دیوانی شێخ ڕەزای تاڵەبانی/تاکە شیعر
Jump to navigation
Jump to search
| ←چوارینەکان | دیوانی شێخ ڕەزای تاڵەبانی (1891) by تاکە شیعر |
تورکی→ |
1[edit]
| ماری ڕەشە خنکاوە لە گێژاوی خەلادا | کێرمە لە قنگی کاکە حەمەی حاجی مەلادا |
2[edit]
| لە بۆ مەغبووری و لێڵی دو سێ تێڵام لە زێ وەردا | وەکوو شەخسێ کە چەند کێری لە سەرچەشمەی قوزێ وەردا |
3[edit]
| ئەحمەقم نەمکرد هەتا ڕیشم نەبوو گانێ بدەم | مستەفا بەگ چاکی کرد تا ڕیشی هات هەر گانی دا |
4[edit]
| یەهوودی بەچچەیێکم گرت و لێم برد و تیا خووسا | کە تێم نا چاوی نووسا بانگی کرد یا حەزرەتی مووسا |
5[edit]
| هەر لە دەنگی کەڕەنا و شەیپووری جەنگیزخان ئەکا | وردە ئاهەنگی پیاوی پیر کە وەختێ گان ئەکا |
6[edit]
| عومرم گەیشتە هەشتا کێرم بەکارە هێشتا | تەسدیقی گەر نەفەرمووی هەستم بەرم بە ڕەشتا |
7[edit]
| مەیلی ئەشعارم هەیە، تیغی زبانم موو دەکا | هەرکەسێ جارێ کە بیگێم پڕ بەشارێ گوو دەکا |
8[edit]
| کافی کلک و کافی کوون و کافی کەر تێکەڵ کرا | ئیسم و ناو و شۆرەتی کەرکووکی لێ تێکەڵ کرا |
9[edit]
| دانەی دەمت نەماوە و لە گەف ناکەوی هێشتا | پیرەکەری چەنە باز ئەڵێم بکەم بە لەشتا |
10[edit]
| «کووپە» هەیئەت، ڕوو «قەرە»، «سینەک» سفەت «دینار» پەرست | «ئەسکەمل» مل، مەشرەب «ئوغڵان» کاری «پاپاز»ی دەکا |
11[edit]
| پێم مەڵێن ئەم دوو ژنەت بۆچییە تۆ شێخ ڕەزا | شوکری بۆ تەسک و تروسکی و جەمیل بۆ زگ و زا |
12[edit]
| کێ دیویەتی شێخ عەلی! ماڵی خەزوور بۆ زاوا | تۆ لە کوێ تەکیە لە کوێ بزنەگەڕی مەزناوا |
13[edit]
| سێ ئیسم هەن بێ موسەمما هە روەکوو ئابی بەقا | تەیری عەنقا، شاری جابوڵقا، پڵاوی خانەقا |
14[edit]
| دەماری مردووە کێرم لە ماری مردوو ئەکا | لە ساق و ساعیدی میهتەر نەسیمی جادوو ئەکا |
15[edit]
| داخیلی فەوجە لەسەر قنگ کێر بە گون دەعوا دەکا | نانی کون ماسی دەخوات و پاسی جرتاوا دەکا |
16[edit]
| چونکە شاعیر زۆر بووە لەم عەسرەدا | بووەتە حەشری نێرەکەر لەم حوجرەدا |
17[edit]
| شێخ ستار ئێمەی بەزاند وا بۆ مەلای گون سەنگەلا | دینی پێغەمبەر بەئاشکار خۆشە یا من یا مەلا |
18[edit]
| کەلیماتی حیکمەت ئامێز لە جەنابی شێخ ڕەزاوە | بە عەجایبی مەزانن کلکی تیایا ڕزاوە |
19[edit]
| بەسە بۆ دەفعی ئەعدا چاوەکەم قەڵغانی سیمینت | هەزار مارتین بەقوربانی تفەنگی لوولە چەرمینت |
20[edit]
| ئەسپەکەت دەرکرد لە دەستم وای درێغ بۆ ئەسپەکوێت | سنگەکەی ماوە کەریم خان پێم بڵێ بیکوتمە کوێت |
21[edit]
| کێر ئەگەر مەیلی کونی کرد، سەرەکەی بگرە لە مشت | همه جا خانه‌ی عشق است چه مسجد چه کنشت |
22[edit]
| خورووی نامرێ بە شیشی من تڵیشی ناوگەڵی داکت | بڵێم چی سەد هەزار لەعنەت لە خۆت و شیری ناپاکت |
23[edit]
| گەرچی میرانی خدر بەگ موددەتێ قورعەی نەدا | پار لە خۆشناو قورعەیان کێشا و گەلێکیان پێوەکرد |
24[edit]
| حەیدەری کەڕڕاڕە یاخۆ خالیدی ئیبنی وەلید | ڕۆستەمێکە ڕۆژی دەعوا بەینی بەینەڵڵا حەمید |
25[edit]
| وەختێ ناجی ڕووت کرا وەک شێری نەڕ جەنگی دەکرد | گاهـ گاهێکیش لە ترسان وردە ئاهەنگی دەکرد |
26[edit]
| قوربانی پەلی بم کە پولی هەمپەلی پەل کرد | خۆی و سەگەکەی هەردوو بەجارێ شەق و شەل کرد |
27[edit]
| ئەم قنگە زلە حیزە کە موسەمما بە ڕەشیدە | بیگرە لە ڕەشی نێ لە ڕەشی بە لە ڕەشی دە |
28[edit]
| چایەکەی مامە غەفوورم زەردە وەک میزی نەخۆش | ئیحتیاج ناکا بە ئاگر هەر بەدوو تڕ دێتە جۆش |
29[edit]
| سەد ساڵە ڕەنج ئەدەی و هێشتا ڕووتتری لە سڵق | کێرێکی سیس و دوو گونی چرچ و قنگێکی فڵق |
30[edit]
| هەر مەتاعێ کە تەڵەب کەی لە سولەیمانیدا | هەیە ئیللا کوزی بیکر و کونی ناموستەعمەل |
31[edit]
| بەم جووتە گونە کە دەڵێی عەنتەری نێرم | لێم لادە نەوەک بتخەمە بەر حەملەیی کێرم |
32[edit]
| بەغەیرەز میهری تۆ گەر بێ لە دڵما | زڕەی زنجیری زاڵم بێ لە ملما |
33[edit]
| سەر پەتی، خۆی لێ پەتی کرد تا مووانی نایە سەر | قوڵەڕەش هێندەی گوشی تا ئاوی لێ هێنایە دەر |
34[edit]
| تڕی ئەولادی ئەم عەسرە بە کێرم | کە من مردم مەگەر گوو بکەن بەخێرم |
35[edit]
| موددەتێکە نێربازی و ئێستە مەیلی مێ دەکەم | ئارەزووی گانی کچێکی کوز پڕی دەرپێ دەکەم |
36[edit]
| موخالەفەم نییە من ساعەتێکی میقاتم | غولامی حەلقە بگۆشی ڕەسوولی ساداتم |
37[edit]
| ئەم قەحبە، فەلەک لە داخی مردم | موحتاجی ڕەشی ڕەشیدی کردم |
38[edit]
| گەلێ سمتی سپیم دەس کەوت و نەمتوانی پیاکێشم | درێغ بۆ تەمتوراقیی کێرەکەی چەند ساڵ لەمەوپێشم |
39[edit]
| هەر بە تەعریف و کینایەت لە بنی سنگت بەم | بەگ ئەفەندی بە سەراحەت لە کونی قنگت بەم |
40[edit]
| نەجابەت کەی لە تۆدایە لە دوو چاڵی چەتیوت بەم | حەمەی تووڵینە بەم تووڵە لە تووڵینەی هەتیوت بەم |
41[edit]
| ئەسبابی تەرەب زیر و بەمە ئەی بەگی جافان | بەزمێ بگرین چاکە لە من زیر و لە تۆ بەم |
42[edit]
| پیر بووە ناجی ئەفەندی، بووە پشتی بە کەمان | چرچ و ژاکاو و مولەووەس وەکوو کێری پاش گان |
43[edit]
| وام نەزانی ئێوە ساداتن مەعاشتان نابڕن | داخی داخانم جەباری خۆ لە ئێوەشیان بڕی |
44[edit]
| تۆ هەتە تیغی دەبان و من هەمە تیغی زبان | فەرقی ئەم دوو تیغە هەروەک ئاسمان و ڕێسمان |
45[edit]
| گەر نەکا مەخموور ئەفەندی تەرکی تریاکی لەعین | فێری سێ نەزمی دەکا پژمین و کۆکین و تڕین |
46[edit]
| بە قوزێکی ڕەش و قنگێکی پەلید و گوویین | خۆی لەمن کردووە یایە بە هەناری شیرین |
47[edit]
| هەمەوەند لەشکری ڕۆم و عەجەمی داوە بەگان | بەری حەملەی دەگرێ لەشکری گاوان و شوان |
48[edit]
| دوو جانەوەر لە ئەسلی جانی ئیبنی جان | «ئەمین» حاجی کەریم و «ئەمین» بابە جان |
49[edit]
| ڕەفیقم بوو جوانێکی «جوانڕو» | کە چوو «ماڵیم بەسەر خۆما جوانڕو» |
50[edit]
| ئەی «مەلا»ی مل زەعیفی «خورماتو» | «نه‌عره‌ای برکش ای خرما تو» |
51[edit]
| لازمە بۆ شێخ سبەینان گورگەخەو | تا بڵێن شێخ عابیدە نانوێ بە شەو |
52[edit]
| نان و دۆشاو بوو بە یاپراغ و پڵاو | بووی بەگەورەی ئەهلی «نۆدێ» کاکە لاو |
53[edit]
| سولەیمانی هەتانە ناوی نابەم وەک کونی بێچوو
وەکوو داینیێ لەسەر بەرگی شەقاییق جێ سمی ئاهوو |
54[edit]
| شێخ عەلی مەحبووبمە و بیناییی هەردوو چاومە | بێ قەیی بێ، بۆ تەبەڕووک تاقە جارێ گاومە |
55[edit]
| قامەتی بێ شک نەمامی عەرعەرە، یا سەوسەنە | دەک فیدای ناز و گریشمەت بم پەریزادەی سنە |
56[edit]
| کەنێکەی فەقێ قادر چ ڕەعنا و زەریفە | بە تاپۆ هی حەمیدە، تەسەڕڕوفی لەتیفە |
57[edit]
| تۆ بە تیری عەشقی شۆخی جەرگی پێکاوت هەیە | ناوزگت مەجرووحە بۆیە زەردەلیکاوت هەیە |
58[edit]
| ئیددیعای «عیلم» و ئەم سەر و سەکوتە | سیکتری کەن، کە هەر بەشی سووکتە |
59[edit]
| لووتی وەک مەمکە کەنوو، چاوی دەڵێی کوندەبوو | بەدفەساڵی وەکوو نووری نە دەبێت و نە بووە |
60[edit]
| هەرکەسێ ئەسڵ و میزاجی فیتنەیی و بەدگۆیییە | دەستی حیزیشی هەبێ ئەمجا بە تەحقیق کۆیییە |
61[edit]
| ژن یەکێ بوو من هەر ئەمگوت ئاخ لە دەس ئەم جادووە | بۆ چ قوڕی عالەم بەسەر خۆمدا نەکەم ئەمجا دووە |
62[edit]
| کاکە قادرە بۆزە | دەستی شکاندم بە گۆزە |
63[edit]
| لە ترسی ئافرەتاکانی ئەمێستە واقی وڕە | حسێن ئەفەندیی دوکتۆر ئەڵیێ مریشکی کڕە |
64[edit]
| شێخ حەمید گەرچی قەبیلەی ئێمەیە | ئەحمەد ئاغای یەعقووب ئۆغڵیی ئێمەیە |
65[edit]
| لەسەر شاهـ و گەدا ئەم فیعلە فەرزە | کەسێ ئەلفێکی بێ بینێ لە هەمزە |
66[edit]
| ئاخ لە دەس شۆربای سڵێمان چاوەش و قاوەی بلە | ئەو دەڵێی ئاوی گەڕاوە، ئەم دەڵێی نەوتی گلە |
67[edit]
| هەتیوی لووس بێ تووکم لە عومری خۆم گەلێ گاوە | لە سەمتی سمتی حەممادیم نەبرد ئەم حەسرەتەم ماوە |
68[edit]
| گیر نەبوو دەستم لەبەر لووسی بە سمتی خڕتەوە | زۆر نەمابوو گەردنم بشکێ بە گون خۆم گرتەوە |
69[edit]
| چاوی عیبرەت دانەوێنن هەر لە سورقاوشانەوە | ئاوی سووری ئێمەیە ئەڕژێتە ناو زێتانەوە |
70[edit]
| کوڕەکەی قوتبە کە پشتی ملی دوو گەز پانە | جلەکەی لێی بە شکم من جلە یا کورتانە |
71[edit]
| گەر لە نامووست ئەترسی های وە تەنگی تنتەوە | وەختی بۆ تەکیە ئەچی دەس بگرە پشتی قنگتەوە |
72[edit]
| چەند هەتیو خۆی تاس و لووس دا چوون بە پیری شێخەوە | کاشکی موویێ بووایەم من بەکیری شێخەوە |
73[edit]
| بۆ کەرێ ئیعلانی حەربی کرد لەگەڵمان شێخ حەسەن | سەیری کەن یاران چ گوبەندێکی گێڕا ئەم کەرە |
74[edit]
| من نە نانم خواردووە ئەمڕۆ، نە گانم کردووە | وەک ژنی سەر کاسە یاران بۆچی ژانم کردووە |
75[edit]
| شێخ عەلی! ئەتواری باوکت تێک مەدە | «قل هو الرحمن آمنا بە» |
76[edit]
| عەشرەت ئازاش بێ کە نامووسی نەبێ بێ هوودەیە | عەشرەتی بێ غیرەت ئەمڕۆ عەشرەتی داوودەیە |
77[edit]
| ئاشی سمتی تۆ بە ئاوی کێری ئێمە ناگەڕێ | ئاش بەتاڵی بۆ بکە گەر تاقەتی دانت هەیە |
78[edit]
| ماڵی مفتی لەم بەرە مەعلوومە قازییش لەوبەرە | من فەقیرم، کێ دەزانێ لەم بەرم یا لەو بەرم |
79[edit]
| هەتیوی خوبڕوو مەحبووبی سادە | کە دەستت کەوت سواری بە و پیادە |
80[edit]
| حەرامزادە و داکی خۆگێ لە بەرتەکیە زۆرە | خلەو بلە و فشەگاڵتە و عەزە دەم بۆرە |
81[edit]
| بە مارف بەگ بڵێن قەتعی مەعاشی من نەکا چاکە | زمانی من لە بۆ ئەعدا وەکوو مارێکی زوححاکە |
82[edit]
| قازی ڕەئیسی ئەووەڵ تۆش موددەعیی عوموومی | ئەم کارە چۆن سەر ئەگرێ لەعنەت لە بابی ڕۆمی |
83[edit]
| خانەقاهـ تەوبە لە سەید ئەحمەد و نان و خوانی | لە تەعامی شەلەم و بامیە و باینجانی |
84[edit]
| مەکەن باوەڕ بەقەولی داکی خۆگێکانی کەرکووکی | ئەگەر خەڵتێ بکەن وا بزانە گا قۆڕانی کەر کۆکی |
85[edit]
| دوێنێ قەترەیێ خوێن بوویت و ئەمڕۆکە کەفێ خاکی | بەنی ئادەم! کەری، گەر کەر نەبی بۆ چ هێندە بێ باکی |
86[edit]
| لە سوورەی سەرخڕم ئاگر دەباری | کوتامە ژێرگونی ئاغای جەباری |
87[edit]
| لە سایەی دەهری دوونپەروەر ئەمێستە لەک لەک ئەدوێ | بە کۆڵێ کلکەوە ڕێوی لەگەڵ کەوڵی دەڵەک ئەدوێ |
88[edit]
| کە تەشریفی شەریفی هات ئەمین فەیزی بە میوانی | لە عوهدەی شوکری دەرناچم، مەگەر خۆم کەم بە قوربانی |
89[edit]
| من داکی هەزاری وەکوو تۆم گاوە بە فەردێ | نەتبیستووە زەربولمەسەلە «سەد قەل و بەردێ» |
80[edit]
| ئەگەر حەملە بکەی مەدحت دەکەم من | جەزای قەولی درۆ با هەر درۆ بێ |
91[edit]
| مەگەر وەختێ مرادی من بە جێ بێ | زرنگەی پاوەنەی زیوی خەجێ بێ |
| بەڵێ فەیزی «لەجێ» بێت و «لەچێ» بێ | |
92[edit]
| وەها مەشهوور بووە بەینەلئەهالی | هەتیوی تەکیەکەی خۆمانە والی |
93[edit]
| ساغ لە دنیادا نەماوە گەر قسەی ساغت دەوێ | بێ هەزارت پێ نیشان دەم گەر قورمساغت دەوێ |
94[edit]
| یەکتری دەعوەت ئەکەن ئەهلی دیانەت بە قوزی | کوڕی مفتی بە قنگی خانمی دایکی بە قوزی |
95[edit]
| خواستم لە کوڕی حاجی بەکر کۆنە دوکانێ | بۆ تەجرەبە نەیدایە من و دای بە دیانێ |
96[edit]
| عومەرم دی، عومەری پێشووتریش گەر وابێ | گەردنی شیعە دووسەد دەفعە لە سەب ئازابێ |
97[edit]
| ڕەگی کێر ها لە گونا هەر گونە ئەیبزوێنێ | مەسەلی کۆنە سەگ ئێسقان بەکەلک ئەشکێنێ |
98[edit]
| موسوڵمانان، موسوڵمانان، موسوڵمانی، موسوڵمانی | هەتیوێکم ئەوێ خەڵکی سولەیمانی، سولەیمانی |
99[edit]
| سەیری کە زبل ئەسلی گووە گول ئەروێنی | باوکی وەک ئەمینە بۆقە کوڕی وەک عەبەکە دینی |
100[edit]
| هەمین نانەوا و خەجێ ئاشپەز بی | یایە لەگەڵمان با بەغەرەز بی |
101[edit]
| گەر بێت و بە سەد دەریا بیشۆیەوە شێخ باقی | پاک نابێتەوە هێشتا پڕ گووی سەگە لوولاقی |
102[edit]
| بەتییەی بەسرەیی و مێزەری هیندیی من و تۆ | وەکوو ڕەخت و شەقەبەندە کە لە گاجووتی بدەی |
103[edit]
| ئاوازی تڕی، بۆنی تسی حەمزە حیماری | ئافاقی هەموو گرتووە وەک هەوری بەهاری |
104[edit]
| در جهان هر که میشود بابی | مەترەقی کەر بە مەقعەدی بابی |
105[edit]
| حەیزی کوزی حیز و دزی فەیرووزە گوواوی | مەعجوونی خەنە و وەسمەیە بۆ ڕیشی زەهاوی |
106[edit]
| بەجێ ما کاکە جاف خۆی و کڵاوی | دەردی کرد، ئافەرین خدری گڵاوی |
107[edit]
| سەرداری لەشکر ئەگەر باوەل بێ | کێرم بە قنگی دەسا با وەل بێ |
108[edit]
| چەرمی ڕووی هێند قایمە شمشێری میسری نایبڕێ | گەر بە کەوشی کەی دەمێنێ تا قیامەت نایدڕێ |
109[edit]
| ڕەئیی ئەو باعیسی تەنزیمی ئومووراتە بەڵێ | بۆ کورەی عالەمی ئیمکان بووەتە قوتبی مەدار |
110[edit]
| نه تو هر پیش مریدان چو شکر شیرینی | بە خدا ای پسر شیخ تو هر جا شکری |
111[edit]
| کەبابی گۆشتی بزن، فاکیهەی بەری خڕنووک | لەمن بپرسە سەفای شارە حیزەکەی کەرکووک |
112[edit]
| هەر لە تۆم بیستووە ئەی کوێری لە یەزدان عاسی | زیکر و تەهلیلە بەخورشیدی و ئەڵڵاوەیسی |
113[edit]
| موخبیر خەبەری داوە لە سەر موفتییی کۆیێ | حەسرەت کەشی شیری سەگە بۆ کەوچکە دۆیێ |
114[edit]
| با جەردە بیبا کەوڵەکەی تاجی | بەهار هات جلی پێ ناوێ تاجی |
115[edit]
| بەسە بۆ دەفعی ئەعدا چاوەکەم قەڵغانی سیمینت | هەزار مارتین بەقوربانی تفەنگی لوولە چەرمینت |
116[edit]
| بە سەگم وت عەجەبە خزمتە حوسنی پاشا | تووڕە بوو کلکی لەقاند و گوتی حاشا حاشا |
117[edit]
| گەرچی من سەگم ئەمما بەخودا خۆم دەکوژم | ناوی من بێنی لەگەڵ ئیسمی خەبیسی پاشا |
118[edit]
| ولدت جمیلاً أمّە من دبرها | فلذا نری في وجهە أثر الخرا |
119[edit]
| تا بەکەی بێ دەنگ ببم، تاکەی بکەم زەبتی زەبان | حەیفە گەر هەجوت نەکەم قائیممەقامی بازیان |
120[edit]
| بەسە ئەم شیعرە لە وەسفی حەسەنەی ئەهلی بەیان | سەگە نێریان لە دووە، دێڵەبەبان، جوملە بەبان |
121[edit]
| وەسمان حەبەش و حەمە شین و ئەحمەدی حاجی | دەم دەم دەوەڕن وەک سەگ و توولە و تانجی |