Page:Konkani Viswakosh Vol3.pdf/360

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

अभ्यासाक नवें, चिकित्सक संशोधनाचें स्वरुप दिलें. १८७४ वर्सा लंडनांत जाल्ल्या आंतरराश्ट्राय प्राच्यविद्या परिशदेंत भांडारकर हाचो नाशिक शिलालेखाविशींचो निंबद आयलो. १८८६ वर्सा व्हिएन्नाक जाल्ले 'काँग्रेस ऑफ ओरिएंटॅलिस्टस' क तो भारताचो प्रतिनिधी म्हणून हाजीर आशिल्लो.

समाजाक सुदारणांक धर्माची आनी नितीची बसका दिवपाच्या उद्देशान स्थापना जाल्ल्या प्रार्थना समाजाचो भांडारकर १८६९ वर्सा वांगडी जालो. प्रार्थना समाजाचीं तत्त्वां, उद्देश आनी प्रतिज्ञा हांचें समर्थन करपाखातीर वेद, उपनिषद, गीता आनी संताचो आदर दाखोवपी लेख ताणें बरयलो. ते भायर वेगवेगळ्या सुवातींनी व्याख्यानां आनी प्रवचनां केलीं.

प्रार्थना समाजाच्या वावराचेर पुणेंच्या केसरी ह्या खबरापत्रांतल्यान टिका जाताली. तिका भांडारकरान लेख बरोवन जाप दिली. बायल आनी शुद्र हांचें शिक्षण, बालविवाह बंद करप, विधवा विवाह, अस्पृश्यताय निवारण, मद्यपानबंदी, देवदासी पद्दतीचेर बंदी ह्यो समाजीक सुदारणा जावंच्यो म्हणून भांडारकरान खूब यत्न केले. समाजीक परिशदेच्या वावरांतूय ताणें वांटो घेतलो. हो समाजीक वावर करतना ताका विरोध सोंसचो पडलो पूण फाटीं सरलोना.

पाली, अर्धमागधी भाशांचो अभ्यास करिन ताणें बौध्द धर्माचो चिकित्सक नदरेन अभ्यास केलो.

अर्ली हिस्टरी फ डेक्कन (१८८४) वैष्णविझम, शैविझम अँड अदर मायनर रिलिजन्स (१९१३), ए पीप इनटू द अर्ली हिस्टरी ऑफ इंडिया (१९२०), कलेक्टेड वर्क्स ऑफ श्री. आर. जी. भांडारकर (१९३३) हे ताचे उजवाडा आयिल्ले ग्रंथ. 'मालती माधव' ह्या संस्कृत ग्रंथाचें ताणें संपादन केलें.

१९०३ वर्सा व्हायसरॉयच्या (व्हाइस) नेजिस्लेटिव कौन्सिलाचो तो वांगडी आशिल्लो. १९११ वर्सा भरिल्ल्या दिल्ली दरबारा वेळार ताका 'सर' हो किताब दिलो.

'रॉयल एशियाटिक सोसायटी', लंडन आनी मुंबय, 'जर्मन ओरिएंटल सोसायटी' 'अमेरिकन ओरिएंटल सोसायटी', इटलीची एशियाटिक सोसायटी, सेंट पीटर्सबर्गांतली 'इंपेरिअल अॅकॅडमी ऑफ सायन्स' ह्या संवसारीक नामनेच्या संस्थांनी भांडारकराक वांगडीपद दिलें. ताच्या बऱ्या मागत्यांनी, ६ जुलय १९१७ ह्या दिसा, ताच्या ८०व्या जल्मदिसा, भांडारकर प्राच्यविद्या संशोधन मंदिर ही आंतरराश्ट्राय ख्यातीचा प्राच्यविद्या संशोधन संस्था पुणें हांगा सुरु क्ली.

भांडारी, भास्कर लक्ष्मीधरः (जल्मः १९ एप्रिल १९१२, कुंभारजुवें).

सुटकेझुजारी. लिसेंवाच्या सातव्या वर्सामेरेन ताणे शिक्षण घेतलें. कुंभारजुंवेचे 'शिक्षण प्रसारक मंडळ' हे संस्थेकडेन ताचो संबंद आशिल्लो. ही संस्था प्रभातफेरी, सूत कांतप आनी हेर उद्देगांवरवीं लोकांमदीं राश्ट्राय जागृताय घडोवन हाचपाचो वावर करताली. १९ जून १९४६ दिसा डॉ. राममनोहर लोहिया अटकेआड निशेध करपाक तामें पणजेचीं दुकानां, शाळा आनी हेर संस्थांची नासधूस केली. १५ जुलय १९४६ दिसा पुलिसांनी ताका अटक केली आनी २३ दीस आग्वाद बंगखणींत दवरलो. प्रदेशीक लश्करी न्यायालयामुखार ताची चवकशी जावन १३ ऑगस्ट १९४६ दिसा ताका ६ म्हयन्यांती बंदखण आनी ९०० रुपयांचो दंड भरपाची ख्यास्त फर्मायली. तशेंच पांच वर्सांखातीर ताचे राजकीय हक्क काडून घेतले. ताच्या घरच्यांनी नकळत दंड भरुन ताची सुटका करुन घेतली.

१९७५-८३ ह्या काळांत ताणें 'गोमंतकाची अस्मिता' ह्या म्हयनाळ्याचें संपादन केलें. मराठी शिक्षण संमेलनाकडेन ताचो संबंद आशिल्लो.

भांडारी, शरणप्पा नागप्पाः (जल्मः१५ ऑगस्ट १९३४, भामबुर्डे, पुणें, महाराष्ट्र).

सुटकेझुजारी. ताणें मराठी प्राथमिकमेरेन शिक्षण घेतलें. तो जनसंघाचो वांगडी आशिल्लो. १९७७ त तो 'जनता पार्टीचो' वांगडी जालो. २५ जून १९५५ ह्या दिसा जगन्नाथराव जाशी आनी अण्णासाहेब कवडी हांच्या फुडारपणाखाल म्हंयबाग-पेडण्यां जाल्ल्या सत्याग्रहांत ताणें वांटो घेतिल्लो. उपरांत पुलिसांनी ताका न्हंयबागेंत धरलो आनी रोखडोच सोडलो. २० मे १९८७ ह्या दिसा महाराष्ट्र सरकारान सन्मानपत्र दिवचे ताचो भोवमान केलो.

भाक्रा नानगल प्रकल्पः पंजाब, हरयाना आनी राजस्थान ह्या तीन राज्यानी फुडाकार घेवन सतलज न्हंयेचेर उबारिल्लो एक व्हड प्रकल्प. ह्या प्रकल्पाची सुरवात १९४६ वर्सा दाली. हिमाचल प्रदेश राज्यांतल्या बिलापूरचे वायव्येक भाक्रा गांवांत ५१८ मी. लांबायेचें आनी २२६ मी. उचायेचें एक व्हड काँक्रिटाचें धरण उबारलें. भाक्रा धरणाचे सकयल वटेन सु. १३ किमी. अंतराचेर पंजाब राज्याचल्या नानगल गावांत २४३ मी. लाबाय. १३३मी. रुंदाय आनी २९ मी.