Page:Konkani Viswakosh Vol3.pdf/641

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

सुटकेझुजारी. नॅशनल काँग्रेस गोवा हे संगटनेचो तो वांगडी आशिल्लो. सुटके चलवळीच्या काळांत पत्रकां वांटप, तिरंगी बावटो लावप, कानकुंबी आनी बेळगांव वाठारांत जावपी बसकानी वांटो घेवप , गुपीत बातम्यो पावोवप आनी सुटके चळवळीखातीर सत्यग्रहींक एकठांय करप, असलीं कांमां तो करतालो. २६ जनेवरी १९५५ ह्या दिसा गोविंद हरी भावे शास्त्री ह्या फुडारपणाखाल ताणें सत्याग्रहांत वांठो घेतलो. पोलिसांनी ताका धरलो आनी पांच वर्सां खातीर बंदखणींत दवरलो. दोन वर्सां ताक दंड भरचो पडलो. दर म्हयन्यांत पोलीस ठाण्याचेर हजेरी लावप हे अटीचेर ताका १० जानेवरी १९५८ ह्या दिसा सोडलो.

गोंय सुटके उपरांत तो 'इंडियन नॅशनल काँग्रेस' संघटनेचो वांगडी आशिल्लो. तो भौशिक वावर करतालो. १९७२त भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो. १८ जून १९८३ ह्या दिसा गोंय सरकारान ताचो भोवमान केलो.

-कों. वि. सं. मं.

मांद्रेकर, यशवंत बाबुसोः ( जल्मः २१ सप्टेंबर १९२९, ओशेल -बारदेस.)

सुकेझुजारी. १९५५ त तो आझाद गोमंतक दल संघटनेचो वांगडी आशिल्लो. कावोबा नायक आनी यशवंत अगरवाडेकर हांच्या फुडारपणाकाल तो वावर करतालो . तो भूंयगत वावरांनी वांटो घेतालो. सालाझाराक तेंको दिवपी गोंयकार बी. कोचरेकार हाच्या खुनाच्या आरोपाखाल ताका पोलीसानी धरलो. ताका ७ म्हयन्यांवयर बंदखणींत दवरिल्लो. बंदखणींतल्यान सुटका जातकच तो भूंयगत वावरांनीन वांटो घेवंक लागलो. १९७२त भरत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो.

- कों.वि.सं.मं.

मांद्रेकर, राज्रामः (जल्मः १९१७, मांद्रे).

नामनेचो तबालावादक. तबलावादनाची कला ताक मुळांत घरची देण आशिल्ली. सुरवेक ताणे आपल्या मामाकडल्यान तबलावादनाचें शिकप घेतलें. उपरांत तो नामनेचो तबलजी पशुराम पार्सेकर हाचेकडेन शिक्षण घेवक मुंबय गेलो. थंय ताचेकडल्यान ताणें तबलावादना वांगडाच गायन ,हार्मोनियम, तबलातरंग, जलतरंग, दिलरूबा, सतार,व्हायोलिन आदीम विंगड विंगड वाधांचें शित्क्षण मेळयलें. ताका नाचाचीय खूब आवड आशिल्ली. सुरवेक ताणें मोहनलालजीकडल्यान कथ्यकाचे धडे घेतले. उपरांत कृष्णनकुट्टीकडच्यान भरतनाट्यमाचें गिन्यान मेळयसें पूणसगळ्यांत चड ताचो कल तबल्याकडेन आशिल्लो. तेखातीर ताणें वेगवेगळ्या राग आनी चिजाची शिगराय केल्ली. नामनेचो गावपी खाँसाहेब, विलायत खाँ, खदीन हुसेन, मल्लीकार्जून मन्सूर, ओंकारनाथ ठीकूर, ताराबाईगदक अग्नी, सुरेश हशदमकार, प्रसाद सावकार हांकां तबल्याचेर साथ दिल्या. फुडें मुंबय लेमिंगटेन रोडर आशिल्ल्या ललीत कला संगीत विधालयांत शिकोवक सुरू केलें. आपल्या कडच्यान शिक्षण घवपी विधार्थ्यांत घेवन ताणें हैद्रबाद, सिंकदराबाद, लातूर बीड हांगा भोंवडी केली आनी नाचाचे कार्यक्रम करून दाखयले. सुबाय ह्या मराठी सिनेमांत ताणे नाच केला. तेभायर मनोरमा, निरा और नंदा, सौभद्र, कच-देवयानी, सुनो सुनता हूँह्या हिदी सिनेमानी नाच हसयल्यात. ताच्या नाचांक भांगरा पदकां मेळ्ळ्यांत. १९५३ वर्सा तो गोंयांत आयलो. १९८३ वर्सा तेन्नाचो मुखेलमंत्री भाऊसाहेब बांदोडकर हाचे हुसतुकी स्वरसंगीत विधालयावतीन आनी १०७४ वर्सा मांदेच्या ग्रामस्थांवतीन ताचो सत्कार जालो. उपरांत तो घरचे घराच विधार्थ्यांक सगिताविशीं शिक्षण दिवंक लागलो.

ताची बायल शुभलक्ष्मी मांद्रेकार हीय एक नामनेची नर्तकी. सिनेमांत नाच करतना तिची राजाराम मांग्रेकर हाचेकडेन वळक जाली. उपरांत ताणीं दोगांयनी लग्न केसें.

-कों. वि.सं.मं.

मांद्रेकार, रामकृष्ण नरसिंहः (जल्म २ ऑक्टोबर १९३२, सांगोल्डा- बारदेस).

सुटकेझुजारी. ताणें विधालयीन शिक्षण इंग्लिशींतल्यान घेतलें. १९५०त तो मुंबय आसतना ताणें सुटके चळवळींत वांटो घेतलो. नॅशनल काँग्रेस गोंय हे संघटनेचो तो नांगडी आशिल्लो. १५ ऑगल्ट १९५४ ह्या दिसा माजाळेच्यान गोंयची शीम हुपून काणकोण -माशें सत्यग्रहांत ताणें वांटो घेतलो. पोलीसानी ताक धरलो. सात वर्सां खर बंदखणीची ख्यास्त फरमायली , दोन वर्सां ताक सुरक्षिततीयेखाल स्थानबधद केसो आनी १५ व्रसां खातीर ताची राजकीय हक्क काडून घेतलो. १९५८त ताची बंदखणांतल्यान सुटका जाली. उपारांत तो परतो सुटके चळवळींत वांटो घेवंक लागलो.

गिरी -सांगोल्डा ग्रामपंचायतीचो वांगडी म्हूण तो वेंचून आयलो. सुटकेझुजारी संघटनेचो तो वांगडी आसा. बस येरादारी ऱाश्ट्रीयकरम कृती समिती चो तो सर चिटणीस आशिल्लो. भूंयहीन नागरी समिती स्थापपाक ताणें आदार केल्लो. तेभायर जायत्यो भौशिक कल्याण संस्था स्थापन करपाक ताचो हाकभार लागला. भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो. १९६१-८४ ह्या काळांत तो इंडियन नॅशनल काँग्रेसीचो कार्यकारी वांगडी आशिल्लो.

-कों.वि.सं.मं.