ကိုယ်ကျင့်အဘိဓမ္မာ/တတိယအခန်း/ဥပေက္ခာ အကြောင်း
ဥပေက္ခာ အကြောင်း
သတ္တဝါတို့ အပေါ်၌ လျစ်လျူရှုခြင်း သဘောသည် ဥပေက္ခာတည်း။ ထို့ကြောင့် “ရှုသည့်လျစ်လျူ၊ ပေက္ခပြုလော”ဟု ဆိုခဲ့သည်။ (ဤဥပေက္ခာကို အဘိဓမ္မာ ကျမ်းများ၌ “တတြမဇ္ဈတ္တတာ စေတသိက်”ဟု ခေါ်သည်။) လျစ်လျူရှူ-ဟူသည် မေတ္တာကဲ့သို့ ချစ်လည်းမချစ်၊ ကရုဏာကဲ့သို့ သနားလည်း မသနား၊ မုဒိတာကဲ့သို့ ဝမ်းလည်းမမြောက်၊ ဒေါသကဲ့သို့ မုန်းလည်းမမုန်းပဲ “မကောင်းလှဲသူ့ကံ ကောင်းလဲသူ့ကံ”ဟု ကမ္မဿကာ ချထားခြင်းတည်း။ [“ကမ္မ=မိမိပြုအပ်သောကံသာ + သက=မိမိ ဥစ္စာဖြစ်သည်”ဟု သဘော ထားခြင်း။]
ယခုကာလ၌ ပြောဆို ဆုံးမ၍ မရသော တပည့် သားသမီးများကို “လျစ်လျူရှုထားသည်”ဟု ပြောကြ၏။ ထိုသို့ လျစ်လျူရှုခြင်းကား တပည့် (သို့မဟုတ် သားသမီး)ကို စိတ်၌ ထည့်၍ မစဉ်းစားတော့ပဲ ကောင်းသည် ဖြစ်စေ၊ ဆိုးသည်ဖြစ်စေ နေချင်သလို နေပေစေဟု ပစ်စလက်ခတ် ထားခြင်းတည်း။ ထိုပစ်စလက်ခတ် ထားခြင်းသည် ဤနေရာ၌ ပြနေသော ဥပေက္ခာ မဟုတ်။ ဤဥပေက္ခာ၏ လျစ်လျူရှုခြင်းကား စိတ်ထဲမှာထည့်၍ စဉ်းစားပါသေးသည်။ သို့ရာတွင် အမုန်းဘက်သို့လည်းမရောက်စေ၊ အချစ်ဘက်ညှိုးလည်းမရောက်စေပဲ အလယ် အလတ် စိတ်ထား၍ ရှုစားနိုင်သော သဘောတည်း။ ဤ ဥပေက္ခာသည် သာမန် လူတို့၌ ဖြစ်နိုင်ပါ၏။ ဈာန်ရအောင် ရှုသော ဥပေက္ခာကား မေတ္တာ၊ ကရုဏာ၊ မုဒိတာ တပါးပါးဖြင့် တရားပေါက်ပြီးသူ၌သာ တိုးတက် အားထုတ်မှဖြစ်နိုင်ပါသည်။