicki parafialny, młyny wodne, tartaki i papiernia, jarmarki, 1684 mk.

Berzygał, po łotew. Bierzgalś, wś i dobra niegdyś bardzo rozległe, 34,000 dzies., na Łotwie katolickiej, w pow. rzeżyckim połozone, których część główna stanowi dotąd osobną parafią berzygalską dekanatu rzeżycko - raźnieńskiego; sam zaś B. zajmuje obecnie tylko 1241 dz. i jest własnością Ant. Wejttko. Dobra B. w roku 1468 przez mistrza krzyżackiego Jana de Mengede Jakóbowi de Kock nadane, od 1687 – 1830 utrzymywały się stale w ręku polsko-inflanckiej gałęzi Manteufflów, dziedziczącej z czasów mistrza krzyżackiego Hazenkampa (r. 1546) w tejże części kraju dobra Duksztygał stary, Rezenmujżę, Apsal, Ramlen i inne. Jeszcze w wieku bieżącym w skład klucza B. wchodziły majętności: Auerhof (Medenmujża), Maryental, Józefpol, Tarnów, Iwanówka, Pustopol, Annenhof, Karlhof (Podol) i i.; w wieku zaś XVII, do tegoż klucza należały dzisiejsze Sarkanie, Zaleś z Poznaniem i część Cyrmy nad obszernem jeziorem tegoż imienia. Połozenie wsi B., oddalonej o 1 milę od stacyi kolei Iwanówki a zaledwie o ćwierć mili od samej kolei Pet. Warsz., jest prawdziwie urocze. Leży on na obszernem wzgórzu, ocienionem drzewami najrozmaitszemi i okolonem dwoma podłużnemi w kształcie szerokich rzek rozściełającemi się jeziorami, z których każde ma z parę wiorst obwodu a brzegi i wyspy gajami porosłe. Nad tą piękną okolicą do r. 1832 wznosił się pałac okazały, następnie zburzony przez rodziców teraźniejszego właściciela Ant. Wejttko, ktory atoli w r. 1878 zbudował sobie dom wcale ładny. Kościół pod wezw. Ś. Anny, w 1787 przez Fryd. Mikołaja Manteuffla-Szoege we włoskim stylu tu wzniesiony, odznaczał się pięknemi wysmukłemi wieżami, które jednocześnie z pałacem zbite i niz-