မဟာဗုဒ္ဓဝင်/အခန်း- ၃
အခဏ်း-၃
နိမိတ်ကြီးလေးပါး မြင်တော်မူခဏ်း
မင်္ဂလာဥယျာဉ်တော်သို့ ထွက်ခြင်း
ဤသို့လျှင် ဘုရားအလောင်းတော် သိဒ္ဓတ္ထမင်းသားသည် အသက်တော် တဆယ့်ခြောက်နှစ် အရွယ်တွင် ကပိလဝတ်ပြည်နန်းကို သိမ်းမြန်း စိုးအုပ်တော်မူကာ ယသောဓရာမိဖုရားကြီး အမှူးရှိသော မင်းမောင်းမပေါင်း လေးသောင်းတို့၏ အဖျော်အဖြေ အပြုအစု အယုအယကို ခံတော်မူကာ တဆယ့်သုံးနှစ်ကြာ ကာလပတ်လုံး စကြဝတေးမင်းစည်းစိမ်နှင့်တူသော မင်းစည်းစိမ်ကို
၁၅၆
ချမ်းသာစွာ သုံးဆောင်ခံစား၍ ရွယ်တော်တင့်ဖြိုး နှစ်ဆယ့်ကိုးနှစ်သို့ ရောက်သောအခါ တနေ့သောကာလ၌ မင်္ဂလာ ဥယျာဉ်တော်သို့ ထွက်ကြွတော်မူလိုရကား ရထားထိန်းကို ခေါ်တော်မူပြီးလျှင် “အချင်း ရထားထိန်း.. သင်သည် ရထားကို ကချေလော့၊ ဥယျာဉ်တော်ကိုရှုစားရန် ငါထွက်တော်မူမည်”ဟု မိန့်ကြားလေလျှင် ရထားထိန်းသည်လည်း “ကောင်းပါပြီ”ဟု ဝန်ခံ၍ သူမြတ်တို့နှင့်သာ ထိုက်တန်စွာသည့် အလွန်မြတ်သော မင်းစီးရထားကို ခပ်သိမ်းသော အဆင်တန်းဆာတို့ဖြင့် တန်းဆာဆင်ပြီးလျှင် လပြည့်ဝန်း ကုမုဒြာကြာပန်းအတူ စင်ဖြူသော အဆင်းရှိကြလျက် လေ၏အဟုန် ဂဠုန်မင်း၏ အဟုန်ကဲ့သို့ လျင်မြန်သော အဟုန်ရှိကြသော အာဇာနည်သိန္ဓောမြင်း လေးကောင်တို့ကို ကပြီးလျှင် စီးတော်ရထားကို က၍ပြီးကြောင်း အလောင်းတော် မင်းသားအား လျှောက်ထားလေသည်။ အလောင်းတော် မင်းသားသည် နတ်ဗိမာန်အလား ထူးခြားမွန်မြတ်သော ထိုရထားကို စီးတော်မူ၍ ကြီးစွာသော အခမ်းအနားဖြင့် ဥယျာဉ်တော်သို့ ရှေးရှူ ထွက်တော်မူလေ၏။
(၁) သူအိုနိမိတ်ကို မြင်တော်မူခြင်း
ထိုသို့ အလောင်းတော်မင်းသား ဥယျာဉ်တော်သို့ ထွက်ကြွ၍ လမ်းခရီးအကြားသို့ ရောက်သောအခါ နတ်တို့သည် “သိဒ္ဓတ္ထမင်းသား ဘုရားဖြစ်ရန် အချိန်တန် နီးကပ်ခဲ့လေပြီ။ ထိုမင်းသားအား တောထွက်၍ ရဟန်းပြုကြောင်း ရှေ့ပြေး ပုဗ္ဗနိမိတ်ကို ပြကြကုန်အံ့”ဟု တိုင်ပင်ကြပြီးလျှင် နတ်သားတယောက်ကို ဆံကလည်းဖြူ သွားကလည်းပြုန်း ခါးကလည်းကုန်း၍ တောင်ဝှေးကို လက်စွဲကာ တုန်တုန်ရီရီဖြစ်၍နေသော သူအိုပုံဟန် ဖန်ဆင်း၍ ပြစေကြကုန်၏။ ထိုသို့ နတ်တို့ ဖန်ဆင်း၍ပြအပ်သော သူအိုနိမိတ်ကို ဘုရားအလောင်းနှင့် ရထားထိန်းတို့သာ မြင်ကြကုန်၏၊ အခြားသူတို့ မမြင်ရကုန်။
၁၅၇
ထိုသို့ အလောင်းတော်မင်းသားသည် သူအိုနိမိတ်ကိုမြင်ရသောအခါ၌ ရထားထိန်းကို “အချင်း ရထားထိန်း.. ထိုသူ၏ ဆံပင်များလည်း အခြားသူတို့၏ ဆံပင်များနှင့် မတူကုန်၊ ဖြူဖွေးလျက် ရှိကုန်၏၊ ကိုယ်သည်လည်း အခြားသူတို့၏ကိုယ်နှင့် မတူ၊ သွားကလည်းကြွေ အသားအရေကလည်း နည်းပါး ခါးကလည်းကုန်း တုန်တုန်ရီရီဖြစ်၍နေ၏၊ ထိုသူကား အဘယ်အမည်ရှိသော သူနည်း”ဟု မေးမြန်းတော်မူလေ၏။ ရထားထိန်းသည်လည်း “အရှင်မင်းကြီး.. ထိုသူကား သူအိုမည်ပါသည်”ဟု ပြန်ကြား လျှောက်ထားလေသည်။
ရှေးအခါက “သူအို”ကို မြင်ဘူးဘို့ မဆိုထားဘိ၊ “သူအို”ဟူသော စကားကိုမျှ မကြားဘူးသော အလောင်းတော် မင်းသားသည် ရထားထိန်းကို တဖန်ထပ်၍ “အချင်း ရထားထိန်း.. ငါသည် ဆံဖြူသွားကြွေ သားရေပိန်ချုံး ခါးကုန်းတုန်ရီ ဤသို့ သဘောရှိသောသူကို ရှေးအခါက မမြင်ရစဘူး၊ ဤသူအိုမည်သည် အဘယ်ကို ဆိုလိုသနည်း”ဟု မေးမြန်းတော်မူလတ်သည်တွင် ရထားထိန်းက “အရှင်မင်းကြီး.. ကြာမြင့်စွာ အသက်မရှည်နိုင်တော့မည့်သူကို သူအို ခေါ်ဆိုပါသည် = သူအိုဟူသည် အသက်ကြွင်း (နောက်ထပ် အသက်ရှည်နေရန်) နည်းပါးစွာ ကျန်ရှိသောသူကို ဆိုလိုပါသည်”ဟူ၍ ပြန်ကြား လျှောက်ထားလေ၏။
ထိုအခါ အလောင်းတော် မင်းသားက “အချင်းရထားထိန်း.. အသို့နည်း (ဘယ့်နှယ်လဲ)၊ ငါသည်လည်း အိုခြင်းသဘော ရှိသလော၊ အိုခြင်းသဘောကို မလွန်မြောက်သူပင် ဖြစ်သလော”ဟု မေးတော်မူလေသော် ရထားထိန်းက “အရှင်မင်းကြီး.. အရှင်မင်းကြီးရော အကျွန်ုပ်တို့ပါ ခပ်သိမ်းသော သူတို့သည် အိုခြင်းသဘော ရှိကြပါကုန်၏၊ အိုခြင်းသဘောကို မလွန်မြောက်သူချည်းသာ ဖြစ်ကြပါကုန်၏”ဟူ၍ ပြန်လျှောက်ထားလေလျှင် အလောင်းတော် မင်းသားသည် “အချင်း ရထားထိန်း.. ထိုသို့ ကိုယ်ကိုယ်သူသူ ခပ်သိမ်းသော လူတို့သည်ပင် အိုခြင်းသဘောကို
၁၅၈
မလွန်မြောက်နိုင်သူချည်း ဖြစ်ခဲ့လျှင် အိုခြင်းသဘောကို မလွန်မြောက်နိုင်သော ငါ့အား ယခုအခါ မင်္ဂလာဥယျာဉ်တော်သို့ သွား၍ ရှုစားမွေ့လျော် ပျော်ပိုက်ရန် အလိုမရှိတော့ပြီ၊ သူအိုကိုမြင်ရာ ဤအရပ်မှပင်လျှင် ရွှေနန်းတော်သို့ တဖန် ရထားကို တုံ့ပြန်မောင်းနှင်လော့”ဟု မိန့်ကြားတော်မူလေ၏။ ရထားထိန်းသည်လည်း “ကောင်းပါပြီ အရှင်မင်းကြီး..”ဟု ဝန်ခံစကား ပြန်ကြား လျှောက်ဆိုပြီးလျှင် မင်္ဂလာ ဥယျာဉ်တော်သို့ မမောင်းနှင်တော့ပဲ သူအိုကိုမြင်ရာ ထိုအရပ်မှပင် ရွှေနန်းတော်သို့ တဖန် ရထားကို တုံ့ပြန် မောင်းနှင်ခဲ့လေ၏။
အလောင်းတော်မင်းသား၏ တရားသံဝေဂ
ခြင်္သေ့တို့မည်သည် မြားဖြင့် အပစ်ခံရသောအခါ ထိုအကျိုးဖြစ်သည့် မြားကို အဓိကထား မပယ်ရှားကြပဲ မြားလာခြင်း၏ အကြောင်းရင်းဖြစ်သည့် မြားပစ်သူ ရန်သူမုဆိုးကိုသာ တွေ့အောင်ရှာ၍ ပယ်ရှားကြလေသည်။ မြတ်စွာဘုရားတို့သည်လည်း အကျိုးတရား အကြောင်းတရား နှစ်ပါးတို့ရှိရာတွင် မြားနှင့်တူသောအကျိုးတရားကို အဓိကထား မပယ်ရှားကြပဲ မြားဖြင့်ပစ်သူ ရန်သူမုဆိုးနှင့်တူသော အကြောင်းတရားကိုသာ ဉာဏ်ဖြင့် တွေ့အောင်ရှာ၍ ပယ်ရှားတော်မူကြလေသည်၊ သို့ရကား မြတ်စွာဘုရားတို့သည် ခြင်္သေ့မင်းနှင့် တူတော်မူကြကုန်၏။ ထို့ကြောင့် အလောင်းတော် မင်းသားသည် မြတ်စွာဘုရားဖြစ်မည့်သူပြီပြီ ရထားထိန်းက ရင့်ရော်ယိုယွင်း အိုမင်းခြင်း (= ဇရာ)တရား၏ သူသိသမျှ လောကသဘောကို ပြောကြား လျှောက်ထားစေကာမူ ထိုဇရာတရား၏ အကြောင်းရင်းဖြစ်သော ပဋိသန္ဓေ တည်နေရခြင်း (= ဇာတိ)တရားကို ထင်ရှားဆင်ခြင် သိမြင်တော်မူသည် ဖြစ်ရကား ရွှေနန်းတော်သို့ ရောက်သည်ရှိသော် “(အိုး).. ပဋိသန္ဓေ တည်နေမှုတည်းဟူသော ဇာတိသဘောသည် ရွံမုန်း စက်ဆုပ်ဖွယ်ကြီးပါတကား..
၁၅၉
ယင်းသည့် ပဋိသန္ဓေ တည်နေမှု (= ဇာတိ)တရား ထင်ရှားရှိပြီးသူ (ပဋိသန္ဓေ တည်နေပြီးသူ)မှန်သမျှ အိုမင်းရင့်ရော်မှု (= ဇရာ)တရား ထင်ရှားရှိရမည်သာ ဖြစ်စွာ့တကား..”ဟု သံဝေဂဉာဏ်စက်သွားဖြင့် စဉ်းစား ဆင်ခြင်တော်မူကာ မျက်နှာမရွှင် မကြည်လင်နိုင် ကြံမှိုင်၍သာ နေတော်မူလေ၏။
သုဒ္ဓေါဒနမင်းတရားကြီး အစောင့်အနေများကို တိုး၍ချထားစေခြင်း
ခမည်းတော် သုဒ္ဓေါဒန မင်းတရားကြီးသည် ရထားထိန်းကို ခေါ်စေ၍ “အချင်း ရထားထိန်း.. အဘယ် အကြောင်းကြောင့် ငါ၏ သားတော်သည် ဥယျာဉ်တော်သို့ အရောက်မသွားပဲ လျင်လျားစွာ ပြန်နစ်လာသနည်း..”ဟု မေးမြန်းတော်မူ၍ ရထားထိန်းက “အရှင်မင်းကြီး.. အရှင့်သားတော်သည် သူအိုယောက်ျားကို မြင်ရသောကြောင့် လျင်လျားစွာ ပြန်နစ်လာပါသည်”ဟု ပြန်ကြား လျှောက်ထားလေလျှင် သုဒ္ဓေါဒန မင်းတရားကြီးသည် “ငါ့သားတော် မင်းသားသည် တိုင်းပြည်အုပ်ချုပ် မင်းသာ ပြုလုပ်စေရမည်။ တောထွက်ကာ ရဟန်းမပြုဖြစ်စေရ၊ တောထွက်၍ ရဟန်းပြုကာ ဘုရားဖြစ်လိမ့်မည်ဟူသော နိမိတ်ဖတ်ဆရာ ပုဏ္ဏားတို့၏စကား အလွဲအမှားသာ ဖြစ်စေရမည်”ဟု ကြံစည် စိတ်ကူးတော်မူလျက်- “အမောင်တို့.. အဘယ်ကြောင့် ငါ့ကို ဖျက်ဆီးကြသနည်း၊ သားတော်၏အတွက် လျင်မြန်စွာ ရှေးကထက်တိုး၍ မောင်းမမိဿံ ရွေရံတော်တို့ကို ခန့်ထားစီမံကြကုန်၊ ယင်းသို့ မောင်းမမိဿံ ရွေရံကခြေသည်တို့ကို ရှေးကထက်တိုး၍ ခန့်ထား စီမံကြသည်ရှိသော် ငါးဖြာအာရုံ ကာမဂုဏ်စည်းစိမ်ကို ခံစားလျက် ငါ့သားတော်သည် ရဟန်းပြုဘို့ရန် အမှတ်ရတော့မည်မဟုတ်”ဟု မိန့်ဆိုကာ ထက်ဝန်းကျင် အရပ်လေးမျက်နှာ ယူဇနာဝက် ယူဇနာဝက် (နှစ်ဂါဝုတ် နှစ်ဂါဝုတ်)ခန့်ရှိသော အရပ်၌ အစောင့်အရှောက်များကို တိုး၍ ချထားစေတော်မူလေ၏။
၁၆၀
(၂) သူနာနိမိတ်ကို မြင်တော်မူခြင်း
အလောင်းတော် မင်းသားသည် ခမည်းတော် သုဒ္ဓေါဒနမင်းတရားကြီးက တောမထွက်ဖြစ်ရန် ရဟန်းမပြုဖြစ်ရန် တိုး၍ စီမံခန့်ထားအပ်သော အာရုံငါးပါး ကာမဂုဏ်တရားတို့၏ လှည့်စား ဖုံးကွယ်ချက်အရ ဇာတိတရား ဇရာတရားတို့၌ ထိတ်လန့်ငြီးငွေ့သော သံဝေဂစိတ်ထား အနည်းငယ်လျော့ပါးကာ ငါးဖြာအာရုံ ကာမဂုဏ်တို့ဖြင့်ပင် ပျော်ရွှင်စံပယ် နေတော်မူပြန်လေသည်။
ထိုသို့ နေတော်မူ၍ လေးလပြည့်မြောက် ရောက်လတ်သောအခါ အလောင်းတော် မင်းသားသည် ရှေးနည်းအတူပင် အာဇာနည်မြင်းကသော ရထားကို စီးနင်းတော်မူလျက် ဥယျာဉ်တော်သို့ ထွက်ကြွတော်မူပြန်ရာ လမ်းခရီးအကြားသို့ ရောက်သောအခါ နှစ်ကြိမ်မြောက် နတ်တို့ ဖန်ဆင်းပြအပ်သည့် အနာရောဂါ နှိပ်စက်အပ်သဖြင့် နာကျင် ဆင်းရဲလှသည်ဖြစ်၍ သူတပါးတို့ထူမှ ထနိုင် သိပ်မှ အိပ်နိုင် လှဲနိုင်သည့် မိမိ ကျင်ငယ်ကျင်ကြီး၌ နစ်လျက်သာ အိပ်ရရှာသော ရောဂါ ဖိစီး သူနာကြီးကို
၁၆၁
မြင်တော်မူ၍ “အချင်း ရထားထိန်း.. ထိုသူ၏ မျက်လုံးတို့သည်လည်း တခြားသူများ၏ မျက်လုံးတို့နှင့် မတူကုန်၊ နောက်ကျု တုန်လှုပ်လျက် ရှိကုန်၏၊ ထိုသူ၏ အသံသည်လည်း အခြားသူများ၏ အသံနှင့် မတူ၊ မခံမရပ်သာ တစာစာဟစ်အော်လျက် ရှိပေ၏။ ထိုသူ၏ ကိုယ်မှာလည်း တခြားသူများ၏ ကိုယ်နှင့်မတူ အလွန်ပင်ပန်းပုံ ရလှပေ၏၊ ထိုသူကား အဘယ်အမည်ရှိသော သူနည်း”ဟု မေးမြန်းတော်မူလေ၏။ ရထားထိန်းသည်လည်း “အရှင်မင်းကြီး.. ထိုသူကား သူနာမည်ပါသည်”ဟု ပြန်ကြား လျှောက်ထားလေ၏။
“သူနာ”ကိုလည်း ရှေးက မမြင်ဘူး၊ “သူနာ”ဟူသော အသံကိုလည်း ရှေးက မကြားဘူးသော အလောင်းတော်မင်းသားသည် ရထားထိန်းကို တဖန်ထပ်၍ “အချင်း ရထားထိန်း.. ငါသည် သူတပါးတို့ ထူမှ သိပ်မှထနိုင် အိပ်နိုင်သည့် မိမိ၏ ကျင်ငယ်ကျင်ကြီး၌ နစ်လျက်သာ အိပ်ရရှာသည့် မခံမရပ်သာ တစာစာဟစ်အော်လျက်ရှိသော ထိုသူမျိုးကို ရှေးက မမြင်အပ်စဘူး၊ ဤသူနာမည်သည် အဘယ်ကို ဆိုလိုသနည်း၊ ဤသူနာ၏သဘောကို ငါ့အား ပြန်ကြား လျှောက်ထားရမည်”ဟု မေးမြန်းတော်မူလတ်သည်တွင် ရထားထိန်းက “အရှင်မင်းကြီး.. ဤသူနာမည်သည် ယခု စွဲကပ်နေသော ရောဂါဝေဒနာမှ ထမည်လည်း မသိရ, မထမည်လည်း မသိရသူ ဖြစ်ပါသည်”ဟူ၍ ပြန်ကြား လျှောက်ထားလေ၏။
ထိုအခါ အလောင်းတော်မင်းသားက “အချင်းရထားထိန်း.. အသို့နည်း (ဘယ့်နှယ်လဲ)၊ ငါသည်လည်း နာဖျားခြင်းသဘော ရှိသလော၊ နာဖျားခြင်းသဘောကို မလွန်မြောက်နိုင်သူပင် ဖြစ်သလော”ဟု မေးမြန်းတော်မူလေသော် ရထားထိန်းက “အရှင်မင်းကြီး.. အရှင်မင်းကြီးရော အကျွန်ုပ်တို့ပါ ခပ်သိမ်းသောသူတို့သည် နာဖျားခြင်းသဘော ရှိကြကုန်၏၊ နာဖျားခြင်းသဘောကို မလွန်မြောက်နိုင်သူချည်းသာ ဖြစ်ကြပါကုန်၏”ဟူ၍ ပြန်ကြား လျှောက်ထားလေလျှင် အလောင်းတော်မင်းသားသည်
၁၆၂
“အချင်း ရထားထိန်း.. ထိုသို့ ကိုယ်ကိုယ်သူသူ ခပ်သိမ်းသော လူတို့သည်ပင် နာဖျားခြင်းသဘောကို မလွန်မြောက်နိုင်သူချည်းသာ ဖြစ်ခဲ့လျှင် နာဖျားခြင်းသဘောကို မလွန်မြောက်နိုင်သော ငါ့အား ယခုအခါ မင်္ဂလာဥယျာဉ်တော်သို့သွား၍ ရှုစားမွေ့လျော် ပျော်ပိုက်ရန် အလိုမရှိတော့ပြီ၊ သူနာကိုမြင်ရာ ဤအရပ်မှပင်လျှင် ရွှေနန်းတော်သို့တဖန် ရထားကို တုံ့ပြန် မောင်းနှင်လော့”ဟု မိန့် ကြားတော်မူလေ၏။ ရထားထိန်းသည်လည်း “ကောင်းပါပြီ အရှင်မင်းကြီး”ဟု ဝန်ခံစကား ပြန်ကြား လျှောက်ဆိုပြီးလျှင် မင်္ဂလာဥယျာဉ်တော်သို့ မမောင်းနှင်တော့ပဲ သူနာကိုမြင်ရာ ထိုအရပ်မှပင် ရွှေနန်းတော်သို့တဖန် ရထားကို တုံ့ပြန် မောင်းနှင်ခဲ့လေ၏။
အလောင်းတော်မင်းသား၏ တရားသံဝေဂ
ရှေးက ဆိုအပ်ခဲ့ပြီးသောအတိုင်း ခြင်္သေ့မင်းနှင့် တူတော်မူသော အလောင်းတော် မင်းသားသည် ဘုရားဖြစ်မည့်သူပြီပြီ ရထားထိန်းက မအီမသာ ကျင်နာခံခက် နှိပ်စက်တတ်သည့် ဗျာဓိတရား၏ သူသိသမျှ လောကသဘောကို ပြောကြား လျှောက်ထားစေကာမူ ထိုဗျာဓိတရား, ရှေးက တွေ့သိရသော ဇရာတရား ဤနှစ်ပါးတို့၏ အကြောင်းရင်းဖြစ်သော ပဋိသန္ဓေ တည်နေရခြင်း (= ဇာတိ)တရားကို ထင်ရှားဆင်ခြင် သိမြင်တော်မူသည် ဖြစ်ရကား ရွှေနန်းတော်သို့ ရောက်သည်ရှိသော် “(အိုး) ပဋိသန္ဓေ တည်နေမှု တည်းဟူသော ဇာတိသဘောသည် ရွံမုန်း စက်ဆုပ်ဖွယ်ကြီးပါတကား.. ယင်းသည့် ပဋိသန္ဓေ တည်နေမှု (= ဇာတိ)တရားထင်ရှားရှိပြီးသူ (ပဋိသန္ဓေ တည်နေပြီးသူ)မှန်သမျှ အိုမင်းရင့်ရော်မှု (= ဇရာ)တရား ထင်ရှားရှိရမည်သာ၊ နာဖျားမှု (= ဗျာဓိ)တရား ထင်ရှားရှိရမည်သာ ဖြစ်စွာ့တကား”ဟု သံဝေဂဉာဏ်စက်သွားဖြင့် စဉ်းစားဆင်ခြင်တော်မူကာ မျက်နှာမရွှင် မကြည်လင်နိုင် ကြံမှိုင်၍သာ နေတော်မူလေ၏။
၁၆၃
သုဒ္ဓေါဒနမင်းတရားကြီး အစောင့်အနေများကို တိုး၍ချထားစေခြင်း
ခမည်းတော် သုဒ္ဓေါဒန မင်းတရားကြီးသည် ရှေးနည်းအတူ ရထားထိန်းကိုခေါ်စေ၍ မေးမြန်းတော်မူသည်တွင် ရထားထိန်းက “အရှင်မင်းကြီး.. အရှင့်သားတော်သည် သူနာယောက်ျားကို မြင်ရသောကြောင့် လျင်လျားစွာ ပြန်နစ်လာပါသည်”ဟု ပြန်ကြား လျှောက်ထားလေသော် သုဒ္ဓေါဒန မင်းတရားကြီးသည် ရှေးနည်းအတူ ကြံစည်ပြောကြားပြီးလျှင် ထက်ဝန်းကျင် အရပ်လေးမျက်နှာ သုံးဂါဝုတ် သုံးဂါဝုတ်ခန့်ရှိသောအရပ်၌ အစောင့်အရှောက်များကို တိုး၍ ချထားစေတော်မူလေ၏၊ မောင်းမမိဿံ ရံရွေကခြေသည်တို့ကိုလည်း ရှေးကထက်တိုး၍ ခန့်ထား စီမံစေတော်မူ၏။
(၃) သူသေနိမိတ်ကို မြင်တော်မူခြင်း
အလောင်းတော် မင်းသားသည် ခမည်းတော် သုဒ္ဓေါဒနမင်းတရားကြီးက တောမထွက်ဖြစ်ရန် ရဟန်းမပြုဖြစ်ရန် တိုး၍ စီမံခန့်ထားအပ်သော အာရုံငါးပါး ကာမဂုဏ်တရားတို့၏ လှည့်စား ဖုံးကွယ်ချက်အရ ဇာတိတရား, ဇရာတရား, ဗျာဓိတရားတို့၌ ထိတ်လန့်ငြီးငွေ့သော သံဝေဂစိတ်ထား အနည်းငယ်လျော့ပါးကာ ငါးဖြာအာရုံ ကာမဂုဏ်တို့ဖြင့်ပင် ပျော်ရွှင်စံပယ် နေတော်မူပြန်လေသည်။
ထိုသို့ နေတော်မူ၍ လေးလပြည့်မြောက် ရောက်လတ်သောအခါ အလောင်းတော် မင်းသားသည် ရှေးနည်းအတူပင် အာဇာနည်မြင်းက-သော ရထားကို စီးနင်းတော်မူလျက် ဥယျာဉ်တော်သို့ ထွက်ကြွတော်မူပြန်ရာ လမ်းခရီးအကြားသို့ ရောက်သောအခါ သုံးကြိမ်မြောက် နတ်တို့ ဖန်ဆင်းပြအပ်သည့် လူပေါင်းများစွာ စည်းဝေးနေသည်ကို၎င်း, ဆိုးရည်အမျိုးမျိုး တပ်ဆိုးအပ်သည့် အ၀တ်အထည်တို့ဖြင့် ခြယ်လှယ်ဝန်းရံ စီမံပြုပြင်အပ်သော ထမ်းစင် (= အလောင်းစင်)ကို၎င်း မြင်တော်မူ၍
၁၆၄
“အချင်းရထားထိန်း.. အဘယ့်ကြောင့် ထိုလူများအပေါင်းသည် စည်းဝေ ဝိုင်းအုံကာ နေသနည်း၊ အဘယ့်ကြောင့် ဆိုးရည်အမျိုးမျိုး တပ်ဆိုးအပ်သည့် အဝတ်အထည်တို့ဖြင့် ခြယ်လှယ်ဝန်းရံ စီမံပြုပြင်အပ်သော ထမ်းစင်ကိုပြု၍ နေကြသနည်း”ဟူ၍ ရထားထိန်းကို မေးတော်မူသောအခါ ရထားထိန်းက “အရှင်မင်းကြီး.. ထိုသို့ လူအများ စည်းဝေးဝိုင်းအုံကာ ထမ်းစင်ပြုလုပ်နေခြင်းမှာ လူသေသောကြောင့် ဖြစ်ပါသည်”ဟု ပြန်ကြား လျှောက်ထားလေ၏။
“သူသေ”ကိုလည်း ရှေးက မမြင်ဘူး၊ “သူသေ”ဟူသော အသံကိုလည်း ရှေးက မကြားဘူးသော အလောင်းတော်မင်းသားသည် ရထားထိန်းကို တဖန်ထပ်၍ “အချင်းရထားထိန်း.. ထိုသို့ လူသေသောကြောင့် လူအများ စည်းဝေးဝိုင်းအုံကာ ထမ်းစင်ပြုလုပ်နေခြင်း ဖြစ်ခဲ့လျှင် ထိုလူသေရှိရာအရပ်သို့ ရထားကို မောင်း နှင်လော့”ဟု မိန့်တော်မူလေ၏။ ထိုအခါ ရထားထိန်းသည်လည်း “ကောင်းပါပြီ အရှင်မင်းကြီး”ဟု ဝန်ခံ၍ ထိုလူသေရှိရာသို့ ရထားကို မောင်းနှင်ခဲ့၍ အလောင်းတော် မင်းသားသည် သူသေကို မြင်ရလေလျှင် ရထားထိန်းကို “အချင်းရထားထိန်း.. ဤသူသေဟူသည် အဘယ်သို့ သဘောရှိသနည်း”ဟု မေးမြန်းတော်မူလေ၏။ ရထားထိန်းကလည်း “အရှင်မင်းကြီး.. ဤသူသေဟူသည် နောက်ထပ် ထိုသူ့ကို မိဘဆွေမျိုး သားချင်းတို့ကလည်း မြင်ရတော့မည်မဟုတ်၊ ထိုသူကလည်း မိဘဆွေမျိုးသားချင်းတို့ကို နောက်ထပ် မြင်ရတော့မည် မဟုတ်သူ ဖြစ်ပါသည်”ဟူ၍ ပြန်ကြား လျှောက်ထားလေလျှင် အလောင်းတော် မင်းသားက “အချင်းရထားထိန်း.. အသို့နည်း (ဘယ့်နှယ်လဲ)၊ ငါသည်လည်း စုတိပြတ်ကြွေ ထိုသူကဲ့သို့ပင် သေရခြင်းသဘော ရှိသလော၊ သေခြင်းသဘောကို မလွန်မြောက်နိုင်သူ ဖြစ်သလော၊ ငါ့ကိုလည်း
၁၆၅
မယ်တော် ခမည်းတော် ဆွေတော် မျိုးတော်တို့က တနေ့နေ့တွင် မမြင်ကြရမည် ဖြစ်ကုန်သလော၊ ငါကိုယ်တိုင်ကလည်း မယ်တော် ခမည်းတော် ဆွေတော် မျိုးတော်တို့ကို တနေ့နေ့တွင် မမြင်ရမည် ဖြစ်သလော”ဟု မေးမြန်းသဖြင့် ရထားထိန်းသည်လည်း “အရှင်မင်းကြီး.. အရှင်မင်းကြီးရော အကျွန်ုပ်တို့ပါ ခပ်သိမ်းသော သူတို့သည် ထိုသူကဲ့သို့ပင် စုတိပြတ်ကြွေ သေရခြင်းသဘော ရှိပါကုန်၏။ သေခြင်းသဘောကို မလွန်မြောက်နိုင်သူချည်းသာ ဖြစ်ပါကုန်၏။ အရှင်မင်းကြီးကိုလည်း မယ်တော် ခမည်းတော် ဆွေတော် မျိုးတော်တို့က တနေ့နေ့တွင် မမြင်ကြရမည် ဧကန်အမှန် ဖြစ်ပါကုန်၏၊ အရှင်မင်းကြီးကိုယ်တိုင် ကလည်း တနေ့နေ့တွင် မယ်တော် ခမည်းတော် ဆွေတော်မျိုးတော်တို့ကို မမြင်ရမည် ဧကန်အမှန်ပင် ဖြစ်ပါ၏”ဟူ၍ ပြန်ကြား လျှောက်ထားလေ၏။ (ဤ၌ မိထွေးတော် မဟာပဇာပတိဂေါတမီကို မယ်တော်ဟု ဆိုလိုသည်။)
ထိုအခါ အလောင်းတော်မင်းသားသည် “အချင်း ရထားထိန်း.. ထိုသို့ ကိုယ်ကိုယ်သူသူ ခပ်သိမ်းသော လူတို့သည်ပင် သေခြင်းသဘောကို မလွန်မြောက်နိုင်သူချည်းသာ ဖြစ်ခဲ့လျှင် သေခြင်းသဘောကို မလွန်မြောက်နိုင်သော ငါ့အား ယခုအခါ မင်္ဂလာဥယျာဉ်တော်သို့ သွား၍ ရှုစားမွေ့လျော် ပျော်ပိုက်ရန် အလိုမရှိတော့ပြီ၊ သူသေကိုမြင်ရာ ဤအရပ်မှပင်လျှင် ရွှေနန်းတော်သို့တဖန် ရထားကို တုံ့ပြန် မောင်းနှင်လော့”ဟူ၍ မိန့်ကြားတော်မူလေ၏။ ရထားထိန်းသည်လည်း “ကောင်းပါပြီ အရှင်မင်းကြီး”ဟု ဝန်ခံစကား ပြန်ကြား လျှောက်ဆိုပြီးလျှင် မင်္ဂလာဥယျာဉ်တော်သို့ မမောင်းနှင်တော့ပဲ သူသေကိုမြင်ရာ ထိုအရပ်မှပင် ရွှေနန်းတော်သို့တဖန် ရထားကို တုံ့ပြန် မောင်းနှင်ခဲ့လေ၏။
အလောင်းတော်မင်းသား၏ တရားသံဝေဂ
ရှေးက ဆိုအပ်ခဲ့ပြီးသောအတိုင်း ခြင်္သေ့မင်းနှင့် တူတော်မူသော အလောင်းတော်မင်းသားသည် ဘုရားဖြစ်မည့်သူပြီပြီ ရထားထိန်းက “သူသေဟူသည် သေသူကိုလည်း
၁၆၆
ကျန်ရစ်သူ ဆွေမျိုးများက နောက်ထပ် မြင်ကြရတော့မည် မဟုတ်၊ သေသူကလည်း ကျန်ရစ်သော ဆွေမျိုးများကို နောက်ထပ် မြင်ရတော့မည် မဟုတ်”ဟူ၍ သေခြင်းတရား = (မရဏတရား)၏ သူသိသမျှ လောကသဘောကို ပြောကြား လျှောက်ထားစေကာမူ ထိုမရဏတရား, ရှေးက တွေ့သိပြီးဖြစ်သော ဇရာတရား, ဗျာဓိတရား ဤတရားသုံးပါးတို့၏ အကြောင်းရင်းဖြစ်သော ပဋိသန္ဓေ တည်နေရခြင်း (= ဇာတိ)တရားကို ထင်ရှားဆင်ခြင် သိမြင်တော်မူသည် ဖြစ်ရကား ရွှေနန်းတော်သို့ ရောက်သည်ရှိသော် “(အိုး) ပဋိသန္ဓေ တည်နေမှု တည်းဟူသော ဇာတိသဘောသည် ရွံမုန်း စက်ဆုပ်ဖွယ်ကြီးပါတကား..၊ ယင်းသည့် ပဋိသန္ဓေ တည်နေမှု (= ဇာတိ)တရား ထင်ရှားရှိပြီးသူ (ပဋိသန္ဓေ တည်နေပြီးသူ)မှန်သမျှ အိုမင်းရင့်ရော်မှု (= ဇရာ)တရား ထင်ရှား ရှိရမည်သာ၊ နာဖျားမှု (= ဗျာမိ)တရား ထင်ရှား ရှိရမည်သာ၊ စုတိပြတ်ကြွေ သေလွန်မှု (= မရဏ)တရား ထင်ရှား ရှိရမည်သာ ဖြစ်စွာ့တကား”ဟု သံဝေဂဉာဏ်စက်သွားဖြင့် စဉ်းစားဆင်ခြင်တော်မူကာ မျက်နှာမရွှင် မကြည်လင်နိုင် ကြံမှိုင်၍သာ နေတော်မူလေ၏။
သုဒ္ဓေါဒနမင်းတရားကြီး အစောင့်အနေများကို တိုး၍ချထားစေခြင်း
ခမည်းတော် သုဒ္ဓေါဒနမင်းတရားကြီးသည် ရှေးနည်းအတူ ရထားထိန်းကို ခေါ်စေ၍ မေးမြန်းတော်မူသည်တွင် ရထားထိန်းက “အရှင်မင်းကြီး.. အရှင့်သားတော်သည် သူသေယောက်ျားကို မြင်ရသောကြောင့် လျင်လျားစွာ ပြန်နစ်လာပါသည်”ဟု ပြန်ကြား လျှောက်ထားလေသော် သုဒ္ဓေါဒန မင်းတရားကြီးသည် ရှေးနည်းအတူ ကြံစည် ပြောဆိုတော်မူပြီးလျှင် ထက်ဝန်းကျင် အရပ်လေးမျက်နှာ တယူဇနာ တယူဇနာခန့်ရှိသော အရပ်၌ အစောင့်အရှောက်များကို တိုး၍ ချထားစေတော်မူလေ၏။
၁၆၇
မောင်းမမိဿံ ရံရွေကခြေသည်တို့ကိုလည်း ရှေးကထက် တိုး၍ ခန့်ထား စီမံစေတော်မူ၏။
(၄) ရဟန်းနိမိတ်ကို မြင်တော်မူခြင်း
အလောင်းတော်မင်းသားသည် ခမည်းတော် သုဒ္ဓေါဒနမင်းတရားကြီးက တောမထွက်ဖြစ်ရန် ရဟန်းမပြုဖြစ်ရန် တိုး၍ တိုး၍ စီမံခန့်ထားအပ်သော အာရုံငါးပါး ကာမဂုဏ်တရားတို့၏ လှည့်စားဖုံးကွယ်ချက်အရ ဇာတိ, ဇရာ, ဗျာဓိ, မရဏတရားတို့၌ ထိတ်လန့်ငြီးငွေ့သော သံဝေဂစိတ်ထား အနည်းငယ်လျော့ ပါးကာ ငါးဖြာအာရုံ ကာမဂုဏ်တို့ဖြင့်ပင် ပျော်ရွှင်စံပယ် နေတော်မူပြန်လေသည်။
ထိုသို့ နေတော်မူ၍ လေးလပြည့်မြောက် ရောက်လတ်သောအခါ အလောင်းတော် မင်းသားသည် ရှေးနည်းအတူပင် အာဇာနည်မြင်းက-သော ရထားကို စီးနင်းတော်မူလျက် ဥယျာဉ်တော်သို့ ထွက်ကြွတော်မူပြန်ရာ လမ်းခရီးအကြားသို့ ရောက်သောအခါ လေးကြိမ်မြောက် နတ်တို့ ဖန်ဆင်းပြအပ်သည့် ဆံမုတ်ဆိတ်ကို ပယ်ပြီး (= ဦးပြည်းခေါင်းတုံးပြီး)လျှင် ဖန်ရည်ဆိုးသော သင်္ကန်းကို ဝတ်ရုံလျက် ရဟန်းအဖြစ်သို့ ကပ်ရောက်သော ယောက်ျားကို မြင်တော်မူ၍ “အချင်း ရထားထိန်း.. ထိုသူ၏ ဦးခေါင်းသည်လည်း တခြားသူများ၏ ဦးခေါင်းနှင့်မတူ ဆံမုတ်ဆိတ်ပယ်ပြီး ခေါင်းတုံးပြီး ဖြစ်ပေ၏၊ ထိုသူ၏ အဝတ်များသည်လည်း တခြားသူတို့၏ အဝတ်များနှင့် မတူကုန်၊ ဖန်ရည်ဆိုးပြီးသား ဖြစ်ကုန်၏။ ဤသူကား အဘယ်အမည်ရှိသော သူနည်း”ဟု မေးမြန်းတော်မူလေ၏။ ရထားထိန်းသည်လည်း “အရှင်မင်းကြီး.. ထိုသူကား ရဟန်း မည်ပါ၏”ဟု ပြန်ကြား လျှောက်ထားလေ၏။
တဖန်ထပ်၍ အလောင်းတော် မင်းသားက “အချင်း ရထားထိန်း.. ထို“ရဟန်း”မည်သည် အဘယ်ကို ဆိုလိုသနည်း၊
၁၆၈
ထို 'ရဟန်း'၏သဘောကို ပြန်ကြား လျှောက်ထားရမည်”ဟု မေးမြန်းတော်မူလတ်သည်တွင် ရထားထိန်းက “အရှင်မင်းကြီး.. ဤရဟန်းမည်သည် 'ဒါနအစရှိသော ကုသိုလ်ကမ္မပထတရား ဆယ်ပါးတို့ကို ကျင့်ခြင်းသည် ကောင်းမြတ်လှ၏'ဟု နှလုံးသွင်း၍ ဖန်ရည်စွန်းသော အဝတ်ကို ဝတ်ဆင်ကာ လူ့အဖြစ် လူ့ဘဝမှ ထွက်မြောက်လာသူ ဖြစ်ပါသည်။ ဤရဟန်းမည်သည် 'တရားနှင့်ညီသော ကုသိုလ်ကမ္မပထဆယ်ပါး, အပြစ်ကင်းသော ကုသိုလ်ကမ္မပထ ဆယ်ပါး, ဖြူစင်လှသော ကုသိုလ်ကမ္မပထဆယ်ပါး တရားကို ကျင့်ခြင်းသည် ကောင်းမြတ်လှ၏'ဟု နှလုံးသွင်း၍ ဖန်ရည်စွန်းသော အဝတ်ကို ဝတ်ဆင်ကာ လူ့အဖြစ် = လူ့ ဘဝမှ ထွက်မြောက်လာသူ ဖြစ်ပါသည်။ ဤရဟန်းမည်သည် 'သတ္တဝါတို့ကို မညှဉ်းဆဲခြင်း, သတ္တဝါတို့အား အကျိုးဖြစ်ထွန်းအောင် စောင့်ရှောက်ခြင်းသည် ကောင်းမြတ်လှ၏'ဟု နှလုံးသွင်း၍ ဖန်ရည်စွန်းသော အ၀တ်ကို ဝတ်ဆင်ကာ လူ့အဖြစ် = လူ့ဘဝမှ ထွက်မြောက်လာသူ ဖြစ်ပါသည်”ဟူ၍ ပြန်ကြား လျှောက်ထားလေ၏။
[ဤ၌ ဘုရားပွင့်တော်မူရာ သာသနာခေတ်အခါ မဟုတ်သောကြောင့် ရထားထိန်းသည် ရဟန်းကို၎င်း, ရဟန်း၏ ဂုဏ်ကျေးဇူးကို၎င်း မသိသော်လည်း နတ်တို့၏ အာနုဘော်ဖြင့် “အရှင်မင်းကြီး ဤသူကား ရဟန်းပါတည်း”ဟု ပြောကြားပြီးလျှင် ရဟန်း၏ ဂုဏ်ကျေးဇူးများကိုလည်း ဖွင့်ဆို ပြောကြားလေသည်။ (ဗုဒ္ဓဝံသအဋ္ဌကထာ စာမျက်နှာ ၃၂၇-နှင့် ဇိနာလင်္ကာရဋီကာ စာမျက်နှာ ၁၈၄-မှ။)
အသက်ရှည်သော ဘုရားအလောင်းတို့မှာ အနှစ်တရာ အနှစ်တရာ လွန်မှ နိမိတ်ကြီးလေးပါးတို့တွင် တပါးတပါးကို မြင်တော်မူကြကုန်၏။ ငါတို့၏ ဘုရားအလောင်းသည်ကား အသက်တိုသောအခါ ဖြစ်တော်မူရသောကြောင့် လေးလ လေးလ လွန်လျှင် ဥယျာဉ်တော်သို့အသွား အစဉ်အတိုင်း နိမိတ်ကြီး တပါး တပါးကို မြင်တော်မူလေသည်။ ဒီဃနိကာယ်ဆောင် အရှင်မြတ်များက နိမိတ်ကြီးလေးပါးလုံးကို တရက်တည်းမှာပင် မြင်၍သွားသည်ဟု ဆိုတော်မူကြကုန်၏။ (ဗုဒ္ဓဝံသအဋ္ဌကထာ စာမျက်နှာ ၃၂၈-မှ)]
၁၆၉
ထိုအခါ အလောင်းတော် မင်းသားသည် “အချင်း ရထားထိန်း.. 'ကုသိုလ်ကမ္မပထတရား ဆယ်ပါးကို ကျင့်ကြံခြင်း, တရားနှင့်ညီညွတ်သော ကုသိုလ်ကမ္မပထတရား ဆယ်ပါးကို ကျင့်ကြံခြင်း, အပြစ်ကင်းသော ကုသိုလ်ကမ္မပထတရား ဆယ်ပါးကို ကျင့်ကြံခြင်း, ဖြူစင်သည့် ကုသိုလ်ကမ္မပထတရား ဆယ်ပါးကို ကျင့်ကြံခြင်းသည် ကောင်းမြတ်လှ၏'ဟု နှလုံးသွင်း၍ ရဟန်းအဖြစ်သို့ ကပ်ရောက်သော ထိုသူသည် ချီးမွမ်းအပ် ကောင်းမြတ်လှပေ၏။ 'သတ္တဝါတို့ကို မညှဉ်းဆဲခြင်း, သတ္တဝါတို့အား အကျိုးဖြစ်ထွန်းအောင် စောင့်ရှောက်ခြင်းသည် ကောင်းမြတ်လှ၏'ဟု နှလုံးသွင်း၍ ရဟန်းအဖြစ်သို့ ကပ်ရောက်သော ထိုသူသည် ချီးမွမ်းအပ် ကောင်းမြတ်လှပေ၏။ ထိုသို့ ချီးမွမ်းအပ် ကောင်းမြတ်လှသောကြောင့်ပင်လျှင် အချင်းရထားထိန်း ရဟန်းရှိရာ ထိုအရပ်သို့ ရထားကို မောင်းနှင်လော့”ဟု မိန့်တော်မူ၏။ ရထားထိန်းသည်လည်း “ကောင်းပါပြီ အရှင်မင်းကြီး”ဟု ဝန်ခံစကား ပြောကြား လျှောက်ဆိုပြီးလျှင် ထိုရဟန်းရှိရာအရပ်သို့ ရထားကို မောင်းနှင်လေ၏။ ထိုအရပ်သို့ ရောက်လတ်သော် အလောင်းမင်းသားသည် နတ်တို့ ဖန်ဆင်းပြအပ်သော ထိုရဟန်းကို “အချင်း.. သင်သည် အဘယ်အမှုကို ပြုနေသနည်း၊ သင့်ဦးခေါင်းသည်လည်း တခြားသူ၏ ဦးခေါင်းနှင့် မတူပါတကား၊ သင့်အဝတ်တို့သည်လည်း တခြားသူတို့၏ အဝတ်တို့နှင့် မတူကုန်ပါတကား”ဟု မေးတော်မူ၏။ နတ်တို့ ဖန်ဆင်းပြသည့် ဣဒ္ဓိရုပ်ရဟန်းက “အရှင်မင်းကြီး.. အကျွန်ုပ်ကား ရဟန်းမည်ပါသည်”ဟု ပြန်ကြား ပြောဆိုလတ်သည်တွင် အလောင်းတော် မင်းသားက တဖန်ထပ်၍ “အချင်း.. အသင် ရဟန်းဟူသည် အဘယ်ကို ဆိုလိုသနည်း”ဟု မေးတော်မူ၏။ ဣဒ္ဓိရုပ်ရဟန်းက “အရှင်မင်းကြီး.. အကျွန်ုပ် ရဟန်းဟူသည် တရားသောကြောင့် ဓမ္မဟူ၍၎င်း, တရားနှင့် ညီညွတ်သောကြောင့် သမဟူ၍၎င်း, အပြစ် ကင်းသောကြောင့် ကုသလဟူ၍၎င်း, အကြောင်းအကျိုး နှစ်မျိုးလုံးပင် ဖြူစင်သောကြောင့် ပုညဟူ၍၎င်း ဂုဏ်ထူးဝိသေသ လေးပါးတို့ဖြင့် ခေါ်ဆိုရသည့် ဒါနအစရှိသော ကုသိုလ်
၁၇၀
ကမ္မပထတရား ဆယ်ပါးတို့ကို ကျင့်ကြံခြင်းသည် ကောင်းမြတ်လှပေ၏၊ သတ္တဝါတို့ကို မညှဉ်းဆဲခြင်း သတ္တဝါတို့အား အကျိုးဖြစ်ထွန်းအောင် စောင့်ရှောက်ခြင်းသည် ကောင်းမြတ်လှပေ၏ဟု နှလုံးသွင်း၍ ဆံမုတ်ဆိတ်တို့ကို ပယ်ရှင်း ဖန်ရည်စွန်းသော အဝတ်တို့ကို ဝတ်ဆင်ကာ အိမ်ရာတည်တောင် လူ့ဘောင်မှ လွတ်အောင်ကျင့်ဆောက် ထွက်မြောက်ခဲ့သူ ဖြစ်ပေသည်”ဟု ပြန်ကြား ပြောဆိုသောအခါ အလောင်းတော် မင်းသားသည် “အချင်း.. ဓမ္မ, သမ, ကုသလ, ပုည ဂုဏ်ထူးဝိသေသ လေးပါးတို့ဖြင့် ခေါ်ဆိုရသည့် ကုသိုလ်ကမ္မပထတရား ဆယ်ပါးတို့ကို ကျင့်ကြံခြင်း, သတ္တဝါတို့ကို မညှဉ်းဆဲခြင်း, သတ္တဝါတို့အား အကျိုးဖြစ်ထွန်းအောင် စောင့်ရှောက်ခြင်းသည် ကောင်းမြတ်လှ၏ဟု နှလုံးသွင်း၍ ဆံမုတ်ဆိတ်တို့ကို ပယ်ရှင်း ဖန်ရည်စွန်းသော အဝတ်တို့ကို ဝတ်ဆင်ကာ အိမ်ရာတည်ထောင် လူတို့ဘောင်မှ လွတ်အောင် ကျင့်ဆောက် ထွက်မြောက်ခဲ့ပေသော အသင်သည် စင်စစ်ဧကန် ချီးမွမ်းအပ် ကောင်းမြတ်သူ မှန်ပေ၏”ဟု ဝန်ခံ ချီးမွမ်းစကား ပြောကြားတော်မူလေသည်။
တောထွက်တော်မူသည့် နှစ်-လတို့ကို မှတ်သားရန်
အလောင်းမင်းသား တောထွက်ခဏ်းတွင် တောမထွက်မီ ဥယျာဉ်တော်သို့ လေးကြိမ် ထွက်တော်မူရာမှာ မဟာသက္ကရာဇ် ၉၆-ခုနှစ် ၀ါဆိုလပြည့်နေ့မှာ အာဇာနည်မြင်းက-သော ရထားကိုစီးလျက် ဥယျာဉ်တော်သို့ ထွက်ကြွတော်မူသည်တွင် လမ်းခရီးအကြား၌ ပဌမအကြိမ် သူအိုနိမိတ်ကို မြင်တော်မူသည်။ ထိုသို့ သူအိုနိမိတ်ကို မြင်တော်မူရသဖြင့် အရွယ်တော်နုပျိုခြင်းကို အစွဲပြု၍ စိတ်တက်ကြွခြင်း တည်းဟူသော ယောဗ္ဗနမာန်ကို ပယ်ရှားတော်မူလေသည်။
ထို့နောက် ထိုနှစ် တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်နေ့မှာ ရှေးနည်းအတူ ဥယျာဉ်တော်သို့ ထွက်ကြွတော်မူလေရာ လမ်းခရီးအကြား၌ ဒုတိယအကြိမ် သူနာနိမိတ်ကို မြင်တော်မူလေသည်။ ထိုသို့
၁၇၁
သူနာနိမိတ်ကို မြင်တော်မူရသဖြင့် အနာရောဂါနည်းပါးခြင်း (= ရောဂါကင်းခြင်း)ကို အစွဲပြု၍ စိတ်တက်ကြွခြင်း တည်းဟူသော အာရောဂျမာန်ကို ပယ်ရှားတော်မူလေသည်။
ထို့နောက် ထိုနှစ် တပေါင်းလပြည့်နေ့မှာ ရှေးနည်းအတူ ဥယျာဉ်တော်သို့ ထွက်ကြွတော်မူလေရာ လမ်းခရီးအကြား၌ တတိယအကြိမ် သူသေနိမိတ်ကို မြင်တော်မူလေသည်။ ထိုသို့ သူသေနိမိတ်ကို မြင်တော်မူရသဖြင့် အသက်ရှည်ခြင်းကို အစွဲပြု၍ စိတ်တက်ကြွခြင်း တည်းဟူသော ဇီဝိတမာန်ကို ပယ်ရှားတော်မူလေသည်။
ထို့နောက် မဟာသက္ကရာဇ် ၉၇-ခုနှစ် ဝါဆိုလပြည့်နေ့မှာ ရှေးနည်းအတူ ဥယျာဉ်တော်သို့ ထွက်ကြွတော်မူရာ လမ်းခရီးအကြား၌ ရဟန်းနိမိတ်ကို မြင်တော်မူသည်။ ထိုသို့ ရဟန်းနိမိတ်ကို မြင်တော်မူရသောကြောင့် အလောင်းတော်မင်းသားသည် ရဟန်းအဖြစ်၌ နှစ်သက်တော်မူကာ “ငါသည် ယနေ့ပင် ရဟန်းပြုပေအံ့”ဟု ဆောက်တည် အဓိဋ္ဌာန်တော်မူပြီးလျှင် ထိုနေ့မှာပင် ဥယျာဉ်တော်သို့ရောက်အောင် ကြွသွားတော်မူလေ၏။
(အဘိဓမ္မပိဋက ဓမ္မသင်္ဂဏီပါဠိတော် နိက္ခေပကဏ္ဍ စာမျက်နှာ ၂၆၄-၌ ပဋိသန္ဓေ တည်နေရခြင်း (= ဇာတိ)ကိုကြောက်သော (ဝါ- ဇာတိသည် ကြောက်ဖွယ် ဘေးကြီးတည်းဟု သိသော) အသိဉာဏ်သည် ဇာတိဘယမည်၏။ ဇရာကိုကြောက်သော (ဝါ- ဇရာကို ကြောက်ဖွယ် ဘေးကြီးတည်းဟု သိသော) အသိဉာဏ်သည် ဇရာဘယမည်၏။ ဗျာဓိကိုကြောက်သော (ဝါ- ဗျာဓိကို ကြောက်ဖွယ် ဘေးကြီးတည်းဟု သိသော) အသိဉာဏ်သည် ဗျာဓိဘယမည်၏၊ မရဏကိုကြောက်သော (ဝါ- မရဏကို ကြောက်ဖွယ် ဘေးကြီးတည်းဟု သိသော) အသိဉာဏ်သည် မရဏဘယမည်၏။ ဤလေးမျိုးသော အသိဉာဏ်စုသည် သံဝေဂမည်၏ဟူ၍ မြတ်ဘုရား ဟောကြားတော်မူ၏။
ဖော်ပြရာပါ နိမိတ်ကြီးလေးပါးတို့တွင် ရှေးနိမိတ်ကြီး သုံးပါးတို့သည် ပဋိသန္ဓေ တည်နေရခြင်း (= ဇာတိ) တရား ထင်ရှားရှိခဲ့လျှင်
၁၇၂
သိကြားမင်းက ဝိသုကြုံနတ်သားကိုစေလွှတ်၍
အလောင်းတော်မင်းသားကို တန်းဆာ ဆင်ယင်ပေးစေခြင်း
အလောင်းတော်မင်းသားသည် ထိုနေ့အဘို့ရာ မင်္ဂလာဥယျာဉ်တော်၌ မြူးပျော်ကစားကာ ဥယျာဉ်၏အရသာကို ခံစားပြီးနောက် မင်္ဂလာရေကန်၌ ရေချိုးပြီးလျှင် နေဝင်ဖျိုးဖျား အချိန်ကာလ၌ မင်္ဂလာ ကျောက်ဖျာအပြင်ဝယ် တင့်တယ်စွာ ထိုင်နေတော်မူ၏။ ထိုအခါ အလောင်းတော်သူမြတ်မှာ မိမိကိုယ်ကို တန်းဆာဆင်ယင်လိုသော စိတ်တော်များ ဖြစ်ပွါးလာသည်ကို သိကြားနတ်မင်းသိ၍ ဝိသုကြုံနတ်သားကို စေလွှတ်အပ်ရကား ထိုဝိသုကြုံနတ်သားသည် ဘုရားအလောင်းတော်ထံ လာရောက်ပြီးလျှင် အလောင်းတော်မင်းသား၏ အသုံးတော်ခံ ဆတ္တာသည်အဟန် တူစွာဖန်ဆင်း၍ နတ်၌ဖြစ်သော အဆင်တန်းဆာတို့ဖြင့် အလောင်းတော်မင်းသားကို တန်းဆာ ဆင်ယင်ပေးပေ၏။ (ဤအရာ၌ အလောင်းတော်သူမြတ်၏ နတ်ဝတ်တန်းဆာတို့ဖြင့် လွန်စွာတင့်တယ်ပုံကို အာရုံပြုထားနှင့်ရာ၏။)
ထိုသို့ ခပ်သိမ်းသော နတ်ဝတ်တန်းဆာတို့ဖြင့် တန်းဆာဆင်အပ်ပြီးသော အလောင်းတော်မင်းသား၏ အတွက်တာ
၁၇၃
တူရိယာပညာရှင်တို့ကလည်း မိမိတို့ဆိုင်ရာ တူရိယာငါးမျိုးတို့ကို တီးမှုတ် ကခုန် သီဆိုကြကုန်စဉ်၎င်း, ပုဏ္ဏားတို့ကလည်း “အရှင်မင်းကြီးသည် အန္တရာယ်ဘေးဒဏ် ရန်မာန်ခပ်သိမ်း ကင်းငြိမ်းလွင့်စင် အောင်မြင်ပါစေသတည်း၊ ဣဋ္ဌမင်္ဂလာ အဖြာဖြာပြည့်လျှမ်း၍ အားရမ်း နှစ်သက်တော်မူပါစေသတည်း”ဟူ၍ နားကြားရချမ်းသာသည့် မင်္ဂလာစကားတို့ကို ပြောကြားချီးကျူးသံ အမျိုးမျိုးတို့ဖြင့် ချီးကျူးကြကုန်စဉ်၎င်း အလောင်းတော် မင်းသားသည် ရွှေနန်းတော်သို့ ပြန်လည်ရန် ခပ်သိမ်းသော တန်းဆာတို့ဖြင့် တန်းဆာ ဆင်အပ်သည့် မြတ်သောရထားထက်သို့ တက်စီးတော်မူလေ၏။
သားတော်ရာဟုလာကို ဖွားမြင်ခြင်း
ထိုအခါ အဂ္ဂမဟေသီ ယသောဓရာ မိဖုရားကြီးသည် သားတော်ကို ဖွားမြင်ပြီဟု ခမည်းတော် သုဒ္ဓေါဒနမင်းတရားကြီးသည် ကြားသိတော်မူသဖြင့် “ငါ့သားတော်အား နှစ်သက်ဖွယ်ရာ သတင်းစကားကို သွားရောက် လျှောက်ထားကြလေ”ဟု မိန့်ကြားတော်မူကာ မင်းချင်းယောက်ျားတို့ကို စေလွှတ်၍ အလောင်းတော် မင်းသားထံသို့ သတင်းပို့စေတော်မူ၏။ ဘုရားအလောင်းတော် သိဒ္ဓတ္ထမင်းသားသည် ထိုသို့ သားတော်ကို ဖွားမြင်ပြီဟူသော သတင်းစကားကို ကြားလျှင်ပင် “ငါ့ကို ဖမ်းစားခြင်းပြုမည့် ရာဟုအသူရိန်ကား ဖြစ်ပွါး ဖွားမြင်ခဲ့လေပြီ၊ အနှောင်အဖွဲ့ကြီးကား ဖြစ်ခဲ့လေပြီ”ဟု သံဝေဂတရား လက်ရှိထားသူပြီပြီ မိန့်ကြားတော်မူလေ၏။
သုဒ္ဓေါဒနမင်းတရားကြီးသည် “သားတော်က အဘယ်စကားကို ပြောကြားလိုက်သနည်း”ဟု မင်းချင်းတို့ကို မေးမြန်းရာ မင်းချင်းတို့ကလည်း အလောင်းမင်းသား မိန့်ကြားတော်မူလိုက်သော စကားကို ပြန်ကြား လျှောက်ထားကြ၍ ထိုစကားကို ကြားသိရလျှင်ပင် ခမည်းတော် သုဒ္ဓေါဒနမင်းတရားကြီးက “ဤအချိန်မှစ၍ မြေးတော်သည် ရာဟုလမင်းသားဟု
၁၇၄
အမည်တွင်စေ”ဟူ၍ မြေးတော်၏ ဘွဲ့အမည်ကို မှည့်ခေါ် မိန့်ကြားလေသည်။
ကိသာဂေါတမီမည်သော သာကီဝင်မင်းသမီး
နိဗ္ဗုတိ(အငြိမ်း)ဥဒါန်း ကျူးရင့်ခြင်း
ဘုရားအလောင်းတော်သည်လည်း ရထားကိုစီးလျက် များစွာသော အခြံအရံ အလွန်နှစ်သက်ဖွယ်ရှိသော ဘုန်းကြက်သရေ၏ တင့်တယ်ခြင်း အထွတ်အထိပ်ဖြင့် ကပိလ၀တ်နေပြည်တော်သို့ ကြွဝင်တော်မူလေ၏။ ထိုသို့ ဘုရားအလောင်းတော်မင်းသား မြတ်သောရထားကိုစီးလျက် နေပြည်တော်အတွင်းသို့ ကြွဝင် တော်မူသောအခါ အဆင်းအသရေ ဇာတ်အမျိုးအနွယ်စသော ဂုဏ်အားဖြင့် မကြုံလှီ မသေးငယ် ကြီးကျယ်မြင့်မြတ်သည့် ကိသာဂေါတမီ အမည်ရှိသော သာကီဝင်မင်းသမီးသည် မြတ်သော ပြာသာဒ်အပြင်ထက်မှာ နေလျက်ပင် နေပြည်တော်သို့ ဝင်လာသော အလောင်းတော်မင်းသား၏ ရူပကာယအသရေကို မြင်ရသဖြင့် နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်ခြင်းဖြစ်ကာ-
နိဗ္ဗုတာ နူန သာ မာတာ၊
နိဗ္ဗုတော နူန သော ပိတာ။
နိဗ္ဗုတာ နူန သာ နာရီ၊
ယဿာယံ ဤဒိသော ပတီ။
ယဿာ မာတုယာ = ဘုန်းရှင်ကံရှင် အကြင်မိခင်၏။ ဤဒိသော = ကြည့်မ၀ မြင်မဝ အထင်ကရလျှင် ပပလက်ဝေ တက်သစ်နေသို့ ကြက်သရေရွှန်းအိ ဤသို့သဘောရှိသော။ အယံ သုတော = အတိဇာတ ခေါ်ထိုက်စွာ့တည့် အလှတွင်ဥကင် အယဉ်တွင်မကိုဋ်ရတနာ အလိမ္မာတွင်ခေါင်ဖူး ဤသည့်သားထူးသည်။ ဇာတော = သားကောင်းမိခင် ခေါ်တွင်စလောက် ဖြစ်မြောက်မွေးဖွား၍ လာပေ၏။ သာ မာတာ = ဘုန်းရှင် ကံရှင် ထိုမိခင်သည်။
၁၇၅
နိဗ္ဗုတာ နူန = အရည်အချင်း ရုပ်အဆင်းဟု သားရင်း၏ဂုဏ် ဒွေးဘော်စုံကို အာရုံစေ့စေ့ ကြံအောက်မေ့လျက် နေ့နေ့ဆက်ကာ ဝမ်းမြောက်စွာလျှင် ကြည်သာရွှင်ပြုံး ပီတိဖုံး၍ နှလုံးငြိမ်းလိမ့်မည်တကား..။
ယဿ ပိတုနော = ဘုန်းရှင်ကံရှင် အကြင်ဖခင်၏။ ဤဒိသော = ကြည့်မဝ မြင်မဝ အထင်ကရလျှင် ပပလက်ဝေ တက်သစ်နေသို့ ကြက်သရေရွန်းအိ ဤသို့သဘောရှိသော။ အယံ သုတော = အတိဇာတ ခေါ်ထိုက်စွာ့တည့် အလှတွင်ဥကင် အယဉ်တွင်မကိုဋ်ရတနာ အလိမ္မာတွင်ခေါင်ဖူး ဤသည့်သားထူးသည်။ ဇာတော = သားကောင်းဖခင် ခေါ်တွင်စလောက် ဖြစ်မြောက်မွေးဖွား၍ လာပေ၏။ သော ပိတာ = ဘုန်းရှင်ကံရှင် ထိုဖခင်သည်။ နိဗ္ဗုတော နူန = အရည်အချင်း ရုပ်အဆင်းဟု သားရင်း၏ဂုဏ် ဒွေးဘော်စုံကို အာရုံစေ့စေ ကြံအောက်မေ့လျက် နေ့နေ့ဆက်ကာ ဝမ်းမြောက်စွာလျှင် ကြည်သာရွှင်ပြုံး ပီတိဖုံး၍ နှလုံးငြိမ်းလိမ့်မည်တကား..။
ယဿာ နာရိယာ = ဘုန်းကံထူးလှ အကြင်အိမ့်ရှင်မ၏။ ဤဒိသော = ကြည့်မဝ မြင်မဝ အထင်ကရလျှင် ပပလက်ဝေ တက်သစ်နေသို့ ကြက်သရေရွန်းအိ ဤသို့ သဘောရှိသော။ အယံ ပတီ = ယောက်ျားပြီသ ဂုဏ်ရည်ပသား အလှတွင်ဥကင် အယဉ်တွင်မကိုဋ်ရတနာ အလိမ္မာတွင်ခေါင်ဖူး ဤသည့် အရှင်ထူးသည်။ ဇာတော = အရှင်ကောင်း၏ကြင်ယာ ဤလူ့ရွာ၀ယ် မင်္ဂလာစကား ခေါ်မှတ်သားရန် ထင်ရှားဖြစ်ပေါ်၍ လာပေ၏။ သာ နာရီ = ဘုန်းကံထူးလှ ထိုအိမ့်ရှင်မသည်။ နိဗ္ဗုတာ နူန = အရည်အချင်း ရုပ်အဆင်းဟု နှစ်သင်းစွယ်စုံ အရှင့်ဂုဏ်ကို အာရုံစေ့စေ့ ကြံအောက်မေ့လျက် နေ့နေ့ဆက်ကာ
၁၇၆
ဝမ်းမြောက်စွာလျှင် ကြည်သာရွှင်ပြုံး ပီတိဖုံး၍ နှလုံးငြိမ်းလိမ့်မည်တကား..
ဟူ၍— ဤ အငြိမ်းဥဒါန်းဂါထာကို ကျူးရင့် ရွတ်ဆိုလေ၏။ ။(ဆီအိုးထဲသို့ ဆီကို လောင်းထည့်သောအခါ အိုးပြည့်ပြီးသည့်နောက် အပေါ်သို့လျှံ၍ တက်လာသော ဆီကဲ့သို့ အကြောင်းအရာ တခုခုအတွက် နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်ခြင်း ပြင်းထန်စွာဖြစ်သောသူမှာ ထိုနှစ်သက်ဝမ်းမြောက်ခြင်း (= ပီတိသောမနဿ) တရားများ ဝမ်းတွင်း၌ပြည့်လျှံ အပြင်သို့ လျှံထွက်လာသည့်အလား ထိုပီတိသောမနဿ နှစ်ပါးကြောင့် ဖြစ်ပွါးပေါ်ထွက်လာသော ဂါထာကိုဖြစ်စေ, စုဏ္ဏိယ စကားပြေကိုဖြစ်စေ ဥဒါန်းဟူ၍ ခေါ်ဆိုအပ်၏။)
ဘုရားအလောင်းတော် မင်းသားသည် ကိသာဂေါတမီ သာကီဝင်မင်းသမီး ကျူးရင့်ရွတ်ဆိုသော ထိုဥဒါန်းဂါထာကို ကြားတော်မူရ၍ “ဤကိသာဂေါတမီ ငါ၏နှမတော် မင်းသမီးသည် ဤသို့သော အတ္တဘောကို ရှုမြင်ရသော မိခင် ဖခင် အိမ့်ရှင်ကြင်ယာတို့၏ စိတ်နှလုံး ရွှင်ပြုံးငြိမ်းလိမ့်မည်တကားဟု အငြိမ်းဥဒါန်းကို ရွတ်ဆိုပေ၏၊ အဘယ်တရားများ ငြိမ်းလတ်သော် စိတ်နှလုံး ဧကန်ငြိမ်းချမ်းသည် မည်လေသနည်း”ဟု စဉ်းစား ကြံစည်တော်မူသောအခါ ကိလေသာတရားတို့၌ တပ်ခြင်းကင်းသော စိတ်ရှိတော်မူသော အလောင်းတော်မင်းသား၏ စိတ်သန္တာန်ဝယ် “ရာဂမီးငြိမ်းမှ စင်စစ်ဧကန် အမှန်ငြိမ်းသည်မည်၏၊ ဒေါသမီးငြိမ်းမှ စင်စစ်ဧကန် အမှန်ငြိမ်းသည်မည်၏၊ မောဟမီးငြိမ်းမှ စင်စစ်ဧကန် အမှန်ငြိမ်းသည်မည်၏၊ မာနဒိဋ္ဌိအစရှိသော ကိလေသာဟူ အပူခပ်သိမ်း အေးငြိမ်းမှ စင်စစ်ဧကန် အမှန်ငြိမ်းသည် မည်၏။ ဤကိသာဂေါတမီ မင်းသမီးသည် ငါ့အား အငြိမ်းဓာတ်နှင့် စပ်သွယ်သည့် နာဖွယ်ကောင်းသော စကားကို ပြောကြား မြွက်ဆိုပေ၏၊ မှန်ပေသည်.. ငါကား ဒုက္ခခပ်သိမ်း ငြိမ်းရာဧကန် စင်စစ်မှန်သော နိဗ္ဗာန်ပရမတ္ထ တရားကြီးကို ရှာမှီးလှည့်လည်နေသူ
၁၇၇
ဖြစ်ပေ၏၊ ယနေ့ပင် ငါသည် အိမ်ရာတည်ထောင် လူ့ဘောင်ကို ပယ်စွန့်၍ တောထွက်ကာ ရဟန်းပြုပြီးလျှင် နိဗ္ဗာန်ပရမတ္ထတရားကြီးကို ရအောင် ရှာမှီးသင့်လေပြီ”ဟု တောထွက်တော်မူရန် အကြံအစည်များ တဖွားဖွား ဖြစ်ရှိတော်မူကာ “ဤပုလဲသွယ်သည် ငါ့အား နိဗ္ဗုတိအငြိမ်းဓာတ်ကို အရရှာဖို့ရန် သတိပေးပေသည့် ဤကိသာဂေါတမီ မင်းသမီးအတွက် ဆရာစားဖြစ်စေ”ဟု မိန့်ဆိုတော်မူပြီးလျှင် တသိန်းတန်သော လည်ဆွဲ ပုလဲသွယ် အဆင်တန်းဆာကို လည်ပင်းတော်မှ ဖြုတ်ချွတ်၍ ကိသာဂေါတမီ မင်းသမီးထံသို့ ပို့စေတော်မူ၏၊ ကိသာဂေါတမီ မင်းသမီးသည် “ဤမောင်တော် သိဒ္ဓတ္ထမင်းသားကား ငါ့အပေါ်၌ တိမ်းညွတ်သောစိတ် ရှိတော်မူသည့်အတွက် လက်ဆောင်ပဏ္ဏာ ပို့စေခြင်း ဖြစ်သည်”ဟု အောက်မေ့ကာ လွန်စွာ နှစ်သက် ဝမ်းမြောက်လေ၏။
ဘုရားအလောင်းတော် မင်းသားသည်လည်း များမြတ် ကြီးကျယ်သော ကြက်သရေအစုဖြင့် အလွန်ဆန်းကြယ် မွေ့လျော်ဖွယ်ကောင်းသော စံနန်းပြာသာဒ်ထက်သို့ တက်စံတော်မူကာ အသရေရှိသော သလွန်ပေါ်၌ လျောင်းစက်တော်မူလေ၏။ ထိုသို့ အလောင်းတော်မင်းသား အသရေရှိသော သလွန်ထက်၌ လျောင်းစက်တော်မူလျှင်ပင် ကခြင်း သီခြင်း တီးမှုတ်ခြင်းအမှုတို့၌ ကျွမ်းကျင်လိမ္မာကြသည့် နတ်သမီးတို့နှယ် အရွယ်အဆင်း တင့်တယ်ခြင်းနှင့် ပြည့်စုံကြသော မောင်းမမိဿံ ရွေရံကခြေသည်အပေါင်းတို့သည် အသံချိုသာသည့် တူရိယာငါးမျိုးတို့ကို အသီးသီးစွဲကိုင်ကာ အလောင်းတော်မင်းသားကို ဝန်းပိုင်းခြံရံကြပြီးလျှင် အလောင်းတော်မင်းသား အာရုံငါးပါးတို့ဖြင့် ပျော်ပါးမူးမေ့ မွေ့လျော်ရန်အတွက် တီးမှုတ် ကခုန် သီဆို ဖျော်ဖြေကြကုန်၏။ ဤသို့ မောင်းမမိဿံ ရွေရံကခြေသည်အပေါင်းတို့က တူရိယာငါးမျိုးတို့ဖြင့် တီးမှုတ် ကခုန် သီဆိုဖျော်ဖြေကြကုန်သော်လည်း အလောင်းတော် မင်းသားသည် ကိလေသာမီး ပွါးစီးရန်အမှုတို့၌ စက်ဆုပ်ငြီးငွေ့သော စိတ်ရှိတော်မူသည်
၁၇၈
ဖြစ်ရကား ကခြင်း သီခြင်း တီးမှုတ်ခြင်းတို့၌ အလျှင်းပင် မမွေ့လျော် ပျော်ပိုက်တော်မမူပဲ တမုဟုတ် တခဏမျှ အိပ်ပျော်ခြင်းသို့ ရောက်တော်မူလေ၏။
မောင်းမမိဿံ ရွေရံကခြေသည် အပေါင်းတို့သည် အလောင်းတော်မင်းသား တမုဟုက် တခဏမျှ အိပ်ပျော်ခြင်းသို့ ရောက်တော်မူလျှင်ပင် “ငါတို့သည် အကြင် အလောင်းမင်းသားအတွက် ကခုန်သီဆို တီးမှုတ်ခြင်းအမှုကို ပြုလုပ်ကြရကုန်၏၊ ထိုအလောင်းမင်းသားကား အိပ်ပျော်ခြင်းသို့ ရောက်ချေပြီ၊ ယခုအခါ အဘယ်အတွက် အပင်ပန်းခံကုန်အံ့နည်း”ဟု နှလုံးသွင်း အောက်မေ့ကြ၍ မိမိတို့ စွဲကိုင်ရင်းရှိသော တူရိယာတို့ကို ဖိလျက် အိပ်စက်ကြလေကုန်၏။ ရွှေနန်းတော်အတွင်းဝယ် ညှိထွန်းထားသော နံ့သာဆီမီးတို့သည်ကား ညီးညီးထိန်ဝင်း ထွန်းလင်းတောက်ပဆဲ ရှိကုန်၏။
အလောင်းတော်မင်းသား သံဝေဂကြီးစွာရ၍
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားအလောင်းတော် မင်းသားသည် စက်ရာမှနိုး၍ သလွန်ပေါ်တွင် တင်ပလ္လင်ခွေ ထိုင်နေတော်မူလျက် ကြည့်ရှုတော်မူလတ်သော် အချို့သော ကခြေသည်များ သွားရည်တတွေတွေစီး၍ ညစ်ပေသော ပါးစောင် ညစ်ပေသောကိုယ် ရှိကြလျက် မိမိတို့ စွဲကိုင်ရင်း တူရိယာတို့ကိုဖိကာ အိပ်ပျော်နေကြသည်တို့ကို၎င်း, အချို့သော ကခြေသည်များ သွားကြိတ်လျက် အိပ်ပျော်နေကြသည်တို့ကို၎င်း, အချို့သော ကခြေသည်များက ဟောက်လျက် အချို့သော ကခြေသည်များက မြည်တမ်း ယောင်ယမ်းလျက် အချို့သော ကခြေသည်များက ပါးစပ်ခံတွင်း ဟင်းလင်းပွင့်ကြလျက် အချို့သော ကခြေသည်များက အဝတ်ကင်း လစ်ဟင်းကြလျက် အချို့သော ကခြေသည်များက ဆံပင်ဗလပွေ ပြေကျလျက် သုသာန်သင်းချိုင်း၌ရှိသော သူသေရုပ်အသွင်ကို ဆောင်ကြကာ စက်ဆုပ်ဖွယ်ရာ အိပ်ပျော်နေကြသည်တို့ကို၎င်း မြင်တော်မူလေ၏။
၁၇၉
အလောင်းတော်မင်းသားသည် ကခြေသည်များ၏ စက်ဆုပ်ဖွယ်ရာ ဖောက်ပြန်သော ထိုအခြင်းအရာကို မြင်ရလျှင် ရှေးကထက်တိုး၍ ကာမတရားတို့အပေါ်၌ တပ်ခြင်းကင်းသော စိတ်ရှိတော်မူလေ၏၊ ရှိတော်မူပုံမှာ..
(၁) အပ္ပဿာဒါ ကာမာ = အာရုံငါးပါး ကာမတရားတို့သည် သာယာဖွယ်နည်းပါး ဆင်းရဲပူပန်ရသည်ကသာ များကုန်စွာ့တကား.. ဤကာမတရားတို့၌ အပြစ်ဒေါသတွေကား အလွန်များကုန်စွာ့တကား..။
(၂) အဋ္ဌိကင်္ကလူပမာ ကာမာ = အာရုံငါးပါး ကာမတရားတို့သည် အသားမကပ်သော အရိုးဖတ်နှင့် တူကုန်စွာ့တကား..၊ တူပုံမှာ- အသားကို အပြောင်အစင် ခွါပြီး၍ စွန့်ပစ်ထားသော အရိုးဖတ်သက်သက်ကို ခွေးငတ်ခွေးပိန်တကောင် တွေ့လေရာ ထိုခွေးငတ်ခွေးပိန်သည် ထိုအရိုးဖတ်ကို သွားရည်တမြားမြားနှင့် ကိုက်ခဲခြင်း ပြုပါသော်လည်း ဝ-လင်ခြင်းမရှိ၊ အားရတင်းတိမ်ခြင်းသို့ မရောက်နိုင်၊ ညှီဟောင်သည့်အနံ့ ရှိနေသောကြောင့် ထိုအရိုးကို စွန့်ပစ်၍ အရပ်တပါးသို့လည်း မသွားနိုင်ပဲ အရသာတွေ့လိမ့်နိုးနိုး ဝ-လင် တင်းတိမ်လိမ့်နိုးနိုး မြှော်ကိုးချက်ကြီးစွာဖြင့် ထိုအရိုးကို အဖျား လှည့်၍ကိုက် အရင်းကလှည့်၍ကိုက် အလယ်က ဖြတ်၍ကိုက်နှင့်သာ အရသာကိုမတွေ့မီ သေရလေသကဲ့သို့၊ ထို့အတူ မိန်းမယောက်ျား သတ္တဝါအများတို့သည် အရိုးဖတ်သဖွယ်ဖြစ်သော ရွှေငွေဥစ္စာ လယ်ယာခမ်းနား သားမယား အရှင်သခင်စသော သက်ရှိသက်မဲ့ ဝတ္ထုအာရုံ ကာမဂုဏ်တို့ကို ခွေးငတ်ခွေးပိန်သဖွယ်ဖြစ်၍ တရစ်ဝဲဝဲ တစွဲလမ်းလမ်း နေ့ရက်ရှည်ကြာ ခံစားသုံးဆောင်ပါသော်လည်း ၀-လင်အားရ တင်းတိမ်ရောင့်ရဲခြင်း မရှိနိုင်ကြကုန်၊ အရသာ တွေ့လိမ့်နိုးနိုး ချမ်းသာလိမ့်နိုးနိုး မျှော်ကိုးချက်ကြီးစွာဖြင့်သာ
၁၈၀
နေကြကုန်၏၊ ဝတ္ထုအာရုံ ကာမဂုဏ်တို့ကလည်း သတ္တဝါသန္တာန်မှာရှိသော ကာမတဏှာဓာတ်ကို ရစ်ပတ်ဆွဲငင်ထားသောကြောင့် ထိုဝတ္ထုအာရုံ ကာမဂုဏ်တို့ကို စွန့်ခွါ၍ မသွားတည့်နိုင်၊ ကာမဂုဏ်မှ လွတ်ထွက်ဖို့ရန်အချက် နေက္ခမ္မဝိတက်များကို မစဉ်းစားနိုင်ပဲရှိလျက်ပင် တခုံမင်မင် တခင်တွယ်တွယ်နှင့်သာ သားမယား အရှင်သခင်တို့၏ ခြေရင်း၌ သေခြင်းသို့ ရောက်ကြရကုန်၏၊ သို့ရကား အာရုံငါးပါး ကာမတရားတို့သည် အသားမကပ်သော အရိုးဖတ်နှင့် တူကုန်စွာ့တကား၊- ဆင်းရဲပူပန်ရသည်ကသာ များကုန်စွာ့တကား၊ ဤကာမတရားတို့၌ ကိုးရာမရ အပြစ်ဒေါသတွေကသာ များကုန်စွာ့တကား..။
(၃) မံသပေသူပမာ ကာမာ = အာရုံငါးပါး ကာမတရားတို့သည် သားတစ်နှင့် တူကုန်စွာ့တကား..၊ တူပုံမှာ- စွန်ရဲငှက်တကောင်သည် သားတစ်တခုကို သုတ်ချီ၍ ပျံလေရာ ထိုစွန်ရဲကို များစွာသော ငှက်တို့သည် လိုက်လံဝိုင်းအုံ ထိုးဆိတ်ကြကုန်၏၊ သားတစ်ကို မလွှတ်သမျှ ထိုစွန်ရဲသည် များစွာသောဒုက္ခနှင့် တွေ့ကြုံရလေ၏။ သားတစ်ကို စွန့်ပစ် လွှတ်လိုက်သည်နှင့် တပြိုင်နက် ထိုဘေးဒုက္ခတို့မှ လွတ်မြောက်ရလေ၏။ ထိုသားတစ်ကို တဆင့်သုတ်ချီကာ ပျံသန်းသောငှက်သို့ များစွာသော ငှက်အပေါင်းတို့သည် လိုက်လံဝိုင်းအုံ ထိုးဆိတ်ကြပြန်ကုန်၏။ ဤသို့ သားတစ်တခုအတွက်ကြောင့် ထိုသားတစ်ကို တွယ်တာခင်မင်လျက် ချီယူပျံသန်းသမျှသော စွန်ငှက်တို့သည် ဘေးဒုက္ခနှင့် တွေ့ကြုံကြရကုန်၏။ ထို့အတူ သားတစ်နှင့်တူသော ဝတ္ထုကာမ အဝဝတို့ကို ငါ့ပစ္စည်း ငါ့ဥစ္စာဟု တဏှာဖြင့် သိမ်းပိုက်၍ တည်နေသောသူသည် ရေ, မီး, မင်း, ခိုးသူ, မချစ်မနှစ်လိုသူ တည်းဟူသော ရန်သူမျိုးငါးပါးတို့က အမြဲမကွာ အခွင့်အလမ်းကို ရှာပြီးလျှင် လုယက်ခြင်း လပ်စားဖြတ်စားခြင်းစသော ဘေးတို့နှင့်
၁၈၁
တွေ့ကြုံရလေ၏။ ထိုဝတ္ထုတို့အတွက် ရန်သူတို့နှင့် တွေ့ကြုံသောအခါ အစွမ်းရှိသမျှ ကာကွယ်ပြန်ကလည်း အဆင်မသင့် မိမိက အရေးမလှလျှင် အသက်ဆုံးရှုံးခြင်းသို့သော်လည်း ရောက်ရ၏။ ထိုဝတ္ထုအာရုံ ကာမဂုဏ်တို့ကို မစွန့်လွှတ်နိုင်သမျှ ဘေးအပေါင်းတို့ ဝိုင်းဝန်းခြင်းခံရ၍ ကြပ်တည်းကျဉ်းမြောင်းစွာ နေထိုင်ရ၏။ ထိုကာမဂုဏ်တို့ကို စွန့်လွှတ်လိုက်မှသာ ချမ်းသာအေးမြစွာ နေထိုင်ခွင့်ကို ရရှိလေ၏။ ထို့ကြောင့် အာရုံငါးပါး သက်ရှိ သက်မဲ့ ကာမတရားတို့သည် သားတစ်နှင့် တူကုန်စွာ့တကား၊ ဆင်းရဲ ပူပန်ရသည်ကသာ များကုန်စွာ့တကား၊ ဤကာမတရားတို့၌ ကိုးရာမရ အပြစ်ဒေါသတွေကသာ များကုန်စွာ့တကား..။
(၄) တိဏုက္ကူပမာ ကာမာ = အာရုံငါးပါး ကာမတရားတို့သည် မြက်မီးရှူး (= မြက်မီးစည်း)ကြီးနှင့် တူကုန်စွာ့တကား..၊ တူပုံမှာ- မြက်စည်းကြီးကို မီးရှို့ကာ လေညာ (လေတင်)သို့ ယူဆောင်သွားသောအခါ အဖျားမှစ၍ အစဉ်အတိုင်း မီးလောင်လေရာ ထိုမြက်စည်းကြီးကို မစွန့်ပစ်သည်ရှိသော် ထိုယူဆောင်သောသူ၏ လက်ခြေစသော ကိုယ်အင်္ဂါတို့ကို မီးစွဲလောင်လေရာ၏၊ ထိုသို့ မီးလောင်သဖြင့် ထိုသူသည် သေသော်လည်း သေလေရာ၏။ မသေလျှင်လည်း သေလုမတတ် ဆင်းရဲဒုက္ခသို့ ရောက်လေရာ၏။ ထို့အတူ ငါပိုင် ငါ့ဟာ ငါ့ဥစ္စာဟူ၍ တဏှာလက်ဖြင့် သိမ်းပိုက်ပွေ့ယူအပ်သော ဝတ္ထုအာရုံ ကာမဂုဏ်တို့သည် သာယာသိမ်းပိုက်သောသူအား စိုးရိမ်ပူပန်ရခြင်း, ထိန်းသိမ်း စောင့်ရှောက်ရခြင်းစသော ဒုက္ခမီးတို့ကို ပွါးစီး တောက်လောင်စေတတ်ကုန်၏၊ အမြတ်တနိုး သိမ်းဆည်းရင်းပင် သူ၏သဘာဝအတိုင်း ပျက်စီးပြုန်းတီးပြန်ကလည်း များစွာ စိုးရိမ်ခြင်းစသော ဒုက္ခမီးတောက်ကြီးတို့ကို ပွါးစီး တောက်လောင်စေတတ်ကုန်၏၊ တခါတရံ ထိုဝတ္ထုအာရုံ
၁၈၂
ကာမဂုဏ်မီးအတွက်ကြောင့်ပင်လျှင် အသက်သေဆုံးခြင်း တည်းဟူသော မရဏမီး လောင်မြိုက်ခြင်းကိုလည်း ခံရတတ်ကုန်၏၊ သို့ရကား သားမယား အိုးအိမ် လယ်ယာ မိုးမြေစသော သက်ရှိသက်မဲ့ ကာမဝတ္ထု အစုစုတို့ကို သိမ်းပိုက်ရခြင်းသည် မီးတောက်မီးလျှံတို့ကို သိမ်းပိုက်ထားရခြင်းနှင့်သာ တူချေ၏၊ ထို့ကြောင့် အာရုံငါးပါး ကာမတရားတို့သည် မြက်မီးရှူး (=မြက်မီးစည်း)ကြီးနှင့် တူကုန်စွာ့တကား၊ ဆင်းရဲပူပန်ရသည်ကသာ များကုန်စွာ့တကား၊ ဤကာမတရားတို့၌ ကိုးရာမရ အပြစ်ဒေါသတွေကသာ များကုန်စွာ့တကား။
(၅) အင်္ဂါရကာသူပမာ ကာမာ = အာရုံငါးပါး ကာမတရားတို့သည် မီးကျီးတွင်းနှင့် တူကုန်စွာ့တကား..။ တူပုံမှာ- အပေါ်ယံက ပြာဖုံး၍နေသော ရှားမီးကျီးတွင်းသည် အခိုးအလျှံ မီးတောက်ကို မမြင်ရသောကြောင့် မီးဟူ၍ပင် မထင်စေတတ်၊ မီးဟူသော အမှတ်သညာမရှိသဖြင့် ထိုမီးကျီးတွင်းထဲသို့ သက်ဆင်း ကျရောက်သောသူကို မီးတောက် မီးလျှံထက်ပင် လောင်ကျွမ်း ပူပန်စေတတ်၏၊ အသက်ဆုံးရှုံးခြင်းသို့ ရောက်စေတတ်၏။ ထို့အတူ ဝတ္ထုအာရုံ ကာမဂုဏ်တို့သည် မျက်စိအမြင် နားအကြား နှာခေါင်းအနံ့ လျှာအရသာ ကိုယ်အတွေ့အားဖြင့် အပြင်ဘန်းက သာယာဖွယ်ယောင်ယောင် ဖြစ်နေသောကြောင့် ပူလောင်သည်ဟူ၍ပင် မထင်ရ၊ ထိုကာမဂုဏ်တို့ကို သာယာတပ်မက်ခြင်း သိမ်းပိုက်ခြင်းအားဖြင့် ကာမဂုဏ်မီးကျီးတွင်းထဲသို့ သက်ဆင်း ကျရောက်သောအခါ ပူပန်ဆင်းရဲခြင်းကို ပြင်းထန်စွာ ဖြစ်စေတတ်ကုန်၏။ မီးတောက်မီးလျှံတို့ဖြင့် လောင်ကျွမ်းခြင်းမှာ အများမျက်မြင်ဖြစ်၍ ထင်ရှားသိသာလှ၏၊ မီးကျီးစုအတွင်း၌ မြှုပ်နှံ၍ထားအပ်သော ပိန်းဥ ကဇွန်းဥစသော ဝတ္ထုတို့ကို လောင်ကျွမ်းခြင်းမှာမူ မထင်ရှား၊ ထိုသို့ မထင်ရှားစေကာမူ
၁၈၃
လောင်ကျွမ်းပူပန်မှုမှာ မီးတောက်မီးလျှံဖြင့် လောင်ကျွမ်းခြင်းထက် ပြင်းထန်သကဲ့သို့၊ ထို့အတူပင်လျှင် ကာမဂုဏ်တည်းဟူသော မီးကျီးတွင်းထဲသို့ သက်ဆင်းမြှုပ်နှံခြင်းခံရသော သူတို့သည်လည်း လူသူမျက်မြင် အပြင်ပူ မပူပဲ အတွင်းပူ ပူ၍ နေကြပြီးလျှင် ကာမဝိတက်အမျိုးမျိုး ပစ္စည်းရှာဖွေမှု (= ပရိယေသန) ဒုက္ခအမျိုးမျိုး သားရေး သမီးရေး နေထိုင် စားသောက်ရေးတို့ဖြင့် လောင်ဆွေး ပူပန်မှု ဒုက္ခအမျိုးမျိုးတို့သည် မီးကြီးတွင်း၌ မြှုပ်နှံထားသော ပိန်းဥ ကဇွန်းဥ စသည်တို့ကို ကျက်အောင် ကျွမ်းအောင် လောင်ဘိ သကဲ့သို့ အတွင်းငုပ်အနေအားဖြင့် လူမသိ သူမသိပဲ အပူကြီး ပူလောင်ကြရကုန်၏။ ဝတ္ထုအာရုံ ကာမဂုဏ်တို့ဖြင့် အနပ္ပကမ်း ပြည့်လျှမ်း၍နေသော ဤကာမဘုံကြီးသည် မီးကျီးတွင်းကြီးနှင့် အလားတူ၏၊ ဝတ္ထုကာမ ပေါများလေလေ မီးကျီးအထု ထူထဲလေလေ ဖြစ်၏။ ကာမဘုံသား သတ္တဝါများသည် မီးကျီးတွင်း၌ မြှုပ်နှံ၍ထားသော ပိန်းဥ ကဇွန်းဥ အစရှိသော ဝတ္ထုတို့နှင့် အလားတူကုန်၏။ ထို့ကြောင့် အာရုံငါးပါး ကာမတရားတို့သည် မီးကြီးတွင်းနှင့် တူကုန်စွာ့တကား၊ ဆင်းရဲပူပန်ရသည်ကသာ များကုန်စွာ့တကား၊ ဤကာမတရားတို့၌ ကိုးရာမရ အပြစ်ဒေါသတွေကသာ များကုန်စွာ့တကား။
(၆) သုပိနကူပမာ ကာမာ = အာရုံငါးပါး ကာမတရားတို့သည် အိပ်မက်နှင့် တူကုန်စွာ့တကား၊ တူပုံမှာ- တယောက်သောသူသည် အိပ်စက်နေသောအခါ သူဌေးသူကြွယ် ပဒေသရာဇ် ဧကရာဇ်စသော အဖြစ်မျိုးကို ရရှိလျက် မိမိနှစ်သက် လိုလားအပ်သော ဝတ္ထုအာရုံ ကာမဂုဏ်တို့ကို အလိုရှိသမျှ ခံစားသုံးဆောင်ပြီးလျှင် နှစ်ခြိုက်မွေ့လျော် ပျော်ချင်တိုင်းပျော်၍ နေရပုံကို အိပ်မက် မြင်မက်လေရာ၏၊ အိပ်မက်မက်နေစဉ် အဟုတ်အမှန်
၁၈၄
တကယ်ပင်ဖြစ်၍နေသကဲ့သို့ ထင်ရ၏၊ ထိုစည်းစိမ်ချမ်းသာတို့ဖြင့် သာယာ၍ မဆုံးနိုင်အောင် ရှိ၍နေလေ၏။ အိပ်မက်ထဲ၌ သာယာတပ်မက် နှစ်သက်၍မဆုံးမီ ရုတ်တရက် နိုးလာသောအခါ အိပ်မက်ထဲမှာ တွေ့ကြုံခဲ့သမျှသည် စမ်းလှမ်းရှာဖွေ၍မရ အချည်းနှီးသာ ဖြစ်လေ၏။ ထို့အတူ ဤကာမဘုံ၌ လူနတ်အပေါင်းသည် လူ့စည်းစိမ် နတ်စည်းစိမ်တို့ကို သာယာတပ်မက်ခြင်း (= တဏှာ)တရားက ရှေ့ဆောင်ရှေ့ရွက် ပြုပြီးလျှင် ခံစားနေကြစဉ် ပျော်ရွှင်ဖွယ်ရာ ချမ်းသာသည့်အဟန် မြဲမြံခိုင်ခံ့သည့်ပမာ စိတ်ကထင်မှတ် သာယာလျက် တဏှာ မာန ဒိဋ္ဌိ သုံးပါးတို့ဖြင့် သိမ်းပိုက်စွဲလမ်းကာ နေကြ၏၊ အိပ်မက် မက်နေကြ၏။ တိုတောင်းလှသော ပစ္စုပ္ပန်ဘဝ အချိန်ကာလကလေးမှာ အိပ်မက်၌ ထင်မြင်ရသကဲ့သို့ ခံစားသုံးဆောင်ကာ သာယာတပ်မက် နှစ်သက်၍မဆုံးမီ ထိုစွဲလမ်းသမျှသော အာရုံ ကာမဂုဏ်တို့ကို စွန့်ခွါ၍ ဘဝတပါး ပြောင်းသွား စုတေ သေလွန်ကြရကုန်၏၊ ထိုသို့ သေလွန်ကြသည်နှင့် တပြိုင်နက် အိပ်ရာက နိုးလာသူမှာ အိပ်မက်ထဲ၌ ထင်မြင်တွေ့ကြုံခဲ့သမျှသည် အစရှာမတွေ့အောင် အလုံးစုံ ပျောက်ကွယ်ဘိသကဲ့သို့ တိုတောင်းလှသော ပစ္စုပ္ပန်ဘဝ အချိန်ကလေး၌ တွေ့ရှိခံစံခဲ့ရသမျှသော ငါပိုင် ငါ့ဟာ ငါ့ဥစ္စာဟု စွဲလမ်းသိမ်းပိုက်ခဲ့သမျှ ဝတ္တုအာရုံ ကာမဂုဏ်တို့သည် တခုမကျန် မိမိနှင့် မသက်ဆိုင်သည့်အဖြစ်သို့ စင်စစ် ရောက်ရှိကြကုန်၏။ ထို့ကြောင့် အာရုံငါးပါး ကာမတရားတို့သည် အိပ်မက်ရုပ်နှင့် တူကုန်စွာ့တကား၊ ဆင်းရဲပူပန်ရသည်ကသာ များကုန်စွာ့တကား၊ ဤကာမတရားတို့၌ ကိုးရာမရ အပြစ်ဒေါသတွေကသာ များကုန်စွာ့တကား..။
(၇) ယာစိတကူပမာ ကာမာ = အာရုံငါးပါး ကာမတရားတို့သည် ခေတ္တခဏမျှ ငှါးရမ်း၍ သုံးဆောင်အပ်သော
၁၈၅
ဝတ္ထုပစ္စည်းနှင့် တူကုန်စွာ့တကား..၊ တူပုံမှာ- လောက၌ ကိုယ်ပိုင် ဥစ္စာပစ္စည်းမရှိသောသူသည် ပွဲလမ်းသဘင် ပျော်ရွှင်ရန်အတွက် စိန်ကျောက်ရွှေငွေစသော အထည်ပစ္စည်းများကို ငှါးရမ်း၍ ဆင်မြန်း သုံးဆောင်လေရာ၏၊ ဥစ္စာရှင်ထံသို့ ပြန်၍ မအပ်ရသေးမီ အတွင်းမှာ ကိုယ်ပိုင်ဥစ္စာကဲ့သို့ ဝမ်းမြောက်ကြည်လင် တရွှင်ရွှင် တပြုံးပြုံးနှင့် သုံးဆောင်ဆင်မြန်း၍ နေနိုင်သော်လည်း ငှါးရမ်းသည့် အချိန်စေ့သဖြင့် ဥစ္စာရှင်ထံ ပြန်၍ အပ်ရသောအခါမှာဖြစ်စေ, ဥစ္စာရှင်က ပြန်၍ တောင်းသောအခါမှာဖြစ်စေ မိမိလက်မှာ ထိုငှါးရမ်းထားသော ဝတ္ထုပစ္စည်းတို့ တစုံတခုမျှ မရှိတော့ပဲ ညှိုးငယ်သောမျက်နှာဖြင့်သာ မှိုင်၍ နေလေရာ၏။ ထို့အတူပင် ဤလောက လူအများသည်လည်း ကုသိုလ်ကံ အကျိုးပေးသည့်အလျောက် မိမိမှာ ဖြစ်ထွန်း ပေါ်ပေါက်လာသော ကာမဂုဏ်တို့ကို ပျော်ရွှင်စွာ သုံးဆောင်ခံစားကြ၏။ ထိုသို့ သုံးဆောင် ခံစားရသောအခါ ကာမဂုဏ်တို့ကို အမြဲထာဝရအနေကဲ့သို့ ထင်မြင်၍ နေတတ်ကြ၏၊ တစုံတရာ အကုသိုလ်ကံ ဖိစီးနှိပ်စက် သဖြင့် ထိုဝတ္ထုကာမများ ပျက်စီးသွားသော အခါမှာဖြစ်စေ, သေလွန်သော အခါမှာဖြစ်စေ ထိုကာမဂုဏ်တို့သည် မိမိနှင့် မည်သို့မျှ မစပ်မဆိုင်သောအဖြစ်သို့ ရောက်ကြကုန်၏၊ ကာမဂုဏ်ရှင်ပြုလုပ်၍ အဟုတ်ကြီးထင်မှတ်ခဲ့သော သူမှာမူကား လက်အချည်းနှီးသာ ကျန်ရှိကာ ထိုက်သည်အားလျော်စွာ ဖြစ်ရလေ၏။ ထို့ကြောင့် အာရုံငါးပါး ကာမတရားတို့သည် ခေတ္တခဏမျှ ငှါးရမ်း၍ သုံးဆောင်အပ်သော ဝတ္ထုပစ္စည်းနှင့် တူကုန်စွာ့တကား၊ ဆင်းရဲပူပန်ရသည်ကသာ များကုန်စွာ့တကား၊ ဤကာမတရားတို့၌ ကိုးရာမရ အပြစ်ဒေါသတွေကသာ များကုန်စွာ့တကား..။
၁၈၆
(၈) ရုက္ခဖလူပမာ ကာမာ = အာရုံငါးပါး ကာမတရားတို့သည် အသီးနှင့်ပြည့်စုံသော သစ်ပင်နှင့် တူကုန်စွာ့တကား..၊ တူပုံမှာ- ရွာနိဂုံးနှင့် မနီးမဝေးသော တောအုပ်ကြီးတခု၌ အသီးနှင့်ပြည့်စုံသော သစ်ပင်ကြီးတပင် ရှိလေရာ၏၊ ယောက်ျားတယောက်သည် အသီးကို အလိုရှိ၍ ထိုတောအုပ်အတွင်းသို့ဝင်ကာ လှည့်လည်ရှာဖွေရာတွင် ထိုသစ်ပင်ကို မြင်သောအခါ “ဤသစ်ပင်သည် ချိုမြိန်သောအသီးနှင့် ပြည့်စုံ၏။ မြေပေါ်၌ ကြွေကျသော အသီးဟူ၍လည်း တစုံတရာမရှိ၊ သို့သော်လည်း ငါ သည် သစ်ပင်သို့ တက်ရောက်ရန် နားလည်သိကျွမ်းသူဖြစ်ပေ၏၊ ငါသည် ဤသစ်ပင်သို့ တက်၍ ဝမ်းပြည့်အောင်လည်း စားပေအံ့၊ ခါးပိုက်ရင်ခွင် ပြည့်အောင်လည်း ခူးယူခဲ့အံ့”ဟူ၍ ကြံစည်ပြီးလျှင် ထိုသစ်ပင်ထက်သို့ တက်၍ ဝမ်းပြည့်အောင်လည်း စားလေရာ၏။ ခါးပိုက်ရင်ခွင် (ပုဆိုးခါးပုံ) ပြည့်အောင်လည်း ခူးယူလေရာ၏။ ထိုအခါ ဒုတိယမြောက် ယောက်ျားတယောက်သည် ထား (ဓား)ကို ယူဆောင်လျက် အသီးကို အလိုရှိ၍ ထိုတောအုပ်အတွင်းသို့ဝင်ကာ လှည့်လည်ရှာဖွေရာတွင် ထိုသစ်ပင်ကိုပင် မြင်ပြန်သောအခါ “ဤသစ်ပင်သည် ချိုမြိန်သော အသီးနှင့် ပြည့်စုံ၏၊ မြေပေါ်၌ ကြွေကျသော အသီးဟူ၍လည်း တစုံတရာမျှမရှိ၊ ငါသည်လည်း သစ်ပင်သို့ တက်ရောက်ရန် နားလည်ကျွမ်းကျင်သူ မဟုတ်ချေ။ ဤသစ်ပင်ကို အရင်းမှ ခုတ်လှဲ၍ ဝမ်းပြည့်အောင်လည်း စားပေအံ့၊ ခါးပိုက်ရင်ခွင် (ပုဆိုးခါးပုံ) ပြည့်အောင်လည်း ခူးယူပေအံ့”ဟူ၍ ကြံစည်ပြီးလျှင် ထိုသစ်ပင်ကို အရင်းမှ ခုတ်ဖြတ်၍ လှဲလေရာ၏။ ပဌမ သစ်ပင်ပေါ်သို့ တက်နှင့်သောသူသည် အကယ်၍ သစ်ပင်မလဲမီ လျင်မြန်စွာ အောက်သို့ မဆင်းနိုင်ခဲ့သော် သစ်ပင်လဲသဖြင့် လက်ခြေကျိုးမူလည်း ကျိုးလေရာ၏။ သေလောက်သော ဆင်းရဲသို့ ရောက်မူလည်း ရောက်လေရာ၏၊ သေလည်း သေလေရာ၏။
၁၈၇
ထို့အတူ ကာမဝတ္ထု အစုစုတို့နှင့် ပြည့်စုံလုံလောက်စွာ ခံစားသုံးဆောင်၍နေသူ လူတယောက်ကို အခြားလူတယောက်သည် လာရောက် ချဉ်းကပ်ပြီးလျှင် ထုနှက် ရိုက်ပုတ် ပစ်ခတ်၍ ထိုကာမဝတ္ထုတို့ကို လုယက်ယူငင်လေရာ၏။ ပဌမ ကာမဂုဏ်ရှင်သည် အကယ်၍ ထုနှက် ရိုက်ပုတ် ပစ်ခတ်မှု မပြုလုပ်မီ လျင်မြန်စွာ ကာမဝတ္ထုတို့ကို မစွန့်မပစ်နိုင်ငြားအံ့၊ ထိုကာမဂုဏ်ရှင်သည် ထိုကာမဝတ္ထုတို့အတွက် အထုအနှက် အရိုက်အပုတ် အပစ်အခတ် ခံရသဖြင့် လက်ခြေကျိုးမူလည်း ကျိုးလေရာ၏၊ သေလောက်သော ဆင်းရဲသို့ ရောက်မူလည်း ရောက်လေရာ၏။ သေမူလည်း သေလေရာ၏၊ ကာမဂုဏ်တို့၌ တစွဲလမ်းလမ်းဖြင့် သေဆုံးသွားရပါမူကား အပါယ်သို့ လားရောက်ခြင်း အစရှိသော ဆင်းရဲဒုက္ခ အမျိုးမျိုးတို့နှင့် တွေ့ကြုံ ခံစားရလေ၏။ ထို့ကြောင့် အာရုံငါးပါး ကာမတရားတို့သည် အသီးနှင့်ပြည့်စုံသော သစ်ပင်နှင့် တူကုန်စွာ့ တကား၊ ဆင်းရံပူပန်ရသည်ကသာ များကုန်စွာ့တကား၊ ဤကာမတရားတို့၌ ကိုးရာမရ အပြစ်ဒေါသတွေကသာ များကုန်စွာ့တကား..။
(တနည်း) အာရုံငါးပါး ကာမတရားတို့သည် အဆိပ်သီးမှည့်နှင့် တူကုန်၏။ တူပုံမှာ- ကိံပက္ကမည်သော (တနည်း- ကိမ္ဖလမည်သော) အဆိပ်သီးမှည့်သည် အလွန် နှစ်သက်ဖွယ်ရှိသော သရက်ချိုသီးမှည့်နှင့် တူပေ၏။ အဆင်း အနံ့ အရသာနှင့်လည်း ပြည့်စုံ၏၊ မြင်ရလျှင် စားချင်ဖွယ်ဖြစ်၏။ စားသောသူတို့အား အသက်သေသည့်တိုင်အောင် ဆင်းရဲဒုက္ခကို ဖြစ်ပွါးစေတတ်၏၊ ထိုအဆိပ်သီးကို အဆင်း အနံ့ အရသာ ကောင်းရုံမျှဖြင့် စားသောက်မိကြသော သူများသည် အူအသည်းပြတ်ကြွေလျက် တလွန့်လွန့် လိမ်ပြီးလျှင် စိန်နှင့်သမ္ဘရာရေကို ဖျော်သောက်သော သူကဲ့သို့ ဆင်းရဲပင်ပန်းကြီးစွာဖြင့်
၁၈၈
သေဆုံး ပျက်စီးခြင်းသို့ ရောက်ကြရ၏။ ထို့အတူ အာရုံငါးပါး ကာမတရားတို့သည် ပညာမျက်စိ ပိတ်မရှိသူတို့အဖို့ရာ သာယာတပ်မက်ဖွယ်အမျိုးမျိုး ထင်ရအောင် အပြင်ဘန်းက ဟန်ဆောင်ပြတတ်ကုန်၏။ ထိုသို့ အပြင်ဘန်းကောင်းကာ သာယာဖွယ်ယောင် ဖြစ်၍နေသော ကာမတရားတို့ကို စွဲလမ်းတပ်မက် သာယာသောအားဖြင့် သုံးဆောင် သိမ်းပိုက်ကြသော သူတို့သည် လောဘ, ဒေါသ, မောဟ အစရှိသော အကုသိုလ်အဆိပ်များ တကိုယ်လုံး မွှန်တက်ပြီးလျှင် ပူပန်ခြင်း စိုးရိမ်ခြင်း အစရှိသော ဘေးဒုက္ခအမျိုးမျိုးတို့ဖြင့် တတွန့်တွန့် တလိမ်လိမ် ဆင်းရဲကာ အားကိုးရာမရသော သေခြင်းဖြင့် သေဆုံးကြရကုန်၏။ သေဆုံးသည့် နောက်အခါမှာလည်း ကာမဂုဏ်အဆိပ်သင့်၍ သုဂတိဘုံဘဝသို့ မလားမရောက်ရပဲ အပါယ်ဘုံသို့ လားရောက်ရခြင်း အစရှိသော ဘေးဒုက္ခတို့နှင့် ရင်ဆိုင် တွေ့ကြုံကြရပြန်ကုန်၏။ ထို့ကြောင့် အာရုံငါးပါး ကာမတရားတို့သည် အဆိပ်သီးမှည့်နှင့် တူကုန်စွာ့တကား၊ ဆင်းရဲပူပန်ရသည်ကသာ များကုန်စွာ့တကား၊ ဤကာမတရားတို့၌ ကိုးရာမရ အပြစ်ဒေါသတွေကသာ များကုန်စွာ့တကား..။
(၉) အသိသူနူပမာ ကာမာ = အာရုံငါးပါး ကာမတရားတို့သည် ထား (ဓား) သန်လျက်တို့ဖြင့် ခုတ်ဖြတ်ရာ စဉ်းတီတုံးနှင့် တူကုန်စွာ့တကား..၊ တူပုံမှာ- စဉ်းတီးတုံးပေါ်မှာတင်၍ လောက၌ ရာဇဝတ်ကောင် သားသမင် အစရှိသည်တို့ကို သတ်ဖြတ်ကြကုန်၏၊ ထိုသားသမင် စသည်တို့၏ အသားကိုလည်း စဉ်းတီးတုံးပေါ်မှာပင် နုပ်နုပ်စဉ်းကြ ခုတ်ကြကုန်၏၊ စဉ်းတီတုံးသည် သတ္တဝါတို့ကို သတ်ဖြတ်ရာ အသားကို နုပ်နုပ်စဉ်းရာ ဖြစ်ပေ၏။ ထို့အတူ အာရုံငါးပါး ကာမတရားတို့သည်လည်း မိမိ၌ သာယာတပ်မက်သောသူ ဟူသမျှတို့ကို ကာမတဏှာစသော ထားသန်လျက်တို့ဖြင့် နုပ်နုပ်စဉ်းပြီးလျှင်
၁၈၉
ပျက်စီးခြင်းသို့ ရောက်စေတတ်ကုန်၏။ ကာမဂုဏ်တည်းဟူသော စဉ်းတီတုံးပေါ်၌ လည်ပင်းတင်ထားမိသောသူ (သာယာတပ်မက်သောသူ) ဟူသမျှသည် သမထဘာဝနာ, ဝိပဿနာဘာဝနာ တည်းဟူသော လွင်ပြင် လမ်းကျယ်များသို့ လိုက်သွား ထွက်မြောက်ရန်ဖြစ်သော နေက္ခမ္မဓာတ်ကို မထူထောင်နိုင်ကြပဲ ထိုကာမဂုဏ်တည်းဟူသော စဉ်းတီတုံးပေါ်မှာသာလျှင် ကာမတဏှာစသော သန်လျက်တို့ဖြင့် အခုတ် အဖြတ်ခံကြရကာ မရှုမလှ သေဆုံးခြင်းဖြင့် သေဆုံး ပျက်စီးကြရကုန်၏။ ထို့ကြောင့် အာရုံငါးပါး ကာမတရားတို့သည် ထားသန်လျက်တို့ဖြင့် နုပ်နုပ်ခုတ်စဉ်းရာ စဉ်းတီတုံးနှင့် တူကုန်စွာ့တကား၊ ဆင်းရဲပူပန် ရသည်ကသာ များကုန်စွာ့တကား၊ ဤကာမတရားတို့၌ ကိုးရာမရ အပြစ်ဒေါသတွေကသာ များကုန်စွာ့တကား..။
(၁၀) သတ္တိသူလူပမာ ကာမာ = အာရုံငါးပါး ကာမတရားတို့သည် ထက်မြက်လှစွာသော သန်လျက်သွား လှံသွားနှင့် တူကုန်စွာ့တကား..၊ တူပုံမှာ- အလွန် ထက်မြက်လှစွာသော သန်လျက်သွား လှံသွားသည် ထိလေသမျှကို ရှ-န စူးဝင်၏၊ သန်လျက်သွား လှံသွားသည် ရန်သူစသည်ကို ထိုးသတ် ခုတ်ပိုင်းရန်သာ ဖြစ်၏။ ထို့အတူ အာရုံငါးပါး ကာမတရားတို့သည်လည်း အလွန်ထက်မြက်သော အစွမ်းရှိသဖြင့် မိမိနှင့် ထိခိုက်မိသောသူ ငြိတွယ်မိသောသူ ဟူသမျှတို့ကို စူးဝင် ထိရှတတ်ကုန်၏။ ပုံစံမှာ- ရူပါရုံတည်းဟူသော သန်လျက်သွား လှံသွားတစင်း စူးဝင်ခြင်းခံရသော သူသည် အူအသည်းမှာ ငါးမျှားချိတ် ချိတ်မိသော ငါးကဲ့သို့ ထိုရူပါရုံတည်းဟူသော သန်လျက်သွား လှံသွား၏ စူးဝင်ချက်ကို ရုတ်တရက် မနုတ်မထွင်နိုင်ပဲ ထိုရူပါရုံ သန်လျက်သွား လှံသွား၏ အလိုသို့သာ မှေးလျက် လိုက်ပါနေရ၏၊ ထိုလှံသွား
၁၉၀
စူးဝင်မှုဒဏ်ချက်ကြောင့် ရှေးက မိမိစောင့်ရှောက် မွေးမြူထားသော သီလ သမာဓိ ပညာများကိုသော်မှ သတိမရ ဂရုမစိုက်နိုင်တော့ပဲ ပျက်စီးပြုန်းတီးခြင်းသို့ ရောက်ရလေ၏။ (သဒ္ဒါရုံ အစရှိသည်တို့သည်လည်း ဤနည်းအတိုင်းပင် ဖြစ်ကုန်၏။) ကာမဂုဏ်ငါးပါး တည်းဟူသော လှံသွားငါးစင်းသည် သတ္တဝါတို့ကို ထိုးသတ် ဖျက်ဆီးရန်သာ ဖြစ်ကုန်၏။ ကာမတဏှာကို မပယ်ခွါရသေးသော သတ္တဝါဟူသမျှသည် ရောက်လေရာရာ ထိုထိုဂတိတို့၌ မိမိထံသို့ တည့်တည့်မတ်မတ် ချိန်ရွယ်ထားသော အာရုံငါးပါး သန်လျက်သွား လှံသွားတို့၏ အကြားမှာသာလျှင် အကျဉ်းသမား ရာဇဝတ်သားများကဲ့သို့ နေထိုင်ကြရကုန်၏။ ထိုအာရုံငါးပါး ကာမတရားတို့သည်လည်း ထိခိုက်လာသမျှသော သတ္တဝါတို့ကို ငဲ့ညှာမှုမရှိပဲ မိမိတို့ သဘောအတိုင်းပင် စူးဝင်ကြလေ၏။ ထို့ကြောင့် အာရုံငါးပါး ကာမတရားတို့သည် ထက်မြက်လှစွာသော သန်လျက်သွား လှံသွားနှင့် တူကုန်စွာ့တကား၊ ဆင်းရဲပူပန်ရသည်ကသာ များကုန်စွာ့တကား၊ ဤကာမတရားတို့၌ ကိုးရာမရ အပြစ်ဒေါသတွေကသာ များကုန်စွာ့တကား..။
(၁၁) သပ္ပသိရူပမာ ကာမာ = အာရုံငါးပါး ကာမတရားတို့သည် အဆိပ်ပြည့်ဖြိုးသည့် မြွေဆိုး၏ဦးခေါင်းနှင့် တူကုန်စွာ့တကား..၊ တူပုံမှာ- မြွေဆိုး၏ ဦးခေါင်းသည် ကြမ်းတမ်းထက်မြက်သော အဆိပ်နှင့် ပြည့်နှက်နေသည့်အတွက် စက်ဆုပ်ဖွယ် ကြောက်လန့်ဖွယ်သာ ဖြစ်၏။ မြွေဆိုး၏ ဦးခေါင်းသည် မိမိထံမှောက် ထိရောက်လာသူတို့ကို ဘေးဒုက္ခအမျိုးမျိုး ပေးတတ်သကဲ့သို့ ထို့အတူ အာရုံငါးပါး ကာမတရားတို့သည်လည်း မိမိတို့ ထိမိ ကိုက်မိသူ ဟူသမျှတို့အား ကိလေသာသွေးဆိုးကို ဖြစ်ပွါးစေတတ်သည့် သတ္တိအဆိပ် မျိုးတို့ ပြည့်နှက်နေသည့်အတွက် စက်ဆုပ်ဖွယ် ကြောက်လန့်ဖွယ်သာ ဖြစ်ကုန်၏။
၁၉၁
မြွေဆိုး၏ ဦးခေါင်းသည် လောက၌ ကောင်းကျိုးမပေး ဘေးကိုသာ ဖြစ်စေသကဲ့သို့ ထို့အဘူ အာရုံငါးပါး ကာမတရားတို့သည်လည်း လောကနေသူ လူအများ၏ ကြောက်ဖွယ်လန့်စိုး ဘေးမျိုးမျိုးကိုသာ ဖြစ်စေတတ်ကုန်၏။ မြွေဆိုး၏ ဦးခေါင်းကို ထိမိ နင်းမိသောသူမှာ ကြီးစွာသော ဘေးကြီးသင့်သကဲ့သို့ ထို့အတူ အာရုံငါးပါး ကာမတရားတည်းဟူသော မြွေဆိုး၏ဦးခေါင်းကို ထိမိ နင်းမိသောသူမှာလည်း ကြီးစွာသော ဘေးသင့်ရလေ၏။ ထို့ကြောင့် အာရုံငါးပါး ကာမတရားတို့သည် အဆိပ်ပြည့်ဖြိုးသည့် မြွေဆိုး၏ဦးခေါင်းနှင့် တူကုန်စွာ့တကား၊ ဆင်းရဲပူပန်ရသည်ကသာ များကုန်စွာ့တကား၊ ဤကာမတရားတို့ ကိုးရာမရ အပြစ်ဒေါသတွေကသာ များကုန်စွာ့တကား..။
(ဤဆိုအပ်ပြီးသည့် ကာမာဒီနဝကထာ စကားရပ်စုကို မဇ္ဈိမပဏ္ဏာသပါဠိ၊ ပေါတလိယသုတ်၊ စာမျက်နှာ ၂၇-ကို မှီး၍ ရေးသားအပ်သတည်း။)
ကြောက်မက်ဖွယ် ဘေးဘယကြီးဟူသည် ကာမဂုဏ်ငါးပါး၏ အမည်ပင် ဖြစ်စွာ့တကား..၊ ဆင်းရဲဒုက္ခဟူသည် ကာမဂုဏ်ငါးပါး၏ အမည်ပင် ဖြစ်စွာ့တကား..၊ အနာရောဂါဟူသည် ကာမဂုဏ်ငါးပါး၏ အမည်ပင် ဖြစ်စွာ့တကား..၊ အိုင်းအမာကြီးဟူသည် ကာမဂုဏ်ငါးပါး၏ အမည်ပင် ဖြစ်စွာ့တကား..၊ ကပ်ငြိစေးနှောင်ခြင်းဟူသည် ကာမဂုဏ်ငါးပါး၏ အမည်ပင် ဖြစ်စွာ့တကား..၊ အကူးခက်သော ရွှံ့ညွန်ဗွက်ကြီးဟူသည် ကာမဂုဏ်ငါးပါး၏ အမည်ပင် ဖြစ်စွာ့တကား..။ (ဆက္ကနိပါတ် အင်္ဂုတ္တရပါဠိ၊ မျက်နှာ ၂၇၄-မှ။)
သိကြားမင်း၏စံရာ ဝေဇယန္တာ ဘုံနန်းပြာသာဒ်ကဲ့သို့သော ဤထီးနန်း စည်းစိမ်ကြီးသည်လည်း သူကောင်မြှုပ်ရာ
၁၉၂
သုသာန်သင်းချိုင်းနှင့် တူစွာ့တကား..၊ ကာမ, ရူပ, အရူပ တည်းဟူသော ဘုံသုံးပါးသည် ရဲရဲပြောင်ပြောင် မီးစွဲလောင်နေသော အိမ်ကြီးနှင့် တူစွာ့တကား..။ လူနတ်ဗြဟ္မာ သတ္တဝါအပေါင်းသည် ပဋ္ဋိသန္ဓေလည်း တည်နေရ၏၊ အိုလည်း အိုရ နာလည်း နာရ သေလည်း သေရ၏။ သေပြီး၍တဖန် ပဋိသန္ဓေ တည်နေရပြန်၏။ ပဋိသန္ဓေ တည်နေပြီး၍ တဖန် အိုရ နာရ သေရပြန်၏။ ပဋိသန္ဓေ တည်နေရခြင်း, အိုရခြင်း, နာရခြင်း, သေရခြင်းတို့ဖြင့် အလွန်လျှင် ပင်ပန်းဆင်းရဲကြ၏။ ထိုသို့ဖြစ်လျက် အို-နာ-သေရေး ဒုက္ခဘေးတို့မှ ကျွတ်လွတ်ထွက်မြောက်ရာကို မသိနိုင်ကြချေ၊ ဘယ်အခါများမှ သိနိုင်ကြပါမည်နည်း..။
ဤကဲ့သို့ ဇာတိ ဇရာ ဗျာဓိ မရဏတို့၏ ထိတ်လန့်ကြောက်ရွံ့ဖွယ် အဖြစ်ကို၎င်း, ဝတ္ထုကာမ ကိလေသကာမ တည်းဟူသော ကာမနှစ်ပါး ကာမ ရူပ အရူပ တည်းဟူသော ဘ၀သုံးပါးတို့၏ သာယာဖွယ် နည်းပါးလျက် အပြစ်တွေသာ များ၍နေပုံကို၎င်း ဆင်ခြင် သိမြင်တော်မူပြီးလျှင် အာရုံငါးပါး ကာမတရားတို့၌ အတိုင်းထက်အလွန် သာယာတပ်မက်ခြင်းကင်းသော စိတ်ရှိတော်မူရကား အလောင်းတော်သူမြတ်သည် “ဥပဒ္ဒုတံ ဝတ ဘော = အို.. နှိပ်စက်လှချည့်တကား၊ ဥပဿဋ္ဌံ ဝတ ဘော = အို.. ညှဉ်းပန်းလှချည့်တကား”ဟူ၍ နှုတ်ကလည်း ဥဒါန်းကျူးရင့် မြွက်ဆိုတော်မူ၏။ အတိုင်းထက်အလွန် တောထွက်၍ ရဟန်းပြုဘို့ရန် စိတ်ညွတ်တော်မူလေ၏။
အလောင်းတော်မင်းသားသည် “ယနေ့ပင် ငါသည် တောထွက်သင့်ပြီ”ဟု ကြံစည်တော်မူကာ အသရေရှိသော အိပ်ရာတော်မှ ထလျက် တံခါးအနီးသို့သွား၍ “ဤနေရာ၌ အဘယ်သူနည်း”ဟု မေးမြန်းတော်မူ၏။ တံခါးခုံ၌ ခေါင်းဆိုက်၍ အိပ်နေသော ဆန္နအမတ်သည် “အရှင့်သား.. အကျွန်ုပ်ကား ဆန္နဖြစ်ပါသည်”ဟု ပြန်ကြား လျှောက်ထားလေ၏။ အလောင်းတော်
၁၉၃
မင်းသားက “ငါ ယနေ့ တောထွက်တော်မူလိုသည်၊ မည်သူ တဦးတယောက်ကိုမျှ အသိမပေးပဲ အလွန်လျင်မြန်သော အဟုန်နှင့် ပြည့်စုံသည့် အာဇာနည် သိန္ဓောမြင်းတကောင်ကို သင် ယခု သွား၍ အမြန်က-ချေ (ပြင်ဆင်ချေ)”ဟု စေခိုင်းတော်မူလိုက်ရာ ဆန္နအမတ်သည်လည်း “ကောင်းပါပြီ အရှင့်သား”ဟု ဝန်ခံစကား လျှောက်ထားပြီးလျှင် မြင်း၌ ဆင်အပ်သော ကကြိုးတန်းဆာတို့ကို ယူဆောင်ကာ မြင်းတင်းကုပ် (မြင်းဇောင်း)သို့ သွား၍ နံ့သာဆီမီးတို့ တညီးညီး တောက်ပလျက်ရှိစဉ် မုလေး (မြတ်လေး)ပန်း ဗိတာန်မျက်နှာကြက်၏ အောက်တွင် အလွန် နှစ်သက်ဖွယ်သော မြေအပြင်၌ ရပ်တည်နေသည့် ရန်သူခပ်သိမ်းကို နှိမ်နင်း အောင်မြင်နိုင်သော ကဏ္ဍကမြင်းတော်ကို တွေ့မြင်ရ၍ “ယနေ့ညဉ့် ငါသည် အရှင့်သား တောထွက်တော်မူရန် ဤကဏ္ဍကမည်သော မင်္ဂလာမြင်းတော်ကိုပင် ပြင်ဆင်သင့်ပေသည်”ဟု ကြံစည်ကာ ကဏ္ဍကမြင်းတော်ကို ကကြိုးတန်းဆာ စုံလင်စွာ ပြင်ဆင်လေ၏။
ကဏ္ဍက မြင်းတော်သည်လည်း ကကြိုးတန်းဆာတို့ဖြင့် က-အပ် ဆင်ယင်အပ်လျှင်ပင် “ဤယခု က-ခြင်း ဆင်ယင်ခြင်းသည် တင်းတင်းကြပ်ကြပ် ရှိလှပေ၏၊ တပါးသော နေ့တို့၌ ဥယျာဉ်တော်ကစားရန် သွားသောအခါ၌ က-ခြင်း ဆင်ယင်ခြင်းကဲ့သို့ မဟုတ်ချေ၊ ယုံမှားဖွယ်မရှိ ဧကန်ပင်လျှင် ယနေ့ညဉ့် အရှင့်သားတော်သည် ငါ့ကိုစီး၍ မြတ်သော တောထွက်ခြင်းကို တောထွက်တော်မူကာ ရဟန်းပြုလိမ့်မည်”ဟု သိရှိပြီးလျှင် အလွန်နှစ်သက်အားရမ်း ရွှင်လန်းသော စိတ်ရှိသည်ဖြစ်ရကား ပြင်းထန်စွာ မြည်ဟည်းလေ၏၊ ထိုသို့ ကဏ္ဍကမြင်းတော်၏ ဝမ်းမြောက်သော စိတ်ရှိ၍ မြည်လိုက် ဟီလိုက်သော အသံသည် ကပိလဝတ်ပြည်အလုံးကို အုပ်ဖုံးလွှမ်းမိုးကာ ပဲ့တင်ထပ်၍ သွားနိုင်ပေ၏၊ သို့သော်လည်း ထိုမြင်းဟီသံကို တစုံတယောက်သောသူမျှ မကြားရအောင် နတ်များက ပိတ်ပင်ထားလေသည်။
၁၉၄
ထိုသို့ ဖွားဘက်တော် ဆန္နအမတ် ကဏ္ဍကမြင်းတော်ကို ပြင်ဆင်ယူဆောင်ရန် သွားနေစဉ် ဘုရားအလောင်းတော်သည် “တောမထွက်မီ သားတော်ကို ရှုကြည့်ဦးမည်”ဟု ကြံစည်တော်မူကာ ရပ်တည်ရာအရပ်မှ ကြွ၍ ရာဟုလာမယ်တော် ယသောဓရာမိဖုရား၏ တိုက်ခန်းသို့ သွားပြီးလျှင် တိုက်ခန်းတံခါးကို ဖွင့်တော်မူလေ၏။ ထိုအချိန်၌ တိုက်ခန်းအတွင်းမှာ နံ့သာဆီမီးသည် တညီးညီး တဝင်းဝင်း ထွန်းလင်းဆဲ ဖြစ်ပေ၏။ ရာဟုလာ့မယ်တော် ယသောဓရာ မိဖုရားသည် တအမ္ဗဏ (= တဆယ့်တစိတ်သား)မျှသော မုလေးပန်း ကြက်ရုံးပန်းတို့ဖြင့် ကြဲဖြန်းအပ်သည့် မြတ်သော အိပ်ရာပေါ်၌ သားတော်၏ ထိပ်ထက်မှာ လက်ကိုထား၍ အိပ်စက်နေဆဲ ဖြစ်ပေ၏။
ဘုရားအလောင်းတော်သည် တံခါးခုံ၌ ခြေတော်ကိုချ၍ ရပ်တည်ရင်းကပင် ကြည့်ရှုတော်မူကာ “ငါသည် မိဖုရား၏လက်ကို ဖယ်၍ ငါ၏သားတော်ကို အကယ်၍ ပွေ့ပိုက် ချီယူလိုက်သည်ဖြစ်အံ့၊ ယင်းသို့ ချီယူလိုက်လျှင် ယသောဓရာမိဖုရား နိုးလာလိမ့် မည်။ ဤသို့ ယသောဓရာမိဖုရား နိုးခဲ့လျှင် ယခုပင် တောထွက်တော့မည်ဖြစ်သော ငါ့အား တောထွက်ခြင်း၏ အန္တရာယ် ဖြစ်ပေလိမ့်မည်၊ ရှိစေဦး.. ယခု သားတော်ကို ငါမကြည့်သေး၊ ဘုရားဖြစ်ပြီးမှသာ လာရောက်၍ သားတော်ကို ကြည့်တော့မည်”ဟု ကြံစည်ကာ ရွှေနန်းပြာသာဒ်ထက်မှ ဆင်းသက်ခဲ့ပြီးလျှင် ကဏ္ဍကမြင်းတော်၏ အနီးသို့ သွားရောက်တော်မူလျက်-
“ဖွားဘက်မှန်လှ အမောင်ကဏ္ဍက.. ငါ့ကို သင်သည် ယနေ့တညဉ့်လောက် စောင့်ရှောက် ကူညီလော့၊ ငါသည် သင့်ကိုအမှီပြု (= အကြောင်းပြု)၍ ဘုရားဖြစ်ပြီးလျှင် နတ်နှင့်တကွသော သတ္တလောကကို သံသရာရေအယဉ်မှ နိဗ္ဗာန်တည်းဟူသော ကြည်းကုန်းထက်သို့ ပို့ဆောင် ကယ်တင်ပေအံ့”-
ဟု မိန့်ကြားတော်မူပြီးနောက် ကဏ္ဍကမြင်းတော်၏ ကျောက်ကုန်းထက်သို့ လွှားတက် စီးနင်းတော်မူလေ၏။
၁၉၅
ကဏ္ဍက စီးတော်မြင်းသည် လည်ပင်းမှစ၍ အလျား တဆယ့်ရှစ်တောင် ရှိ၏၊ ထို အလျားအားလျော်သော အရပ်နှင့်လည်း ပြည့်စုံ၏၊ လျင်မြန်သော အဟုန်, ကြီးမားသော အားဖြင့်လည်း ပြည့်စုံ၏၊ ကိုယ်လုံး ဆွတ်ဆွတ်ဖြူ၏၊ ပွတ်သစ်စ ခရုသင်းနှယ် ကြည့်ချင်ဖွယ်ရာ တင့်တယ်စွာသော အဆင်းလည်းရှိ၏။ ထို့နောက် ဘုရားအလောင်းတော်သည် ကဏ္ဍကမြင်းတော်ကို တက်စီးပြီးလျှင် ကိုယ်တိုင်ကား စီးတော်မြင်း၏ ကျောက်ကုန်းအလယ်၌ တည်တော်မူလျက် ဖွားဘက်တော် ဆန္နအမတ်ကို မြင်းမြီးကို ဆွဲကိုင်စေပြီးလျှင် မဟာသက္ကရာဇ် ၉၇-ခုနှစ် ဝါဆိုလပြည့် တနင်းလာနေ့ ညဉ့်သန်းခေါင်ယံအချိန်၌ ရွှေနန်းတော်မှ ထွက်ကြွတော်မူခဲ့ရာ နေပြည်တော် တံခါးမသို့ ဆိုက်ရောက်တော်မူလေသည်။ (ရွှေနန်းတော်အတွင်း ကဏ္ဍကမြင်းကိုစီး၍ ထွက်ကြွတော်မူလာသောအခါ နတ်များက မြင်းခွာသံကို လူအများ မကြားကြစေရန် မြင်းခွါ ချတိုင်း ချတိုင်းပင် လက်ဖြင့် ခံလင့်ကြကုန်သည်။)
အလောင်းတော်မင်းသား, ဖွားဘက်တော် ဆန္ဒအမတ်နှင့်
ကဏ္ဍကစီးတော်မြင်းတို့၏ အကြံအစည်များ
ထိုအခါသည်ကား ခမည်းတော် သုဒ္ဓေါဒနမင်းတရားကြီးက ရှေးဦးမဆွကပင် ကြိုတင်ပြီးလျှင် “ဤနည်းအတိုင်း စီမံ ပြုလုပ်ထားသည်ရှိသော် သားတော် အလောင်းမင်းသားသည် အမှတ်မထင် တချိန်ချိန်၌ မြို့တံခါးကို ဖွင့်လှစ်၍ ထွက်သွားခြင်းငှါ တတ်နိုင်လိမ့်မည် မဟုတ်”ဟု အကြံပြုကာ တောမထွက်နိုင်ရန် ရည်သန်၍ ရွှေမြို့တော်အဝင်ဝ တံခါးမ တံခါးရွက် နှစ်ခုတို့တွင် တံခါးရွက် တဖက် တဖက်ကို ယောက်ျား ဗိုလ်ခြေ တထောင်အားဖြင့် ဖွင့်မှ ပွင့်နိုင်အောင် အခိုင်အမာ ပြုလုပ်စီမံပြီးသားအချိန် ဖြစ်လေသည်။
ဘုရားအလောင်းတော်သည် ပကတိအားအစွမ်းနှင့် ပြည့်စုံသူ ဖြစ်၏၊ ကာဠာဝကဆင်ပေါင်း ကုဋေတထောင်အားကို
၁၉၆
ဆောင်နိုင်တော်မူ၏၊ မဇ္ဈိမပုရိသ ယောက်ျား ကုဋေတသောင်းအားကို ဆောင်နိုင်တော်မူ၏၊ သို့ရကား အလောင်းတော်သူမြတ် သည် “အကယ်၍ မြို့တော်တံခါး မပွင့်ငြားအံ့၊ ယနေ့ ငါသည် ကိုယ်စွမ်းကိုအသုံးပြုကာ ကဏ္ဍကမြင်းတော်၏ ကျောက်ကုန်းထက်မှာ တည်နေမြဲ တည်နေလျက်ပင်လျှင် မြင်းမြီးကိုဆွဲကိုင်ကာ လိုက်ပါလာသော ဆန္နအမတ်နှင့်တကွ ကဏ္ဍက စီးတော်မြင်းကို ပေါင်နှစ်ဖက်တို့ဖြင့် ညှပ်ပြီးလျှင် တဆယ့်ရှစ်တောင်မြင့်သော ကပိလ၀တ်နေပြည်တော် မြို့ရိုးကို ခုန်လွှားကာ လွန်မြောက်စေမည်”ဟု ကြံစည်တော်မူ၏။
ဆန္နအမတ်သည်လည်း “အကယ်၍ မြို့တော်တံခါး မပွင့်ငြားအံ့၊ ငါသည် အရှင့်သားတော်ကို ပခုံးထက်မှာ ထိုင်နေစေပြီးလျှင် ကဏ္ဍကမြင်းကို လက်ျာချိုင်းကြား၌ ညှပ်ထားလျက် လက်ျာလက်ဖြင့် ပွေ့ချီပြီးကာ တဆယ့်ရှစ်တောင်မြင့်သော ကပိလဝတ် နေပြည်တော် မြို့ရိုးကို ခုန်လွှားကာ လွန်မြောက်စေမည်”ဟု ကြံစည်လေ၏။
ကဏ္ဍက စီးတော်မြင်းကလည်း “အကယ်၍ မြို့တော်တံခါး မပွင့်ငြားအံ့၊ ငါသည် ငါ့အရှင်ကို ကျောက်ကုန်း၌ ထိုင်မြဲတိုင်းပင်လျှင် အမြီးကိုဆွဲကိုင်ကာ လိုက်ပါလာသော ဖွားဘက်တော် ဆန္နအမတ်နှင့်တကွ တဆယ့်ရှစ်တောင်မြင့်သော ကပိလဝတ် နေပြည်တော် မြို့ရိုးကို ခုန်လွှားကာ လွန်မြောက်စေမည်”ဟု ကြံစည်လေ၏။
အလောင်းတော်မင်းသား၏ ကိုယ်တော်အား
(ကာဠာဝကအမျိုး ဆင်တစီးသည် မဇ္ဈိမပုရိသ ယောက်ျား ဆယ်ယောက်တို့၏အားကို ဆောင်နိုင်၏၊ ဂင်္ဂေယျဆင်တစီးသည် ကာဠာဝကဆင် ဆယ်စီးအား (မဇ္ဈိမပုရိသယောက်ျား တရာတို့၏အား)ကို ဆောင်နိုင်၏၊ ပဏ္ဍရဆင်တစီးသည် ဂင်္ဂေယျဆင် ဆယ်စီးအား (မဇ္ဈိမပုရိသ ယောက်ျားတထောင်တို့၏အား)ကို ဆောင်နိုင်၏၊ တမ္ဗအမျိုးဖြစ်သော ဆင်တစီးသည် ပဏ္ဍရဆင် ဆယ်စီးအား (မဇ္ဈိမပုရိသယောက်ျား တသောင်းတို့၏အား)ကို ဆောင်နိုင်၏၊ ပိင်္ဂလအမျိုးဖြစ်သော
၁၉၇
ဆင်တစီးသည် တမ္ဗဆင် ဆယ်စီးအား (မဇ္ဈိမပုရိသ ယောက်ျားတသိန်းတို့၏အား)ကို ဆောင်နိုင်၏။ ဂန္ဓအမျိုးဖြစ်သော ဆင်းတစီးသည် ပိင်္ဂလဆင် ဆယ်စီးအား (မဇ္ဈိမပုရိသ ယောက်ျားဗိုလ်ခြေ တသန်းတို့၏အား)ကို ဆောင်နိုင်၏၊ မင်္ဂလဆင်အမျိုးဖြစ်သော ဆင်တစီးသည် ဂန္ဓဆင် ဆယ်စီးအား (မဇ္ဈိမပုရိသ ယောက်ျားဗိုလ်ခြေ တကုဋေတို့၏အား)ကို ဆောင်နိုင်၏၊ ဟေမအမျိုးဖြစ်သော ဆင်တစီးသည် မင်္ဂလဆင် ဆယ်စီးအား (မဇ္ဈိမပုရိသ ယောက်ျားဗိုလ်ခြေ ဆယ်ကုဋေတို့၏အား)ကို ဆောင်နိုင်၏။ ဥပေါသထအမျိုးဖြစ်သော ဆင်တစီးဘည် ဟေမဆင် ဆယ်စီးအား (မဇ္ဈိမပုရိသ ယောက်ျားဗိုလ်ခြေ ကုဋေတရာတို့၏အား)ကို ဆောင်နိုင်၏၊ ဆဒ္ဒန်မျိုးဖြစ်သော ဆင်တစီးသည် ဥပေါသထဆင် ဆယ်စီးအား (မဇ္ဈိမပုရိသ ယောက်ျားဗိုလ်ခြေ ကုဋေတထောင်တို့၏အား)ကို ဆောင်နိုင်၏၊ ဘုရားအလောင်းတော်များသည် ဆဒ္ဒန်ဆင် ဆယ်စီးအား (မဇ္ဈိမပုရိသ ယောက်ျားဗိုလ်ခြေ ကုဋေတသောင်းတို့၏အား)ကို ဆောင်နိုင်၏။ ။အံ-ဋ္ဌ၊ ၃ မျက်နှာ ၂၉၃-စသည်မှ။)
ဝသဝတ္တီမာရ်နတ်သား ဟန့်တားခြင်း
ဤသို့လျှင် သုံးဦးသော သူတို့မှာ အကြံအစည် လွန်စွာတူကြကုန်၏။ အကယ်၍ နန်းမြို့တော်တံခါး မပွင့်လျှင်လည်း ထိုသုံးဦးတို့အနက် တဦးဦးသည် မိမိကြံစည်သည့်အတိုင်း ပြီးမြောက်ပြည့်စုံအောင် ပြုမည်သာ ဖြစ်ပေ၏၊ သို့သော်လည်း အလောင်းတော်သူမြတ်၏ ဘုန်းကံပါရမီတော်အဟုန်ကြောင့် နန်းမြို့တော်တံခါးစောင့် နတ်တို့သည် နန်းမြို့တော် တံခါးမကြီးကို ရွှင်လန်း ဝမ်းမြောက်ကြကာ အလောင်းတော် ထွက်တော်မူရန် အဆင်သင့် ဖွင့်လှစ်၍ ထားနှင့်ကြကုန်၏။
ဘုရားအလောင်းတော်သည် မြို့တံခါးမှ ကဏ္ဍကမြင်းတော်ကို စီးလျက် ဖွားဘက်တော် ဆန္နအမတ်နှင့်တကွ ထွက်မိလျှင်ပင် သံသရာအတွင်းမှ သတ္တဝါတို့လွတ်မြောက်ခြင်းကို အလျှင်းပင် မနှစ်သက်ပဲ အမြဲကန့်ကွက် တားဆီးတတ်သော ၀သ၀တ္တီမာရ်နတ်သားသည် မိမိစံနေရာ ပရနိမ္မိတဝသဝတ္တီ နတ်ပြည်မှ အားရှိသော ယောက်ျားသည် ကွေးထားသောလက်ကို ဆန့်သကဲ့သို့၎င်း, ဆန့်ထားသောလက်ကို ကွေးသကဲ့သို့၎င်း တခဏခြင်း
၁၉၈
လူ့ပြည်သို့ သက်ဆင်းလာပြီးလျှင် တောမထွက်ဖြစ်အောင် အကျိုးလိုဟန် အကောက်ဉာဏ်ဖြင့် ဖြားယောင်းသွေးဆွယ် ပရိယာယ် နိမိတ်ဆင်၍ ပိတ်ပင်တားဆီးခြင်းငှါ အလောင်းတော် ထံမှောက်သို့ ဆိုက်ရောက် လာပြီးလျှင် ကောင်းကင်၌ ရပ်တည်လျက်-
မာ နိက္ခမ မဟာဝီရ၊ ဣတော တေ သတ္တမေ ဒိနေ။
ဒိဗ္ဗံ တု စက္ကရတနံ၊ အဒ္ဓါ ပါတု ဘဝိဿတိ။
မဟာဝီရ = လုံ့လကြီးမား အို အလောင်းမင်းသား။ မာ နိက္ခမ = တောထွက်၍သာ ရဟန်းမပြုပါလင့်။ တု = အကြောင်းထူးကား။ ဣတော = ဤနေ့မှ။ သတ္တမေ ဒိနေ = ခုနစ်ရက်မြောက် ရောက်လတ်သောနေ့၌။ တေ = သင် လုံ့လကြီးမား အလောင်းမင်းသား၏ အတွက်။ ဒိဗ္ဗံ = နတ်၌ဖြစ်သော အာနုဘော်နှင့်ယှဉ်သော။ စက္ကရတနံ = စကြာရတနာသည်။ အဒ္ဓါ = မချွတ်ဧကန် အမှန်စင်စစ်။ ပါတု ဘဝိဿတိ = ထင်ရှားမျက်မှောက် ဆိုက်ရောက်လာလတံ့-
ကျွန်းငယ်နှစ်ထောင် အခြံအရံရှိသော လေးကျွန်းသနင်း စကြာမင်း ဖြစ်တော်မူရပါလိမ့်မည်၊ ပြန်လှည့်တော်မူပါ အရှင်မင်းသား..ဟူ၍ ပြောဆို ဟန့်တားလာ၏။ ထိုအခါ အလောင်းတော်မင်းသားက “ယခု ပြောဆို ဟန့်တားလာသော သင်သည် အဘယ်သူနည်း”ဟု မေးမြန်းလတ်သော် မာရ်နတ်မင်းက “အရှင်မင်းသား.. အကျွန်ုပ်ကား ဝသဝတ္တီ မာရ်နတ်မင်းတည်း”ဟု ပြန်ကြား ပြောဆိုလေ၏။ ထိုအခါ အလောင်းတော်မင်းသားက-
ဇာနာမဟံ မဟာရာဇ၊ မယှံ စက္ကဿ သမ္ဘဝံ။
အနတ္ထိကောဟံ ရဇ္ဇေန၊ ဂစ္ဆ တွံ မာရ မာ ဣဓ။
မဟာရာဇ = တန်ခိုးကြီးမား အို မာရ်နတ်သား။ မယှံ = ငါ၏အတွက်။ စက္ကဿ = နတ်တေဇဂုဏ်
၁၉၉
နုဘော်ဟုန်နှင့် ပြည့်စုံလှစွာ စက်ရတနာ၏။ သမ္ဘဝံ = မချွတ်ထင်စွာ ရောက်ဆိုက်ဖြစ်ပွါးလာမည့် အကြောင်းအရာကို။ အဟံ = ငါသည်။ ဇာနာမိ = သင်၏အလျင် စောစီးက ကြိုတင် သိမြင်ခဲ့ပေ၏။ အဟံ-အဟံ ပန = ငါတမူကား။ ရဇ္ဇေန = လေးကျွန်းသနင်း စကြာမင်းအဖြစ်ကို။ အနတ္ထိကော = တစိုးတစိ အလိုမရှိချေ။ မာရ = ဟယ် မာရာရ်နတ်။ တွံ = သင်သည်။ ဂစ္ဆ = ယခုပင်ဖယ်ရှား အရပ်တပါးသို့ သွားပါတည့်ချေ။ ဣဓ = ငါနှင့်နီးစပ် ဤရှေ့တူရူအရပ်၌။ မာ တိဋ္ဌ = အရေးကန့်လန့် တားဟန့်ပိတ်ကာ မရပ်တည်လာလင့်။
သကလံ ဒသသဟဿမ္ပိ၊ လောကဓာတုမဟံ ပန။
ဥန္နာဒေတွာ ဘဝိဿာမိ၊ ဗုဒ္ဓေါ လောကေ ဝိနာယကော။
အဟံ ပန = ငါတမူကား။ သကလမ္ပိ = အလုံးစုံလည်းဖြစ်သော။ ဒသသဟဿံ လောကဓာတုံ = လောကဓာတ် စကြဝဠာပေါင်း တိုက်တသောင်းကို။ ဥန္နာဒေတွာ = မြေမဟီချက် အိုးထိန်းစက်သို့ သွက်သွက်ခါညောင်း ပဲ့တင်ခြောင်းစေလျက်။ လောက = လောက၌။ ဝိနာယကော = သတ္တဝါဗိုလ်ခြေ ဝေဝေနေကို အောင်မြေကွန်းထောက် နိဗ္ဗာန်ရောက်အောင် ပံ့ထောက်ဆောင်ယူ ပို့သယူသော။ ဗုဒ္ဓေါ = သစ္စာဉေယျ ဓမ္မဥဿုံ အလုံးစုံကို ချက်ကုန်သိမြင် ဘုရားရှင်သည်။ ဘဝိဿာမိ = ဖြစ်အောင်ကြိုးကုတ် အားထုတ်ပေအံ့-
ဟူ၍ ရဲရဲတောက်စကား မိန့်ကြားတော်မူလေသော် မာရ်နတ်သားသည်“အချင်း သိဒ္ဓတ္ထမင်းသား.. သင့်စကားကို မြဲစွာမှတ်သားလော့၊ ဤအချိန်မှစ၍ သင်၏သန္တာန်၌ ကာမဝိတက်ကို ဖြစ်စေ, ဗျာပါဒဝိတက်ကိုဖြစ်စေ, ဝိဟိံသာဝိတက်ကိုဖြစ်စေ ကြံစည်မိသောအခါ ငါ၏အကြောင်းကို ကောင်းကောင်းကြီး သိစေမည်”ဟု ပြောဆို ကြိမ်းမောင်းကာ ထိုအခါမှစ၍
၂၀၀
အလောင်းတော်မင်းသား သန္တာန်၌ ကိလေသာဖြစ်ပွးမည့် အခွင့်အလှည့်ကို အမြဲမပြတ် ဆင်ခြင်ကြည့်ရှုလျက် အရိပ်ပမာ အလောင်းတော်၏နောက်သို့ မဖဲမခွါ ခုနစ်နှစ်တိုင်တိုင် လိုက်ခဲ့လေသည်။ (အလောင်းတော်၏ စိတ်သန္တာန်ဝယ် ကိလေသာများ ဖြစ်ပွါးခဲ့သော် ထိုဖြစ်ပွါးသည့် နေရာမှာပင် အလောင်းတော်ကို အသေသတ်မည်ဟူသော အကြံဖြင့် ခုနစ်နှစ်တိုင်တိုင် အလောင်းတော်၏နောက်က တကောက်ကောက် လိုက်ပါခဲ့လေသည်။)
နတ်ဗြဟ္မာများ အခမ်းအနားကြီးစွာဖြင့် အနော်မာမြစ်သို့ ပို့ကြခြင်း
ဘုရားအလောင်းသည် အသက် နှစ်ဆယ့်ကိုးနှစ်အရွယ်ရှိသောအခါ၌ လက်တော်သို့ ရောက်လုဆဲဆဲဖြစ်သော စကြာမင်းစည်းစိမ်ကို တံတွေးပေါက်ကဲ့သို့ မငဲ့မကွက် ရက်ရက်ကြီး စွန့်လွှတ်ကာ စကြာမင်း၏ အသရေရှိသော စံနန်းတော်နှင့် အလားတူသော စံနန်းတော်မှ ဖွားဘက်တော် ဆန္နအမတ် နောက်တော်ကပါလျက် ကဏ္ဍကမြင်းတော်ကို စီးနင်းတော်မူကာ မဟာသက္ကရာဇ် ၉၇-ခုနှစ် ဝါဆိုလပြည့် တနင်းလာနေ့ ညဉ့်သန်းခေါင်ယံအချိန် အာသဠှီနက္ခတ်နှင့် စန်း (= လ)ယှဉ်ခိုက်တွင် ထွက်တော်မူခဲ့ပြီးလျှင် ကပိလ၀တ်နေပြည်တော်ကို တဖန် လှည့်လည် ကြည့်ရှုတော်မူလိုသော စိတ်အလိုဆန္ဒ အလောင်းတော်၏ သန္တာန်၌ ဖြစ်ပေါ်လာလေ၏။
ထိုသို့ အလောင်းတော်၏ သန္တာန်၌ စိတ်အကြံဖြစ်ပြီးသည်၏ အခြားမဲ့မှာပင် “အို အလောင်းတော် ယောက်ျားမြတ်.. အရှင်ယောက်ျားမြတ်သည် ပြန်နစ်၍ ကြည့်ရှုရမည့်ကံကို ပြုအပ်ခဲ့သည် မဟုတ်ပါပေ။ ကြည့်ရှုတော်မူလိုက ပြန်လှည့်၍ မနေရပဲ ရှေ့တော်မှောက်သို့ အလိုလိုရောက်စေနိုင်သည့် ကံကိုသာ ပြုခဲ့ပါပေသည်”ဟု ပြောဆိုသကဲ့သို့ ထိုအကြံတော်ဖြစ်ရာ မြေအရပ်ဒေသသည် အိုးထိန်းစက်ပမာ ချာချာလည်လေ၏၊ အလောင်းတော်သူမြတ်သည် တမင်ပြန်၍ မလှည့်လည်ရပဲ ပကတိ တည်နေမြဲတိုင်းကပင် ကပိလ၀တ်နေပြည်တော်ကို ကြည့်ရှုတော်မူပြီး၍
၂၀၁
ထိုမြေအရပ်မှာ ကဏ္ဍက စီးတော်မြင်း၏ တန့်ရပ်ရာဖြစ်၍ ကဏ္ဍကနိဝတ္တနမည်သော စေတီတော်တည်ရာဌာန အမှတ်အသားပြ၍ များလှစွာသော ပူဇော်သက္ကာရ ကြီးမြတ်ပြန့်ပြေစွာသော အသရေအစုဖြင့် ကြွချီတော်မူမည့်လမ်းသို့ ရှေးရှု၍ ကဏ္ဍကမြင်းတော်ကို စီးနင်း ကြွချီတော်မူခဲ့လေ၏။ ထိုအခါ အလောင်းတော် ကြွချီတော်မူရာ လမ်းတလျှောက်၌ ရှေ့နောက်ဝဲယာ လေးမျက်နှာမှ နတ်ဗြဟ္မာအပေါင်းတို့သည် ခြောက်သောင်းစီ ခြောက်သောင်းစီသော (ဗုဒ္ဓဝင်အဋ္ဌကထာ အလိုအားဖြင့် ခြောက်သန်းစီ ခြောက်သန်းစီသော) မီးရှူးမီးတိုင်တို့ကို ညှိထွန်း ကိုင်ဆောင်ကာ လိုက်ပါကြကုန်၏။ တပါးသော နတ်ဗြဟ္မာတို့သည် ကောင်းသော ရနံ့ရှိသော ပန်းဆိုင်း စန္ဒကူးနံ့သာမှုန့် စမရီသားမြီးယပ် တံခွန် ကုက္ကား မုလေးပွါးတို့ဖြင့် ပူဇော်ဝန်းရံကာ လိုက်ပါကြကုန်၏။ နတ်သီချင်းတို့ကို ကျူးရင့်သီဆိုကြကာ နတ်တူရိယာအမျိုးမျိုးတို့ကို တီးမှုတ် လိုက်ပါကြကုန်၏။
ဤဆိုအပ်ပြီးသော အသရေတော်အစုဖြင့် တောထွက်တော်မူခဲ့သော အလောင်းတော် သူမြတ်သည် တညဉ့်ခြင်းဖြင့်ပင် သာကိယ, ကောဠိယ, မလ္လ တည်းဟူသော သုံးပြည်ထောင်တို့ကို ကျော်လွန်ကာ ယူဇနာသုံးဆယ်ရှိသော ခရီးကိုသွား၍ အနော်မာမြစ်ကမ်းသို့ ဆိုက်ရောက်တော်မူလေသည်။