მაფა მუზარბიი
ქოჸოფენია, ქოჸოფენია მაფა მუზარბიი. ართი ოსურისქუაში მეტი მუთა ნოჸვე. გინოდგვე დიდი ჸორში, ნამუშე ირი ონჯუას ოკო გინაკჷჟინუკო მუში ღჷმალასჷ, სოლე, დააშქურინუკო ნდემეფი, ნამუთი გიანთხუდესჷ კათასჷ თე ხენწჷფეში ღჷმალაშისჷ დო სოფუნდესჷ. მუზარბიი ქჷდიძახჷდჷ ჸორშიშე-და, თიმ სერცჷ ნდემეფი ვამეშაათინანდესჷ იში ღჷმალაშა კათაში ოჭოფუშა; ათენერო სერით მუზარბიი მუში ზანთითჷ თხილანდჷ, სოქიშა იში ხუმა ქიმიანჭუუდუნი, მუში ღჷმალასჷ. დღაშით გილუუღუდუ მუში ქაშქვილი დო ქასაგანი. სოთინი აწაძირუდუ ნდემიდა, დუცუ სოფუნდუ. მუჭო სოხისჷ.
მუზარბიის ჸუნდუ ოსური, ნამუსუთი გური აფუდუ არძოში უნჩაში ვითოჟირიდუდამი კაჟინდემიშა. ეზჷმა ხანცჷ მუზარბიის ქჷმაჭიშუუ ღურადღაქჷ. მუზარბიიში ღურაქ ახიოლჷ იში ოსურცუ, თიშენი ნამუდა ბრელი ხანი დჷ კაჟინდემიშა გური აფუდუნი, მარა ასეშა მუთა აქიმინედჷ. მუთი ეცადჷნი, ეცადჷ, მარა მუში ზალამქჷ ვააფულუ მუში ოსურისქუაშა; იშენი ქეშიიტყუ ე ცირაქჷ, მუჭო მუში ნანაიასჷ ნდემიში ჸუნა ოკონი. თე ოსური მუში დუცუ მონკათჷ ატყუდუ დო ათეში გურიშენი უჯინედჷ მუში ოსურისქუასჷ, ვარა ღორონთი ქიმინჷნდჷ დ სქუა ქააშიდჷდა, უკული ისჷ მუჭო კჷნაჯინედჷ, აჸუნუუდუ მუში მერჩქინელი ქომონცჷ. თითი ოკო ქობთქუათი -- თე ოსურცუ, მუჟამცჷ სქუა ქააშიიდჷნი, იში კოჩიში ძირაფა ვააკოდჷ, ინა ტყობაშე ოკოდჷ ქიმკაყალჷკო. იპიანჷ ღორონთქჷ დო იში ძღაბისქუაქჷ ქიიჩინჷ, მუჭო მუში დიდასჷ მონკათალა კოცჷ ქაარჩქინჷკონი ვააკოდჷნი, სქუაქ უწუუ დიდასჷ:
-- ღორონთქჷ გჷმაჭყორესჷნი, თენა რე; ანწი მუს აკეთენცჷ აქი ჩქჷ ვორდათჷნი? ამდღა-ჭუმე იშენი ობჭკუმუნა ნდემეფი უმუმალო, უჯგუ მიდაბრთათი გვალაშა დო ჩქჷნი კუნტა ხანი თექი მიდეებღათი.
დიდაქ ენა შუროთი ვემკიკაკუუ; უწუუ ნამუდა:
- მა იშენი ანწი რჩჷნჷ ვორექჷ, გოკონჷ ნდემქჷ მიღასჷ, გოკონჷ ღურუუქუ, ჩქიმიშენი არძო ართი რე, სი, სქუა, მუ გოკონი, თინა ქიმინი, მა ანწი სო მანთჷრე ჩქიმი ხუგეგი დუდი, ნაია!
- ვეშილებე ვედეე, - უწუუ სქუაქ, - ათე მინუტის გაგჷმიინწყიი დო მოლმაჸუნი, სოდჷგა მა იბდეე, ვარა ათაქინე დუცუ ქაწჷგოჸვლა ამუდღა.
დიდას ელამუ სქუაში თეჯგურაში რაგადიშე. გაგჷმიინწყისჷ დო მიდართესჷ გვალაშა. ხაბაკი ირფელი თექი ქჷდიტეესჷ მუთი აღედესჷნი, იში მეტი. გვალასჷ დოგორეს ართი ფოქვა (ბეჩა) დო ათენა ქიმინესჷ ტყობააშე: დიდა დო სქუაქჷ სო იდესი, მითინცჷ ვაუჩქჷდჷ. სოფუნდესჷ ჭაფურიასჷ, გინააფინანდესჷ ტკილცჷ, ოხუმუანდესჷ დო თითჷ სქჷდჷდესჷ. მუკორთჷ დღა დო ხანქჷ. ართიშახჷ ოჭუმარესჷ თე ოსურიში ცირასქუაქჷ მიდართჷ ჭაფურიაში ოსოფუშა. ჭე ხანცჷ თექი ქჷდოსქჷდჷ. კჷნოხჷ დიდასჷ სქუაქჷ ქჷმშუურთჷ. ქააშუუ სქუაქჷ -- გვერდი ორქო დო გვერდი ვარჩხილქჷ. ე ოსურქუ ეზჷმა ეცადჷ, გეეჭოფუ სქუა დო დიდი ქუასჷ თუდო ქათუუჸუნუუ. ცირასქუაქჷ, მუჭო ქჷმორთჷნი, ხეთე ქიიჩინჷ, მუ ამბეექ იჸუუ მუში კჷნოხჷნი დო უწუუ დიდასჷ.
- მუ ორე, ფერი ელაფირი გაფუნი, ქომიწიი, ვარა ათაქი დუცუ ქაწჷგოჸვილანქია.
-- მუ მაღოლედჷ სქუავა? ართი ჩიჩიე სქუაქჷ ქჷდჷმებადჷ დო ემერი ქუასჷ ქიმთვონთხორია.
ცირაქჷ ქიმიოსხაპუ ქუაშა, ელუკჷნჷ დო გაითიჸუნუ ბოში -- გვერდი ორქო დო გვერდი ვარჩხილი. ე ცირასჷ ხიოლითჷ ცა ქუდი აფუნ დო დიხა ჩაფულა. თქუუ: "ენა მუდგა რენი, ღორონთიში ჭყოლოფუა რენია".
ბოში რე, მარა მუ ბოში რე: ამდღარიში უჯგუში ჭუმანი რე, ჭუმანიში უჯგუში -- გეღანი. მუჭო ბჟაშანი, თეში იში ჩხვინდი დო პიჯიშა ვეენიჯინინე. სუმინდღერო გორთჷ დო სუმიწანერი ზჷმასჷ იფერენდჷ. გილუულა დააჭყჷ. ვითი-ვითოჟირდღერო გორთჷ დო ჯინუა ქჷდიიჭყჷ. გეჭოფუნცუ ლაკვატასჷ, ოჸოთანცჷ დო ჩიტეფცჷ დუცუ სოფუნცუ. ჭე ხანქჷ მუკიილჷ დო ჯიმაქ უწუუ დასჷ: "ქომიღოლეე, მუთუნი მაჸოთინედასი ფერია". დაქჷ მეკვათჷ ჭჷნჷ, ქუუღოლუუ ტყურაია შქვილი დო საგანი, გეისოფუ დუდიშე თუმა, დოწკუმონტჷ დო შქვილიშა ქიგუბუნუუ. თეში უკული ბოშიქ უჯგუშო ქიგიიჭყჷ ჯინუა, მიდუურცუ ოჭუმარესჷ, ონჯუასჷ ქჷმუურცუ ჯინითჷ ხარგელი. ათენეერო ოჭკუმალცჷ ვაარკენცჷ და დო დიდასჷ. დიდას ენა ბრელცჷ ვაახიოლჷ. მუჭო ხანქჷ მუკორთჷნი, თეში ე ბოშიქ ირო უმოსი შორიშა იდჷ ოჯინჷშა. ონჯუა-ოჯუასჷ, დაყონება დააჭყჷ, მარა დიო კოჩიში ხორუაშა თოლი ვემუუგამუ. ართი ოჭუმარესჷ გეიოლჷ ალონიშა, ოკოდჷ თიმი დღას ჭე უმოსი არდგილი ძიილჷკონი. მეურცუ ბოში; ქიმიოდჷრთჷ ართი გაბარცჷ, დო გინააჯინუო, ქოძირჷ: გედგჷ სარაიეფი, მუში მუმაში ყორში ცაშა მიონჭჷნი, ეფერი დო შხვა ბრელი მუთუნი. ენეფი დო ეჯგურა დღას ვააფუ ე ბოშის ნაძირეფი დო გაჩემებული რე: მუ ორე ბძირია? დო ძალამც ოკო ქეშიტყვასჷ, მუ ამბე თენი, მარა ელმაკითხე კოჩი ვაჸუნცუ. მუქუ ხვალე გიმელასჷ გვალაშე დო ქიიძირუასი, ოშქურუ, თეშენი ნამდა ბჟა ოლე მეურცუ; ჸუდეშა მუში დროსჷ ვემიაჭიშუასი, და რკიაფისჷ დააჭყანცჷ. ვარი მუ ყიმინასჷ -- " ჸე", თქუუ ბოშიქჷ: "მუთი იჸიინი, თიქ იჸუასჷ, მუ აძბე რე თექინი ვეებძირუე, ვეეჸიი". გაითოსხაპუ დო მიდართჷ. თოლიში დოვალაფაში მამალას ე ბოშიქჷ გეგჷმერულუ გეალაშე, ქიმერთჷ ართი ჸუდეშა, მარა მუთუნი ვამლახვილუუ, თეში მაჟირასჷ. მასუმას ქოძირჷ ართი დედჷბი ქჷმლახენი. ქეკოხე დედჷბი ყებურცუ დო ქჷმშეეშქიშქილჷ. მიოჯინჷ დედჷბიქჷ, ქოძიოჷ კარცჷ ქიგერე მიდგაში რენი უძირაფუ ამუნათი სქუა. უწუუ:
-- ნანა, მიდგა ქირსიანეში სქუა რექი, მუშენი რე თაში დუდქუ გჷგაჯოგჷნი? აქინეშის ნდემეფი გილუულან დო ჭყვიდჷნა კათასჷ. ე აკანცჷ ჩქიმი მეთი ვოჩი ვადოსქჷლადე, მათი ჭუმანი მიდამიჸუნანა. თენა რე ხენწჷფე მუზარბიიში დოხორე, ნამუქუთი უგეჸვენჯეთჷ გეშალჷ. ღურასჷ ჩილი დო ძღაბისქუაქჷ დაასქჷდჷ, მარა ინეფქჷთი ქიმკიკვალესჷ, სო რენანი, კოცჷ ვაუჩქჷნი, თეში.
ბოშიქ ანწი ირიფელი ქეშიიტყუ, მინ ორე, მიში სქუა რენი. ახიოლჷ ურაგადუუო. დედჷბის გეკოკითხჷ, მუჟამცჷ მუულა ნდემეფინი. გეიოსხაპუ, დო მიდართჷ ანწი ჸუდეშა. შარა-შარას ჭე ჯინი ქაწიიჸვილუუ. ოსერიშობასჷ ბოშიქჷ კითხჷ დიდასჷ:
-- ნაია, თე ჩქჷ სოლე მობრთითი, ქომიწიია.
დიდაქ უწუუ:
-- ჩქჷ სოლეთინი ვამომირთჷმუნანია, სქუავა!
დას ოკო ქუუწუასი ჯიმას ირიფელინი, მარა დიდაშა ოშქურუ. ბოშიქჷ ვაკნაკითხუუ დიდას მუთუნი.
მაჟირა დღასჷ, მუჭო ალონქჷ ქუურაჸუუნი, გეიოლჷ ბოშიქჷ დო მიდართჷ, სოდეთი გოღა რდჷნი, თექი. მუჭოქომირჷ დედჷბიქი, ხეთეგეიოლჷ დო ქიმიაზადჷ ბოშისჷ. გაარძღიკჷ-გააჯუნუ დო ქეეჩუ ირიფელი, მუთი უძირჷნ დო უჩქჷდჷ მუზარბიი ხენწჷფეშენჷნი. ბოშიქჷ მუჭო ქეშიიტყუ მუში მუმაში ქაშქვილი დო ქასაგანი ყორშის გიმაძჷდჷნი, გეშეერულუ დო გეგჷმეეღჷ. დედჷბის უწუუ:
-- სი, მუჟამცჷ ნდემი ქუმუურცი, სოდე გეხექი, თექი ვადიქანცუავა.
მუქუ მიდართჷ დო კარცჷ ქიმკიიტყობუ. ჯგჷრო გილართა-ბორჯისჷ ბოშიქჷ მიოჯინუო, ქოძირჷ, ქჷმუურცუ ნდემი დო დიხა-უჩასჷ ქჷმონწყუცი. ნდემქჷ მაანჭჷ კარიშა დო ოკო დედჷბი ქჷიტიყინტუასი, ფერი ჟამცჷ ე ბოშიქჷ გოშქვილუუ საგანი, ზღვინდჷ ნდემცჷ დო დიხაშა ქჷდუუდურინუუ დუდი. მიიხვარუუ დედჷბი დო ეზჷმა ეცადჷ, დიხას დონთხორჷ. დედჷბი სარალოს ანწი მუ უჭირცჷ, ღორონთქჷ თეჯგურა გინჷმატეებუ გუურჩქინჷნი. ბოშიქჷ ქაშქვილი დო ქასაგანი, მუში მუმაში კჷნჷნატეებუ, თექი დოჩუუ, გეეჭოფუ მუში შქვილი დო საგანი დო ჸუდეშა მიდართჷ. იშონანცჷ ქაწიიჸვილუუ ჭე ჯინი დო ჸუდეშა ქიმიიღჷ. მაჟირა დღასჷ კჷნი მიდართჷ ე ბოშიქჷ დო კჷნი დუუდარაჯჷ მაჟირასჷ, ნამუსუთი თინა ელჷდჷ დედჷბიში ნარაგადჷშე. დედჷბიქ უწუუ:
- მაჟირა ნდემი ქჷმუურცია.
გიირჩქილუუო, ქჷგეეგონჷ ე ბოშიქჷ ნდემიში ხუმა:
- აშჷ გჷმიილი, დედჷბი, დო ქომიწიი, სოლე იდჷ ჩქიმი ჯიმაქი. დედჷბიქჷ ჸუჯითი ვეელუუჩჷ. ფერი ჟამცჷ გურითჷ გოხარცქილი ნდემქჷ ქჷმააჭირინუუ კარიშა დო ოკო დედჷბი ქჷტიიჸოთასი. ბოშიქჷ ზღვინდჷ ქაშქვილი დო ქასაგანი დო დუდი გეგჷნოსოფუ. მეეხვარესჷ ართიანცჷ დო თეთი დონთხორესჷ. თაშინეეშე მასუმა დღასჷ მასუმა ნდემი ხოლო ქიმკაკვალჷ ე ბოშიქჷ, არძოში უნჩაში კაჟინდემქჷ ხოლო ქჷდოსქჷდჷ. თე კაჟინდემცჷ ვითო-ჟირი დუდი გედგჷდჷ. იში ჸვილუა, მუჭოთი რაგადი დჷნი, მითინცჷ ვეშულებუდუ. მაანთხა დღასჷ კჷნი ქჷმორთჷ ბოშიქჷ დო დუუდარაჯჷ თე მაანთხა ნდემცჷ. -- "ამდღა გინოჭყოდჷ ჩქიმი ჸვაიჭარა", რაგადანცჷ ბოში.
დიიცანცალუუ დიხაქჷ, ჸუდექჷ, ირიფელქჷ ართო. იკითხჷ ბოშიქჷ:
-- მუ ამბე რე?
-- კაჟინდემი მოურცუ -- უწუუ დედჷბიქჷ.
დასურო ქჷმუურცუ ე ნდემი დო ქჷმოღვარანცჷ:
-- აშჷ გაგჷმისერგელი, დედჷბი, დო ქომიწიი, სოლე იდესჷ ჩქიმი ჯიმალეფქ, ვარა მეტი ვეეჸიი სქანი რინა. დედჷბის ვართი ურჩქილუუ. ე ნდემქჷ ქჷმოსოფუ კარიშა, გააქიქინუუ ნიჸორი, სოლე გეყინტჷკო დედჷბინი, მარა ბოშიქჷ ვააცალჷ დო ქაშქვილი დო ქასაგანითჷ ვითოჟირიხოლო დუდი დაუთხინუუ. მიოჯინუო, ქოძირჷ ბოშიქჷ ვითოჟირიხოლო დუდი კინი ქიირდუუნი. მუკურულუუ, გეეჭოფუ ქასაგანი დო კჷნი ვითოჟირიხოლო გეგჷნოსოფუ, კჷნი გეგჷიირდჷ, კჷნი გეგჷნოკვათჷ. თაში მუთაქ მეხვარჷ: ირო გინოკვათჷნცჷნი, ირო გინიმიირდუუ. ფერი ჟამცჷ მოლაფურინჷ ჭინჭაქჷ, ქიგიოფურინგ კარცჷ დო დიიჭყჷ ცხვანტალი: "ნაცა-ტუტა, ნაცა-ტუტა". გეეფუცორგ დედჷბიქჷ, გეეჭოფუ კჷცი, ელუნწყუუ ნაცა-ტუტასჷ დო, მუჟამცჷთი ბოშიქჷ დუდეფი გეგჷნოჭკვრჷნი, ჟი ქიგჷნაარღუ ნდემცჷ, უკული დუცუ ვეგნუფალჷ. მეეხვარესჷ ხოლო ართიანცჷ, დოწკაპულეესჷ წკაპულო დო დონთხორეს ენა ხოლო.
დედჷბიქ უწუ ბოშისჷ, ნამუდა ქეჸანასჷ მეტი მუთუნისა ვარე ოშქურანდია. დედჷბისჷ ხიოლით, მუთი შიში ქუუძირჷნი, ირიფელქჷ გააჭყორჷ; ჯუნუნცჷ ბოშს, ხე დო დუცუ ულუანცჷ. გაკიონჯუუნი, ბოშიქჷ, შულადირქჷ, ჸუდეშა მიდართჷ. მუჭო ქიმერთჷნი, ხეთე ქჷდიინჯირგ. კითხჷ დაქჷ:
-- მუ ორე შულადირო დო ონდეთ რექიე?
ბოშიქ იმი დღასჷ მუთუნი ვათქუუ. მაჟირა დღასჷ ოკოდჷ ხოლო გამორსჷკო დიდა დო კითხჷ:
- მიში სქუა ვორექი, ქომიწიია.
დიდაქჷ კჷნი დუუფულუ. ბოლოსჷ ბოშიქჷ გუუცხადჷ და დო დიდასჷ: სო რდჷ თე ოთხი დღასჷნი დო მი ძირჷ, მუ ქიმინჷნი, დას ვემიანჭირინჷ ხიოლითჷ დო უწუუ ნამუდა:
- სი რექჷ ი მუზარბიიში სქუავა, ნამუში ქაშქვილი დო საგანით ოზღოდეე ნდემეფიე.
დიდაქჷ დუდი იმართჷ ითამ თიჷ, ნამუდა ვააკოდჷ მუში სქუაქჷ ნდემეფცჷ ქიმკაღურუკონი. ბოშიქჷ გეეჭოფუ და, დიდა დო მოლართჷ გახარებულქუ მუში მუმაში დოხორეშა. ბჟაქ ალეელჷნი, მუში მუმაშორო ეშეელჷ ყორშიში დუდიშა დო თიცალი ქიმიოკჷჟინჷ, ნამუდა მურიცსეფცჷ ქჷდუქანცალუუ. კათეფქჷ, გეეგონეს ენანი, ელამეს, მუ ამბე რე ენავა დო თქვიის: "მუზარბიისჷ მუ ეიოდგინანდჷ, ვარ-და მიქჷ ოკო მორთკონი იში მანგიორო!" მაჟირა დღას ოგჷნაფეეს ართიან-ართიანცჷ, მითინი ჟი ოხორანდჷ, ვარდა დიხაასინოხედჷ-და, არძოქჷ დიიშაყარესჷ დო მიდართეს დოხორეშა, სოლე ქეშიიტყვესჷკო, მიქჷ მორთჷნი. მუჟამცჷ ქეშიიტყვესჷ მუჭო მუზარბიიში სქუაქჷ მორთუა დო ნდემეფი არძო გაკოქოსუე, ხიოლითჷ დიხაშა კუუჩხი ვაუდგჷდესჷ. მიახვამესჷ მუზარბიიში სქუასჷ ხენწჷფალა დო გახარებულეფქჷ გაკოციის მუშ-უში ჸუდეშა.
ე ბოშიში დიდასჷ შურებითჷ ვახიოლებუ კაჟინდემიში ჸვილუა. მუჟამცჷ ქეშიიტყუ, სოდე ნთხორჷდჷ კაჟინდემინი, ირი ოჭუმარესჷ მიიშჷ თე ოსური დო გითიობსჷნდჷ ჟი ნდემცჷ. მასუმა ოჭუმარესჷ წყარცჷ მუნააბუნცი, ქჷგეეგონჷ დიხას თუდოშე რაგადი:
-- მი ქირსიანე რექჷ წყარცჷ მუნმობუნქი, ვეშილებეენო ართი ცალიხედიხა გამჷნოფუბცხონეე?
ოსურქჷ მართალო გამჷნოფუცსონჷ დიხანი, ფერი დროს გიინწეჷ დისაქჷ დო ეშმელჷ ნდემქჷ. ე ოსურქჷ ნდემი ჭანდო გააჩქუ დო კიდჷბანცჷ დოკჷლუუ. ჭე ხანქჷ გჷშეელჷნი, დიდაქჷ ქიმუუღჷ სქუასჷ ჩანიკითიში მაშხვა წუღაზეფი. დო უწუუ:
-- სი ვარექჷ სქანი მუმაჯგურა კოჩი: სქანი მუმასჷ მააძჷდჷ, აი, ათეჯგურა წუღაზეფია.
ბოშის ეწეინჷ, მუჭო მა ჩქიმი მუმაჯგურა ვა ბჸოფექია; გაიწუუღჷ ჩაფულა, "მიიბდვანქია" დო დოთუუწკუმონტუუ კუჩხისჷ დო ვამიიტახუო მარძგვანი კუჩხი! დიდაქჷ ქიმიოსხაპუ კიდჷბანიშა დო ელააშქუ ჭანდი. ჭანდიქჷ ნდემო გორთჷ დო ქაარაგუ ბოშისჷ. ჟირიხოლოქჷ გაკიიბესჷ. ირძღიკებუნანი. გეეჭოფუ თე ბოშიქჷ ნდემი, ართი კუჩხიში გერინელო, დო ქჷდააშქუ, მუჭო ბარჯგი დიხასჷ, თეში ბირგულიშა. ორწყე დიდა, მუჭო ამარიამარი ბოში ორჯგინანცჷ ნდემცი, ქიმერთჷ დო ფატი ქათუურდუ მუში სქუასჷ კუჩხისჷ. მუკუურთჷ ნდემქჷ ე ბოშისჷ დო ქჷდარა გუუ; გიობიჯუუ კჷდჷრცჷ კუჩხი დო ფია-ფიათ დოწეწჷ. დიდა დო ე კაჟინდემქჷ ეშე მიდართესჷ ყორშიშა. გიმართჷ დაქო, ქოძირჷ მუში ჯიმა ობედიშორო წეწილი ძჷნი. გეკორობუ ვალიში მამალასჷ, ძანძასჷ ქიჩაშაყარუუ დო ინტჷ კჷნი თი გვალაშა, სოდეთი წჷმასჷ რდესი, მუჭო ქიმერთჷ ფოქვაშანი, ხეთეხოლო მუში ჯიმაში ნოსოფეფი დაანწეუ დო სუმი დღა დო სერცჷ ქჷმუუხედჷ, ქჷგაანგარდჷ დო ჩიამურიში თუდო ღორონცჷ ქაახვეწჷდჷ. მასუმა დღასჷ დიიცანცალუუ ბოშიქჷ დო გოკურცხუ ლურენჯი კოჩიშორო. ჯიმაქ უწუუ დასჷ:
-- ასე მა მიდუურქუ ჸუდეშა დო ჭე ხანიში უკული სი ქიგჷმაჸუნია. დაქჷ დუუჯერჷ. ე ბოშიქჷ დოხორეშა ქიმერთჷ ტყობააშე დო უწუუ დედჷბისჷ:
-- სი ირული დო კჷჟინი -- მუზარბიისჷ გეუდგინჷ. მუზარბიისჷ გეუდგინჷ! დედჷბი ოსურქუ დუუჯერჷ დო გაგმოსხაპუ გალე კჷჟინითჷ. ჩილი დო ქომონჯქჷ, მუჭო ქჷგეეგონესჷ თეჯგურა ძახინი, ხეთეხოლო გაგმაალესჷ გალე. ეზჷმა ხანცჷ ე ბოშიქჷ ქეშაასხაპუ ყორშიშა, გეგჷმარულუუ ქაშქვილი დო ქასაგანი, ტოხჷ სქანი კაჟინდემცჷ დო ვითოჟირხოლო დუდი გეგჷნოსოფუ. მუკურულუუ დედჷბიქჷ დო დოფა ქიგნაარღუ ნდემცჷ დუცუ. დაართჷ ე ბოშიქჷ დო ცამულერო დოცამულუუ ნდემი, ქჷდაარზჷ ქვერსემი დაჩხჷრი დო დოჭუ, ნოჩეჩო გააჩქუ. დაქჷთი ქჷმოროჷ; ისჷ ძალამქ ახიოლჷ, მუჟამცჷ ქოძირჷ მუში ჯიმა გომორძგვილონი. დიდაქჷ, მუჭო ნდემი დოჸვილესჷ ქააჩინჷნი, ყორშიშა ეშე ინტჷ დო თექი დუდი ქჷმლეკჷლუუ. კჷნოხჷ ე ბოშისჷ უწისჷ მუში და დო თე დედჷბიქჷ:
-- ასეშახჷ ორაგადუუშა ვემჷგოთინითია, ვარავა მუა-სქანცჷ ჸუნდუ რაშია, ნამუთი ასე თე დო თე გვირაბისჷ კჷრჷნიე. თე რაშიშა ქიგჷგახუნუა -და, უკული მუთუნცუ ვაგაიჭირენცია.
მუზარბიიში გეჸვენჯქჷ სეთეეხოლო გაგმიჸუნუ რაში დო ჟი ქჷმნაფურინჷ მუჭო ჩიტი. რაშიქ გეიოლჷ დო ოკოდჷ ცასჷ ქიმკაშჷრჷკონი გიმახვენჯი, მარა ბოშიქჷ ქვარასჷ ქათაასხაპუ; რაშის ოკოდჷ დიხასჷ ქიგიოშჷრჷკონი, ბოშიქჷ ხასილასჷ ქიმკაასხაპუ; გვალაში მიკოშჷრუა მუუნდომუნი, მაჟირაჸურენი ხასილასჷ ქიმკოდოხოდჷ ე ბოშიქჷ. ათენეერო მუთუნქუ ვააღოლუუ რაშისჷ ე ბოშიშა. ბოლოსჷ ბოშიქჷ თუმათჷ გაგჷმასერგელუუ მუში დიდა, რაშიში კუდელცჷ ქეკააკჷრჷ დო ექი-ექი ქიმკასოფუ.
ჩქიმი არიკი გავათეე. ღუმა თექი ვორდი, ამუდღა თაქი ქჷმობრთი. სუმი უშქური, სუმი ბერწუული ღორონთქჷ ნჷმჷ მოილასესჷ თქვანი ხერჷ მოწიული.