Конъ Свято́й Бо́рнызинъ

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
Конъ Свято́й Бо́рнызинъ  (1857) 
Евгений Акрамовский & Георгий Аристовский
Хайланă дата: 1857, Пичетленĕ çул: 1857. Çăлкуç: Вула Чăвашла

Конъ Свято́й Бо́рнызинъ

А́ли хора́въ идю̀ сине́: еплѐ ма́нъ свято́й борна́съ?

Григо́ріинъ Хозанды̀ Архере́инъ.

КАЗАНЬ. 1857.

Отъ Комитета Духовной Цензуры при Казанской Академіи печатать дозволяется съ тѣмъ, чтобы по отпечатаніи, до выписка изъ типографіи, представлено было въ Цензурный Комитетъ узаконенное число экземпляровъ. Апрѣля 27 дня 1857 года.

Цензоръ, Инспекторъ Академіи, Архимандритъ Ѳеодоръ.

ВЪ ГУБЕРНСКОЙ ТИПОГРАФІИ.

ЕГО ВЫСОКОПРЕОСВЯЩЕНСТВУ Святѣйшаго Правительствующаго Сѵнода первенствующему Члену, Высокопреосвященнѣйшему Григорію, Митрополиту Новгородскому, Санктъ-Петербургскому , Эстляндскому и ФинЛЯДСКОму, Свято-троицкія Александро-Невскія Лавры Священно-Архимандриту и разныхъ орденовъ Кавалеру

Усердньйшее приношеніе.

Козмодемьянскаго уѣзда села Акрамова священникъ Евгеній Акрамовскій. Села Янгильдина священникъ Георгій Аристовскій.


Са́зъ Христіа́нинъ бадьнѐ,

Эзъ христіанинъ я́тла. Христіани́нъ-ы̀ эзъ сама́й и́зьбе? Сяплахъ-ы̀ эзъ борна́дынъ, еплѐ Христіанѝна борнма̀ кильже́ть, с. б. чонъ да́нъ-ы̀ сона́дынъ, вы́йранъ-ы̀ хытлана́дынъ она̀, миньнѐ сона́дь хытлана́дь да тюбь тазы̀ христіанинъ?

Ма́йзыръ ь̂іжь-киля́ны и́рлыхъ замъ, хужъ за- нѐ Господь халала́ть тюбь тазы̀ Христіанинъ занѐ і̂умюргѝ бо́рнызьра! Каласьмаллы маръ хорадмаллы̀ хо́рлыгъ да, хужъ-шнѐ тюггсэ̀-яра́ть пирѐ си́лыхъ, э́беръ сонмаза́сынъ хытланмаза́- сынъ да опа̀, миньнѐ чонъдапъ-а́хъ сона́съ вы́й- ранъ данъ-а́хъ да хытлана́съ бола́ть христіанина! Минь озсы̀ эзъ халала́ны ѝрлыгъ зане кор- маза́сынъ іумюргѝ хо́рлыга да подтса̀-анза́сынъ! ИньДѐ сага́лъ маръ хизэ́пъ бо́рндынъ эзъ, туза̀-жи вара̀ хуна̀-ху прснре́ онашка́лъ онбекѝ де Идю́ зане? Иттыньче́нь мала̀ шоггшлаза́-жи пре́пре́ вулъ за́мъ жинъ холе́зинъ-вурахи́-беле?

Христіани́на онашка́лъ-ахъ болма̀ ки́рьле, миньашка́лъ бо́лна че Іисусъ Христосъ. Сявнашка́лъ— ахъ усъ тытны̀ бо́лдыръ си́ринъ ыжимра, миньашка́лъ замъ Іисусъ Христосъ ра да, кала́ре Св. Апостолъ (Филип. 2, 5). Сынылана́тны эзъ перьта́къ Господь То́ра Іисусъ Христо́съба? Сяпла́хъ-ы̀ эзъ тува́дынъ, епдѐ Вулъ тува́тьче? о́нынъ-ы̀ вире́ндьна ту́рухъ, али Евангге́ль ту- рухъ, хужнѐ Вулъ ба́на пирѐ борна́сса кыдард- ма́ллыхъ, борна́дынъ эзъ?

Христіани́на мі̀ре іорада́съ маръ (1. Іоан. 2, 15). Нома́й замъ вара̀ я́ггырь си́бизьна міръ бадьнѐ, пы̀гызинъ, што, борна́ссе да аньча́хъ міръ валѝ: шоггшла́ссе да яла́нъ міръ бекъ, сіо- ре́ссе міръ бегге́хъ, порь ь̂ирьгге́замъ, хужъ занѐ хузамыръ бо́рнызьра тиргге́ссе, сякъ са- ма́й ьиргге́замъ бола́ссе, хужъ занѐ міръ тирг- ге́ть. Сявнашка́лъ маръ-ы̀ эзъ да? Онъ ьишѝ бо́рнызь-христіанскій маръ ма́йзыръ да хо́й галлала.

Госпо́дь перь тюльдѐ авалгѝ зако́нъда ка- ла́ре Св. Пророкъ ту́рухъ Хува́нъ солляза̀ іора́дны ха́лыга: судъ ту́выръ Манъ хо́- жа Манъ хумла̀ сирлы̀ хо́жаба да Минь тумалла̀ тада̀ Манъхумлы̀сир- ла́я, она̀ да тума́рым ъ-ы̀? Онъ жинъ кю́дьрымъ, ту́вчиръ кукъ, — тувре вара̀ чиржъ-тора́тъ-ко́рыка. Эппи́нь халь сысте́рибъ сирѐ, минь Эбъ-ту́выбъхамъ хумлы̀ сирла́я: Тордтса̀ и́либъ о́нынъ прѝ-тавра̀ сяврза̀ ту́ныне, бола́ть да хора́хъ табынмалла̀, сюдьтсэ̀ — брагыбъ да ищикѝ о́нынъ кюде́ссыне, бола́ть да табтаза̀ пидерьмеллѐ (Ісаія 5, 5. 4. 5). Сяггынъ да́нъ теминьзэ̀ итла́да Господь То́ра каламалла̀ сяпла̀ пирѐ, О́нъ сума́гъ ранъ ирдьны́зане, сине зако́нъра? с. б. «Минь сирѐ валѝ ту-малла̀ Эбь боръ, тума́рымъ-ы̀ тада? Эбь сю́лдымъ сирѐ Ха́мынъ і̂онне тукса̀, сі̂ора́дна ту-рымъ сирѐ сама̀й ижчики́ньче Ха́мынъ чирггю́нъ; сюдылда́рдымъ сирѐ чинъ тазы̀ иньнени́нъ сюдты́бе, тоянда́рдымъ сирѐ порь ама́льба норь вы́йба да сюла́сса, янтла́рымъ сирѐвали і̂умюргѝ и́ра бо́рнызя, порь май бе де ту-дужа́хъ кильштерьзэ́дтымче сирѐ хытланма́шкынъ сякъ и́ра бо́рнызь—жинъ. Сидьме́сть-ѝсирѐ кыдартны̀ Эбь Хамъ і̂орадны̀не? Ми́скиньзамъ! Эбъ сѝринъ Сюлагга́нъ бо́лдымъ, норьма́йбе хытлана́дыбъ да кюрдьме́шкынъ порьне́да сирѐ і̂урмюргѝ и́ра бо́рнызя, а́зыръ вара̀хытлана́дтыръ, корна́ть, ся́вынъ жинъ аньча́хъ,што́бы кора́съ Мана̀ сирѐ судъ тувагга́ння, барза̀ яра̀съ да сирѐ і̂умюргѝ хо́рлыга.. Эбь сі̂ора́дна ту́рымъ сирѐ ся́вынъжинъ, што́бы і̂умюрь Манъ бала́ сѝринъ борнмалла́ бо́лдыръ,э́зыръ вара̀ хобарла́дтыръ Мана̀ Хамъранътюггсэ́ яма́шкынъ сирѐ, та́мыкъ хора́нъшне «брагма́шкынъ. Эбь си́ринъ жинъ арава́зыръку́мулла, а́зыръ вара́, хуза́мыръ рахма́тъ чохлама́ныранъ, хуза́мыръ шохъ и́рикъбе да хытлана́дтыръ анча́хъ хуза́мыръ синѐ силиньдерме́шкынъ Мана́? Нима́нъ ку́мулъ, хужнѐ тудужъ сирѐ кыдарда́дыбъ, ни і̂умюргѝ и́ра бо́рнызь, шталла́ темь-чо̀лъ нома́й темь-чо́лъ хыда да чине́дыбъ сирѐ, ни хорадмаллы̀ та́мыкъхо́ранынъ хо́рлыхъ замъ, хужъза́мъ бала̀ хорадтса̀ худухла́дыбъ сирѐ, чішьзэ̀-кларыма́ссесирѐ сюла́сса сі̂олъ синѐ Хамандара́хъ бо́личе сирѐ валѝ, сэрь сі̂орадма́нъ болза́сынъ,иньнени́нъ сюдты̀пе да корма́нъ болза́сынъ?

І̂олда́жимъ! Што препрѐ онашка́лъ-а́хъ сума́гъ занѐ пѝринъ ильде́съ болза́сынъ? Сявнашка́лъ сума́гъ замъ ха́льде, хонзэ̀ ха́мыръ хол- га́я сидыме́нъ да, сі̂орза́ брага́ссе чиря́на. Минь бо́ле, хонзэ̀ вулзанѐ и́льдибыръ, хонзѐ вурмал- ла̀ бо́лыбыръ она̀, миньнѐ ха́мыръ валѝ а́крымыръ э́беръ пи́ринъ си́лыхъ замъ бала̀?

Шикла́нъ! Брагъ хува́ръ тудушры̀ бо́рнызя, тапра́дъ да бо́рнызя Господь впре́ньдна ту́рухъ; сирза̀ хо́ны Онынъ Св. Евангге́льра, борнызь: Торра̀ кильшныне, свято́йне.

Што́бы сана̀ солнза̀ сюре́съ маръ, васка- ра́хъ да сякъ изьнѐ тыда́съ, хожа́дыбъ тынладта́рныне перь ко́нлыхъ. Сякъ тынладта́рна хы́зьсинъ тю́ря кайза́сынъ; ко́рынъ вара́, што о́рихъ тынладта́рны сана̀ ки́рьле бо́льме. Еплѐ ирьде́рипъ первей конъ, сяпла́хъ ирьдере́съ бола́ть норь іу́льмушъ те́бре конне́ да.

І. Еплѐ хама ха́мыра ирьбеле осра́съ?

И́рьбеле хуна̀-ху осра̀ сяпла̀:

  1. Вуранза́сынъ, порьиньче́нь малда́нъ хува́нъ шо́ггышъ зане Господь То́ра бадьнѐ сяврма̀ хытла́нъ. Господь То́ра бадьнѐ ха́мыръ шо́ггышъ замъ сяврны̀ сама́й иргге́лле пи́ринъ и́зе болмалла̀ ки́рикъ хужъ ко́нынъ вуггутъра̀ болзанъда; о́мбала што То́ра зыръ посьнѐ о́рихъ пирѐ вали́ Онъ бекъ ки́рьле, Онъ бекъ і̂ора́дны ха́кла да ника́мъ да сі̂окъ. По́рьде ша́лтъ, минь пи́ринъ боръ, минь тада̀ и́ликъ препре́ тоя́нны бо́рче, хама̀ ха́мыра шотлаза́нъда, по́рьде ха́мыръ батра̀ То́рынъ барьня́ бола́ть. Сякъ вара́, ху́же пирѐ вали порьиньче́нь ки́рьле; порьиньче́нь ха́кла, порьиньчень тада̀ і̂ора́дны, ирь вуранза́сынъ яла́нъ чинъ малда́нъ ха́мыръ шо́ггыжа аза́да кире́ть. Ирь вуранзасынъ-а́хъ, ха́мыръ бала̀ вурана́ть шо́ггышъда, камъ, а́ли минь порьиньче́нь кирлере́хъ і̂орадныра́хъ да ха́мыръ вали́ бола́ть. Сякъ яла́нъ ь̂ирьггибѐ сяпла́хъ бола́ть. Ся́внбала тудужъ-а́хъ порьиньче́нь малда́нъ ха́мыръ шо́ггышне Господь То́ра бадьнѐ сявра́съ бола́ть перьперь са́зыба; акъ сяпла́: »Ятъ са́рлдыръ Са́нынъ То́ра! Ятъ са́рлдыръ Са́нынъ Господь, Арава́зыръ ку́мулла! т. о. б. да». Эберъ христіанинъ ятъ хушнѐ тура́съ сі̂окче, ь̂іихъранъ вуранза̀, малда́нъ ють ко́зь занѐ аньча́хъ, чонъ козь занѐ маръ вара̀ озьса́сынъ, малда́нъ си́рь жинъ сирьдѝ жинъ да, Госпо́дь То́ра жинь маръ вара́ шоггшлаза́сынъ.
  2. Ирь вуранза́нъ, хува́ чохла́ныранъ, што санъ тура́съ ву́ггуче си́тре, о́мба што вулъ тюльдѐ эзъ вире́ньдынъ турма́шкынъ, вара̀ пре́да тухтама́зыръ ь̂ибыртъ туръ хуна̀ ху су́ггу суггса̀ кала̀: »Адій То́ра я́чибе, Ы̂вылынъ Свято́й Сы̀влижинъ да». Тада̀ вара̀: »Господи Іису́се Христе, То́рынъ Ь̂івыле, сирга́гъ мана̀ си́лыгла скерѐ».
  3. Конъ хы́зьсинь пре́да тухтама́зыръ, а́ли вулъ саггатра́хъ, сю́рна вы̀рынъ данъ тапра́нъ. Ь̂ибыртъ часъ турны̀ и́рьбеле сю́рна вы́рынъ данъ ха́мыръ ютѐ нома́инъ пидь ка́йнзыръ бола́ть, о́мбала што ють пи́ринъ, кага́лъ чора̀ бакъ, яла́нъ і̂орада́ть итлара́хъ вырдма́шкынъ сивырма́шкынъ да, а́ли агаль сямзя́ у́жу вы́рында ачашланза̀ юваланма́шкынъ пре́да ислеме́зыръ і̂олма́шкынъ. І̂ори́ ь̂ибыртъ синьде́рь хува́нъ ютьнѐ ирьзэрене́хъ! Сякъ ють синьдерьни́ первей хала́лъ бо́лдыръ Господь Торра̀.

Ь̂ибыртъ ирь вуранза́ турны̀, нимиске́рь о́рихъ демезэ́нъда, пидь сы́пле чонъ валѝ сявынбала́да, што хонзэ̀ э́беръ вуранза́сынъ нома́й вырда́дбыръ са́рна выры̀нда; вара̀ сякъ тюльдѐ пидь сю́мулъ, и́ликъ порь хува̀ ху астуны̀ синъ замъ то́йнаранъ, сі̂ора́дна бола́ссе ха́мыръ іо́тьиньчѐ озалъ ютькиля́нызамъ, ха́мыръ чонъда́ да—таза маръ шо́ггышъ замъ ь̂ижкиляны замъ да, ху́жъ замъ кайря́нъ, конъ казя̀, сю́мулъ кюрьде́ссе сы̀хламаръ занѐ сама́й ю́выръ си́лыхъ зана̀ майзыръ сэхрехобны́не да чонъ сюлассы̀не позибе́ сидерьме́шкынъ. Камъ вара̀ и́рьбеле хуна̀-ху синьзэ̀ турада́ть, ся́гга конь казя́хъ казь болты́бе де сю́мулъ синьзэ̀ брага́ть порь онъ бала̀ бо́лнызане астарагга́нъ оза́лъ зане, сама́й ка́йнзыръ зане да. Ахра́хъ эзъ препре́ хуна́-ху астуда́рна болза́сынъ, вара̀ порьне́да сявна̀ хува̀ чохла́дынъ.

  1. Сю́рна вы́рынъ данъ турза́нъ, тухтама́зыръ пить ко́зьзане сю, питьне сюза́сынъ вара, васкара́хъ томдѝръ занѐ ты́гынъ, томла́нна болъ еплѐ кильже́ть и́ра сина̀. И́рьбелѐ яла́нъ сяпла́хъ томди́рь тыгынза̀ сюре́съ бола́ть, ника́мъ да ха́мыръ батра̀ итлашѝ синъ сі̂окъ болза́нъ да; о́мба што, первей, э́беръ нихонзэ́да ола́гъ ра пиченьзѝ де болма́стбыръ, ту́душъ вара̀ порь сирьде́да ха́мыръ бала̀ боръ астударагга́нъ пи́ринъ Пю́люксь Господь То́ра да. Пи́ринъ астударагга́нъ Пю́люксь, э́беръ ха́мыръ данъ тюксэ̀ ямаза́сынъ она̀, сяпла́хъ ха́мыръ бала̀ борна́ть; Господь То́ра вара̀ порьепрьдѐ борнагга́нъ, порьсирьдѐ, кѝрикъ шта кайзасынъ болза́сынъ да э́беръ яла́нъ Хува́нъ Сы́влижба ха́мыръ бала̀ боръ. Св. Апо́столъ иненьдере́ть пирѐ, што э̀беръ Господь То́ра зыръ посьнѐ, ха́мыръ вы́йба ни сулля́мма, ни козь озьма́, ни порнѝбе тапрадма̀ да болда́рмдымырче. О́нъ бала̀ борна́дбыръ, тапранза̀ да сюре́дбыръ, бола́дбыръ да, кала́ть вулъ (Дѣян. 17, 27. 28). Те́брере, о́мба што, вуранза́сынъ, ни́ринъ сякъ саггатра́хъ Господь То́ра омыньче тура́съ бола́ть киль туза̀ посьсябма́шкынъ; э́беръ вара̀, кильжу́лла томдѝръ тыгынмаза́нъ, нихонзэ́ хыяма́стбыръ кирьме́шкынъ пы́зыкъ маръ ха́мыръ аслы́ бадьне да. Кайря́нъ, ви́ссиньче, омбала, што, ь̂іихъ ранъ турза сякъ саггатра́хъ кильжу́лла томланза́нъ, эзъ о́срынъ хуна̀-ху и́кке а́ипъ ранъ, хужъ шнѐ хальги́ сама́нда, нома́й си́нъ замъ хуна̀-ху астума́зыръ кюрьде́ссе, ся́ва бола́ть: эзъ о́срынъ хувя́на на́мысъ кора́съ ранъ, синза́мъ кола́съ ранъ да, вулъ замъ корза́сынъ сана̀ сі̂ора сяра́ ю́чинъ, сяра́ ора́нъ; на́мысъ зыръ болма̀ да вирени́мынъ, тудужъ кильжу́лла томдѝрьбе сюрезэ́сынъ. Ахъ, І̂олдажимъ! камъ на́мыса бильме́нъ ирьлезэ́да, минь кюде́съ онъ да́нъ контурла̀ казь болты́ бе де!
  2. Пить сюза́нъ томди́ръ тыгынза́нъ да, туръ кюдессы То́ра о́мыньчс прьгѝ кильзанѐ ту, хужъ занѐ миньашка́лъ ь̂ирьгге́жи́ньче туза̀хо́че тынладтарагга́нъ сі̂олъ сюла́сса бадьнѐ осрагга́нъ да Св. Чирггю̀.

Што́бы сана̀ киль тува́съ чи́рманзыръ, хотъ валама̀ бильмсзэ́сынъ тада̀, вире́нь а́зымра астума́шкынъ, итты́ маръ, малдангѝ ирьгѝ килькиляни́не. —Ювыръ-ы ся́ва? Ма чохла́съ маръ а́зымра хоть киль Госпо́дь То́рынне, с. б: Адій пи́ринъ, пюлть синьчѝ борнагга́нъ! Вире́нь! Ку чинъ а́слы киль, порь тюльдѐ да майзыръ сюла́сса полжа̀ть.

  1. Ахра̀хъ еплѐ кѝльзамы вире́ньны азымра астума́шкынъ, а́ли вола́ны кнеггѐ ту́рухъ, хужчохнѐ, нлнкре́нь вулъ-занѐ бильзэ́-сиде́рьныранъ, кларза̀ вала́ны бола́ссе килькилегге́нъ замъбала̀ тюбь шотъ ильме́зыръ, минь боръ онда̀, омбала́да ончохнѐ сама́й ѝзьбеле вулза́мъ таргса̀ килькилеме́ссе, шоггшла́ссе вара̀ анча́хъ, што килькиле́ссе: вара хужъху́жъ чохнѐ килькилеме бола́ть тюггюньме́зыръда Св. Чюрггю̀ янтланы́, кыдартса̀ да хожны́ ки́льзане. Хонзэ̀ вара̀ кильки́линъ чирггюры́ ки́льзане тюггюньме́зыръ, олшма́нзыръ хы́да астуза̀ пы́гъ акъ сявна̀:

а) Рахма́дъ кала́ Господь Торра̀ о́нъжинъ, што Вулъ ѝрьдна казь осра́ре санъ бо́рнызя, синере́ньда бара́ть сана́ хизэ́пъ си́лыхъ касьма́ллыхъ хуна́-ху і̂озанма́ллыхъ да; о́мба што кажна́й синере́нь сі̂оратна конъ ха́мыръ жинъ бола́ть си́не ку́мулъ кыда́рдны То́рынъ. Омба ниху́жда си́не конъ казь хы́зьсинъ пи́ринъ і̂ори́ киле́съ сі̂окъ. Ма́йзыръ нома́й синъ замъ, казь болты́бе путранма́змръ сюрма̀ вырдтса́аъ вура́нчись, перь маръ шотъ замъ бала̀, иньде́ сяггында̀ маръ, те́бре бо́рнызьра вара́—іумюрьде! —І́овыръ-ы̀ эде́мя сі̂огадма́ бо́рнызя? Хужху́жъ чохнѐ а́сла маръ сэхрѐ—хобны̀ виле́съ бадьнѐ сидере́ть пирѐ. Ни́хужъ казь ирдьме́сь о́нъзыръ, што́бы вулъ казь номай си́нъ замъ вильме́рись. Минь э́беръ итлаши́ бола́дбыръ и́рьтны казь вильны́ ха́лыгъ ранъ? Болма́рымыръ-ы́ вильмѐ э́беръ да? Бо́лдымыръ че пи́де сю́мулъ! Камъ вара̀ осра́ре пирѐ виле́съ ранъ, Чинъ и́ры Арава́зыръ Ку́мулла да То́ра маръ-ы̀, тудужъ кюдегге́нъ ха́мыръ си́лыгъ казярассы́не хама́— ха́мырада і̂озанассы́не? Вулъ осра́ре пирѐ, си́не конне да кыдардтса̀ ба́че пирѐ, што́бы э́беръ сюлма́ бо́лдымыръ че. ха́мыръ чоннѐ да сю́лдымыръ че. Болдары́рыбыръ-ы́ э́беръ рахмадъ деме́зыръ Господь Торра́? —Ирьзэрене́хъ порь чо́нба рахма́дъ кала̀ Она̀, Акъ сяпла̀: »Господи То́ра Іу̀мбю́де манынъ! Рахма́дъ Сана̀, што Эзъ и́рьдна казь осра́рынъ манъ бо́рнызя синере́ньда кыда́рдрынъ мана̀ си́лыга казьма́ллыхъ хама́да і̂озанма́ллыхъ хизе́пне! Майзыръ нома́й сѝнъ замъ и́рьдна казь, перь ма́ръ шо́тьзамъ бала̀ сиде́рьчись сирьдѝ бо́рнызьне. Халь сі̂ора́дны конъ манъ бо́рнызьжинъ маръ бола́ть вулъ ки́рьле конъ. Вулъ сі̂орадна бола́ть ся́вынъ жинъ анча́хъ, што Эзъ барьня́ллихъ она̀ ба́дынъ мана́ Хува́нъ каласьмаллы маръ ку́мулъ ту́рухъ. Пи́де сю́мулъ Э́бьде вильмѐ бо́лдымъче ѝрьдна казь-а́хъ. Эзъ вара̀, Чинъ И́ра, осра́рынъ мана̀ си́не ко́нне да кыда́рдрынъ мана́, штобы эбь хытла́ндымъ сюлма́шкынъ, сіо́лдымъ да ха́мынъ чо́нне. Порь чо́нъ-ба рахмадъ де́дыбъ Сана́, Арава́зыръ ку́мулла! »

б) Рахма́тъ кала̀ Госпо́дь Торра̀ о́рихъ да и́ликъ ха́льде кыда́рдны сана́ ку́мулъ—замъ—жинъ. Рахма́дъ кала̀, што Вулъ сі̂ора́дре сана̀, осра́ть сана̀, сюлза̀ и́льче сана̀, кю́рьтре сана̀ чинъ таза̀ Юла́на, таза̀ Юла́жиньче вара̀ тоянда́рче тояндара́ть да сана̀ порь сюла́сса ама́льзамъ бала̀. Порь ся́гга ку́мулъ кыда́рдны замъ ма́йзыръ а́слы, тудушры̀, сама́й—ижчикиньчѝ ха́мыръ рахма́дынъ тушнѐ тура́ссе да. Сы́зидынъче эзъ бо́рнызинъ хиберьдены́пе, Госпо́дь То́ра сана̀ сі̂орадманъ болза́сынъ? Бо́рндынъ-ы-че эзъ халь, Вулъ санъ бо́рнызя осрама́нъ болза́сынъ? Минь бо́личе ха́мыръ бала̀, Вулъ пирѐ сюлза̀ ильме́нъ болза́сынъ? Темиске́рьле оза́лъ бо́лдымырче э́беръ, Вулъ таза̀ Юла́на пирѐ кюрдьмезэ́сынъ, таза̀ Юла́жиньче вара̀ порь ама́ла ха́мыра сюла́сса пирѐ тояндарма́нъ.

болза́сынъ! Халь де, таза̀ Юла̀ боръ сирьде́нь, порь ама́ль сюла́сса боръ сирьде́нь—эхъ, э́беръ сяпла́хъ пидь оза́лъ. Темьбекъ оза́лъ бо́лдымыръ-че таза Юла̀ сі̂окъ болза́нъ! Порь чо́нба ту́дужъ да рахма́дъ кала̀ Госпо́дь Торра̀, акъ сяпла̀: »Го́споди То́ра Адій і̂умбю́ де ма́нынъ! Рахма́дъ Сана̀, што Эзъ сі̂орадрынъ мана̀, чиньзэ̀-кю́рдьрынъ мана̀ чинъ таза̀ Юла́на, таза̀ Юла́жинче вара, то; тояндардынъ тояндара́дынъ да мана̀ порь сюла́сса амалъ—замъ—бала̀. Сы́зидыдымъ-че эбь бо́рнызинъ хиберьдены́не, мана̀ сі̂орадма̀ Эзъ болза́сынъ? Бо́рндымъ-ы- че эбь халь, ма́нынъ бо́рнызя осрама́нъ Эзъ болза́сынъ? Минь бо́личе хамъ-бала̀, Эзъ сюлза̀ ильме́нъ болза́сынъ мана̀? Миске́рьле оза́лъ бо́лдымъ-че эбь, Эзъ таза̀ Юлапа̀ кюрдьменъ болза́сынъ мана̀, таза Юла́жиньче да порь сюла́сса ама́лъ-замъ-бала тояндарма́нъ болза́сынъ мана̀? Порь чонъда́нъ рахма́дъ Сана̀, Чинъ И́ра Арава́зыръ Ку́мулла да! »

в) Рахма́дъ кала̀ Госпо́дь Торра̀ онъ жинъ, што Вулъ тояндарза́нъ сана̀ порь сюла́сса ама́лъзамъ-бала, тада̀ сяпла́хъ кильштерьде́ть сана̀ сякъ амалъ-занѐ осрама́шкынъ, сябса̀ брагма́сь да сана̀ о́нъ жинъ, што эзъ сяпла́хъ Онъ сума́гъ ранъ ирьде́дынъ, што эзъ тегге́хъ хорландара́дынъ Она̀, што эзъ тудужъ порь сирьде́нь ширчахландара́дынъ, Вулъ тордтса̀ ильме́сь санъда́нъ чинъ а́сла Хува́нъ барьня́на—са́нынъ бо́рнызя, сяплахъ брагмась да чиньме́шкинъ сана порь тю́сьля ма́йбеле што́бы сюла́съ сана. Ахъ, те́мь-бекъ нома́йранъ ха́мыръ ютъ чонъ да іумюрги та́мыкъ хора́нынъ во́тъ ра сі̂онза̀ бо́личись, Господь То́ра ха́мыръ бада̀ сяпла́хь ма́йзыръ ку́мулла нома́йранъ да чидагга́нь болма̀засынъ! Порь чонъба рахма́дъ кала̀ ГосподьТорра̀.

г) Рахма́дъ кала̀ Господь Торра̀ онъ жинъ, што Вулъ и́рьдна казь и́ра шоггшла́ре са́нъ ю́тинъ вы́й-зане сирибледьме́шкынъ, и́рикъ да ба́че сана̀ синере́нь кирьлѝ о́зсыллы да бо́рпа сирьдѝ и́зь-занѐ тума́шкынъ. —Минь нома́й синъ-замъ, теминьчо́лъ о́римъ ха́лзыръ-бала́, болдарыма́ре Тобынма́шкынъ хуза́мыръ валѝ колленгѝ аба́да. Минь нома́й синъ-замъ, теминьчо́лъ о́римъ чирь-за́мъ-бала, болдарьша́ссс хуза́мыръ вы̀йзамъ-бала сама́й кирьлѝ тапранассы̀-занѐ тума́шкынъ, ту́дужъ да бола́ссе чирма́лла итты̀ занѐ хузамыра́ да! Порь чирѐ-ранъ рахма́дъ кала̀ Госпо́дь Торра̀ санъ ють—вы́йзане сиребле́дьныжинъ. Конъ хы́зьсинъ

д) Порь чо́нъ-бала килькилѐ, штобы Госпо́дь То́ра казя́рчиръ сана шотлыманъ са́нынъ си́лыхъ-зане́: сама́й; изь-беле туза бо́лны-жи вулъ-замъ, шоггшланы̀-беле и, ы̂жъ киля́ныбе и, а́ли тада шо́ггышъ тыдны̀ бе аньча́хъ. Ни хонзэ̀ а́зымъ ранъ анъ я́ръ сякъ килькиляньни́не: эзъ яла́нъ ма́йзыръ си́лыгла Госпо́дь То́ра омыньчѐ. Ку еньче́нь перь си́нъ да мухтамалды̀ сі̂окъ. Нома́й си́лыга кире́дбыръ по́рьде, То́рынъ Сы́влижъ ба кала́ть св. Апостолъ (Іаков. 2, 3). Тада: э́беръ калаза́сынъ, што си́лыгъ сі̂окъ пи́ринъ, хама̀ ха́мыра олдала́дбыръ чинъ да ха́мыръ ыжимра̀ сі̂окъ, сява́хъ Сы́влижъ ба кала́ть тебрѐ Св. Апостолъ (1 Іоан. 1, 8) ̂.

е) Килькилѐ, што́бы Госпо́дь То́ра ба́дыръ сана̀ си́рибъ олшма́нны и́рикне сякъ сі̂ора́дна конъ да́нъ ту́душъ тюдюмбе́хъ да Она̀ бола́съ, ха́мыръ тудушры́ Ку́мулъ Кыдардагга́ння, с. б. о́нынъ и́рикъ тувассы́не яла́нъ шотла́съ бола́ть самай а́сла пага̀ и́зьбе, ту́душъ да хытлана́съ бола́ть борнма́шкынъ те́бре ма́йбе маръ, Св. То́рынъ и́рикъ бе ки́льшна аньча́хъ; ся́внбала вара̀ пидь хы́да порьиньче́нь да мала̀ хытлана́съ бола́ть паллама́шкынъ о́нынъ святой и́рикне, ху́же ха́мыра бадалла̀, посьнѐ, яла́нъ бола́ть прехсе́хъ: пи́ринъ таза̀ бо́рнызь (1. Солун. 4, 3), ха́мыръ чо́нынъ сюлассы́ да (1. Солун. 5, 9, 2 Солун. 2, 13).

  1. Што́бы сана̀ шаньчиклара́хъ хуна̀-ху осра́съ халь сі̂орадна конъ да̀ порь си́лыхъ ранъ, хытла́нъ ирьлезэ́ иорьне́де астуза̀ пыгма́шкынъ, минь сі̂орадна конъ да̀ санъ бала̀ болма́ллыхъ боръ. Хытла́нъ ира̀ тавра̀ пыгса̀ сидерьмѐ: Минь эзъ тума̀ бола́дынъ? Ка́мъ бала̀ пирьлѐ бола́дынъ? Миньашка́лъ, хонзэ̀, хужъ сирьдѐ -да хи́рьсле тю́льзамъ си́лыгъ тума́ сана́ болмалла́? Секле́ньны анъ бо́лдыръ сана̀ препрѐ аста́рны-замъ, минь боръ: санъ мухта́нны ранъ, санъ капая́съ ранъ, санъ силе́ньны ранъ, орихъ тебриньче́нь да? » Сявнашка́лъ ша́лтъ пыгса̀ сидерьзэ́нъ, сякъ саггатра́хъ хытла́нъ тю́пле порьне́ да шоггтлама́шкынъ, еплѐ сана̀ сюмулдара́хъ шаньчикларахъ да конибе́хъ си́лыхъ зыръ ирьдерьзэ̀ бола́съ: еплѐ а́ибзыръ бола́съ сякъ-сякъ синъба; еплѐ ира тумалла̀ перьперь ь̂ишѝ тю́льзанѐ ширяза̀ тоба́съ; еплѐ худла́съ перьпѐрь тю́ль заньчень си́лыхъ аста́рны-замъ ранъ, а́ли, вулъ-замъ ранъ худлмалла̀ маръ болза́сынъ, еплѐ а́ибзыръ осра́съ хама̀ сявнъ- ь̂ишѝ тю́льзамъ аста́рны замъ да боръ сирьде́нь. Кильште́рьлыхъ кала́съ: эзъ корза́сынъ, што санъ лара́съ бола́ть пирьлѐ, перьпѐрь и́зьне да а́выкъ си́нъ-бала́ тува́съ бола́ть; вара́ иньдѐ малдана́хъ хытла́нъ шоггшлама̀ онъ омыньчѐ хуна̀-ху осрама̀ ко́не ку́мулла да поплезэ̀, што́бы пре́да вурзьтарза̀ силиньдересъ маръ она, і̂ола̀съ вара̀ онъ бала̀ сі̂оразю́ ра.

Онашка́лъ и́ликъ янтлама́нъ си́лыга хи́рзь ха́деръ-замъ зыръ посьнѐ, болма́съ, итты́ маръ пи́де ка́йнзыръ бола́ть хама̀ ха́мыра си́лыгъ ранъ осрама́шкынъ, олшма́нзыръ То́ра вире́ндьны хы́зьсинъ да тю́ря кайма́шкынъ. Камъ ирьзэрене́хъ хы́да шо́ггыша си́лыгъ ранъ худла́сса хытланассы́не де тыдма́сь сі̂ора́дна конъ, ся́ва нихонзэ да хуна́-ху си́лыхъ ранъ осрама̀ хытланма́сь, пичи́ке пичи́киньда, кайря́нъ хунъ жинъ хытланассы́нс маръ аньча́хъ, сама́й сонассы́не шо́ггышне да хуна́-ху си́лыхъ ранъ таза́ осра́сса брагмалла̀ тува́ть. Лампа́съ ра вуда̀ сирьдѐ сюдассы́нс колене́хъ і̂озадмаза́сынъ, лампа́съ шне да сю хожса̀ толдаразма́сынъ; вара̀ вулъ сяпла́хъ та́дыкзыръ сі̂онымась, часъ сюне́ть да. І̂олда́жимъ! анъ манъ сявна̀, ирьзэре́нь ма́йзыръ ки́рьле скерѐ си́лыга хирзь ама́ла. Хонзэ̀ сама́й и́збе хытланма̀ бо́лынъ хуна́- ху осрама́шкынъ порь си́лыгъ ранъ сибизьма́шкынъ да бо́лынъ бо́рнызя то́ракильшны́ня, свято́йне, ончохнѐ сякъ ама́лынъ ма́йзыръ ки́рьлине и́ра онъ данъ болассы́не хува́хъ часъ о́зя ко́рынъ.

  1. Што́бы сана̀ тада̀ сюмулдара́хъ шаньчиклара́хъ да святой бо́рнызя ирьдерме́шкынъ, килькилѐ Господь Торра̀, штобы Вулъ и́ра шоггшла́дыръ тояндарма́шкынъ сана̀ тудушры́ а́замъ-ба хы́да хытланассы́бс де си́лыга тюль бола́съ ранъ, посьнѐ вара̀ сякъ си́лыга, хужнѐ итты́ньчень мала̀ і̂орада́дынъ эзъ хува́нъ позь ма́йбе а́ли вире́ньна ту́рухъ. Омбала што онашка́лъ си́лыгъ хы́да астара́ть ки́рикъ кама́ да ха́мыръ данъ она̀ кильшны́ие тума́шкынъ, по́рьде ха́мыръ данъ хыда́хъ тада̀ То́ра бадьнѐ сибизьма́нызамъ си́лыгъ и́рикне чонъдана́хъ тува́ссе сяпла́хъ, што, хонзэ̀ она̀ тума́шкынъ чармаллы́ боръ, і̂орадагга́нъ замъ си́лыга порь вы́йзамъбала сякъ чарагга́на а́игга тюксэ-яма̀ хытлана́ссе, штобы о́зимъ чи́рмынзыръ і̂ора́дны си́лыга вулзанѐ тумалла̀ бо́лдыръ. Пи́де ка́йнзыръ эде́мя сявнашка́лъ силыгъ ранъ хуна́-ху осрама́шкынъ, іумюрьда́нъ да болны́ корыма́нъ пире—шойта́нъ ни хужъ еньче́нь да онъ бекъ часъ, онъ бекъ хыю́лла хуна́-ху ша́нна да пирѐ табнма́сь, ха́мыръ і̂орадны, вире́ньны си́лыгъ еньче́нь бекъ. Порь чо́нъ-ба килькилѐ!
  2. Сяпла̀ прѝ тавра̀ пыгса́нъ шо́ггшлаза́нъ да порьне, минь ки́рьле бола́ть си́лыхъ ранъ худла́съжинъ, хама̀ ха́мыра да то́ракильшны̀ бо́рнызьра да осра́съ жинъ, синере́нь хува́нъ чирѐ ижиньчѐ килькилѐ Господь Торра̀, што́бы Вулъ сиребле́дьтыръ санъ и́рикне, санъ вы́йзане, анъ я́дыръ да сана̀ выйзырланма́шкынъ, еплѐ и́ликъ эзъ ма́йзыръ часъ выйзырлана́дтынъче. Сявнашка́лъ зыръ, сякъ а́ли о́рихъ сума́гъзамъ бала̀ калаза̀кла́рны, киль киленьнѝзыръ посьнѐ ни хужъ конъ да̀ да нимискерь изьнѐ анъ тапра́дъ, вулъ и́зь зыръ посьнѐ анча́хъ, ху́же санъ и́рикъ ранъ болма́сь. Енлѐ тапрада́съ перьпѐрь изьнѐ Тора савмаза́сынъ! Тора савмаза́сынъ си́ринъ маръ ку́лухъ да порь пи́ринъ-таргса̀ ислѐны. То́ра савны́не, еплѐ порь То́рынъ барьня́на да э́беръ тояна́дбыръ килькиляньни́бе аньча́хъ (Іак. 1, 17). Эрьнѐ, Госпо́дь То́ра, Хува́нъ визихири́зыръ ку́мулъ ту́рухъ, нома́инъ мала̀ яра́ть изь-за́мъ жиньчѐ синъ зане килькилегге́нъ маръ зане́ да Она̀, тада̀ оза́лы-зане да, эзъ вара̀ ся́вынъ синѐ анъ пыгъ; хонзэ̀ вара̀ санъ аза̀ кире́ть вулъ, вара̀ сякъ саггатра́хъ асту́въ миске́рьле сэхрѐ хобмаллы́ хо́рлыгъ секленьзэ̀ си́тре поя́на, хужъ жинъ Евангге́льра сяпла̀ си́рныче, што і̂орада́тьче вулъ хиберьдезэ̀ исьмѐ-симэ̀ колене́хъ сіо́дылла (Лук. 16, 19, 32). Вулъ хува́нъ бо́рнызьра порь иньче́нь да перегге́ть ко́рна, ниминьде́нь да нихонзэ́да сидьме́ныне бильзэ́хъ корма́нъ; порь ха́деръ замъ ама́лъзамъ ка́бырла то́дылла да борнма́шкынъ бо́рче онъ; порь, минъ ы̂жъ киля́тьче аньча́хъ, сяпла́хъ ыжъ кала́на ту́рухъ сіять-изе́ть то́ллыхь порьиньче́ньда то́длыхъ. Ся́внъ ь̂иши бо́рнызь вара́, вулъ вильза́сынъ, е́рдьтре она̀ тюре́хъ та́мыкъ хора́нынъ хо́рлыгъшне. Хонзэ̀ вара̀ вулъ, сі̂олымъра ма́йзыръ варгганза̀ хытлана́тьче, маггырза̀ таргасла́ре Авраа́ма сюмулана́съ жинъ хува́нъ ма́йзыръ хо́рлыгъ-занѐ; ончохнѐ Авраамъ кала́ре она̀: Ача́мъ! а́зынъ, эзъ ко́рдынъ са́нъ ь̂ирры́ня хува́нъ бо́рнызьра, халь вара̀ хо́рлыгъ кора́дынъ (Лук. 16, 25). Сява сума́гъ анча́хъ бо́льче она̀, вулъда сяпла́хъ хо́рлыга і̂ольче. Ся́нбала сякъ сянда́лыкъ ра теле́йлы поя́нъ да борнагга́нъ зэнь сяпла́хъ перь хизе́бъ онъ ь̂иши́ сума́га а́зымъ ра тыда́съ бола́ть.
  3. Итлара́хъ ирьлезэ̀ пи́ринъ хытлана́съ бола́ть онашка́лъ килькиляньни́белѐ. Ирьлезэ́ тыда́съ бола́ть сявнашка́лъ шо́ггыжа, тувасъ да бола́ть онашка́лъ малалла̀ ири́ тавра̀ асту- дарассы́не. Ни ху́жъ те́бре ву́ггуче ся́внъ бекъ ла́ихъ болма́съ ни кильтума́шкынъ, ни порь и́ра изь тапрадма́шкынъ да ирьгѝ ву́ггутъ бекъ; о̀мбала што эде́мъ ни хужъ те́бре ву́ггутра, ни килькилеме́шкынъ, ни изь тапрадма́шкынъ, ни шоггшлама́шкынъ сяпла́хъ о́зя болма́сь, ирьгѝ бекъ. Ирьгѝбе онынъ шо́ггыжъ замъ озяра́хъ, о́нынъ чирѐ тазара́хъ, вулъ о́зимърахъ хуна̀-ху тытса́ осрама̀ да бола́ть, о́рихъ вуггутры́ бекъ маръ. Ирьбеле бо́рна сирьдѝ изьза́мъ да хыда́хь аптрадма́ссе пирѐ, оза́лъ шо́ггышъ замъ да сюра́ссе, хува̀ ирѝ тавра̀ сянда́лыкъ да илыпландармалла̀ пирѐ и́ра шоггшладтармалла̀ да бола́ть. Ирги́ ву́ггуче ирдытсэ́сынъ оза́лъ шоггышъ замъ вурана́ссе, вуранза̀ постярна́ссе ха́мыръ бо́рна сирдѝ нужа́замъ хо́йгазамъ да, эдемъ а̀ла изѐтытма̀ тапрана́ть, таргса́ изсле́ть да чора̀ бекъ, хужнѐ и́рикзыръ хава́нъ сюку́рнс сіясъ бола́ть та́рба таргса̀ изслезэ̀. І̂олда́жимъ! Ирги́не, кажнай иръги́не ирьде́рь килькиля́на сирьдѐ, хува́нъ чо́нынъда святой ердьтсэ̀-сюре́на сирьдѐ. Хакланда́ръ кажна́й ко́нынъ и́рьбеле! Болъ у́сла; у́сла си́нынъ я́тне вара̀ сяпла́хъ сирза̀ хора́ть Сывлижъ То́рынъ: хува́нъ чире́не барзаяра́ть ирь ирдерьме́ллихъ Госпо́дь То́ра бадьнѐ, она̀ сі̂орадагга́ння, Сюльди́ о́мыньда килькилезэ̀ посьсяба́ть (Сирах. 39, 6).
  4. Сявнашка́лъ килькиляньнѝ хы́зьсинъ ларъ, Госпо́дь Торра̀ да ы̂жимра̀ хы́да астуза̀, васкара́хъ тю́пле да кшта́хъ ирѝ тавра̀ шоггшла̀: епле́ сана̀ сякъ конъ да̀ хуна̀-ху осра́съ бола́ть Господь То́ра бадьнеллѐ, сюхрыза́мъ бадьнеллѐ, санъ хува́нъ посьнѐ бо́рнызь бадьнеллѐ да сякъ і̂умюрьде. Хужъ-хужъ и́рьбс вара̀ онашка́лъ шоггшла́на сирьдѐ темискѐрь сана̀ чара́ть болза́сынъ; вара̀ иньдѐ олшма́нзыръ сяпла ту ирьзэрене́хъ вырзарни́ пра́зникъ ра да: сякъ конъ: да̀ нимиске́рь чирмана́ссы чарассы́ да сана̀ сі̂окъ болма́стъ да. Ють пи́ринъ, озала́нна скерь асладій зэнь си́лыхъ-замъ бала́, пи́де кана́шла ха́мыръ і̂умюрьдень болны пирѐ корыма́ныбе—шойта́нъ бала̀, онъ бала̀ да пирьлѐ ту́душъ хытлана́ть ха́мыръ а́зымъ ранъ тордтса́ пидерьме́шкынъ пи́ринъ христіанскій и́зьзане, куза́мъ вы́рынне вара̀ кюрьдтзэ̀ лардма́шкынъ порь ь̂ишѝ мі́ринъ ирьгге́занѐ, ха́мыра хо́рлыгрыхъ, ма́йзыръ нома́инъ пидь сю́мулъ да туза̀ хора́ссе. Эзъ анъ итьлѐ ся́кзане, ма́йзыръ тушма́нъ кыдартса̀ виреньдегге́нъ занѐ, порь майбе да хытланъ, ирьзэре́нь, астударма́шкынъ хуна̀ сякъ и́зьзане, хужзане Госпо́дь То́ра санъ сииѐ хорза̀ ла́рдре, синере́нь да хытла́нъ тюрюзэ́хъ шо́ггыжа тыдма̀ чонъданъа́хъ да вулъ-занѐ тума́.

ІІ. Еплѐ Хама̀ Ха́мыра Осра́съ Госпо́дь То́ра Бадьнеллѐ?

Хора́въ сякъ идю́ синѐ ба́рче Хува̀ Госпо́дь пи́ринъ Іису́съ Христосъ. Вулъ кала́ре: І̂ора́дъ са́нынъ Госпо́дь Торра̀ порь са́нынъ чиря́ба, порь са́нынъ чо́нъба да, порь са́нынъ сирипляны́-ба да, порь са́нынъ чохланы́-бе да (Лук. 10, 27).

Минь бола́ть і̂орада́ссы Торра́? І̂орада́съ Торра̀, тю́ря калаза́нъ, болать ха́мыръ То́ра бадьнѐ си́бизьны боласъ.

Минь бола́ть і̂орадасъ Торра̀ порь чиря́ба, порь чо́нъ ба, порь чохла́ныба, порь сирипляны́ ба? —Ся́ва болать: бола́съ олшма́нзыръ сѝбизьны, порь чонъба порь чиря́ба хама̀ ха́мыра Торра̀ баны́, с. б. порь вы́йбе і̂орадны́нь толы́белѐ, ху́же болдармалла̀ бола́ть эде́мь чирѝ вали, солляза̀ ойрльма́зыръ ха́мыръ і̂орадны̀не перь шо́тла визи́бе нихужъ те́бре тю́сьле борнагга́нъ-замъ ба, темь бекъ ха́мыръ вали́ вулъ і̂ора́дны, ки́рьли ха́клы болза́сынъ да.

І̂орада́ссы Торра порь чире́ренъ, и т. д, бола́ть: шоггшла́съ То́ра жинъ порьиньче́нь итлара́хъ порьиньче́нъ со́ннарахъ, шоггшла́съ о́нъжинъ да минь кильже́ть Торра́; о́мбала што сявнашка́лъ перьсирѐ тюзь ха́мыръ чире́нъ і̂орада̀ть, што кама̀ чире́рень і̂орада́дбыръ, ся́ва ту́душъ пи́ринъ шо́ггышъ-ра а́зымъ. ра да болать. Эберъ нома́инъ иньзѐтре бола́дбыръ онъ данъ, кама̀ іорада́дбыръ, шо́ггыжъ замъ бала̀ вара яла́нъ о́нъ бала̀ пирьлѐ: пыга́дбыръ о́нъ-синѐ ильде́дбыръ она̀, попле́дбыръ о́нъ бала̀.

Іорада́съ Торра порь чирѐ-ренъ бола́ть: по́ринь че́нь итлара́хъ, нома́йрахъ соннара́хъ да поиле́съ Госпо́дь То́ра жинъ. Омбала што онашка́лъ тюзь ха́мыръ чире́нъ і̂орада̀ть, што кама̀ чире-рень і̂орададбыръ, о́нъжинъ попле́дбыръ поринь-чѐнь-итлара́хъ, нома̀йрахъ со́ннарахъ да; о́мба што ка́мынъ поринь-че́нь тарындара́хъ чире ь̂ижиньче вырда́ть; вулъ ся́вынъжинъ попле́ть да: чирѐ то́лыньчень чильгѐ-замъ поплегге́нъ бола́ссе, кала́на Господь (Матѳ. 12, 34).

Іорада́съ Торра̀ порь чирѐ-ренъ бола́ть: порь ма́йбеле хытлана́съ То́рынъ и́рикне паллама̀ а́ли сявна, минь і̂орадна боръ Торра̀ минь і̂ора́дна маръ да Она̀, кайрянъ вара̀ по́риньчень со́ннарахъ хиберьдере́хъ да она́ тума̀, минь і̂ора́дна боръ Госпо́дь Торра̀, поринь чень коляннара́хъ да худлма̀ онъ да́нъ, минь і̂ора́дна маръ Она̀. Омба сявнашка́лъ тюзь ха́мыръ чире́нъ і̂орадны́нь, што кама̀ чирѐ-рень і̂орада́дбыръ, ся́вынъ и́рикне порьма́йбе паллама̀ хытлана́дтыръ, толы̀ ку́мулъ бала̀ да хиберьдю́ ба да она̀ тума̀ бола́дбыръ, тува́ссы она̀ те́мьбекъ пирѐ ю́выръ—ка́йнзыръ болзанъда.

Іорада́съ Торра̀ поръ чирѐ бе бола́ть: со́нна тува́съ онашка́лъ да То́рынъ и́рикне, хужнѐ тува̀ссы пѝринъ день чине́ть хама̀ ха́мыра кштахъ хала́лъ баны́не. О́мба сявнашка́лъ тюзь эде́мъ чире́нь і̂орадны́нь, што кама̀ чирѐ-рень і̂орада́дбыръ э́беръ, о́нынъ и́рикне тума́ хытланадбыръ, нимиске́рь пирѐ чарассы́ замъ синѐ пыгма́зыръ, нимиске́рь ка́йнзыръ болассы́не оза́лъ корассы́не да, —тува́съ бола́ть, онъ синѐ да пыгма́зыръ, што ха́мыръ бо́рнызя онъ да́нъ озя́хъ пиде́съ болза́сынъ да. І̂ораду́ синьзэ̀ брага́ть порь чирмавъ-занѐ: она̀ валѝ порь ка́йнзыръсидьмеллѐ, порь і̂ора́дны маръ—і̂ора́дны, порь- ю́выръ-сю́мулъ бола́ть.

Іорада́съ Торра́ порь чирѐ бе бола́ть: порь ь̂ижинь че́нь Господь То́рынъ я́тне сарлада́съ, порь вы́йзамъ бала́ да чарма̀ а́нна да порьнѐ визярьмя́ хытлана́съ, минь тушма́нъ тува́ть О́нынъ ятъ са́рлышме: о́мба сявнашка́лъ перьсирѐ ха́мыръ і̂орадны́нь тюзь, што, кама́ чи́рѐрень і̂орада́дтыръ, сявна̀ порь сирьдѐ мухтадбыръ, ки́рикъ мискерь оза́лъ сума́гъ о́нъ жинъ тогса́сынъ да, порь майбе худа̀ кирьме́ хытланадбыръ онъ и́ра ятъ жинъ. Омба э́беръ яла́нъ і̂орада́дбыръ, хонзэ̀ ха́мыръ данъ і̂ора́дныне мухта́ссе хизэпле́ссе да, хорлана́дбыръ да, хонзэ̀ она̀ хизэплеме́ссе і̂орадма́ссе да.

Сявнашка́лъ болма́ ки́рьле пи́ринъ і̂орадны Госпо́дь То́ра бадьнѐ, Госпо́дь То́ра да тюдюмъ то́лыхъ тура́ть она̀, штобы і̂орада́съ Она̀ порь ха́мыръ і̂орадны́нь то́лыхъ белѐ.

  1. Эберъ і̂орада́дбыръ порь арава́зыръ хитре́не сі̂ора́дна вы́лигъ-чи́рлигъ ра да, эрьнѐ она̀ да билѐдбыръ, што порь арава́зыръ хитрѐ сі̂орадна—замъ ь̂ижиньчѐ нома́инъ бола́ть майзыръ кю́дюкъ хизэ́пле, перь сире́ да а́ибзыръ маръ. Эберъ ь̂ижъба і̂орада́дбыръэдемъ ь̂ижиньчѐ онъ чо́нынъ ку́мулне, онъ синѐ пыгма́зыръ да, што сякъ ку́мулъ онъ ь̂ыжиньчѐ бола́ть сайря маръ ю́нушъ-замъ бала́, а́ли тада̀ сага́лъ маръ а́ибъ замъ бала́. Госпо́дь То́ра вара̀ сирза̀ сидерьмеллѝ маръ хитрѐ, і̂умюргѝ хитрѐ, сяпла́хъ та́дыкзыръ олшма́нзыръ да пырагга́нъ, тада̀ вара̀ Вулъ-ахъ порь сі̂ора́дны хитрень сі̂орадагга́не да бола́ть. Госпо́дь То́рынъ онашка́лъ и́ра ку́муле, миньашкалъ сі̂окъ нихужъ сі̂орадна чонъ да, ни сирь синьчѐ, ни пюлть-замъ синьчѐ, тада̀ вара̀ порь итты́ кумулъ ка́мынъ чирѐ ь̂ижиньчѐ бола́ть да, вулъ бола́ть ся́внбала анча́хъ, што она̀ ба́рныче, Хува́нъ ку́мулъ данъ, То́ра. Перь сума́гъ ба кала́съ: То́ра бола́ть То́птолыхла пюдюмбе́хъ а́ибзыръ. Еплѐ пи́ринъ і̂орада́съ маръ Торра̀ порь ха́мыръ і̂орадны́нь то́лыхъ боле?
  2. Господь То́ра бо́рнызь пи́ре бо́рче. Онъда́нъ тоя́ндымыръ э́беръ у́сла чо́нне, шоггшлама̀, усъ тума̀ паллама́ да болдарагга́ння, Онъда́нъ тоя́ндымыръ э́беръ чиря́-на, і̂орада́сса іо́ра́дна-ранъ да хава́съ чохла́сса болдарагга́ння. Онъ да́нъ тоя́ндымыръ э́беръ ама́лъ-зане́да су́влыхра осрама́шкынъ порь пи́ринъ чо́нынъ ю́тинъ да вы́й-хва́тъ-занѐ. Ся́внбала порь пи́ринъ чонъ кшта́хъ о́нынъ вы́йзамъ бала̀ пюдюмбе́хъ То́ра а́лынче бола́ть. Еплѐ жи пѝринъ і̂орада́съ маръ Торра́ порь ха́мыръ і̂орадны́нь то́лыхъ-белѐ? Минь пирѐ валѝ ха́мыра Сі̂орадагга́нъ-данъ итлашѝ і̂ораднара́хъ бола́ть, Хуже бо́рнызь пирѐ бо́рче, ба́рче ама́лне шоггшлама́шкынъ, паллама́шкынъ, і̂орадма́шкынъ, і̂ора́днаранъ да хава́са чохлама́шкынъ, хибирьде́ныне сысьме́шкынъ, Ху́же тада̀ ама́лъ-зане́ да ба́рче пирѐ сякъ Хува́нъ барьня́зане выйлыхра паргга́ра да осрама́шкынъ?
  3. Ха́мыра ирѝ тавра̀ су́влижъ тура́ть, ху́жьинъ бе сулля́дбыръ э́беръ, о́нъ-зыръ посьнѐ нилепле́ да борнма̀ болдарыма́стбыръ. Шуда порьепрьдѐ пѝринъ боръ, ху́же сяпла́хъ Сывлижъ-бегге́хъ ха́мыръ валѝ ки́рьле бола́ть.

Эберъ сирь синьчѐ ла́ртна бо́лдымыръ, ху́же порь ь̂ишѝ аба́да бара́ть пирѐ, ху́же ки́рьле тыдтса̀—осрама́шкынъ ха́мыръ бо́рнызя, хужъ зыръ посьнѐ да ха́мыръ ора́нъ турза̀ посмаллы́ вы́рынъ да сі̂окъ бо́личе. Пирѐ сюдты́ сюдыл- дара́ть, ку сі̂окъ болза́сынъ пи́ринъ нимискерь чона̀ кильшныне маръ аньча́хъ, ха́мыра борнма́ллыга кирлине́ да тобма̀ болма́сьче, порь кирьлѝ ябала̀замъ я́нда ха́мыръ да́нъ инзэ̀ да маръ болза́сынъ да. Пи́ринъ вотъ да боръ, ху́жымбе ужутма̀ бола́ть, хама̀ хамыра да ужуда́дбыръ сянда́лыкъ си́ве чохнѐ, онъбала́хъ ха́мыръ валѝ пизерьзэ̀ янтла́дбыръ ки́рьле аба́да. Перь сума́гъ ба кала́съ: порь ки́рьле болмалла́: ха́мыра борнма̀ллыгга маръ анча́хъ, ха́мыръ хава́съ валѝ де пи́ринъ боръ. По́рьде сякъ вара̀ Господь То́рынъ барня́ бола́ть. Еплѐ жи пи́ринъ іорада́съ маръ Она̀ порь чо́нъ ба, порь чирѐ-бе?!

  1. Пи́ринъ боръ а́сше а́муже, би́чижъ— шилымъзамъ, а́пыжъ-ь̂имыкъ замъ, хоронда́жъ замъ, ку́мулъ пирѐ кыдардагга́нъзамъ пи́лижъі̂олдажъ-замъ, итты́-замъ да. Те́миньчо́хле нома́й пирѐ хиберьдядтара́ссе вулъ-замъ! Ни хужнѐ да вара вулза́мъ жиньче́нь кора́съ сі̂окче э̀беръ, Госпо́дь То́ра вулъзанѐ ха́мыръ валѝ бама̀ шоггшлама́нъ болза́сынъ. Эберъ ха́мыръ да болы́мыдымырче, пирѐ сі̂орадма́ллыхъ То́рынъ и́ра шоггшла́ны сі̂окъ болза́сынъ! Минь порь сякъ пѝринъ бо́рне, То́рынъ ку́мулъ бала̀ аньча́хъ она кора́дбыръ. Еплѐ жи пи́ринъ іорада́съ маръ Господь Торра̀ порь ха́мыръ і̂орадны́нь то́лыхъ-белѐ?!
  2. Пи́ринъ боръ перь-пѐрь ь̂иши молъ: киль-сі̂ортъ, ху́жшиньче Э́беръ борна́дбыръ; аба́дъ-си́мись изьмеллѝ де, куза́мъ-бала хама̀- ха́мыра о́сра́дбыръ, ха́мыръ бо́рнызя да ирьдерьзэ̀-сидере́дбыръ; томди́ръ, ху́жинъ бе сяра̀ ю́тьне виде́дбыръ, ха́мыръ сы́влыга да осра́дбыръ. Порь де сякъ вара̀ ха́мыръ батра̀ То́рынъ барьня́ бола́ть. Бо́ли-че-жи пи́ринъ сі̂ортъ, аба́дъ-си́мись, томди́ръ о́рихъ да шотлама́нны ама́лъзамъ борна́сса. Господь То́ра и́ра шоггшламаза́сынъ сі̂орадма́шкынъ ха́деръзанѐ, хужъ заньчень порь сякъзамъ болза̀— кая́ссе? Бо́личе—жи порь сякъ—замъ ха́деръзамъ боръ сирьде́нь да, Господь То́ра уснѐ а́лазанѐ да порьсявна̀ ки́рле скерѐ туза̀-хора́съ-жинъ, пирѐ бама̀ и́ра шоггшлама́нъ болза́сынъ? Бола́съ сі̂окче! —Еплѐ пи́ринъ порь ха́мыръ і̂орадны́нь то́лыхъ белѐ і̂орадма́зыръ бола́съ Торра̀, сяпла́хъ нома́й ту́дужъ да ку́мулъ Кыдардагга́ння?!
  3. Перве́й эде́мъ-занѐ, ха́мыръ асла́сше- асла́мужъ-занѐ, вулъ-занѐ сі̂орадтса́сынъ, Господь То́ра кюрьтсэ̀-ла́ртре райтутлы́ня (хитрѐ олмы́ карда́шня) Быт. 2, 15), шта вулза́мъ порь сирьде́нь хуза́мыръ валѝ топтолыя́хъ ки́рьлине тоба́дьчесь. Вара̀ конъ хы́зсинъ си́лыга вулъ-зэ́нь кирьны̀ вулъ-занѐ маръ аньча́хъ пирѐ да рай тутлы̀не сіо́гадта́рче, онъ бала́ вара́ пирьлѐ си́лыгъ тува́сса шо́ггыжъ тыдагга́нла, чи́рьле ви́лимла да вулзанѐ пирѐ да ту́ре. Порь пи́ринъ асла́сше—асла́мыжъ заньче́нь сі̂орадны эде́мъ ру́ве нома́инъ а́ли сага́дынъ бо́льче боръ да шохъ-хунъ и́рикле, хуна̀ху і̂орадагга́нъ, пиче́нь хува̀ аньча́хъ и́ра кора́съ жинъ, кильштерьмѝ, корымѝ, соя́зе, хая́ръ сонагга́нъ, озалъ астувагга́нъ о. т. и. д. Онашка́лъ озалъ болза ка́йныранъ вулъ нилепле́ да ху по́зинъ хува́нъ первейгѝ и́ра бо́рнызя таврна̀ болдарыма́ре. Перь еньче́нь Госпо́дь Торра̀, та́птаза сюдты́не (1. Іоан. 1, 5), онъ бала̀ перлежмѐ болма́ре, хора̀ тютю́мъ хува́нъ си́лыгъ ту́рухъ болза̀-ка́йныранъ ба (Ефес. 5, 8); омбала̀ што сюдты́ перлелшѐсь тютю́мбе (2 Кор. 6, 14); То́ра вара̀ Сіолъ бо́рнызинъ а́ли и́рлыгынъ бола́ть аньча́хъ (Псал. 35, 10). Те́бре еньче́нь, эде́мъ ру́ве, хува́нъ чирѐ озала́нныранъ, си́лыга аньча́хъ тума̀ болдара́тьче, си́лыгъ ту́ныранъ вара оза́ла аньча́хъ хойгана да она̀ кора́съ бо́льче. Си́лыга То́рынъ Сы̀влиже сяпла̀ сарза̀ хора́ть: Левъ ши́лъ-замъ о́нынъ ши́лъ-замъ, эде́минъ чонъ занѐ пидерегге́нъ-замъ. Хись бекъ ѝкке еньче́нь си́виче порь оза́лъ туны̀, о́нынъ сора́на і̂озамаллы̀ сі̂окъ (Сирах. 21, 1—5). Господь То́ра вара̀ сякъ ма́йзыръ эде́мъ ру́венъ озала́нна корынмѝ Она̀ бо́рнызьра да брагма́ре она̀, вара́ чонъ-ю́тьне о́нынъ осраза̀—пырза̀ осра́ть да, тояндарза̀ она̀ порь борнма́ллыга кирьли́замъ белѐ, кштахъ пидерьме́зыръ да она̀. Вулъ ба́рче она́ Хува́нъ зако́нне, ѝрлыгъ бадьнѐ она ердтсѐ-ярагга́ння и́ра конъ корма̀ да халалагга́ння (Второз. 5, 29). Эдемъ вара̀ хува̀ ухма́га е́рьна ранъ я́ггыръ озала́нныранъ да ба́на она̀ сако́на пре́да і̂орадма́ре тума́ре да она̀; вара̀ То́ра теминьзэ̀ хутъ нома́й хытлана́дьче тынладтарма́шкынъ она̀, іозама́шкынъ она̀, итьледьтерьме́шкынъ да Хува́нъ сако́нне тума̀, Хува́нъ Пророкъзамъ ту́рухъ нома̀й те́бре ама́лъзамъ бала̀ да. Ахра́хъ порь сякъ-замъ, Госпо́дь То́раранъ кыдартса̀-ба́ны ама́лъзамъ эде́мъ ру́вьне і̂озадтара́съ жинъ і̂озадыма́рись она̀, вулъ да итла̀ итла́ да си́лыга аньча́хъ кире́тьче оза́ла да подтса̀ ана́тьче. о́мбала То́ра, Хува́ топто́лы і̂ора́днынь чень, сама̀й, ага́ль кала́съ, болдарма́нъ сирьдень бекъ, штобы озьса̀ кыдарда́съ болдарассы́не эде́мъ рувьне теле́йла тума́шкынъ, и́ра шоггшла́ре ямашкынъ онъ бадьнѐ Хува́нъ Перь сі̂ора́дны Ь̂ивы́лъ—Торра̀. О́нынъ іумюргѝ Ь̂ивы́лъ сі̂ора́дна бо́льче сирь синьчѐ, ха́мыръ беггѐхъ, сидьнзэ́че, сія́съ изе́съ киле́тьче, конъ-сюрь казя́хъ исле́тьче, эде́мъзанѐ сюла́сса ь̂ирьне виреньзэ̀ сюла́съ жинъ вулзанѐ тувурланны́ хо́йга ранъ; сякъ вара́ каласьмаллы̀ маръ ку́мулла Ь̂ивыле То́рынъ сякъ сама́й-яхъ эдемъ заньче́нь хо́рлыгъ ви́лимъ да кресь синьче корма̀ бо́лна. Порь сявнашка́лъ оза́ла хо́рлыга Торра̀ кыда́рдны жинъ, виле́рьныжинъ да Она̀, темиске́рь ма́йзыръ хо́рлыхъ кшта́хъ ииде́ссыне эде́мя кюде́съ кора́съ да бола́тьче. Госпо́дь вара̀ эде́мя. Онъ ирры́ня чохлама́нызанѐ пре́да оза́лъ кыдардма́ре, чинъ пагга̀ хо́лымъ да Хува́нъ и́ра ба́тышне кыда́ртре аньча́хъ. То́ра Ь̂ѝвыле, ви́лимъ ранъ чирльза̀нъ, эде́мь ру́ве бадьне я́на, сюдылдара́съ жинъ она̀, Арава̀зыръ Свято́й Сы́влижне, хорза̀-ла́ртре Святой чирггю́нь нигги́съне, хожса̀ бана̀ Святой синъ у́сне казягга̀нъ и́зьзане, юггерьзэ̀-ла́ртре попъзане, кузанѐ хо́жна порь чинъ і̂уггенеггенъ зэнь си́лыгъ занѐ казярма̀, о. т. и. д. Порь конъ сине́ чибе́рь хы́да да пыгса̀, чохлаза̀-корма́зыръ болма́сь, што То́ра чинъ- і̂ораду (1. Іоан. 4, 16), топтолыя́хъ і̂ора́дныньчень эде́мъ ру́ве бадьнѐ (Іоан. 3, 16) што Ся́внбала да первей картъ То́ра зако́ннынъ— ко́рче Торра̀ і̂ора́дны-жинъ порь чирѐ бе, порь чонъ бала̀, болать картъ, кштахъ пю́дюмъ порь ха́мыра тума̀ хожагга́нъ, сяпла́хъ што камъ ха́мыръ данъ перьта́къ шанмаза́сынъ иненьмезэ̀сынъ она̀, што сякъ ка́рче порь синъза́мъ жинъ маръ бола́ть, дезэ́нъ, вара̀ ся́ва тю́ря кыда́рдиче, што о́нынъ ни усъ эде́мынъ, ни эде́мынъ чирѐ сі̂окъ, а́сла эде́мынъ я́тне сиде́рьна, чинъ аялды́ вы́рынъ синѐ анзала́рна, усъ сі̂окъ вы́лихъ-зэнь ту́рна вы́рынъ данъ да кая́; о́мбала што усъ сі̂окъ вы́лихъзамъ да пидь і̂орада́ссе хуваза̀нъ эрьнѐ кильштсрьзэ̀ танаштарма́зыръ кизиньдере́хси занѐ, ку́мулъ кыдардагга́нъ-занѐ,
  4. Ни камъ да сі̂окъ, ху́же итла̀ Господь То́ра і̂орадны ранъ і̂ора́дтырче пирѐ; э́беръ вара̀ яла́нъ лежнѐ і̂орада́дбыръ, камъ пирѐ і̂орада́ть ку́мулъ да пирѐ кыдарда́ть. Ся́внбала і̂орада́съ Торра̀ порь чирѐ белѐ порь чонъ бала̀ да кажна́й си́нынъ чинъ а́сла чинъ перве́й ись бола́ть итты́нь чень мала̀, што і̂ора́ду бола́ть порь ха́мыра вали́ чинъ і̂ора́дны сызъ: Нома́й синъзамъ вара̀, шотъ сидьтсэ̀ ка́ина ранъ, у́съзыръ данъ, а́ли ма́йзыръ озала́нны ранъ сякъ ки́рьле болассы́не сызнме́ссе, она̀ тувассы́не да хытланма́сь; вара̀ Господь То́ра ба́рче пирѐ зако́нъ ка́ртне і̂орада́съ Она̀ порь чирѐ белѐ, порь чо́нъ ба да, —онъ жинъ маръ, што э́беръ Она́ іора́дны ранъ, о́нынъ и́ра бо́рнызя, а́ли Онынъ а́сла ята̀ темискѐрь хожнза́ пыра́ть, сявынъ жинъ анча́хъ, што Вулъ ма́йзыръ сона́ть пирѐ теле́йла тума́шкынъ, пи́ринъ вара̀ порь чонъ данъ, порь чире-ренъ і̂орадны Онъ бадьнѐ болмаза́сынъ, э́беръ теле́йла да боласъ сі̂окъ. «Сидьмѝ пи́ринъ чонъ ь̂ижиньчѐ і̂орадны́нь То́ра бадьнѐ бола́ть сама́й ь̂идамаллы́ маръ оза́лъданъ. кала́ть Василій Аслы. Господь То́раранъ баны́ ка́рче Господь Торра́ і̂орадны жинъ порь чонъ данъ порь чирѐ рень о́зя кыдарда́ть, перь еньче́нь, што То́ра ма́йзыръ сона́ть пи́ринъ сюлассы́не и́ра ха́мыръ бо́рнызя да, те́бре еньче́нь вара̀—кыдарда́ть, што э̀беръ Торра і̂ора́лла ту́рухъ ма́йзыръ та́рынъ тю́бне а́ндымыръ, ма́йзыръ оза́лда хыдтса̀ ка́йрымыръ, ма́йзыръ нома́й хама̀ ха́мыра пузса̀ озала́ндымыръ.

Хо́йгыллылыхъ вара́, синъзамъ хожиньчѐ порьсирьдѐ онъ ь̂итизамъ корна́ссе, хужъзэнь і̂орадны То́ра бадьнѐ пидь вы́йзыръ, а́ли тада̀ сі̂окъ ба прехъ. Ся́ва онъ данъ корна́ть, што вулъзамъ минь То́рынъ боръ, сякъ бадьнѐ сы́видьна чо́нда бола́ссе, черггю́-замъ синѐ кильтуны̀-замъ синѐ да пре́да пыгма́ссе, свято́й ябала̀ занѐ хизэплеме́ссе, минь Торра̀ ки́льжна і̂ора́дна да боръ, порь сякъ синѐ пыгма́ссе, онъ синѐ да пыгма̀ссе, минь Торра̀ хирзь і̂ора́дна маръ да бола́ть. Хужъ-ху́жь синъ-замъ ни хонзэ̀ То́ра-жинъ поплема́ссе да, Онъ жинъ поплема́ да і̂орадма́ссе тада̀; вулъ-замъ Торра̀ нихонзэ̀ да азынма́ссе, астуда́рны де Онъ жинъ хорландара́ть пыжырггандара́тъ да вулъ занѐ; вулъзамъ валѝ То́ра зако́нъ сі̂окъ ба прехъ, То́ра зако́нъ ту́рухъ борнассы́не пре́да шо́ггыжа да тыдма́сь, вулъ зэнь онъ ту́рухъ борна́съ кильме́съ маръ аньча́хъ, вара́ биле́съ да кильмесь, боръ-ы̀ То́рынъ ка́ртъ-замъ миньнѐ да́ вулъ замъ чиньмеллѐ пи́ринъ—день.

Іолда́жимъ! тирггезэ̀ пыгъ хуна̀-ху, сявнашка́лъ маръ-ы́ эзъ де, сявнашкалъ-ахъ болза́ сынъ, вара тухтамазыръ порь чире рень-і̂уггне́нь Господь То́ра омыньчѐ, сякъ саггатрахъ ь̂ижчикиньчѝ килькиляннѝ белѐ тапра́дъ хува́нъ і̂озанассы́не. Анъ тухта́дъ Господь, бадьнѐ сяврма̀, анъ я́ръ да перъконъ те́бре конне́, кала́ть си́лыгла сина̀ Арава́зыръ У́слы (Сирах. 5, 8). Сякна́хъ кала́ть Вулъ сана̀ да. Пыгса́мъ! Санъ ними́нь да сі̂окъ хува́нъ, порьде вара̀ То́рынъ, порь хува̀ да эзъ хува́нъ данъ маръ, То́ра ранъ вара́. Еплѐ санъ сяплахъ ко́зсыръ, ма́йзыръ, то́лкзыръда бола́съ, штобы і̂орада́съ маръ Господь Торра̀ порь чонъ ба порь чирѐ бе да?!

ІІІ. Еплѐ хама̀ ха̀мыра осра́съ итты̀ синъ за́мъ бадьнѐ?

Хора́въ сякъ идю́ синѐ да ба́на Хува́хъ Господь: і̂ора́дъ хува́нъ би́лижа (Лук. 10, 27).

Госпо́дь Іису́съ Христо́съ порь ха́мыръ данъ ма́йзыръ хы́да чине́ть і̂орада́сса перъ перьнѐ. І̂ола́шки тынладта́рнызанѐ барза̀ Хува́нъ виренегге́нъ-зане Хува́нъ хо́рлыхъ-замъ кора́съ о́мынь, Вулъ теминьзэ̀ хутъ ма́йзыръ хы́да сякъ і̂орадны́не халала́ныче пирѐ. Ся́гга бола́ть кана́шъ ма́нынъ, і̂ора́дыръче перь перьнѐ (Іоан. 15, 12).

Сякна̀ калаза̀ хвара́дыбъ сирѐ, і̂ора́дыръ че перь перьнѐ (Іоан. 15, 17). Си́не кана́шъ бара́дыбъ сирѐ, і̂ора́дыръче перьперьнѐ (Іоан. 13, 14). Порь св. Апо́столъ-замъ да сявна виреньде́тъчесь. Св. Апо́столъ Петръ кала́ре: хы́да і̂ора́дыръ перь перьнѐ таза̀ чиря̀ ранъ (1. Петр. 1, 22). Св. Апостолъ Іоаннъ кала́ре: І̂ора́дны-замъ, і̂ора́дыръ перъ перьнѐ (1 Іоан. 4, 7). О́мба сякъ бола́ть халалла́ны хужнѐ и́льтрыръ авалъда́нъ, што́бы і̂орада́съ перъ перьнѐ (1. Іоан. 3, 11. 2 Іоан. 5). Кана́шъ вара̀ Онынъ (Госпо́дь То́рынъ) ся́гга бола́ть, што́бы иньнене́съ ята Ь̂ивылъ Онынъ Іису́съ Христо́сынъ, і̂орада́съ да перъ перьнѐ (1. Іоа. 3, 23). Св. Апостолъ Павелъ кала́ре: бо́рныръ перъ перьнѐ і̂орадтса̀ (Ефес. 5, 2). Хуза́мыръ э́зыръ То́ра ранъ вире́ньны бола́дтыръ, што́бы перь перънѐ і̂орада́съ (1 Солу. 4, 9). Св. Апо́столъ Іа́ковъ кала́ре: Зако́нъ і̂умбю́винъ си́рна ту́рухъ (бола́ть): і̂орадъ хува́нъ би́лижне (Іак. 2, 8).

Сякъ і̂орадны́нь кизи́не о́зя кыдардса̀хо́че Хува́хъ Госпо́дь. Акъ ся́ва бола́ть, Вулъ чине́тъче, што́бы порь э́беръ ха́мыръ сюхры́занѐ іо́ра́дрымыръ, еплѐ і̂орада́дбыръ хама̀ ха́мыра; о́мба Вулъ кала́ре: і̂орадъ хува́нъ би́лижа хуна̀-ху і̂орадна бекъ (Лук. 10, 27). Порь эппи́нь, минь сирѐ киле́ть болза́сынъ штобы синъ-замъ ту́вчиръ сирѐ, сявнашка́лъ э́зыръ да ту́выръ вулъ-зама̀ (Матѳ. 7, 12). Акъ сявнашка́лъ-ахъ кала́ресь порь св. Апо́столъзамъ да. Эппи́нь, і̂олда́жимъ!

  1. Эзъ хуна̀ валѝ и́ра корассы́не сона́дынъ, сиде́ть да сана̀, што эзъ теле́йла; кона̀ хирзъ эзъ хойгра́дынъ, хонзэ̀ темискерьдень теле́йла ма́ръ, Сявнбала̀ и́ра корассы́не сонъ-а́хъ порь хува́нъ сюхры́не да: хибердъ-э́хъ, хонзэ̀ вулъ теле́йла, хорланза́мъ онъ бала̀, вулъ теле́йла маръ чохнѐ.
  2. Эзъ і̂орадма́стынъ, хонзэ̀ са́нъ жинъ оза́лъ сума́гъ калазя́ссе, темиске́рь оза́лъ да шанма́ссе сана̀. Ся́внбала эзъ де ни камъ жинъ ава́лъ хала́пъ анъ яръ, а́ибъ сі̂окъ сирьде́нь да ни миске́рь оза́лъ да ни камъ синѐ і̂ори анъ тю́ггенъ шанма́нъ да анъ болъ. І̂ораду́ оза́ла астума́сь (І. Коринѳ. 5, 13).
  3. Эзъ і̂орада́дынъ, хонзэ̀ санъ-жигъ ла́ихъ калазя́ссе. Ся́внбала азъ да по́рь сіохры̀-жинъ и́ра поплѐ. Итла̀ да вара̀ і̂олда́жъ синѐ эле́къ бама̀ шикла́нъ. Эле́къ баны̀ шойтанъ а́лы и́зе бола́ть, она̀ пичи́нъне да сяпла́хъ вулъ бо́лдыръ (Апок. 12, 10). Эзъ са́нъ сюхры́-жинъ ирры́не анъча́хъ поплѐ.
  4. Хонзэ̀ перьпе́ръ синъ кала́ть сана̀ темиске́рь оза́ла кѝрикъ хужъ і̂отъ си́нъ-жинъ, вара̀ порь ма́йбе хытла́нъ эзъ худа̀ кирьме́шкынъ, али аибла́ныранъ тазада́съ сякъ і̂отъ сина̀, онъ зыръ посьнѐ да и́льдна сума́га нихонзэ̀ лежъ сина́ калаза̀ кыдардагга́нъ анъ болъ, камъ жинъ вулъ замъ кала́ны бо́лныне. Омбала што нома́инъ хужъ хужъ синъ жинъ калазя́ссе темиске́рь силе́ньна ту́рухъ хая́ръ да ь̂ижимра̀ асту́на ту́рухъ, кыдартса̀ калагга́нъ замъ вара̀ ся́кынъ жинъ нома́инъ вурзьта́рассе; ву́рзьне вара̀ сума́гъ Торынъ ся́вынъ ь̂ишѝ аибъзамъ бадьнѐ ерьде́ть. што ка́мынъ сякъ а́ибъ болза́нъ, ся́ва іумюргѝ То́рынъ пы́гызя кора́съ сі̂окъ (Гал. 5, 20).
  5. Эзъ і̂орадма́зыръ, хонзэ̀ санъ а́ибъзамъ жинъ, итла да са́нъ оза́лъ и́зьзамъ жинъ сарылдара́ссе. Сявнбала эзъ да, хонзэ̀ кора́дынъ перъ перъ си́нъ зэнь а́ибъ занѐ оза́лъ и́зьзане да, вулъ-замъ жинъ анъ сарлда́ръ; о́мба што і̂ораду порьнѐ видьтсэ̀ пыра́ть, порьнѐ чида́тъ (1. Коринѳ. 13, 7). Тобъ вара̀ и́ра сама́нне ку́мулъ бала̀ да эзъ корны аибъ замъ жинъ озалъ изьза́мъ жинъ да вулзанѐ хува́хъ калаза̀ пыгъ, камъ баньча̀ она̀ ко́рдынъ, кильште́рдь вулъ-занѐ і̂озана́съ жинъ. Конъда́нъ кайря́нъ, эзъ ко́рны а́ибъ замъ астарагга́нъ никама́ да болмаза́сынъ, анъ тапра́дъ; вара̀ кона̀ хи́рзь болза́сынъ вулъ-за́мъ жинъ калаза̀ кыда́рдъ сявна̀, ху́жинъ а́иблы зане чарасъ і̂оза́съ да бола́ть, што́бы итты́зане осра́съ аста́рны ранъ пу́зукъ ранъ да.
  6. Эзъ і̂орадма́стынъ, хонзэ̀ сы́не чо́нла— ку́мулъ зыръ санъ бала̀ бола́ссе темиске́рьбеле да сана̀ посмырла́ссе. Ся́внбала эзъ да ку́мулла болъ порь синъ бала́, никама́ да шотъ ранъ кларма́зыръ; итла́ да вара̀ шикла́нъ ятласьны̀ силеньдерьны̀ да су́ма́гъзанѐ калама́шкынъ. Перь перь сюхры́ ма́йзыръ ку́мулъзыръ хая́ръ да санъ бала̀ болза́сынъ, кала́ть да сана̀ поръ ь̂иши озалъ сумагъ-зане, эзъ хирзь она́ ко́не кала̀; омбала што ко́не хора́въ чара́ть хая́рне (Прит. 15, 1). Эзъ силеньзэ̀ ка́йна болза́сынъ санъ сюхры́ синѐ, вулъ ку́мулъ зыръ санъ бала̀ попле́ныранъ, вара̀ иньдѐ пре́да анъ чинъ: о́мбала што санъ силенъны ь̂ибыртъ хыбса̀-хобарза̀-ка́е, хыбса̀-хобарза́- сынъ вара̀ хая́ре, эзъ темиске́ръ вара̀ хува́нъ сюхры́не тобса̀ ка́лынъ, ся́вынъ жинъ кайря́нъ ма́йзыръ хорла́нынъ, хужнѐ иньдѐ ни́минь бе да і̂озама̀ болдары́мынъ. Силѐнъны ра̀ пре́да нихонзэ̀ анъ чинъ пюдюмбэ́хъ санъ чонъ илыплана́тъченъ. Са́нъ сіохры̀ вара̀ темиске́рь жинъ санъ синѐ хы́да силе́ньна болза́сынъ, вулъ тюльдѐ анъ чаръ она̀, эрнѐ ку пидь ки́рьле болза́нъ да; о́мбала што минъ чѐнъ вулъ ма́йзыръ силене́ть, онъ чень онъ ыжиньчѐ усъ маръ о́нынъ хая́ре сюмерьзэ̀-хытлана́ть, эзъ да сявнбала́ чарма̀ балдары́мынъ она̀: усъ сі̂окъ сина̀ ки́рикъ леплэ̀ то́лкалла калаза́нъ да, ку́лухъ; эзъ поплѐны теде́нь итлара́хъ анча́хъ силеньде́рись она̀, хоба́рлись да̀ она́ темиске́ръ тушма́нъ сана́ тума́шкынъ.
  7. Эзъ і̂орада́дынъ, хонзэ̀ санъ сидьме́нъ сирьдень полжа́ссе сана̀. Ся́внбала эзъ да хытла́нъ, вы́й тара́нъ, сюхры̀-занѐ полжма́шкынъ порь вулъ-зэнь сидыме́нъ сирьде́нь-эхъ. Бару̀ кили́мзе баны (порь ку́мулъ кыдартны̀) ви́лимъ ранъ сюла́ть, сякъ да порь си́лыга тазалза̀ быра́ть. Бару́ кили́мзе барагга́нъ замъ тю́ря тувагга́нъ замъ да, номай борнмалла̀ бола́ссе кала́ть сума́хъ То́рынъ (Товит. 12, 9). Ахра́хъ сяггында̀ ь̂ирне астува́съ бола́ть. Акъ ся́ва бола́ть
  8. Полжъ бара́съ болать итты́ньчень малда́нъ ся́кзане, хужъ-замъ бала̀ То́ра итты́ньчень итла̀ сибисьта́рна пире́, ся́ва бола́ть: а́сше-а́мужъзане, хорондашъ-занѐ, хамыръ А́слы зане, кумулъ кыдардагга́нъ занѐ, чора̀занѐ, пи́ринъ а́лыньче борнагга́нъзанѐ перь юла́ллы-занѐ да. Первейги́жинъ св. Апо́столъ Павелъ кала́ре: Камъ хуза́мыръ жинъ итла́ да кильдѝзамъ жинъ таргса̀ хытланмаза́сынъ, иньнени́ньченъ сы́витьна бола́ть, иньненьмѐны ранъ да оза́лъ (1 Тимоѳ. 5, 8). Перьюла́ллыжинъ вара̀ сяпла̀ виреньде́ть: Ту́выбыръ ырры̀не порь валѝ итла́ да перь тува́нлы-замъ валѝ Юла̀ ту́рухъ (Галат 6, 10).
  9. Сякъ хы́зьсинъ, Иттыньче́нь малда́нъ полжъ ба́ръ ся́взане, хужъзанѐ итты́ньчень мала̀ полжъ ки́рьле бола́ть, ся́ва бола́ть ха́лзыръ-занѐ сора́нлызане да. Таяндарма̀ болдармаза́сынъ темиске́рь ки́рьле-замъ белѐ, итты маръ пырза̀-кирь вулъ-замъ бадънѐ, ки́рикъ леплѐ полжа́мъ вулзанѐ пыгса́мъ да вулъзане. Сяпла̀хъ эзъ ту, вулъза́мъ сана̀ Рахма́дъ пре́да демезэ́нъ да; о́мба што таза̀ і̂ораду́ ширяма́сь хува́нне (1. Коринѳ. 13, 5): Сана̀ таръ ба́ре Госпо́дь То́ра.
  10. Полжъ кыдартса́ поръ сюхры́ чи́ре борнагга́нъ зане́, сюхры̀ ви́льны занѐ да полжъ баръ. Килькилѐ поръ ви́ле-замъ жинъ, итла̀ да вулъ за́мъ жинъ, хужь-за́мъ ви́льчись сазарда́къ, хуна̀ ху виле́съ бадьнѐ янтлама́зыръ- килькиледьме́зыръ, ся́внбала да, теде́нь, ма́йзыръ ю́выръ си́лыгъ ра ви́льчись: часъ ча́съ а́зынза килькилѐ вулъ-замъ жинъ, вулъзэнь сува́бъ жинъ, вый семинь, кили́мизъзанѐ бару̀ баръ. Нома́й ха́мыръ ви́льны пи́лижъ замъ, итты́ньчень мала̀, килъкилетъме́зыръ хуна̀ ху янтлама́зъіръ казъся́-кайны замъ, по́лжне ха́мыръ данъ чине́ссе теминьзэ̀ итла̀ ку бо́рнызь ра ма́йзыръ хо́рлыга корагга́нъ-заньчень; о́мбала што казься̀-ка́йнызэнъ иньдѐ ни непле́да херь—перь хувя́на полжмаллы́ сі̂окъ. Вулъ занѐ э́беръ аньча́хъ чи́ре борнагга́нъ замъ по́лжне кыдардма̀ бола́дбыръ.
  11. Ха́мыръ і̂орадны хама ха́мыръ бадънѐ болмалла́, ха́мыра хо́йгыллылыхъ да, нома́й сама́й и́сьбе бола́ть, а́ибла. Сяпла̀ нома́й синъзамъ сона́ссе хытлана́ссе да сирьдѝ ы́рлыгъ замъ жинъ анча́хъ, ся́ва бола́ть: ма́йзыръ ята́ аслада́съ жинъ, хава́съ кора́съ жинъ, молъ тояна́съ жинъ, и. т. д. Ся́внбала Господь пи́ринъ Іисусъ Христо́съ и́ра шоггшла́ре пире бама̀ тю́рюсъ визѝ чохла́съ жинъ минь чень пи́ринъ і̂орада́съ бола́ть сюхры́зане; Вулъ калаза̀— хва́рче, штобы э́беръ і̂орадрымырь сюхры̀-зане́, Вулъ і̂ора́дре пирѐ. І̂орадыръ перь перьнѐ, еплѐ эбь і̂ора́дрымъ сирѐ (Іоан. 15, 12). Еплѐ Эбъ і̂орадрымъ сирѐ, сяпла̀ эзыръ да і̂орадыръ перъ перьнѐ (Іоан. 13, 34). Госпо́дь Іисусъ Христосъ вара̀ і̂ора́дре пирѐ иньненегге́нъ-зане — Хува́нъ черггю́ сяпла̀, што Хуна̀ ба́рче онъ жинъ, тазада́съ жинъ она̀, Хунъ бадънѐ кюрьде́съ она̀, штобы оза́лъ а́ли аибъ онъ ы̂жиньчѐ анъ бо́лдыръ, бо́лдыръ вара́ вулъ таза́ а́ибзыръ да (Ефес. 5, 25-27). Вулъ хытланза̀ хытлана́ть да порь ха́мыръ ижинчѐ тума́шкынъ си́ринъ иньнени́яе То́ра Адія Она̀ Хува̀на да (Іоан. 3, 16), бама́шкынъ пирѐ тю́ря палассы́не Торра̀ (Іоан. 1, 18, 17, 3), туда́рма́шкынъ хамыръ ыжимра̀ і̂орадассы́не Она̀ (Іоан. 17, 26), і̂орадассы́ белѐ хо́дышъ хы́да хытланассы́не То́ра зако́нне тума́ (Іоан. 14, 21. 23. 24) кюрдьме́шкынъ да пирѐ і̂умюргѝ бо́рнызя (Іоан. 3, 16).

Ся́внбала еплѐ ки́рикъ кама̀ да ха́мыръ данъ, чинъ хуна̀ ху і̂орадагга́на порь ма́йбе хытлана́съ бола̀ть тоянма́шкынъ си́рибъ иньнени́не Господь Торра́, тю́ря билессы́не Она́, чире́бе і̂орадассы́не Она̀, хы́да хытланассы́не да Онъ зако́нъ ка́ртзане тума́шкынъ; сяпла̀ пи́ринъ полжкала́съ бола́ть поръ сюхры́не да, штобы Вулъ тоя́нчиръ си́рибъ иньнени́не Господь Торра̀, тю́ря палла́чиръ Она̀, тоя́нчиръ і̂орадны́не Онъ бадьне, хыдыра́хъ хытла́нчиръ да То́ра зако́нне тума́, сявнашкала́хъ да ту́душъ пизьсэ̀-болза̀-ка́йчиръ і̂умюрьлыхъ и́ра бо́рнызя. Те́бре тю́сьле: ки́рикъ кама́ да ха́мыръ данъ поръ ма́йбе ха́мыръ сюхры́замъ ижиньчѐ вурандара́съ бола́ть хытланассы́не вулъзэнь чонъ сува́бъ жинъ, сякъ хытланассы́не да тытса́ осрадтара́съ выйлада́съ да поръ амалъ-замъ бала, миньашкалъзамъ боръ. Ся́внбала ни кама да ха́мыръ данъ калама̀ і̂орама́съ: » мискерь манъ изъ итты́ синъзэнъ ирры̀ озалъ жинъ вулъзэнь бо́рнызь жинъ да? » Пы̀гызинъ апла̀ маръ, порьнѐ да пирѐ, хонзэ̀ кора̀дбыръ э́беръ перь перь эде́мя—христіанина кильжмѝ тувагга́на, хытлана́съ бола́ть тобма̀ и́ра ма́йла сама́на ола́гынъ ку́мулъ ба да тынладтара́съ она̀, сюла́сса сі̂олъ сине́ да кюрде́съ. Килькиле́дбыръ—(таргасла́дпыръ маръ аньча́хъ) посьсябса́ килькиледбыръ сирѐ, Ши́лымъ-замъ, сирза́че св. Апо́столъ Па́велъ Солу́нянъ ха́лыгъзамъ бадьне, тынладта́рыръ ь̂ирь бильме́ны занѐ (1. Солун. 5, 14).

Сякъ чонъ валѝ по́лжне сюхры́зане тобса̀-бара́съ жинъ теминьзэ̀ итларахъ ютѐ по́лжнаранъ пи́ринъ хытланасъ бола́ть, ютъ вали́ де по́лжне бара́съ бала́тъ сяпла́, штобы нома́й али сага́лъ вулъ полжма̀ бо́лдырче ха́мыръ сюхры́ чонъ валѝ вулъзэнъ сувабъ жинъ да. Омбала што сякъ чо́нынъ нужа̀, преда танаштарма́зыръ, курикъ хужъ ю́тинъ пужа́ранъ пагара́хъ бола́ть. Онъ зыръ посъне́, чонъ валѝ по́лжъ ють валѝ бекъ маръ ка́йнзырдарахъ ювыръдара́хъ да бола́ть, иньдѐ перъ са́нынъ жинъ да, што ють валѝ и́ра кыда́рдныжинъ пирѐ шотъ ба рахма́дъ дегге́нъ бола́ссе, чонъ валѝ вара̀ и́ра кыда́рдны—жинъ рахма́да коры́мынъ да, сайря маръ да сапла́ссе корыми́бе тада̀ оза́лъ тума̀ азнассы́бе да.

  1. Ахра́хъ сякъ чонъ валѝде полжъ ба́рна чохнѐ сяплахъ ь̂ирьне астува̀съ бола́ть, еплѐ ютѐ полжъ кыда́рдна чохне да бола́ть. Акъ сяпла̀: чинъ первей астува́съ бола́ть итты́ньчень малда̀нъ ха́мыръ сюхры́занѐ, хужзане Хува́хъ Сюльдѝ То́ра хамыра сюхъ сибизьса̀ туна. Ся́ва замъ бола́ссе ха́мыръ ача̀—пучѝзамъ, хоронда̀жъ замъ, пи́лижъ замъ, ку́мулъ кыдардагга́нъ замъ, пѝринъ а́зыньче борнагга́нъ замъ, та́рзя замъ. Ху́же ха́мыръ данъ і̂отъ зане тынлыдтарма̀, вѝреньдмѐ і̂озама́ да хытлана́ть, пыгызынъ вара́ о́нъ хува́нъ ача̀ пучѝ замъ, кильдѝ замъ да, чора́замъ о́нынъ. а́зыньче борнагга́нъ замъ сынзырлана́ссс порь ь̂итѝ оза́лъ шо́ггышъ изьза́мъ бала да туранза̀ тола̀ссе; ся́ва тума́сь зако́нне сюхры́занѐ іо́рада́ссыне, ся́нада би́лижъ маръ бѝлижъзэнь, сюхры́ маръ сюхрызэнъ, вулъ ва́ра тушма́нъ тувагга́нъ—ма́йзыръ оза́лъ пидерегге́нъ да.
  2. Нихужъ ха́мыра болдармаллы́ по́лжра ють валѝ итла́ да чонъ валѝ пи́ринъ чарма̀ і̂орама́съ ни озалъ синъ-занѐ, ни ха́мыръ сирьди маръ ха́лыга, ни посьнѐ рувь синъ-зане, ни посьнѐ юла̀ тыдагга́нъ-занѐ, ни св. чіирггѐ хирзь виреньдеггѐнъ-запе́, ни То́раранъ ирдны̀-занѐ, ни озалъ пирѐ тувагга́нъ-занѐ; омбала што по́рьде вулъзамъ, ки́рикъ мискэ́рьле усъ тыдтса́нъ да, темиске́рьле шо́ггышла болза́нъ да, эде́мъ замъ бола́ссе; по́рьде перь Сі̂орадагга́нъ данъ сі̂орадны, по́рьде сі̂орадны ви́лимзыръ чо́нъ ба, по́рьде сі̂ора́дны То́ра сы́нла, по́рьде сюлза̀ кла́рны Іисусъ Христо́сынъ ма́йзыръ ха́кла і̂онъ-бала̀, ся́внбала да по́рьде улъ-хирь замъ пюльть синьчѝ Адіинъ, порьде Христо́съ ранъ пирьлѐ со́дна и́льны скерь, по́рьде хо́дышъ перь і̂умюргѝ, ма́йзыръ и́ра бо́рнызинъ То́рынъ пы́гысьра кирьзэ̀-лармаллы̀-замъ. Ся́внбала ха́мыръ і̂ора́дныне кыдардасъ бола́ть пи́ринъ порь синъ-занѐ да. Оза́лъ синъ-занѐ, св. чирьгѐ хирзь виреньдегегге́нъ-зане Торара́нъ ирьдны́-зане да ха́мыръ данъ полжъ вулъ-зэнь чонъ вали ма́йзыръ ки́рьле бола́ть, итла́ да пи́ринъ вулъза́мъ жинъ килькиляньнѝ, ха́мыръ и́ра-та́за бо́рнызь да вулъ занѐ борнма́ кыдардма́ллыхъ ки́рьле болать. Оза́лъ ха́мыра тувагга́нъзамъ жинъ вара́ боръ о́зя ка́рче То́ра зако́нынъ: І̂ора́дыръ си́рѐ озалъ тувагга́нъ-зане, мо́хтыръ сире́ ылгганагга́нъ-занѐ, и́ра ту́выръ сире́ корыма́нзама̀, кильки́леръ сирѐ шаръ тувагга́нъ-замъ жинъ, тывырлагга́нъ-замъ-жинъ да сирѐ (Матѳ 5, 11). Ся́ггында нимиске́рь да хирзь чиньмеллѝ сі̂окъ; Омба св. Апо́столъ Іоа́ннъ порне́ да пире́ чохлама̀ бара́ть, што порь корыма́ны хува́нъ би́чижа, эде́мя вилерегге́нъ бола́ть (Іоан. 3, 15), Сявнашка́лъ болмалла̀ і̂орадны пи́ринъ ха́мыръ сюхры́замъ бадьнѐ. Эберъ пидь теле́йла бо́лдымырче, по́рьде і̂орадны-белѐ порь сюхры̀-замъ бадьнѐ туранза̀ толда́рны болза́сынъ. Ончохнѐ ха́мыръ сиръ синьчѐ о́мбекъ нома́й хойгазамъ пре́да бо́лмичесь, пи́ринъ бо́рнызь да пидь нома́й кая́ больмиче бо́рнызь рань пи́ринъ асладійзэнь ту́тлы рай-ра, Тапра́дыбыръ порь чиря̀-ранъ тума́шкынъ сюхры́зане і̂ора́дны жинъ То́рынъ зако́нне!

ІѴ. Еплѐ Хама Ха́мыра Осра́съ Перь Перь Часъ Болагга́нъ Хо́жа-Замъ Жиньче Хамыръ Бо́рнызинъ?

Ха́мыръ бо́рнызь ра э̀беръ бола́дбыръ ага́ль перь маръ хо́жа ра. Хо́жа-замъ, ху́жжиньче синъ-замъ бола́ссе, шотламаллы̀ маръ. Ся́внбала̀ порь хо́жа-занѐ эдемъ бо́рнызинъ перь сирѐ пыгса̀ сидерьмеллѐ маръ.

Пыгма̀ шоггшла́дыбъ аньча́хъ часъ ча́съ болагга́нъ бо́рна сирьдѐ ха́мыръ хо́жа-замъ синѐ, кыдардма́ да, еплѐ хама́ ха́мыра вулъ-замъ ижиньчѐ осра́съ болать.

А) Епле хама̀ ха́мыра Осра́съ теле́йла бо́рна чохнѐ?

  1. Хонзэ̀ эзъ телейла, с. б. хонзэ̀ са́нъ бо́рнызь ра по́рьде бола́ть санъ шо́ггышъ ма́йла: хува̀ эзъ су̀, санъ а́рымъ, санъ ача̀ пучѝ-замъ санъ кильдѝ-замъ да су; санъ поскиль-замъ сана́ і̂орада́ссе, порь санъ ись-замъ о́зимла быра́ссе; сана̀ си́де, сидьме́ныне сызима́стынъ, мала̀ вулъ болассы́не корнма́стынъ; ончохнѐ ирьзэре́нь-эхъ кажна́й кась да порь чонъ да́нъ рахма́дъ кала̀ Госпо́дь Торра̀ порь ся́вынъ жинъ, рахма́дъ чохлама́зыръ Онъ омнѐ і̂олма̀ да ма́йзыръ шикла́нъ. Рахма́да бильме́ны-зане́ по́рьде шотла́ссе сама́й оза́лъ синъ-замъ вы́рынне. Св. Апосто́лъ рахмада бильме́ныне ерьде́ть эдемъ а́ибъ-замъ бадьнѐ кая́ і̂олашки конъ-зэнь (2. тимоѳ 3, 2), с. б. сама́й озала́нна сама́нынъ.
  2. То́да болза̀ рахма́дъ ба хува́нъ сирь синьчѝ молъ данъ, нихонзэ̀ анъ манъ, што Госпо́дь То́ра теле́йла борма̀ бара́ть пирѐ сирь синьчѐ Ся́внъ жинъ маръ, што́бы пи́ринъ хиберьдесъ, аньча́хъ, ся́вынъ жинъ вара̀, штобы пѝринъ, сявнашка́лъ То́рынъ и́ра кыда́рдныне сызьсэ́нъ, рахма́дъ демѐ Она̀ бола́съ, нимиске́рь оза́ла-хѝрзьслине тува́съ маръ Госпо́дь Торра̀, перьперь оза́лъ хи́рзьслене Она̀ туза́сынъ да, і̂уггенесъче. И́ра ку́мулъ То́рынъ і̂уггене́съ бадьнѐ, выляма́ллыха маръ шохъ ха́мыръ и́рикле борнма́ллыха маръ да, сана̀ ердьтсэ-быра́ть (Римл. 2, 3. 4), кала́ть св. Апосто́лъ міръ телейлыне. «То́ра хува́нъ ку́мулне ся́вынъ жинъ сана̀ кыдарда́ть, штобы брагтатара́съ сана̀ си́лыга кирьмѐшкынъ. Си́лыга тума̀ брагма̀стынъ болза́нъ, вара̀ ма́йзыръ хинь кормалла̀ бо́ле сана̀» кала́ть св. Златоустъ (и́льдымла тоды̀) (*). Камъ астума́сь, минь жинъ То́ра ку́мулъ пирѐ сирь синьчѐ кыдарда́ть, сякъ сирьдѝ ы́рлыгъ бадьнѐ сю́мулъ сибзя́ть порь чирѐбе, ачашланза̀ да аньча́хъ хува́нъ бо́рна сирьдѝ оза́лъ ь̂ишькиля́нмзане́, мана́ть Торра́, мана́ть і̂умюргѝ и́ра бо́рнызя хува́нъ чоннѐ да. Минь вара̀ онъ белѐ боле? Хорамалла̀!
  3. Ся́внбала то́да борнза̀ сирь синьчѐ ь̂и́рлыхъ ранъ, пре́да онъ бадьнѐ чирѐ бе анъ си́бизь, с. б. пидь анъ і̂ора́дъ хиберьдемелли́не, миньашкалъ замъ санъ сирьди ь̂ирлыхъ ранъ болмалла̀ бола́ссе да. Са̀нъ чире́нъ пю́дюмъ Господь То́ра бадьнѐ си́бизьна бола́съ анча́хъ. Нихонзэ̀ анъ манъ о́нынъ топто́лы і̂ораднынь сума́гъ-занѐ ма́йзыръ у́сла баньчѐ; баръ мана̀ ь̂ивылымъ са́нъ чиря́на (Прит. 23, 26). Анъ манъ илегге́нь да болъ! Порь санъ сирьдѝ ьи́рлыхынъ хиберьдемеллѝзамъ мірынъ хиберьде́меллѝ-замъ бола́ссе; св. Апо́столъ вара̀ мірне, минь мірьдѐ да боръ пре́да і̂орадма̀ калама́н; о́мба камъ мірне і̂орада́ть, онъ ыжиньчѐ, чинъ таза́ ь̂ирлыхъ валѝ, али и́ра бо́рнызь валѝ сама́й а́слы кирьлѝ де, с. б Ся́внъ ыжиньчѐ і̂орадны́ Госпо́дь То́ра бадьнѐ сі̂окъ; камъ і̂орада́ть мірне, ся́внъ ыжиньчѐ, св. Апо́столъ кала́на ту́рухъ, Адія і̂орадны сі̂окъ (1. Іоан. 2. 15).
  4. Штобы санъ хуня̀-ху ла́ихърахъ осра́хъ і̂ора́днынь чень хиберьдемеллѝзамъ бадьне санъ сирьдѝ ь̂и́рлыхынъ, хытла́нъ, еплѐ хытлана́тьчесь Святойза́мъ. То́да борнза̀ сирьдѝ ь̂и́рлыхъ ранъ, вулъ-замъ ту́душъ азна́дьчесь коляна́дьчесь да пю́лть синьчѝ ь̂ѝрлыхъ замъ жинъ. Сяпла̀ ту эзъ да. Ту́душъ вире́нь перъ хизэ́пъ астума́шкынъ пюльтъ синьчѝ и́ра борнызь шинъ, кала́ да: «Го́споди, сирь синьчѐ да, мана̀ Са́нъ си а́йньче сяпла̀ ла́ихъ болза́сынъ, вара́ пюлтьзамъ синьчѐ минь бо́ле! Ки́льдыръ пы́гызь Са́нынъ!» А́ли: «Го́споди! темъ бекъ номай Эзъ хиберьдядтара́дынъ мана́ сирь синьчѐ! Анъ илъ манъ данъ Са́нынъ пюлть синьчѝ хиберьдемелли́не!» А́ли: «Господи! минь нома́й Са́нъ визѝ-хири́зыръ и́ра ку́муле манъ чонне́ бара́ть хиберъдемелли́зане! Анъ баръ, штобы сякъ хиберьдемеллѝ боръ сирьденъ ки́рикъ неплѐ вулъ си́лыгъ жиньчѐ сюрза̀ анъ кайчеръ!» Али: «Го́споди! темь бекъ а́сла санъ и́ра ку́мулъ хамъ бада̀! эбъ вара̀ сяпла́хъ сынъзыръ аза́лъ! тада̀ сага́лъ і̂орада́дыбъ Сана̀! еплѐ тада̀ хамъ ижимра̀ хы́да маръ пидерьзэ̀ клара́дыбъ Ся́внъ ьишѝ оза́лъзане итада̀ вара̀ сявнъ ь̂иши і̂ора́дны итлара́хъ манъ си́лыгне! Сюдлда́ръ мана̀! Тынладта́ръ мана̀, Ерьдтсэ яръ мана́ сюла́сса сі̂олъ сине! Сирла́хъ сіолъ да мана!»
  5. Хоньзэ̀ сызэ́дынъ, што сирди ьирлыхъ ранъ то́да борнза̀нъ, перь танъ астума́нъ бекъ болза́-кая́дынъ; вара̀ перь хутъ килькиле́на вы́рынне ви́ссе хутъ килькилезэ̀ посься́бъ Господь Торра, сяпла, штобы Вулъ и́ра шоггшла́дыръ-че хыдыра́хъ санъ чиря́на сибизътарма Хунъ сі̂ома̀, штобы да Вулъ санъ данъ тордтса̀ и́льдыръче порь ь̂ѝрлыга, ку санъ чиря́на Онъ данъ а́нгга тордмалла̀ тува́ть болза́сынъ, санъ чоннѐ да пидере́ть болзанъ. Омба теминзэ́ хутъ итла́ хама́нъ бола́ть сирьдѐ порь ь̂ишѝ сидьме́ны маръ аньча́хъ, сама́й ю́выръ хо́рлыхъ занѐ да вара́ чида́съче, Торра сидерес̀ъ маръ і̂у̀мюрь хо́рлыгне да кире́съ ма́ръ че анъча́хъ.

Б) Еплѐ хама ха́мыра осрасъ хойга чохнѐ?

  1. Хонзэ̀ сиде́ть сана́ перь перь хо́йга: ятъ пу̀злны, посмырла́ны, начарла́нны, киль сю̂ртъ сала́нны, о. т. д, итты̀ темьминьашка́лъ синъ замъ ранъ-ы̀, а́ли темиске́рь бо́рна сирьдѝ тюль бо́лна ранъ-ы̀, а́ли толды̀ сянда́лыкъ ту́ру маръ данъ-ы̀; вара́ нихонзэ̀ хуна̀-ху анъ баръ итлаши́ хо́йгана, сэхрѐ хобассы́не, пыжырггана́ссыне, а́ли ма́йзыръ чонъ хорлана́ссыне, о́мба што св. В́аси́лій Аслы кала́ть, што кирикъ хужъ сирьди́ хойга занѐ Ма́йзыръ У́сла Арава́зыръ Ира да То́ра яра́ть ха́мыръ синѐ пи́ринъ сува́бъ жинъ-а́хъ (*) акъ сякъ сува́бъ жинъ да, штобы ь̂и́жиндымыръче Онъ тазы́не, епле́ инънендерзэ̀ кала́ть св. Апо́столъ (Евр. 12, 10).
  2. Кона̀ хирзь, хонзэ̀ перь перь ь̂иши́ хо́йга сана̀ сидьтсэ̀сынъ, эзъ да сызэ́дынъ хуна́-ху кѝрикъ минъде́нъ а́ибла; вара̀ сякъ сагатра́хъ асту́въ, хунъ козь о́мынь ко́рна бекъ ту Торра̀ Іису́съ Христо́за кресь синьчѐ пыдала́-ныня, чинъ да Онъ бадънѐ поръ чиря́ба: «Арава́зыръ ку́мулла Господи! и́ккелле, ви́сселле, а́ли во́налла асла́дъ манъ хо́йгана, анъ баръ вара̀ мана̀ си́лыхъ-замъ жиньчѐ пидъме́шкынъ! Миньнѐ турассе порь манъ вуггутры́ хо́йгазамъ, кильштерьзэ̀ пыгса́нъ вулъ-занѐ і̂умюргѝ хо́рлыгъ-замъ бала̀!» А́ли: «Го́споди Тора да! Эзъ ко́рдынъ хо́рлыга манъ жинъ теминьзэ̀ итла̀, эбь ончо́хне хо́рлыга чидма̀ болма́нъ да: Эзъ вара̀, те́мьбекъ Та́птаза, хо́рлыхне ко́рдынъ я́ггыръ а́ибзыръ, ко́рдынъ вулъ-занѐ тада̀ пре́да пыжыргганма́зыръ силлѝ да кыдардма́зыръ; эбь вара́—эбъ темьньзэ̀ майзыръ а́сла хо́йгана корма̀ болза̀ ка́йрымъ, манъ сякъ сага́лъ хойга боръ сирьдень еплѐ-жи пыжыргга́нна бола́съ тада́? Сирла́гъ мана̀! Тынладта́ръ мана̀! Ба́рче мана̀ колянассы́не хама̀ і̂озанма́ллыга, сякъ колянассы́ньче да сирепле́дь мана̀! Сирла́гъ сюлза́мъ да мана̀! »

Хо́рлыгъ сана̀ сидьна чохнѐ эзъ хуна̀ ху а́ибзыръ сызэ̀дынъ болза́нъ, вара̀ порь чирѐбе рахма́дъ Господь Торра̀ кала̀, што́ Вулъ, минь тю́ря хора́съ бола́ть, санъ синѐ я́ныбе а́ли санъ бада̀ хо́рлыгъ кюрдьны́ бе сона́ть сана̀ осрама́шкынъ темиске́рь санъ чонъ сюла́сса валѝ пидереггѐнъ данъ. «О́мбала што хиберьдю́ эде́мъ чо́нне тува́ть, шо́хла, мухта́нчикъ сю́мулъ да» кала́ть св. Златоустъ (и́льдымла тоды̀). Хальгѝ сякъ бо́рнызь ра, теле́й боръ сирьде́нъ, пидь сю́мулъ по́рьде э̀беръ итты́ сина̀ баллама́нъ бекъ бола́дбыръ, хама̀ ха́мыра да мухтана́сса, капая́сса, ка́быръ о́зя борна́сса, ту́тла-сю́лла изя́съ-сія́сса номай о́рихъ а́ибъ-занѐ да яра́дбыръ, сяпла̀ што нома́инъ ончохнѐ, хонзэ̀ пи́ринъ теле́й та́дыкзыръ сыктерьме́зыръ да пыра́ть, пирѐ пидь ка́йнзыръ ты́на кюрдьме́шкынъ, тю́ря сіолъ синѐ да турадма́шкынъ. Ся́внбала св. Апо́столъ кала́ть: нома́й хо́йгыба пи́ринъ кире́съ бола́ть То́рынъ пы́гысь-шне (Дѣян. 14, 22). Шоггшлаза̀ кона̀, кала̀ Госпо́дь Торра́: «Сі̂орадагга́нъ Сюлагга́нъ да ма́нынъ! Эзъ Хува̀ кизэ̀че міршне хиберъдеме́ллига маръ, хо́рлыга корнма́ллыга̀ вара̀, пире́ да кала́рынъ: асту́выръ сума́гне, хужнѐ Эбь калаза̀ сирѐ: чора̀ а́сла маръ ху олбу́дъ ранъ (Іоан. 15, 20). Эбь порьнѐ да чидма̀ бо́лыбъ, темискерь Санъ сы́лдымъ а́лы ярза́сынъ да хамъ синѐ! Ву́лъ Арава́зыръ И́ра Ку́мулла, миньнѐ о́рихъ, чинъ ь̂ирлыхъзыръ посьнѐ хамъ чонъ вали, онъ данъ кюдьмеллѐ да бола́ть?! Бо́лдыръ че порь сирьде́нь Свято́й Санъ и́рикъ! Ира шокшла́че сирибледьтсэ̀ осрама́шкынъ мана̀, штобы ма́нъ, Сана̀, ха́мынъ чонне́ да манма́зыръ-а́хъ, і̂оласъче порь Са́нынъ а́лыньче и́рикъ ра да пю́дюмъ рахма́дъ ранъ итле́ныранъ да Сана̀ то́лы, миньашка́лъ болза́че пре Санъ омыньчѐ олшма́нзыръ чора̀ Са́нынъ Іовъ» (Іов. 1, 13—22). Сяпла̀ ту, ки́рикъ ста́нъ санъ хо́йгазамъ сидѐ-пырза́нъ да: и́ра сонма́ны эдемъзамъ ранъ-ы̀, а́ли силь, шу, вотъ, тупра̀ ранъ-ы, ка́икъзамъ ранъ-ы̀, вы́лихъ заньчень-ѝ, ор. т. да; о́мбала што санъ хойгазамъ болза̀-кая́ссе тюбь вулъ занъченъ маръ, То́раранъ вара̀. То́рынъ и́рикъ болмаза́сынъ, а́ли То́ра ямаза́сынъ ха́мыръ бала̀ ниста́ да ни минъ да бола́съ сі̂окъ. То́ра — І̂умбю́ поръ сирь-тупра́нъ, кала́ть св. Проро́къ (Псал. 46, 8). Сюзь си́ринъ позь ранъ сі̂ога́льме си́ринъ Адіинъ ирикъ зыръ посьнѐ, кала́ть сирѐ Хува́хъ Госпо́дь (Лук. 21, 18). Сяпла̀ чохла́дьчесь она̀ порь сама̀нъ да порь Святой-замъ. Хонзэ̀ і̂умюрь да́нъ бо́лны оза́лъ тувагга́нъ пи́ринъ тордтса̀ и́льче нома́й хо́рлыгъ корагга́нъ Іовъ ранъ о́нынъ мо́лне ача-пучѝзане да, вара̀ вулъ калама́ре: манъ да́нъ шойта́нъ тордса̀ и́льче, деза̀, сявна̀, кала́ре вара̀: Госпо́дь ба́рче, Госпо́дь каялла́хъ и́льче (Іов. 1, 21). Асту́ сявна̀, сявнашка́лъ-а́хъ да хуна̀-ху тыдтса̀-осра̀ эзъ де. Акъ э́беръ карда́дбыръ теле́йла сякъзанѐ, хужъ замъ хо́рлыгне ко́рчесь, кала́ть св. Апо́столъ (Іак. 5, 11).

В) Посьнѐ-рэ́хъ: еплѐ хама̀ ха́мыра тыдтса̀-осра́съ молъ боръ сирьдѐнь?

Эзъ поя́нъ болза́сынъ, с. б. са́нынъ, минь ки́рьле бола́ть борнма́ллыга, онъ-да́нъ теминьзэ̀ итла̀ болза́сынъ; вара̀

  1. нихонзэ̀ анъ шоггшла̀, еплѐ номай угма́хъ-поя́нъзамъ шоггшла́ссе, што эзъ молъ да́нъ по́йрынъ хува́нъ данъ-а́хъ, хува́нъ усъ иньчень-э̀хъ, хува́нъ тоясы̀ньчень таргса̀ ислены́ньчень-э̀хъ да. Эрьнѐ эзъ, теде́нь, у́сла да бо́ле, шо́тла, исьле́съ ранъ да ю́рикъ; вара̀ ни хонзэ̀ анъ ьижинда́ръ хува́нъ молъ тобассы́не аньча̀хъ хува́нъ уснѐ, тояссы́не хува́нъ таргса̀ исьлены́не да. О́мба пыгъ: Камь ба́рче сана̀ санъ уснѐ? Камъ ба́рче бара́ть да сана̀ сы́влыгне вы́й-занѐ да, што́бы хы́да исле́съ? Камъ мала̀ яра́ть сана̀ перегге́ть да бора́ть эзъ таргса̀ исьле́на сирьдѐ, темь бекъ нома́й итты́ синъ-замъ у́сла боли́ньде исьле́съ ранъ да кая́ маръ санъ данъ исьле́ссе, пы́гызынъ, вулъ за́мъ ара́нъ хы́рымъ туранма́ллыга колленгѝ сюку́ра тоба́ссе! Ка́мъ тада̀ пыгса̀ осра́ть санъ батра̀ санъ мо́лне, хуже темь ьишѝ тюль бо́лна ранъ кажна́й тушма́нъ ра сидерьмѐ болмалла̀? То́ра маръ-ы́, сана̀ Сі̂орадагга́нъ, сявна̀ тува́ть? Хы́да асту́ То́рынъ Сывлижинъ сума́гне: Господь пояндара́ть (1 Цар. 2, 7), ся́внбала да анъ мухта́нъ хува́нъ мо̀лбе, вара̀ молъ боръ сирьде́нь ко́не болъ, шотла̀ она̀ То́рынъ барни́бе, о́нъ-жинъ да чонъ данъ рахма́дъ кала̀ Госпо́дь Торра́.
  2. Хонзэ̀ Торра̀ посьсяба̀дынъ, вара̀ хува́нъ килли́ньче ни хонзэ̀ анъ чинь Господь То́ра-ранъ ту́душъ та́дыкзыръ санъ сирьдѝ то́лыхня: пырассы́не, итты́ньчень мала̀ анъ чинь молъ хожнассы́не. О́мбала што эрьнѐ Господь То́ра хужъ-хужъ синъ-занѐ мо́лне бара́ть да, вара̀ мо́лне чиньме́шкынъ ниста́ да пирѐ калаза̀ хожны́ сі̂окъ, кала́на вара̀, штобы э́беръ ончохнѐда, хонзѐ вулъ, ага́ль кала́съ, хува̀ і̂огса̀ пырать ха́мыръ бада̀, онъ бадьнѐ чиря́на сибисьтарма́рымыръ (Псал. 61, 11).
  3. Анъ си́бизь молъ бадьнѐ хува́нъ чиря́ ба, штобы вулъ санъ чиря́на позса̀ а́сла анъ то́гтыръ, сана̀ да хунъ чора̀ анъ ту́вчиръ; эзъ вара̀ хува́нъ чиря́на онъ бадьнѐ сяпла́ тыдъ, штобы сана̀ онъ зыръ посьнѐ да коне — путранма̀зыръ борнмалла̀ бо́лдыръ, ся́ва Госпо́дь Торра̀ ки́льжна бола́ть болза́сынъ. Эзъ молъ бадънѐ сибизьса́сынъ чирѐ бе, вара̀ вулъ порь шотлама́ны озалъзамъ бадьнѐ ердьтсэ̀-ка̀е сана̀, ма́йзыръ шикланмаллы̀ чонъ вали́ вы́рына кюрьтсэ̀-ла́рьде да сана̀. Іису́съ Христо́съ кала́ть, што молъ чонъ валѝ ма́йзыръ пидерегге́нъ болмалла́: хинъ поя́на киме́ сюльди́ бо́рнызя ( Мать. 19, 23. ) Пойма̀ сонагга́нъ замъ вара̀ кирьзя̀-лара́ссе, епле́ кала́тъ св. Апо́столъ, нома́й оза́лъ пидерегге́нъ да ютъ киля́ны занѐ, хужъ замъ тюксэ̀-яра́ссе эдемъ-зане́ кшта́хъ поръ озаланассы́не пидессы́не да (1, Тим. 6, 9).

Молъда́нъ то̀да то́ллыхь да борнза̀, ма́йзыръ шикла́нъ апла̀ тума̀, еплѐ хытла́нна узъзыръ поя́нъ, Господь ранъ а́зынны св. Евангга́лъра (Лук. 16, 19 мала́да). Хува̀ колленэ́хъ арава́зыръ хиберьдезэ̀-бо́рнче, вулъ хильга́мъзане́ да хува́нъ стель синьче́нъ кили́мзе барыт- че́нь, ху́же онъ киль сі̂ортъ пахча̀ омыньчѐ вы́зяранъ пидътсэ̀-кая́ть че, она̀ барытче́нь хама́нъ ь̂идазанѐ удтса̀-брага́тьче. Сявнашка́лъ поя́нъ вильза́сынъ сякъ сягга́тъ ра́хъ ко́рнче та́мыкъ хора́нъ да (Лук. 19, 23) бо́ле да онда́ і̂умюрь сі̂онма̀, ни станъ перь томла́ шу́ да кора́съ сі̂окъ, што́бы перь-такъ-ахъ хунъ хы́бна чильгя́я сывидьмѐшкынъ (Лук. 16, 25, 26).

Г) Еплѐ хама́ ха́мыра тыдтса̀ осра́съ посьнѐ ми́скинь бо́рна чохнѐ?

Эзъ ми́скинь болза́сынъ, с. б. эзъ таргса̀-исле́дынъ болза́нъ, порь санъ исле́на сирьде́нь ара́нъ ончо́ле тоба́дынъ, штобы хуна̀ валѝ хува́нъ ача̀-пучѝ валѝ да колленгѝ сюку́рлыхъ сидере́съ; вара̀ ь̂и́дъ ми́скиньне ку́мулъ чо́нла, Ку́мулъ чо́нла ь̂и́дъ сякъ ю́выршне онъ чень-эхъ, хонзэ̀ Госпо́дь То́ра Хува̀ и́ра шо́ггшле санъ синьче́нь ильмѐ она̀, ь̂и́дъ она̀, Торра̀ кильже́ть болза́сынъ, сама́й эзъ виледьче́нь—эзъ. Болъ сяпла́хъ чо́нъ-ба си́рибъ, анъ хо́йгыръ, анъ пыжыргга́нъ, итла́ да анъ тюлькѐ, санъ ми́скинь темьбекъ асланза́сынъ да, темьбекъ нома́йлыга кайза́сынъ да. Итла́ да вара̀ шикла́нъ ми́скинь данъ тага́съ перь пе́ръ тю́ря маръ, То́ра и́рика кильжмѝ ама́лъ-замъ бала̀. Нимиске́рь анъ вурла̀, никама̀ да анъ олдала̀, вы́йба да синъ ябалы́не анъ иль, о. т. да; ся́ва маръ аньча́хъ, килезэ̀ да анъ сюрѐ, ма́йзыръ аптрама̀зыръ, анъ чи́нъ да. Чинегге́нъ бо́рнызь ба анъ бо́рнъ: чиньза̀-сюре́дьтчень виле́ссы хама́нъ, виреньде́ть Арава́зыръ—у́слы (Сирах. 40, 29), Што́бы са́нъ си́рибъ-рэ́хъ турза̀ і̂ола̀съ сякъ чо́нынъ шоггшла́ны хо́жара, тыдъ сякна̀:

  1. Ту́дужъ асту́ То́ра Сы́влижинъ сума́гъзанѐ: То́ра начарлада́дь (1. Царств. 2, 7). Хонзэ́ вара̀ Госпо́дь То́ра ки́рикъ кама́ ха́мыръ данъ перь-пе́рь вы́рына кюрдьтсэ̀-ларда́дь; вара̀ кюрдьтсэ́ ларда́дь сякъ вы́рына ся́вынъ бала, што лежъ, хужнѐ Вулъ ларда́дь сякъ вы́рына, кыда́рдна она̀ вы́рында яла́нъ хамандара́хъ хуна̀ ху сюлма̀ бо́ле, о́мбала што Госпо́дь То́ра бадньчѐ ха́мыръ жинъ о́рихъ со́нны—хо́йга да сі̂окъ хо́йгызыръ посьнѐ, што́бы порьнѐ да́ пирѐ сюла́съ (1. Тимоѳ. 2, 4); о́мбала да порь, минь Вулъ тума́сть-ѝ ха́мыръ бала́, тува́ть ся́вынъ жинъ, штобы сюмулдара́хъ тува́съ пире́ ха́мыръ сюлассы́не.
  2. Ту́дужъ асту́въ, што Госпо́дь То́ра нихонзэ̀ да санъ синѐ хора́съ сі̂окъ ю́выршне онъданъ итлаши́не, миняшка́лне ь̂идма̀ болдара́дынъ (І. Коринѳ. 10, 13). што Вулъ пюдюмбе́хъ ту́дужъ санъ бала̀, штобы сана̀ Хува́нъ по́лжне кыдарда́съ (Матѳ. 28, 20). Вулъ нихонзэ̀ да ма́нме бра́гмеда сана̀. Нихужъ а́мужъ хува́нъ хы́рьшынъ сі̂ора́дныне мана́съ сі̂окъ онъ да́нъ итла̀ мана́съ сі̂окъ сана̀ Вулъ, еплѐ кала́дь Хува̀ св. Проро́къ ту́рухъ: а́рымъ замъ хува́нъ хы́рымынъ сі̂ора́дныне манза́сынъ да, Эбь вара̀ ма́нмыбъ сана̀ (Исаіи 49, 15). Сявнашка́лъ хува́нъ ми́скиньда хуружъ чо́нла болмаза́сынъ эзъ; вара̀ Госпо́дь То́ра олшма́нзыръ тю́ря ердьтсэ̀-сиде́ре сана̀ сюла́сса бадънѐ — іумюргѝ и́ра бо́рнызь бадънѐ да.
  3. Темь бекъ часъ-ча́съ астуза́мъ сирьдѝ ми́скинь бо́рнызь жинъ пи́ринъ Сюлагга́нынъ. Вулъ То̀ра, порьде О́нынъ: ся́ва да, минь пюлтьза́мъ синьчѐ, ся́ва да, ми́нь сирь синьчѐ, сирь ижиньчѐ сирь аиньчѐ да; пы́гызынъ Вулъ сирь синьчѐ бо́рнче я́ггырь ми́скиньда, еплѐ Хува̀ кала́ре: ти́ле-зэнеь ши́дыкъзамъ боръ, сюльдѝ ка́йкъ зэнь да юва̀замъ; эде́мъ Ь̂ивыле вара̀ вы́рынне тобнма́сь, шта посьнѐ таяндарма̀ (Лук. 9, 58). Ма́жи Вулъ сяпла́хъ ми́скинь бо́рнче? Чохлаза́хъ бола́дь нимиске́рь итты́ жинъ маръ, ся́вынъ жинь аньчахъ, штобы порьне́ да пирѐ кильште́рьна тува́съ ку́мулъ- чо́нла ми́скинъне ь̂ида́съ чида́съ да, то́да да бола́съ ха́мыръ бо́рнызя осрама́ллыхъ сама́й кирьлѝ бе аньча́хъ. О́мба ми́скинь, еплѐ кала́дь св. Златоустъ, о́зимърахъ молъ данъ сидере́ть эде́мя и́ра борнассы́ бадьне.
  4. Часъ-ча́съ астуза́мъ номай хо́рлыгъ корагга́нне Іовъ я́тла сина̀, хужнѐ кыдардтса̀ клара́дь пирѐ св. Апо́столъ вирендьме́ллихъ чохлама́ллыхъ да, еплѐ хо́рлыгъзане́ пи́ринъ ь̂ида́съ чида́съ да бола́дь. Вулъ бо́лна я́ггыръ ми́скинь. Онъ данъ тордтса̀ и́льны бо́льчесь порь онъ вы́лигынъ кюдю́-замъ, порь чора́-замъ, порь ача̀пучѝ-за́мъ да вулъ да кала́дче: сяра̀ ю́чинъ то́грымъ хамъ а́мужъ хы́рымъ-ранъ, сярама́зь казьса̀-ка́ибъ да ондалла̀. Госпо́дь ба́рче, Господь каялла̀хъ и́льче: еплѐ То́ра и́ра шоггшла́ныче, сяпла́хъ болдыръ. Сме́лле болдырь Госпо́дь я́че і̂умюре́хъ! (Іов. 1, 21). Ончохнѐ да, хонзѐ вулъ кштахъ озаланза́сынъ порь озалъ ы̂вындарагга́нъ сора́нъ данъ, хонзэ̀ ятлазьса̀ турухла́дьчесь онъ синьчѐнь сама́й сюхры́ о́нынъ пи́лижъ і̂олда́жъ-замъ да о́нынъ пирьлѐ онъ а́румъба, — ончохнѐ да сяпла̀ чидтса́хъ і̂олныче, ку́мулъ — чо́нла вара̀ порьнѐда калаза̀че: порь ь̂ирры́-занѐ тоя́ндымыръ болза́сынъ Госпо́дь а́лыньчень, оза́лъзанѐ чиды́мыръ-ы (Іов. 2, 10).
  5. Те́мьбекъ часъ-ча́съ астуза́мъ, што сама́й а́сла тюбѐ свято́й борнагга́нъ зэнь хузэ́нъ бо́рнызьне ирьде́рьчесь ми́скиньда. Св. Апостолъ самай пы́зыкъ тюбѐ жинъ авалгѝ законъ да Святой борнагга́нъ зэнь кала́дь: што вулъзамъ хирьтря̀ сюре́рись со́рыхъ качагга́да ти́ръ зане сюдьтсэ̀ тыгыки́льчесь, порь сидьміа, хо́йга оза́ла да кора́дьчесь: вулъ замъ тушнѐ порь міръ да турма́сьче, вулъзамъ сюре́рись хирьтря̀, ту́-замъ ижиньчѐ дя, сю̂рикъ сирь шидыкъра̀ та́рынъ ту́выръ сирьдѐ да (Евре. 11, 37. 38). Си́не зако́нынъ кана́шъ-ра, миньнѐ билѐдбыръ, ма́йзыръ ми́скинь да бо́рнызя ирьде́рьчесь порь чинъ иры́ синъзамъ: порь Св. Апо́столъзамъ, порь первейгѝ Архерей-замъ, порь первей гѝ попъзамъ, порь авалгѝ хирьтря̀ борнагга́нъ хорату́нъ-замъ. Кайрянги́нъ чень нома́йзамъ томди́рь-зыръ сюре́рись сяра̀ ють видьме́зыръ-а́хъ, ко́рыкъ ранъ аньча̀хъ туранза̀ борна́дьчесь пирьлѐ ойры̀ вурманды̀ да ка́икъзамъ бала̀.
  6. Сана̀ мискинь аптра́на сирьде́нь тада̀ сана̀ темиске́рь о́рихъ ю́вырлыхъ-замъ поза́ссе болзанъ; вара̀ чонъ хва́тне конда̀ да анъ сиде́рь, хиберьдядта́ръ да хуна̀ ху свя́той шо́ггыжъзамъ бала̀. Акъ: сана̀ корыма́ссе, пре́да хизэплеме́ссе? Шоггшла̀: «Минь хо́йга боръ! манъ Господь Сюлагга́нъ да бо́лна Тора, вара̀ Она̀ да корыма́рись, Она̀ да хизэплеме́рись. Вулъ ся́вынъ-да́нъ нимиске́рь да сидерьме́нъ. Манъ-ы ы̂да́съ маръ корымѝзане хизэплеме́ны-занѐ да, хонзэ̀ тада̀ Госпо́дь кала́ть: теле́йлы э́зыръ, хонзэ̀ коры́мись сирѐ синъ-замъ (Лук. 6, 22)»? Сана̀ юнкеде́ссе, посмырла́ссе? Шоггшла̀: «Минь хо́йга боръ! кама̀ порьиньчень итла̀ юнкеде́дьчесь посмырла́дьчесь да, Хува̀на Госпо́дь Торра̀ маръ-ы́? Она̀ і̂ола́шкинъчень юнке́дрись по́смырлчесь да онъчень, што кре́сь синѐ пудалаза̀ виле́рчесь. Вара̀ ми́нь Вулъ сиде́рьче попъ данъ? Сявна̀ чидтса̀-ь̂и́дны-жинъ Адій То́ра хобардтса̀ асла́дре Она̀ сяпла̀, што Онынъ ятъ омыньчѐ пось-сябмалла̀ бола́дь порь рувъ пюлть синьчѝ-зэнь, сирь синьчѝ-зэ́нь да сирь аялды̀-зэнь да (Филип. 2, 10)». Шоггшла́ тада́: «што перь-пе́рь сина̀ юнкедьме́ссе болза́нъ аиплаза̀ пидерьмерьме́ссе да болза́нъ; вара̀ еплѐ вулъ ко́ниньче борнма̀ би́ле? Кама́ посмырнма́ссе болза́нъ хойгырландарма́ссе да, вара̀ еплѐ вирене́съ она оза́лъ чидассы́не ко́не болассы́не да, о т. да? »
  7. І̂ола́шкиньчень часъ-ча́съ астуза́мъ пюлть снньчи́ ь̂ирлыхъзамъ жинъ, хужъ-занѐ чинъ ко́рынъ эзъ, чидтса́хъ хува́нъ ми́скиньне ы̂дтса́сынъ пидедь-чень-э́хъ. Кили́мзе То́ра ранъ аззынны́ Евангге́ль ра, ми́скинъ бо́рнче сирь синьчѐ, онъ бекъ ми́скинь о́рихъ сі̂окъ да бо́ле, епле́не да вись О́нынъ бо́рнызинъ ла́ихъ бо́льче! Пю́люкси-замъ е́рьчесь она̀ сюклезѐ изэ̀-карись да она̀ Авраа́мъ вы́рынъ синѐ. Онда̀ перь тушма́нъ да ь̂ѝлтъ олжшака́йна о́нынъ хо́жа бо́рнызе да. Вулъ порь хува́нъ бо́рнызь казя́хъ пре́да корма́нъ хиберьдю́на, вара̀ халь кора́дь иньдѐ ма́йзыръ а́сла тудуяжры і̂умюрги да хиберьдю́-занѐ. Сява́хъ санъ бала̀ да бо́ле: тегге́хъ нужа̀ кора́съ сі̂окъ; тегге́хъ хо́рлыга коры́мынъ; сана̀ валѝ таръ яндла́ссе, тю́ря борнагга́нъзанѐ вара̀ таръ пюлть-замъ синьчѐ бо́ле; хуже нинеплѐ танашта́рны болма́сь ни ху́жъ ха́мыръ бо́рна сирьдѝ хо́йга-за́мъ бала̀. Св. Апо́столъ кала́дь: сякъ сама́нынъ хо́йга-замъ ниминь тушнѐ турма́ссе танаштарза́сынъ ле́жъ я́тъ са́рлышъ ба, ху́же ха́мыръ да ко́рна бо́ле (Римл. 8, 18). Хужъзанѐ козь да корма́нъ, холга́ да ильдме́нъ, эде́мъ ь̂ижнѐ да кирьзэ̀ сидьме́нъ, сявна̀ яндлаза̀ хо́че То́ра і̂орадагга́нъ-занѐ Она̀ (1 Коринѳ. 2, 9).

Д) минь тува́съ бола́ть, хонзэ̀ пирѐ мухта́ссе?

Хонзэ̀ сана̀ мухта́ссе, ма́йзыръ хуна́-ху астувагга́нъ болъ; о́мбала што ончохнѐ эзъ шикла́нна хо́жа ра.

  1. Ма́йзыръ нома́й синъзамъ билима́ссе ябала̀-зэнь и́зь-зэнь да чинъ тю́сьне; ся́внбала вулъ-замъ пага̀ хора́ссе мухта́ссе да перь-пе́рь ся́вынъ-ь̂иши́не, минь Госпо́дь То́ра бадьнчѐ, и́ра синъзамъ баньча̀ да ни ми́нь тушнѐ да турма́сь. Э́беръ вара̀ і̂орада́дбыръ хонзэ̀ пирѐ мухта́ссе, синь мухтанны̀ кильже́ть ха́мыръ каная́сса; э́беръ і̂отъ олжу́ мухганны́не о́зимла чинь тю́ря вы́рынне карда́дбыръ, ха́мыръ а́ибъ-замъ боръ сирьде́нь, тухтаза̀- турза̀-да – і̂ола́дбыръ хама̀ ха́мыра і̂озанма́зыръ, онъ данъ итла́ да озалана́дбыръ, виле́дбыръ хама ха́мыра і̂озанмазыръ-а́хъ пѝдибыръ да. Ся́внбала порь ма́йбе хуна̀ ху шанма́зыръ, тирггезэ̀-пыгъ: Господь То́ра бадьньчѐ ѝра у́сла синъзамъ бадьньчѐ да мухта́нна тушнѐ тура́дь-и ся́ва, минь итты́-замъ са́нынне мухта́ссе; о́мбала што ха́мыръ вали пага̀ болмалла́ ся́ва аньча́хъ, минь Господь То́ра бадьньчѐ Онъ і̂ора́дны синъзамъ бадьньчѐ да мухта́нна тушнѐ тура́ть. Минь озсы́ пирѐ синъ мухта́нынь-че, хонзэ̀ э́беръ Господь То́ра бадьньчѐ му́хтанны́ тушнѐ турма́стбыръ?
  2. Синъзамъ, перь-перь сирьде́нь олдалама̀ пирѐ шоггшлаза́сынъ, али пѝринъ день перьпе́рь сирь синьчѝ озсы́ кора́съ дезэ̀сынъ, яла́нъ быра́ссе ха́мыръ бада ь̂ибылдыбеле, с. б. нома́й а́ли сага́лъ ха́мыра мухтанны́-замъ белѐ. Вулъзамъ сайря маръ і̂ори шотъ туза̀ мухта́ссе ха́мыръ батра̀, перь-пе́рь ся́вынъ-ь̂иши́не, минь пи́ринъ батра̀ позибехъ сі̂окъ, а̀ли бо́ръ да, вара̀ ся́ва нома́й мухтама́ллыга сидима́ре, хува̀ а́ибъ-зыръ маръ данъ. Эберъ да хама̀ ха́мыра падя́хъ ша́нны-і̂ора́дны болза́сынъ, вара̀ чохлаза̀ илима́стбыръ; што лежъ, хужъ мухта́дь пирѐ — соя́зе олда́взе да. О́мбала што вулъ кала́ть сявна̀ аньча́хъ, минь э́беръ і̂орада́дбыръ. Онынъ і̂орѝ чея мухтанны́не э́беръ сю́мулъ чинъ вы́рынне карда́дбыръ. Ся́внъ ь̂ишѝ олда́въ вара̀ ма́йзыръ тушма́нла ха́мыръ валѝ; о́мбала што онашка́лъ олдала́на сирдѐнь пѝринъ олжу́лла хама̀-ха́мыра чохланы́ бола́ть, сякъ олжу́лла ха́мыра чохланы́ньче иньненьде́рьны да бола́дбыръ. Олжу́лла хама̀ ха́мыра, чохла́ны ранъ пирѐ нинепле́ да болмась і̂озанма́ ха́мыра эппи́нь болма́сь сюлма̀ да.
  3. Анъ шоггшла̀, што сякъ астуда́рны-замъ ку́лухъ, што ки́рикъ камъ у́сла синъ часъ ко́ре олда́взине, олда́вшне да кирьзэ́ ка́йме. Сама́й изь синьчѐ ся́гга апла̀ маръ бола́дь. Ки́рикъ-камъ ь̂и́жъ ра осрагга́нъ те́бре сина̀ кильттере́съ жинъ хунъ бадьнѐ, штобы онъ данъ озсы́ кора́съ, темиске́рь ки́рьлине і̂ора́ллыне да онъ данъ тоба́съ, яла́нъ сявна̀ мухтанны́нь эре́шъ бала̀ тыда́дь. Сякъ эре́шъ сайря шидла́дь; тыдтса̀ ки́рьны вара̀ чарма́сь да хуна̀ ху тордма̀, сайря маръ да онъ бала́ тада̀ мухтана́ть, што она̀ сявдтса̀ а́ли тордса̀ кая́ссе.
  4. Анъ шоггшла̀, што еплѐ ама́лъ олжу́ мухтанны̀ белѐ итты́-занѐ кильштере́съ ха́мыръ бада̀ озсы́ кора́съ жинъ бола́ть оза́лъ ама́лъ, вара̀ ку ама́лне нома́й маръ анча́хъ синъ-замъ тыда́ссе, што тада̀ и́ра синъзамъ она̀ пре́да тыда́съ сі̂окъ, Чинъ и́ра сина̀ на́мысъ бола́дь хуна̀ ху сидере́съ сина̀ олдалама̀ а́ли чея̀ болма̀. Онъчень вара̀ пыгъ: чея̀ ь̂ибылдатны̀ мірьдѐ порь сирьдѐ бола́дь самай і̂ора́дны порь о́шканла да ама́лъ итты́-заньче́нь тоба́съ кора́съ да азсы́занѐ ѝра кумулнѐ да. Милліо́нъ ха́лыгъ-замъ вуданма́ссе сякъ ама́лне тыдма̀, ника́мъ да пре́да шоггшлама́сь, што хува́нъ олда́въ бала̀ хунъ синѐ кюрьдтсэ̀— хоба́рде лежъ си́нынъ пыжыргганы́не, кама̀ олдала́дь. Сявнашка́лъ а́сла порь о́шканла да сирь синьчѐ сарлны вы́й хуна̀ ху і̂орадны́нь, капаяссы́нь мухтаны́нь да! Асту́, асту!
  5. Што́бы сана̀, вы́рынла, а́ли тада̀ вы́рынзыръ синъзамъ мухта́нна чохнѐ, ка́быра, капая́са, кага́ла, а́ли о̀рихъ пидерегге́нъ олда́ва кирѐсъ маръ,
  • эзъ сана̀ мухтанны́ синѐ пыгма̀ хытла́нъ шандарма́зыръ, мухтанны̀ да сана̀ нома́йлыга кая́ть болза́сынъ; вара́ пориньче́нь ла́ихъ ки́льжна ма́йбе тадма̀ хла́нъ попле́ныне, хала́бне да те́бре сума́гъ енеллѐ ся́выръ.
  • хы́да асту̀, што мухта́нны тушнѐ турагга̀не санъ батра̀ са́нынъ маръ, То́рынъ вара̀ бола̀дь. Ку мухта́нны тушнѐ турагга́не, эрьнѐ, пре-прѐ ха́мыръ э́беръ тоя́ндымыръ, о́мбала што хытла́ндымыръ тоянма́шкынъ она̀; камъ вара̀ ба́рче пирѐ кильштерьны́не, усъ ма́йне, вы́йзане, сонассы́не тюльне́ да тоянма́шкынъ она̀, То́ра маръ-ы̀ сякъ? Минь санъ хува́нъ боръ, миньнѐ тоянма́нче эзъ? Тоя́нны болза́сынъ, ма вара̀ мухтана́дынъ, тоянма́нъ бекъ? кала́дь хуна̀ ху і̂орадагга́на св. Апо́столъ (1 Коринѳ. 4, 7). Эппи́нь хонзэ̀ кора́дынъ хунъ ь̂ижиньчѐ перь-перь мухтанны́ тушнѐ турагга́нне, вара̀ порьне́ да сякъ сягга́хъ-рахъ хунѐ маръ, Госпо́дь Торра̀ вара̀ ь̂ижинда́ръ, св. Дави́дъ ба калаза̀: пирѐ маръ, Господи, пире́ маръ. Хува́нъ ята̀ асладма̀ баръ (Псал. 113, 9.
  1. Хонзэ̀ кора́дынъ ху ь̂ижиньчѐ ки́рикъ минъ мухта́нны тушнѐ турагга́нне, сызэ́дынъ да ху ь̂ижиньчѐ шо́ггыжа ся́вынъ жинъ итты́-занѐ калама̀; вара̀ сякъ саггатра́хъ хытла́нъ хунъ ь̂ижь ра сякъ шоггыжа пидерьме шоггшланы̀ белѐ, што эзъ калаза̀ кыда́рдны ранъ ни минь озсы́ коры́мынъ, тушма́нъ анъча́хъ ко́рынъ вара̀. Синъзамъ судъ ту́на чохнѐ майзыръ тю́ря маръ; минь паянъ мухта́ссе, і̂ульмужъ конъ сявна̀ мана́ссе, а́ли тада̀ сюрьде́ссе аибла́ссе да; эзъ вара́, хува́нъ мухтанны̀ тушнѐ турагга́нъ изь жинъ калаза̀ кыдардтса́нъ, чохлаза́хъ боладь ся́вынъ жинъ, штобы синъ-замъ мухта́дыръ сана̀, сидере́дынъ мухтанны́пе То́ра бадьн-чѐ; о́мбала што и́ра ятъ ильде́дынъ эде́мъ ранъ. Чинъ кала́дыбъ сирѐ, вулъ замъ ху ь̂ирры́не ко́рчесь, кала́ре То́ра ся́ва тю́сля синъза́мъ жинъ (Матѳ. 6, 5). Хытла́нь сяпла́хь хы́да ту́дужъ да астума́шкынъ майзыръ пага̀ То́рынъ сума́гьзанѐ: хо́рлыгъ сирѐ, хонзэ̀ порь ха́лыгъ-замъ тапра́дись калама̀ ь̂иры́не си́ринъ жинъ (Лук. 6, 26).

Е) Еплѐ хама ха́мыра ты́дтса̀ осра́съ, хонзэ̀ пи́ринъ я́тне сюрьде́ссе?

И́ра ятъ пи́ринь сарлны́ бо́рнызь ра ха́мыръ валѝ пидь пага̀. И́ра ятъ нома́й молъ данъ мала̀, кала́дь Арава́зыръ У́слы (Притч. 22, 1). Ира ятъ, с. б. и́ра ятъ сарлны́ барадь пирѐ итты́-заньче́нь хизэплессы́не ша́ньчикне да ха́мыра, ку вара̀ ма́йзыръ ки́рьле пирѐ бо́рна сирьдѐ; о̀мбала што ятъ пузлны синъ бала̀ никамъ ходжма̀ да шоггшла́йме. Сявынъ бала̀ лыпъ-чонла пи́ринъ пыгма́ болма́сь итты́-замъ ха́мыръ жинъ каласьны́зане. Ятъ пузлны̀ си́нынъ шанмаллы́ сі̂окъ итты̀- заньчень хунъ жинъ хойграссы́не ни по̀лжне кора́съ Пирѐ вара̀ хо́жна бо́лна болза́сынъ асла́я тогма̀ — итты̀-занѐ пыгма̀, сидерьзэ́нъ вара̀ ха́мыръ бада̀ итты̀-заньче́нь хава́сне, э́беръ пре́да болдары́мыбыръ ха́мыръ а́лара борны̀-занѐ пыгма́шкынъ.

Эппи́нь минь пи́ринъ тува́съ, хонзэ̀ итты̀замъ, ха́мыръ жинъ оза́лъ сума́га сарлза̀, пи́ринъ и́ра я́тне пуза́ссѐ?

  1. Темь чолъ а́сла, темь чолъ тушма́нла ха́мыръ жинъ ятъ пузса̀ са́рлны болза́нъ да, пориньче́нь малда̀нъ, пѝринъ хы́да астуза̀ осра́съ бола́ть ха́мыра силѐнъны ранъ, вурзьны́ранъ хая́ръ асту́ны-ранъ да, і̂ола́съ вара̀ еплѐ болдармалла̀ бола́дь лы́пъ чонда̀: о́мбала што порьне да пирѐ чонъ ту́рухъ перь ма́йла Христосъ ба болма̀ бола́дь, Христо́съ вара̀ порь аибла́на сирьдѐнь Іуде́йзамъ ранъ і̂олза́че сяпла́хъ чонъ лы́пла пре́да хи́рзь оза́лъ астума́зыръ. Христо́съ і̂убке́дьна бо́лна, хирзь і̂убкедьме́нъче; барза̀ яра́дьче вара̀ тю́ря судъ тувагга́на кала́дь св. Апо́столъ (І. Петр. 2, 23).
  2. Хонзэ̀ ильде́дыпъ, што итты̀-замъ оза́лъ санъ жинъ калазя́ссе, ь̂ижиндара́ссе да сана̀ темь ь̂ишѝ а́ибъ-занѐ оза́лъ шоггшла́ны-зане́ о. т. ь̂ишѝ да, вара̀ са́нынъ сякъ сагатра́хъ хуна̀- хунѐ хы́да пыгса̀ тиргге́съ бола́дь: боръ-ы̀ те́нь санъ ь̂ижимъ ра сякъ а́ибъзамъ миньашка́лъзанѐ сана̀ ьижиндара́ссе. Сана̀ теде́нь кала́ссе капая́сла, ка́бырчикъ, соя́зе, хоба́хся, молъ саладагга́нъ, і̂у́ссрю синъ, кага́лъ, сина̀ оза́ла астарагга́нъ, а́ли о́рихъ тю́сьле кѝрикъ неплѐ: сана̀ хы́да хуна̀-хунѐ пыгса̀ тиргге́съ бола́дь: бо̀ръ-ы́ тень са́нъ ь̂ижиньчѐ сама́й тю́сьбе онъ ьишѝ а́ибъ-замъ, итты́ маръ, пы́зыкъ а́сла маръ визе́-ре. Боръ-ы́-те́нь капая̀ссы, соя чуза́ссы, о. онъ беки́ да? І̂отъ си́нынъ козь-замъ витре́хъ озяра́хъ да кора́ссе ха́мыръ ь̂ирры́-оза́лне, ха́мыръ козь-бекъ маръ. Омбала̀ што порь си́нынъ боръ перьта́къ хуна̀-ху і̂ора́дны шанны́; хуна̀-хунѐ і̂ора́дны вара̀ сяпла́хъ ха́мыръ козь ранъ ха́мыра видьтсэ̀ пыдара́дь, што пи́ринъ сайря хама̀ ха́мыра тю́ря корма̀ бола́дь, хужъ хужъ-замъ да майзыръ тада̀ а́иблы-замъ аибъ зыръ хунѐ-ху карда́ссе. Хы́да хунѐ-ху пыгса́ тирггены̀ кудардтса́сынъ сана̀, што итты́-замъ тю́ря ранъ і̂упкеде́ссе сана́, што сякъ а́ли те́бре а́ибъ чинъ санъ батра̀ боръ: вара̀ сана̀ пре́да тухтама́зыръ і̂уггненни бара́съ бола́дь, тархса̀ посьсяба́съ бола́дь Господь Торра̀ штобы Вулъ таза́лчиръ сана̀ сякъ а́ибъ ранъ, хы́да хытлана́съ і̂озана́съ жинъ онъ данъ, кайра́нъ да вара̀ порьсирьдѐ сама́й ь̂ижчикиньчѝ ку́мула рахма́дне да кыдарда́съ аиблагга́на сана̀, кѝрикъ минь шо́ггыжъ ба сана́ аибла́па болза́нъ да вулъ; о́мбала што вулъ і̂упкедьме́зыръ, теде́нь, нихонзэ̀ да эзъ хува́нъ а́ибъ-занѐ кора́съ сі̂окче, іуггненьмезыръ, вулъ заньче́нь і̂озанма́зыръ ви́льдынъче, іумюре́хъ пи́дидынъче-да.
  3. Хыдыра́хъ хуна̀-хунѐ ирѝ тавра̀ пыгса́ тирггены ранъ тобса́сынъ эзъ, што і̂ижинда́рны сака̀ а́ибъзамъ санъ батра́ сі̂окъ; вара̀ зако́нъ ь̂ирггибѐ, ахра́хъ ки́рьле дезэ́сынъ чарма̀ болъ, хобырла́ны да санъ синѐ соя́па і̂убюньдярыня́ хытла́нъ судъ-ра́, чарасъ де́на чохнеда, вара̀ чонъ тапранма́зыръ чаръ, силеньме́зыръ пыжиргганма́зыръ. Сяпла̀ туза̀ Хува̀ Іисусъ Христосъ, хонзэ̀ Онъ жинъ кала́ресь, што Вулъ хуза̀ клара́дь шойта́нъзане Веельзеву́лъ по́лжъбе, князь шойта́нъ зэнь вы́йба да (Лук. 11, 15-26).
  4. Корза́сынъ вара̀, што эзъ чарма̀ хытла́нынъ ранъ озсы́ корыма́стынъ; вара̀
  • Хытла́нъ ь̂ідма́шкынъ хобырла́ны санъ синѐ эле́кне, темь бекъ ю́выръ вулъ болза́нъ да, чидассы́ белѐ, хиберьдядта́ръ да хунѐ-ху шо̀ггыжъзамъ бала̀: «То́ра кора́дь манъ тазы́не, миньжинъ манъ хойгра́съ? Вулъ Хува̀ манъ жинъ тарха́дь, манъ таза́лны ранъ озсы́ кюдьмеллѐ болза́сынъ, вара̀ Вулъ хува̀ мана̀ таза́де, Вулъ ко́ре манъ тазы́не, итты́ маръ, кайрянгѝ хорадмаллы́ судъ ра̀, Онъ бала̀ вара̀ пирьлѐ таза́дись мана̀ порь эде́мъ-замъ, порь То́рынъ Пюлюксь-замъ да. »
  • Итлара́хъ вара̀ хиберьдядта́ръ хунѐ ху акъ сякъ шо́ггышъ белѐ: «Ха́мыръ Сюлагга́нъ синѐ, Вулъ сирьдѐ бо́рна чохне́, пидь нома́инъ оза́лъзане калаза̀ клара́дьчесь; ахра́хъ Вулъ нихонзэ́ ни хужъ судъ ра́ да тю́ря ха̀лыгъ омыньчѐ бола́съ жинъ хытланма́нъ. Хужъху ять Онъ синьчень поплѐны озалъ-замъ пидь ю́выръ бо́лныне, Вулъ вара̀ порьшнѐ ь̂ида́дьче ку́мулъ-чо́нла. Сяпла тува́съ бола́дь ма́нынъда. Болыма́сь виренегге́нъ виреньдеггѐнъ данъ а́сла, сиде́дь да виренеггеня о́нынъ виреньдегге́нъ ба танажма̀ (Матѳ. 10, 24. 23)».
  • Хы́да хытла́нъ бо́рна сирдѐ хунѐ-ху осрама̀ порь ма́йбе і̂упке́зыръ-а́хъ. Хытла́нъ о́нъ жинъ маръ аньча́хъ, штобы перь-пе́ръ сумагъ-замъ бала̀, али изь-замъ бала̀ итты́занѐ оза́лъ санъ синьче́нь калазьтара́съ маръ; хытла́нъ вара штобы тюггсэ̀ яра́съ хунъ данъ сама́й тюльнѐ да, шта перь-пе́ръ оза́лъ да шанза́хъ кайма́ссе сана, ся́внбала да нихонзэ̀ анъ тувъ онашка́лъ изь-занѐ-да, хужъ-замъ тенеплѐ эле́къ санъ синь-чень калазьма́ллыхъ ма́й бама̀ бола́ссе. Сяпла̀ хытла́нъ, конъ хы́зьсинъ вара́ анъ да пыгъ санъ жинъ оза́лъ сума́гъ сарлны́ синѐ. Санъ тазы́ синь-че́нь кюньделе́нь-замъ бо́лдыръ санъ чо́нъ таза̀ То́ра да.
  • Санъ синь-че́нъ сарлны́ оза́лъ сумагъ-замъ чарнмазасынъ, али тада̀ ь̂ишланзасынъ; вара̀ пыръ ниминь бадьнѐ маръ, пре аньча́хъ сама́й тархны́ килькиляннѝ бадьнѐ, штобы Госпо́дь То́ра и́ра шоггшла́дыръ сюдылдарма́шкынъ і̂озама́шкынъ да санъ синь-че́нь оза́лъ калазягга́нъзане́. Сяпла̀ хытла́нъ, о́мбала што сяпла̀ туда́не Хува́ Іису́съ Христо́съ хува́нъ пудалагга́нъзамъ бала̀ (Лук. 23, 34).

Ж) Еплѐ хама̀ ха́мыра осра́съ хинь ко́рна чохнѐ?

  1. Перъ-перъ хинъ секленъзэ́сыиъ сана̀, вара̀ по́риньчень малда́нъ яла́нъ рахма́дъ кала̀ сявнъ жинъ Госпо́дь Торра́; омбала што ки́рикъ хужъ чи́ръне ха́мыръ синѐ Господъ То́ра яра́ть пи́ринъ сува́бъ жинъ. Хи́ньзамъ Господъ То́ра бадьньчѐ яла́нъ бола́дчесь первейги́ сама́й вы́йла ама́лъ данъ тюггсэ̀ вурандарма́шкынъ пире́ сюла́сса бадънѐ. Хинъ кормаза́сынъ нома́й синъзамъ пре́да сибзя́съ сі̂окче То́ра бадьнѐ, еплѐ вулъ-замъ си́бизьна халь; нихонзэ̀ бра́гысь ту́мичесь вуггутры́ ь̂и́рлыхъ- занѐ, еплѐ бра́гысь бола́ссе халъ, ни хонзэ̀ да сяпла̀ хакланда́рмичесь і̂умюргѝне, еплѐ халь ха́кла хора́ссе она̀. Хинъ корма̀зыръ пидь нома́й синъзамъ а́ибъ заньче́нь худлы́мичесь, еплѐ халь худла́ссе; хинъ корны белѐ Господь То́ра, сяпла̀ кала́съ, ѝрикъзыръ брагтара́дь вулъзанѐ си́лыга тува́сса виреньде́дь да и́ра бо́рнызя Торра̀ кильшны́ня ирьде́рьме́шкынъ. Хинь корма́зыръ нома́й синъзамъ ма́кырдичесь теминъзэ̀ шотлама́нны ха́лыга, а́ли сама́й пидерегге́нъ ма́ръ ба бо́личесъ эде́мъ чонъзамъ валѝ; нома́й пырагга́нъ али ту́дужъ сыктерьмѐзыръ аптрадагга́нъ хи́нъба Арава́зыръ И́ра То́ра и́рикъ бама́съ вулъ-занѐ хувазэ́нъ кѝлинъчень тогма́шкынъ итты́занѐ да тушма́нъ тума́шкынъ. Хинь ко́рны-белѐ Вулъ о́йрльче вулъзанѐ ходжа́съ ранъ сіохры̀- замъ-белѐ; вулъзамъ халь тушма́нъ тува́съ сі̂окъ хуза́мыръ сюхры́зане, сагалдара́хъ оза́лъ бола́ссе хузамыра̀ да. Эппинь рахма́дъ кала̀ Госпо́дь Торра́ што Вулъ чарма́сь сана̀ Хува́нъ ѝра ба́тышне яра́дь да сана̀ чинъ вы́йла Хува́нъ ама́лъзамъ ранъ первейги́не сана̀ сюла́съ жинъ.
  2. Рахма́дъ кала̀ Госпо́дь Торра́ эзъ хинъ ко́рныжинъ, тухтама́зыръ поръ ма́й бе де хыдыра́хъ пыгса̀ тирггеза́мъ, минь бе эзъ итлара́хъ си́лыга ки́рьдынъ, а́ли сяпла́хъ нома́йлыга яра́дынъ си́лыга кирьмѐ Онъ омыньчѐ і̂уггеньме́зыръ. Сяггында̀ вара̀ пре́да олдала́на анъ болъ. Сяпла́ а́ли те́бре тю́сьле, пидь иненьмелле, эзъ ки́рдынъ си́лыга, і̂уггенессыне да шоггшлама́стынъ. Никамъ да ха́мыръ хо́жа ранъ си́лыгъзъмъ маръ. Э́беръ калаза́сынъ, што пи́ринъ сі̂окъ си́лыгъзамъ, хама̀ ха́мыра астара̀дбыръ, ха́мыръ ь̂ижиньче чинъда сі̂окъ, кала́дь св. Апостолъ (1 Іоан. 1, 8). Хонзэ̀ си́лыга кирьны̀ хунѐ тоба́дынъ, вара̀ сякъ сагатра́хъ і̂уггне́нь, картъ кардъ Господь То́ра омыньчѐ иньдѐ си́лыга кире́съ маръ, еплѐ и́ликъ си́лыга кире́дтынче.
  3. Ахра́хъ то́бынъ-ы̀, то́бмынъ-ы̀ хуне́ си́лыга кирьны̀, олшма́нзыръ тыдъ шо́ггыжъра, што Секле́ньны сана̀ чирь і̂ола́шки чирь бола́дь. Пидь нома́й синь-замъ киле́ссе я́ггыръ са̀рымзыръ онашка́лъ чирь день, ху́жинъ-чень нинепле́ да вилесы̀не кюдьме́рись вулъ-за́мъ. Сявнбала̀ кадара́нъ, чирь выйланассы́не кюдъме́зыръ, хытла́нъ хуне́ ху яндлама́шкынъ вилессы̀ бадьнѐ, си́лыхъ попъ ра́нъ казярассы̀ белѐ. Анъ я́ръ сякъ ма́йзыръ пага̀ изьнѐ нома́йлыга мала̀ конъ данъ те́брс ко́нлыга. Омба́ што ви́лимъ сазарда́къ сана̀ сидтмеллѐ, чирь вара̀ ъѝбыртъ сяпла̀ выйланмалла̀ бола́дь, што си́лыгъ казярассы́не ту́ве ка́йнзырла сана́ вали́ а̀ли тада̀ болдармаллы̀ да маръ. Си́лыгъ казярассы̀ хы́зьсинъ сыбъ То́ра ють-і̂онне. Ся́ва арава́зыръ ѝра ама́лъ санъ чонъ валѝ маръ анъча́хъ, санъ ютъ валѝ де вара̀. Св. То́рынъ ють-і̂онъ сыбассы̀-белѐ кире́дь ха́мыръ ь̂ижнѐ Іисусъ Христо́съ, Вулъ вара̀ бола́дь сюлъ поръ ь̂ирлыхъ-зэнь.
  4. Таза̀ тю́пле си́лыгъ кизяра̀ссы вали́ хува́нъ на́мысне пыгса̀ тирьгге́на чохне́ тобса́сынъ, што перъ перъ сина̀ ба́рымъ барассы̀ боръ; вара̀ пре́да тухтама́зыръ хува̀ тадтса̀ баръ а́ли хожса̀ хваръ кильдѝ-занѐ санъ ба́рымне саплама́шкынъ. Эзъ тобса́сынъ, што санъ батра̀ синъ ябала̀ боръ, тада̀ ки́рикъ неплѐ тю́ря маръ эзъ ъи́жинны са́нынъ мо́ле; вара́ тухтама́зыръ таврза̀ баръ она̀ зако́нный хози́не. Эзъ атуза́сынъ, што перь-пе́рь сина̀ посмырла́рынъ, а́ли сана̀ перьпе́ръ синъ посмырла́ныче, эзъ да ь̂ижимра̀ силли́не сызэ́дынъ, вара килъштерьзэ́ сі̂оразь онъ бала̀ тухтама́зыръ чонъ ку́мулъ ба да. Анъ ма́нъ хорамаллы̀ То́рынъ сума́гъ-занѐ: хонзэ̀ эзъ кая́дынъ са́нынъ талажагга́нъ бала̀ а́слы судъ тувагга́нъ бадьнѐ: сі̂олъ синьчѐ хытла́нъ сі̂оразьма̀ онъ бала̀, сявдтса̀ анъ я́дыръ сана̀ ву́лъ судъ тувагганъ бадьнѐ, судъ тувагга́нъ да чора́я анъ ба́дыръче сана̀, чора̀ да̀ хобса̀ анъ ла́рдчиръче сана̀ тюрмя́я. Кала́дыбъ сана̀, тогы́мынъ эзъ онъда́нъ, хонзэ̀ і̂ола́шки полу́шкана ба́рынъ (Лук. 12, 58. 59. ).
  5. Хонзэ̀ авла́не санъ чо́нынъ бо́рнызь і̂умюрь валѝ шикла́нна маръ бо́ле; хыда пыгъ сякъ вуггутынъ санъ бо́рнызь синѐ. Вура́гха яма́зыръ хытла́нъ тума́шкынъ тю́пле хожса̀ хва́рны хо́дне санъ молъ жинъ. Анъ яръ сякъ изьнѐ нома́йлыга, што́бы і̂ола́шки ма́йзыръ ха́кла санъ бо́рнызинъ шу киме́ньзанѐ, хужъ-занѐ чонъ сува́бъ-жинъ анча́хъ осра́съ бола́дьче, санъ ирьдере́съ маръ вуггутры́ изь-жинъ хытла́ннынъче, што́бы да, хожса̀ хва́рны хо́дне сирза̀, санъ ки́рикъ неплѐ кюрдьтсэ̀-яра́съ анъ бо́лдыръ перъ-пе́ръ тю́ря ма́ръ-не. Анъ ма́нъ, што ла́ихъ тума́ны-ранъ тю́пле хожса̀ хуварма́ны-ранъ санъ молъзамъ жинъ пидь номай болза̀ кая́ссе ма́йзыръ а́слы путра́ньчикъзамъ сайря̀ маръ да онашка́лъ і̂олны хоронда́жъзамъ бала̀ хире-хи́рзь тала́шны бола́дь, хуже чузса̀ пыра́дь бо́рнызь пидидьче́нъ, хужчохнѐ вулъза́мъ вилъзэ̀ пидьтсэ́сынъ кайря́нъ да бола́дь. Анъ и́ль хунъ синѐ си́нъ си́лыгъ-занѐ, туза̀ хоръ санъ мо́лъ-жинъ халала́на хо́дне кадара́нъ-а́хъ-иликре́нь-э́хъ.
  6. Сякъ изь ту́на чохнѐ, а́ли онь да́нъ кайря́нъ сякъ изь пидьтсэ́сынъ, хува̀ болда́рны ранъ, чинь ля́кыря вулъ вала́ны ама́лъ-зане́ кильштерьзэ́-пы́гъ. Ля́кырь да ки́рьле синъ бола́дь: о́мба што То́ра сі̂ора́дна она̀, кала́дь Арава́зыръ У́слы (Сирах. 38, 12). Ахра́хъ пре́да шо́ггышъ-ра тыда́съ маръ, што ля́кырь аньча́хъ, а́ли о́нынъ ама́лъзамъ санъ ми́ръне чарза̀-пидерьмѐ болда́ресь. Ля́кырь маръ о́нынъ ама́лъзамъ да маръ, Госпо́дь То́ра аньча́хъ вара̀ чирьде́нь сувалассы́не бара́дь. Сявынбала̀, порь ама́лъ ты́дна чохнѐ — кильштерзьэ̀-пы́гна чохнѐ, хы́да шана́съ бола́дь Госпо́дь Торра̀ аньча́хъ. О́мбала што Госпо́дь То́ра сюдылдара́дь ля́кыря, Вулъ-а́хъ да бара́дь сы́пле вы́йне о́нынъ амалне́. Госпо́дь чирьде́дь (1 Царст. 2, 6).
  7. Хинъ ко́рна хизэ́пне анъ ирьде́рь ку́лухъ хала́пъ ра, итлаши́ да анъ хытла́нъ хунъ сувала́съ жинъ, таргса́ хытла́нъ вара̀ сякъ вуггутра́ санъ чонъ сува́бъ жинъ: килькилѐ, вола̀ перьпе́ръ ь̂ишѝ чонъ вали́ сы́пле книггѐ, посьнѐ онашкалнѐ, хужъ ь̂ижиньче си́рна боръ Христо́съ хо́рлыгзамъ жинъ, а́ли туранда́ръ хунѐ ирры̀—Торра́ кильжны̀ халапъзамъ бала̀. Вы́й сі̂окъ болза́сынъ, ву́румъ киллѝ-занѐ тума̀, вара̀ текъ-те́къ хува́нъ чо́нне сяврза́ хоба́рде То́ра бадънѐ кюске́ килъкилянъни́ хо́йгазамъ ра. Акъ сяпла̀: «Го́споди анъ чаръ мана́ валѝ Са́нынъ ку́мулне! » А́ли: «туза́мъ, што́бы сякъ манъ хинь ко́рны ма́нъ си́лыгъ-занѐ тазалма́ллыхъ бо́лдыръ! » т. о. б. Онъзыръ посъне́ часъчасъ хунѐ-ху̀ су́ггу суггса̀ вырдъ, чопту́ Сюлагга́пъ То́ра сы́нне, То́ра А́мыжинъ Свято́й — зэнь да!
  8. Хинь ко́рна чохнѐ нихонзэ̀ хы́да вый ранъ анъ килькилѐ сувала́съ жинъ, онъданъ хама́нъ хунѐ ху То́ра и́рикле шанза̀ баръ; о́мбала што пиче́нь Господь То́ра таза̀-тю́ря биле́дь, минь сыплере́хъ болмалла̀ санъ сюла́сса валѝ: сы́влыгъ а́ли хинъкорны́, нача́ръ сы́влыгъ а́ли си́рибъ-му́ндуръ, ту́дужъ пырагга́нъ сывлыгъ а́ли олжша̀-сыктерьзэ̀ болны́, сю́мулъ чиръ а́ли ма́йзыръ аптрадагга́нъ, кюскѐ-сагалъ болны а́ли помайлыга пырагга́нъ тада̀ брагма́зыръ чузогга́нъ виле́дъчень-э́хъ. Сы́влыгъ пи́ринъ ха́мыръ чонъ валѝ пидерегге́нъ болза́сынъ, вара̀ еплѐ пѝринъ шо́тзыръ килькиле́съ Торра̀ онъ жинъ? Хама́нъ пирѐ нихонзэ̀ су бола́съ да маръ. Хинь корны ха́мыръ валѝ сува́бда болза́сынъ, вара̀ еплѐ пѝринъ шо́тзыръ килькиле́съ таргасла́съ да худла́съ жинъ онъ данъ? Хама́нъ пирѐ хинь корза̀ вырда́дь ю́выръ ми́ръне да чида́съ э́беръ виле́дьченъ-э́хъ.
  9. Санъ хинъ корны̀ пидь нома́йлыга чузлза̀ пыра́дь болза́сынъ: вара̀ анъ-я́ръ хунѐ ху еплѐ нома́й у́съзыръ синъза́мъ тува́ссе, анъ я́ръ чидміа, тада̀ пыжырггана́сса хорлана́сса да ни хинъ вы̀й синѐ, ни чирь нома́й чузлза̀ кайны̀ синѐ, ни ля́кырь сииѐ, ни амалъзамъ синѐ, ни ту́рла маръ сянда́лыкъ синѐ, ни санъ ба ларагга́нъзамъ сине́ о. т. и. Чидма̀ белѐ, пыжырггана́ссы белѐ хорланза̀ сплепъпы̀ беле да ни хонзэ́ чи́рьне чарза̀ сюмулланы̀мынъ, онъданъ да итла̀ кларза́хъ пидери́мынъ она̀. Чидма̀ итла̀ да пыжыргганы̀ чо́нынъ болда́ре, перь енъчень, чѝрьне вы́йланма̀ анча́хъ, нома́йлыга да чузлза̀ яма̀ опа̀, а́ли тада̀ і̂оза́взыръ она̀ тума̀; те́бре еньче́нь вара̀, эзъ текъ пыжыргга́ны ранъ сана̀ ни камъ да хирьгенеггѐнъ да бо́льме; о́мба кама̀ і̂ора́дна бола́дь чи́рьле сина̀ пыгма́шкынъ, хонзэ̀ вулъ пыжырггана́дь вурзя́ть да пыгагга́на оиа? Кона́ хирзь порь ма́йбе чидагга́нь болъ эзъ, килькилезэ̀ — посься́бъ да сяпла̀: «Господи! нома́й эбъ си́лыга ки́рьдымъ, іумюрги хо́рлыга да корма̀ болза̀ ка́йрымъ. Эзъ вара̀ Хува́нъ визѝхирѝзыръ мана̀ і̂орадны ранъ сонма́стынъ, штобы эбь і̂умюрь хо́рлыга бо́лдымъ, ба́дынъ вара̀ мана̀ вуггутры́ хи́ньне корма́, што́бы эбъ хамъ ь̂ишнѐ ки́рьдымъ, і̂уггне́ньдымъ хама̀ хамъ і̂оза́рымъ да. Минъ а́сла Санъ ку́муле! Асла́дъ манъ чидассы́не, ба́рче мана онашка́лъ и́ра-ба́дыжне, што́бы ь̂идмалла̀ бола́съ манъ чи́ръне ку́мулчонла і̂орады́ньченъ да Санъ бада̀! Эбъ итлара́хъ сона́дыбъ, што́бы чирь ма́нынъ чарнза̀ анъ пи́дьтыръ, вы́йла́нъчиръ вара̀ вулъ, эбъ да тапра́дрымъ тада̀ си́лыга кирьмѐ, і̂умюрги хорлыгъзана̀ да сидьтсэ̀-бо́лдымъ. Манъ хинь корны̀ чузлза̀ пы́дырче выйла́нчирче да еплѐ Сана̀ и́ра кильже́дъче, сюлъ мана́ анча́хъ і̂умюрги хорлыгъ-замъ рань».
  10. Хонзэ̀ сызэ́дынъ, што чирь день хаманлана́дынъ эзъ; вара̀ поръ чо́нъ ба килькилезэ̀ посьсябъ Торра̀, штобы Вулъ, таврза̀ барза́сынь санъ сы́влыга, ѝра шоггшла́дырчс чарма̀ сана̀ поръ си́лыгъ ранъ, ба́дырче да сана̀ си́рибъ а́зыма ся́внъ-ь̂ишѝ сы́зъза́мъ жинъ шо́ггыжъ-замъ жинъ да, минъашкалъзанѐ корза́че эзъ хинъ ко́рна чохнѐ; о́мба што пидь нома́й хинь корагга́нъзамъ, сувалза́сынъ кшта́хъ манза̀ кая́ссе лежъ сызъ-занѐ, ху́жъза́мъ бо́рче вулъ зэнь хинъ ко́рна чохне́. Килькилѐ Господь Торра̀, што́бы Вулъ хинь кора́съ сирьде́хъ хва́рдырче сана̀ а́ли тада̀ вильмѐ ба́дырче сана́, таврна́съ ма́рче анча́хъ си́лыгла бо́рнызь бадьнѐ, сувалза́сынъ.
  11. Кона̀ хирзь, ситьса́сынъ эзъ, што чирь са́нынъ выйлана́дь, і̂ола́шки са́нынъ ютъ выйзане пидиръмѐ болза́-кая́дь; вара́ св. і̂увысь-сю́ба попъзане́ кильтударза̀ хуне́ сюрьде́рь. Госпо́дь То́ра ма́йзыръ чирь дедь ю́тьне онъбала̀, ю́тьне чирдьмѐ и́ра шоггшламаза́сынъ да, вара̀ ша́нымла санъ чо́нне чиръде. Тура́де хинь корагга́на Господь (То́ра), кала́дь св. Апо́столъ, си́лыгъзамъ да, хужъзанѐ ту́на вулъ, казя́рна бо́лесь она̀ (Іаков. 5, 15).
  12. Кона̀ туза̀ пидеръзэ́сынъ пю́дюмъ хунѐ То́ра и́рика шанза̀ баръ, о́рихъ да нимиске́рь пре́да анъ килѐ, сявна анча́хъ сонъ, штобы Госпо́дъ То́ра ту́вчерче санъ ба, минь и́ра кильже́дь Она̀. Ку чинъ ла́ихъ поръ си́нынъ хо́жа, ки́рикъ хужъ хо́жа ра болза́сынъ да вулъ. Омба́ што камъ хунѐ ху Госпо́дь Торра̀ шанза̀ бара́дь, ся́гга То́рынъ, сяггна̀ пюдьмѐ да болма́сь.

З) Епле́ хама̀ ха́мыра осра́съ синъза́мъ оза́лъ тупы̀ кора́съ ранъ?

Міръ-де синъ оза́лъ туны̀ корма́зыръ нихонзэ̀ болма́сь, оза́лъ э́беръ корны вара̀ моръ бекъ ма́йзыръ пирѐ сибзягга́нъ бола́ссе: вулъзамъ сайрямаръ си́лыгъ мо́рне синъзамъ хожшиньчѐ туза̀ хора́ссе ончохнѐ да, хонзэ̀ сякъ по́рне кларагга́нъзамъ иньдѐ номай бола́дь вили́нъ да. Ку да си́лыгъ мо́ре болзакая́дъ міръ- де темиске́рь посьнѐ пидь озала́нны исьзамъ ба маръ аньча́хъ, нома́инъ вара̀ синъ-зэ́нь кора́ссы бе, мыскары̀ бе колкалассы̀ бе да анча́хъ, пы́гызынъ вара̀ хуза́мыръ вулъзамъ астуза̀ корыма́ссе билима́ссе да сявна́. Еплѐ ха́мыра осра́съ сявнатка́лъ оза́лъ исьзаньче́нь ере́съ ранъ? Акъ сякъ ама́лъзамъ боръ.

  1. Порь ма́йбе худлма̀ болъ поръ тю́льзамъ ранъ, шта и́рш; ъзыръ—а́хъ бола́дынъ корагга́нъ ильдегге́нъ да нома́й оза́ла. Поръ ха́лыгь- замъ, хужъзэнь оза́лъ хала́пзамъ бола́ссе юла́лла а́ли тада̀ і̂орадны ву́ггуче ирьдерьны. Боръ хиберьдю́замъ, шта шо́ггыжъ ютъ киля́ны бадънѐ таба́дь ту́тла то́дылла аба́да. Камъ і̂орада́дь онашка́лъ сирѐ сюремѐ, лежъ сю́мулъ хува́нъ чиря́на озаландармалла̀ чурггянмалла̀ да олда́вынъ эре́шъ ь̂ижиньчѐ. Ся́внбала анъ кильште́рь ерьмѐ онда̀, темь бекъ хы́да чинегге́нъ болза́нъ да сана̀; и́рикъ да а̀нъ баръ калаза̀ кыдардма́ сана̀, еплѐ онда̀ хиберьдезэ̀ хытлана́ссе, вара̀ поръ оза́лъ эзъ корны̀ де санъ чирѐ ь̂ижиньчѐ нимиске́рь оза́лъ тува́съ сі̂окъ. Минъ корнма̀ ильдьмѐ да болма́ре, ся́ва уза̀ да кире́съ сі̂окъ.
  2. Хонзэ̀ тюль бола́дынъ оза́лъ тувагга́на са́рымзыръ, а́ли и́рикзыръ хирзьболма̀ бола́дынъ, ончохнѐ хытла́нъ, што́бы ко́рны оза́лъ санъ ь̂ижиньчѐ корымѝ сана̀ бо́лдыръ, миньашкалъ вулъ ага́ль де бола́дь сяпла́хъ болмалла̀ да порь ха́мыръ валѝ. Онъзыръ посьнѐ вара̀ сякъ сагатра́хъ сяврнь Госпо́дь То́ра бадьнѐ чирѐ рень килькиляннѝ белѐ: «осра̀ мана̀, Арава́зыръ ку́мулла, што́бы эбь ни хонзэ́да тума́нъ сявнашка́лъ си́лыга, што́бы тада̀ азыргга́ны да онъ жинъ хамъ а́зымъ ранъ сидьтсэ̀- ка́йдырче». Камъ тува́дь сяпла̀, онъ а́лыньче си́рибъ чару́ боръ оза́лъ ись туны̀ кора́съ ранъ.
  3. Што́бы хунѐ ху осра́съ оза́лъ ту́ны кора́съ ранъ, хытла́нъ иликре́нь корма́шкынъ бильме́шкынъ да и́ра таза̀ синъзэ́нъ ись туны́не. Хонзэ̀ Іудей ха́лыгъзамъ и́льны бо́льчесь Вавилонскій ха́лыгъзамъ бала̀, нома́й да вулъзамъ ранъ изэ̀-кайны бо́льчесь Вавило́нъ сиря̀; ончохнѐ Проро́къ Іеремія я́тла о́рихъ ними́ньжинъ пидь хы́да хорама́нъ вулъзамъ жинъ погганя̀ посябмаллы̀ хола́ ра бо́рна чохнѐ, ся́вынъ жинъ аньча́хъ, што́бы Іуде́й ха́лыгъзамъ онда̀ погганя́ то́разане посьсябма̀ анъ вире́ньчеръ, ся́внбала да вулъзамъ бадьнѐ сира́дьче: ко́рыръ Вавило́нъ да то́ра я́тлы-занѐ кю́мюллызанѐ, и́лдымлы-зане, чо́ллызане да, ю́вызь ранъ да…. Хуза́мыра хы́да асту́выръ эппи́нь, што́бы сирѐ да о́рихъ рувь ха́лыгъ занѐ сынланма̀ бола́съ маръ. Корза́ сынъ ха́лыга вулъзанѐ посьсябага́ння, ка́лыръ ьижимьра Госпо́дь То́ра бадънѐ: Сана̀ анча́хъ посьсябма̀ кильже́ть, Влады̀ко (Послам. Іерем. 4. 5).

Сяпла̀ тува́съ бола́дь пирѐ да. Хонзэ̀ кора́дбыръ, што нома́й синъзанѐ, То́ра вы́рынне хизэпле́ссе, Перъ сі̂ора́дны Ь̂ѝвыла іумюргѝ Адтіинъ вара̀ пыгма́ссе да; хонзэ̀ ильде́дбыръ, што ухма́гъ пидерегге́нъ да усъ тыдны̀зане борнагга́нъ ха́лыгынъ сарлза̀ мухта́ссе ма́йзыръ посьнѐ усъ бекъ, Христіанскій Юла̀па вара̀ виреньме́шкынъ бола́ссе сы́видна чо́нла, а̀ли тада́ кора́съ ильде́съ да кильме́съ она̀; хонзэ̀ кора́дбыръ, што сама́й сува́блы Госпо́дь То́рынъ хожса̀ хва̀рны-занѐ ви́лимзыръ чонъзанѐ сюла́сса клара́ссе эдѐмъ ись усъ туны̀ вы́рынне, инънендерзэ̀ да кала́ссе, што сявнашка́лъ хожса̀-хва́рныне тыдмалла̀ сю́мулъ усъ анча́хъ; ончохнѐ пѝринъ сякъ саггатра́хъ ха́мыръ чирѐ ь̂ижиньчѐ кала́съ бола́ть, еплѐ св. Апо́столъзамъ кала̀ресъ: «Іису́съ Христо́съ бола́дь Господь господь замъ синьче́нь Іумбю́ і̂умбюзамъ синь-че́нь (Апокал. 17, 14): Онъ ятъ омыньчѐ посьсябмалла̀ бола́дь порь рувъ пюлть синьчѝ зэнь, сирь синьчѝ зэнь да, сирь аялды̀ зэнь да (Филип. 2, 10), Онъ бала̀ аньча́хъ ха́мыръ сюлассы́не тобма́ бола́дбыръ (дѣян. 4, 12). Камъ иньненьме́сь Госпо́дь Іису́съ Христо́за, вулъ бо́рнызьне коры́ме (Іоан. 3, 36), онъ сииъченъ аибланы̀ бо́ле (Мар. 16, 16). Хонзэ̀ кора́дбыръ, што нома́й синъзамъ ма́йзыръ хы́да ширяссе хузэ́нъ теле́йне ютькиляны ь̂ирлыгъ ра, ють киля̀ны хавас́ъ ра, ють ачашланза̀, кабырлаза̀ да борна́ссе, сявна̀ да клара́ссе ма́йзыръ усъ вы̀рынне; хонзэ̀ корадбыръ, што міръ улъ-хирьза́мъ хузэ̀нъ сирьди теле́йпе тува́съ жинъ вы́рына яра́ссе порь соя́па порь олда́вне да; хонзэ̀ ильде́дбыръ, што вулъзамъ худа̀ кире́ссе корымѝ жинъ оза́лъ астувассы̀ жинъ о́рихъ оза́лъ ють киля́нызамъ жинъ да чарассы́не вара ють киля́ны-занѐ шотла́ссе ухма́ха е́рьны: ончохнѐ пѝринъ хы́да каласъ бола́дь ха́мыръ чирѐ ь̂ижиньчѐ, еплѐ виреньде́дьчесь св. Апо́столъзамъ: «э́беръ Христіанскій ха́лыгъзамъ. пѝринъ борна́съ бола́дь Христо́съ зако́нъ ту́рухъ (Галат. 6, 2), зако́нъ Христо́зынъ вара̀ чине́дь, штобы э́беръ пуда́лдымырче ха́мыръ ютъпе о́нынъ оза́лъ шо́ггыжъзамъ бала̀ ютькиля́нызамъ белѐ да (Галат. 5, 24), а́игга тюггсэ̀ ядымырче соя́на поплѐдымырче да тю́ряна (Ефес. 4, 25), порь хая́ръ астувассы́не барза́ я́дымырче Госпо́дь Торра̀. О́мбала што Мана̀ хая́ръ астувассы́не, Эбь Хамъ таврза̀ ба́рыбъ, кала́дь Господь (Римл. 12, 19).

  1. Поръ оза́лъ ко́рны пире́ тюль бо́лна чохнѐ сякъ саггатра́хъ пыгъ Іису́съ Христо́съ синѐ, Ху́жинъ порь то́лыхъ и́рикъ боръ чине́съ ха́мыръ данъ Онъ хы́зьсинъ сюреме́ бо́рна сирьдѐ; кайря́нъ вара̀ пыгъ милліонъ ха́лыгъзамъ синѐ, и́ликъ бо́лны номай а́ли сага́лъ ха́мырнашкала́хъ си́лыхлазамъ, хужъзамъ вара̀ Христо́съ ра святойзамъ болзака́ресь, пи́ринъ да пыга́съ бола̀дь вулъзамъ синѐ, еплѐ вулъзамъ да пыгса̀ бо́рнчесь о́нынъ бо́рнызь сине́. Пыгъ чонъ сы́видьна сине́ маръ То́ра бадьне, ху́же міръ дѐ порь сиръде́ корна́дъ, пыгъ вара̀ таргса̀ хытланны́ синѐ Іису́съ Христо́зынъ Свято́й-зэнъ да, хужинъ жинъ свято́йзэнь юма́гъ кала́дь сяпла́хъ нома́й пидъ тынладта́рныне. Пыгъ погганя́ посьсябагга́нъзэнь бо́рнызь сине́ маръ, ху́же міръ дѐ сяпла́хъ нома́инъ корна́дь, пыгъ вара̀ и́ра у́съ тыдны̀: синъзамъ синѐ, ко́не и́ра да борнагга́нъзамъ синѐ, вудана́ссы чохлагга́нъзамъ синѐ, шо́тла сія́ссы изессыне тирггеггенъзамъ сине, ь̂ирь бе сюрегге́ньзамъ синѐ, онашка́лъ и́сьзамъ белѐ орля́дьчесь свято́йзамъ а́ли таза̀ Хрпстіа́нъзамъ, ту́дужъ хытла́нны-замъ борнма̀ бо́рна да міръ ь̂ирьггѐ-замъ ту́рухъ маръ, Госпо́дь Іисусъ Христо́съ вирѐндъна ту́рухъ вара̀.

Ѵ. Еплѐ хама̀ ха́мыра тыдса осра̀зъ міръ изь-занѐ изсле́на чохне?

Пи́ринъ бу́рназинъ и́зьзамъ хо́жа-ту́ругъ ру́ да ту́ругъ, хужиньчѐ э́беръ бурна́дпыръ, пидь перь перичѐнь оирла́ссе. Боръ а́сла и́зьзамъ, минь боръ: нума̀й перь пернчѐнь оирлагга̀лъ, а́ла и́зьзамъ, сиръ тумаллы̀ изь о́ригъ да онбеггѝ-замъ. Боръ позь и́зьзамъ, минь боръ: шоггшламаллы̀, чохламаллы̀, и́зьзамъ тю́ря синъзанѐ пыгмаллы̀, судъ тумаллы̀, узъ бамаллы̀, ходъ вирендмяллѝ о́ригъ да онбеггѝ-замъ. Боръ а́сла ки́зинъ да и́зьзамъ, ь̂ивыръ сю́мулъ замъ да, вый-се́миньзыръ вый-тара̀нъзамъ да, и́зьзамъ хува̀-жинъ, хува ь̂и́жъ-жинь, и́зьзамъ да ха́лыгынъ, олбу́дынъ о́ригъзамъ да.

Поршнѐ онбеггѝ кильштерьменнѝ-маръ эдѐмъ узъ зако́нне бу́рназинъ изьзанѐ пирѐ ки́рле паллама̀ То́ра и́зьзамъ-беггъ, хува̀ Госпо̀дь То́ра пирѐ хо́жны-беггь и́зьзамъ.

Сяпла̀ пи́ринъ ки́рле паллама̀ пи́ринъ бу́рназинъ изь-занѐ, о́мбала, што Госпо̀дь То́ра эдѐмъ о́бча-ра тюслерѐнь тю́сьля зако̀нъ ь̂ирьгіѝ-бе хо́жазанѐ рузанѐ да туза̀ ба́че Господь То́ра̀, а́беръ маръ вара̀, тура́дны кирѐ, а́ли хо́жны хожа̀дъ да пирѐ турма̀ ку бу́рназинъ хо́жа-ра рура̀ да, хужиньчѐ по́рште аберъ іу́мюрь ирдере́дпыръ. То́ра и́рикъ-зыръ, То́ра хо́жны-зыръ сюдъ сянда́лыга ра ни мѝнь да болма́сть. То́ра Юмбю̀ поръ сирь тупра̀нъ (Псал. 46, 8). Онбала Свято̀й Апо́столъ Па́велъ изслеггѐнь чора̀занѐ хува̀-жинъ маръ, хува̀ олбу́дъ-жинь вара̀ і̂уггерзѐ хо́жны, што́бы ву́лъзамъ изсле́на чохнѐ хува̀ олбу̀дъжинъ изсле́ресь вулзамъ-жинъ маръ ячибеле́, хува́ Госпо́дь жинъ вара̀. Чора̀замъ, іугге́рна Вулъ хува̀ ходъ-зиньче́ Колосса̀й ха́лыгъзамъ баднѐ, и́длеръ си́ринъ олбу́дъзанѐ порьче́нь да, па́лла, силыга̀ киме́зыръ, хужнѐ минь тада̀ туда́дтыръ, чонъ-данъ ту́выръ Госпо̀дь жинъ-бекъ, эдѐмъжинъ маръ (Колос. 3. 22. 23). Эппи́нь

  1. Миньашка̀лъ боли́нъ-да и́зьзане са́нынъ тума̀ ки́рле хува̀ хо́жа-ту́ругъ ру́ да-ту́ругъ: тю́ря синъзанѐ пыга́съ-ы̀, судъ камъ-зиньчѐнь тува̀съ-ы̀, кама̀ вирендѐсъ-ы̀, ходъ і̂уггересъ-ы̀, а́ла-ба изьне тува̀съ-ы̀, сога̀ согала̀сь-ы̀, ты́ра агга́съ- ы̀, выра̀съ-ы̀, сяба̀съ-ы̀, у́да сі̂оласъ-ы̀, постяра̀съ-ы̀, о́ригъда онбеггѝ-замъ, порнѐ да ся́вазане хувъ, ки́рикъ ка́мъ-жинъ сявна̀ ту́рынъ болинъ да, хува-жинъ-ы, хува ь̂ижъ-жинъ-ы, хожны ту́ругъ-ы идты-жинъ, – порьне да сявна тувъ хува̀ Госпо̀дь То́ра-жинъ-бекъ, ся́ва боръ: тувъ о́нбала, што сявна̀ чинѐдь санъ-да̀нъ Госпо̀дь То́ра, што тада̀ ся́ва изь бола́дь То́рынъ изъ, – тувъ кала̀ да хува̀ чонъ-данъ То́рра̀: «Го́споди! Э́зе мана̀ хо́жрынъ ся́гга изъне, Сана̀ идтле́ни-жинъ. Сана̀ і̂ора́дны-жинъ э́бе она̀ ту́за пиде́рипъ! » Али: «Го́споди! ы́ра сумагла̀ ма́нынъ изсленѝне! Са́нынъ и́рикъ-зыръ маръ э́бе ту́дымъ ся́гга хо́жа зинѐ, хужиньчѐ бурна̀дыбъ; и́зьзамъ вара̀, хужъзане тува́дыпъ, тума̀ да мана̀ бола̀дь, бола́ссе и́зьзамъ ма́нынъ хо́жа-ранъ чиньзѐ тумаллы̀замъ. Э̀зе хора́дынъ вулъзанѐ манъ-зинѐ: ы́ра сумагла̀ мана̀, по́лжъ мана̀!»

Камъ тува̀дь ха́рберъ хува̀ бу́рназинъ изьзанѐ сягганашка̀лъ чонъ-да̀нъ шоггшланы́бе, ся́ва, ки́рикъ-ко́нъ-жинъ боли́нь хува̀ ру-ту́ругъ ту́ны минь, хытлана́дь сонза̀ Госпо̀дь То́ра-жинъ, о́нбала вара̀ таръне да а̀ли сонза̀ Госпо̀дь Торра̀нъ, еплѐ онъ-зиньчѐнь Свят. Апостолъ шандара̀дь чора̀зане, хушънѐ вулъ і̂уггерзѐ вулъзанѐ, порьнѐ да минь болза́нъ хожа́ссе хува̀ конды̀: сянда́лыкъ олбудъ-жинъ чонъ-данъ тува̀съ, Господь-жинъ-бекъ, эдемъ-жинъ маръ вара̀, кала́дъ: кора́дтыръ, што вый-семинь изсле́ни жинъ Госпо̀дьранъ та́ръне иле́дтыръ, о́нбала Госпо̀дь Христо̀съне изсле́дтыръ. (Колос. 3. 23, 24). Камъ вара̀ хытлана́дь ся́ва чонъ шоггъ-бала̀ маръ, ся́ва хытлана̀дь, эплѐ хытлана́ссе по́рьште сюдъсяндалыкры̀замъ, міръ ха́лыгъзамъ Торра̀ бильменннѝзамъ да, ся́ва боръ: ся́ва хытлана̀дь Госпо̀дь Іисусъ Христо̀съ жинъ маръ, Госпо̀дь Торра̀ і̂орадма́зыръ, То́ра я́дъне сарлдара̀съ жинъ маръ; хытлана̀дь вара̀ анча̀хъ хува̀ жинъ, ся́гга вугудры̀ нужа̀ жинъ, озсы̀ кора́съ жинъ, хунѐ турандара̀съ жинъ, хы́рзьне тада̀съ жинъ, мо́лъне тояна́съ жинъ, нумайгѝне ы́рыне да ку бу́рназъ ра, асла̀ тага́съ жинъ, хава̀съне кора̀съ жинъ, порьнѐ да билѐсъ жинъ, о́ригъ да онбеггѝзамъ; а́ли ся́ва хытлана̀дь ку сяндалыкры̀ тюленмяллѝ-ту́ругъ о́ригъ синъ жинъ. Госпо̀дь То́ра жинъ вулъ шоггшлама̀стъ да. Камъ вара̀ сяпла̀ хытлана́дь, ся́вынъ изсленѝ пидь хиргенмеллѐ, о́нбала, што о́нынъ хунѐ та́ръне кюдѐсъ бола́дь хува̀ зинъчѐнь, идты̀ синъ зинъчѐнь, Госпо̀дь Торра̀нъ маръ. Миньашкалъ боли́нь да таръ вара̀ идты̀ синъ данъ, бола́съ бекъ, тудужа̀хъ да бола̀дь анча̀хъ ку сирьдѝ, ву́гудъба, о́нбала хизи́пля маръ пага̀ да маръ; хува̀ зиньчѐнъ таръ меньашка̀лъ та́ре? Хытланъ Госпо̀дь То́ра жинъ, позьнѐ да Онъ да̀нъ кюдь хунѐ та́ръне! Вулъ анча̀хъ чѝнла барагга́нъ. (Рим. 12. 19. Евр. 1. 6. ).

  1. Ту́ны-чохнѐ поръ хува̀ изъзанѐ Госпо̀дь То́ра жинъ, чинлаза̀хъ тувъ вулъзанѐ ся́вынъ бекъ, эплѐ тума̀ бола̀дь То́ра изьзанѐ, а́гга сяпла̀: тувъ порь хува̀ изъзанѐ чонъда̀нъ, ся́ва боръ: со́нны ранъ, порь і̂ораду́ ба, пре́да пужургганма́зыръ. Эплѐ полдармалла̀ меньашка́лъ болѝнь да и́зьне тума̀ Госпо̀дь То́ра жинъ чонъ да̀нъ маръ, поръ і̂орадузыръ, позьнѐ вара̀ тада̀ пужургганза̀? Ки́рикъкамъ ы́ра чохлагга̀нъ эдѐмъ порнѐ да тува́дь і̂ораду́ ранъ идласши́ а́сла маръ сиръ зиньчи́ ы́ра кыдардагга́нъ жинъ, идласшѝ а́сла маръ нача́льникъ жинъ: эплѐ э́беръ полда́рыбыръ минь боли́нь да Тума̀ сонма́зыръ, і̂ораду́зыръ пи́ринъ пидь а́сла, чару́ билъменни́, тудужа̀хъ да ы́ра тувагга̀нъ жинъ Господъ То́ра жинъ?
  2. Поръ изъзанѐ тувъ хува̀ хо́жа ту́ругъ ру́ да ту́ругъ хибердезэ́ чонъ-да̀нъ тю́ря да, ся́ва боръ: ни хуньчѐ да чузса̀ кагаланза̀ да анъ тувъ вулъзанѐ. Порь и́зьне ся́ванъ бекъ хитрѐ тувъ, эплѐ анча̀хъ полдара́дынъ, таза̀ чонъ да̀нъ о́нбала, што и́зьне, хужънѐ тува́дынъ оза̀лъ шоггшланы́ чу́зны-бе, ся́ванбекъ изьнѐ да, хужънѐ тува́дынъ кагаланза̀ тю́ря да маръ идты ма̀ръ часъ ма̀ръ хитрѐ да маръ, эплѐ полдара́дынъ, тува́дынъ, о́ригъ ними́нъ да демезэ́сынъ да, кагаланза̀; Свято̀й вара Проро̀къ кала̀дь: ъи́ксыкъ синъ кагаланза̀ тувагга̀нъ Госпо̀дь и́зьне (Іерем. 48. 10. ) І̂олда́жимъ! асту́въ она̀ шикла́нъ да!
  3. Са́нынъ и́зьзамъ о́зимла бола́ссе болза̀нъ, анъ мухта̀нъ вара̀ о́нбала ни хуньчѐ да хува̀ изьзанѐ анъ кала̀ хува̀ ыжимъ ра̀: сирипнѝ ма́нынъ хва́тъ да ма́нынъ а́лыкъ ту́ре мана̀ а́сла хватънѐ сякна̀. (Втор. 8. 17). Хирьсь сякна̀ тудужа̀хъ хы́да астувъ, што Госпо̀дь барза̀ сана̀ ся́гга сириппи́не. Ма́нъ зыръ позьнѐ ни ми́нь да тума̀ полдарыма́стыръ, кала́ре Вулъ Хува̀ виренеггѐнъзане. (Іоан. 15. 5). Хы́да асту́въ ся́гга Госпо̀дь сума́гъзанѐ! Вулъзамъ бола́ссе а́сла чару́ хирьсь мухта́нны ранъ хунѐ і̂ора́дныранъ, хужъ сі̂омнѐ э́беръ пидь сибзя́дпыръ, хужъ порнѐ да пирѐ ма́йзыръ пидерѐдь.
  4. Изь, хужънѐ сана̀ хо́жны тума̀ ь̂и́выръ бола̀дь болза́сынъ, нума́й выйнѐ да чине́дь, а́ли кильшмѐнь, і̂ора́лла-маръ, са́нынъ ара̀нъ чидмаллы̀не да чинѐдь, а́ли сана̀ чирмандара́ссе оза̀лъ сѝнъзамъ, оза̀лъ тю́льзамъ да чуза́ссе, саланза̀ кая́дь, хойгадтара̀дь сана́, а́ли нимѝнь тюжънѐ боладь; ончохнѐ чонъ вы́йзыръ анъ болъ, анъ і̂урггѐнь, оза̀лъ шоггша̀ анъ кай; анъ сюлѐнь, чидъ, анъ хойгра̀, анъ пужургга̀нъ, анъ ву̀рзь о́ригъ да онбеггѝзамъ. Ла́ихъ бола́ссе-жи са́нынъ и́зьзамъ, часъ пиде́ссе-жи, изсленѝ чохнѐ а̀зе і̂ургене́дынъ, пужурггана́дынъ, силене́дынъ, вурзя̀дынъ о́ригъ да онбеггѝзамь! Сі̂окъ, ончохнѐ вулъзанѐ часъ туза̀ пидермеллѐ-маръ бола́дь, позибѐхъ да брагса̀ хувармалла̀ бола̀дь. І̂олда́жимъ! ла́ихъ маръ сяпла̀ тума̀. Анъ хытла́нъ сяпла̀! Сяпла̀ хытлана́ссе анчахъ Торра̀ бильменнѝ ха́лыгъзамъ, о́нбала што ву́лъзенъ сі̂окъ иненню̀ То́ра сюдъ сяггдалыгга́ пы̀гызинъ. Э́беръ вара̀ тенѐ кинѝ ха́лыгъзамъ.
  5. Што́бы сана ьи́выръ, чу́зыкъ, хо́рлыгла изь бо́лны чохнѐ чибе́рь осра́съ чо́нъне Свято̀й шоггшла́ны ранъ Торра̀ килъшменнѝ ранъ, пидь ла́ихъ чирдмѐ сирипледмѐ да хунѐ ся́гга шоггшъ-ба:

а) «Изь, хужъ мана̀ тойна̀дъ ь̂и́выръ, хо́рлыгла, тю́ря кала̀съ, пидь сува́бла бола̀дь ма́нынъ чо́нъне. То́ра ними́ньда ы̀ра тюлемѐ зыръ пѝринъ жинъ тума́сть. Вулъ пидь шоггшла̀дь сюлза̀ ильмѐ порь эдѐмъзане. О́нбала, чинъ. О́нынъ шоггшъ боръ мана̀ да сюлза̀ илъмѐ. То́ра осрама̀нъ, астударма́нъ болза̀нъ, эбе кюдѐмъ пидсѐ кая́дтымъче. Хожша̀ ба́ны мана̀ ся́гга и́зьне, Вулъ чинлаза̀хъ, чонъ да̀нъ сюлза̀ иле́дь мана̀ ь̂и́выръ си́лыгъ ранъ, ь̂и́выръ аста́рны ранъ, соляна̀съ ранъ да о́ригъ да онбеггѝзамъ. Хытла́ныпъ хамъ и́зь-бе хы́да, чонъ данъ!» Али:

б) «Изь, хужънѐ э́бе тува́дыбъ, бола̀дь тедѐнь і̂олашки и́нде ма́нынъ борнызь ра, ся́гга изь ра̀нъ ка́йранъ То́ра Хува̀ чи́не манъда̀нъ тирггѐвъне ма́нынъ изъ ту́ругъ судъ ту́ны чохнѐ і̂умюръ-дѐ. Эплѐ ма́нынъ хы́да хытлана̀съ маръ чонъ данъ!» – А́ли:

в) «Ся́гга тарагса̀ изсленѝзамъ, хужъзамъ сяпла̀ мана̀ і̂упкеде́ссе хойгырлада́ссе да і̂у́мюрьлыга бо́льмесь. Сирди бу́рнызь ба по́рште ву́лъзамъ пю́десь. Ву́румъ-ы̀ вара̀ сирьдѝ бу́рнызь, сюрь сі̂ола̀ хоть чузулза̀нъ вулъ?! То́ра янтла́ре тадалманны̀ і̂у́мюръне та́ръне сирьди́ бу́рнызь жинъ, Госпо̀дь Торра̀ итлезэ̀ ирдере́дпыръ она̀ болза́нъ. Эплѐ вара̀ ма́нынъ хы́да хытлана́съ маръ чонъ данъ!» –

Ся́гга шоггшъне тыдса́нъ, са́нынъ ь̂и́выръ хо́рлыга да и́зьзамъ, ни хушънѐ сана̀ чузса̀ кюрдѐсъ сі̂окъ си́лыга, поръ вугудъ ра̀ вара̀ сю́лесь си́лыгъ ранъ, і̂умюръгѝ да бу́рнызя кю́рдесь. О́нбала, што шоггшлаза̀нъ сяпла̀, а́зе, чинъ, аикка̀ солнза̀ кая́съ сі̂окъ хува̀ изь ранъ, ь̂ивыръ, хо́рлыгла̀ сана̀ тойна̀дь болза̀нъ да; Госпо̀дь Торра̀ чонъ да̀нъ килькилезэ̀сынъ, что́бы Вулъ сана̀ по́лштыръ ы̀ра чо́нъ-ба посьлама̀, тума̀ питерьмѐ да она̀, чинлаза̀хъ да по́сьлынъ хува̀ изьнѐ, тума̀ хытла́нынъ пиде́рынъ да она̀. Онъ зыръ позьнѐ вара̀ ху́длынъ тедѐнь пре-пре ма́йзыръ ь̂и́выръ си́лыгъ ранъ чонъ да пидсэ́ кая́съ ранъ. Госпо̀дь вара̀ То́ра сяванашка́лъ киль ту́ны ранъ, эплѐ Свято̀й тарагса̀ изслеггѐньзамъ ранъ и́нде пинъ худъ бильмеллѐ бо́льче, нума́инъ сюмулландара́дче ьи́выршъзанѐ, хо́рлыгъшнѐ да бу́рнызинъ и́зьзень ся́ва таранчѐнъ, што ву́лъзамъ изсле́дчесь пидере́дчесь да вулъзанѐ ьи́вырлыгзыръ хо́рлыгъзыръ да, хужъ чохнѐ вара̀ тада̀ пидъ сю́мулла хибердю́ бала̀ да. Камъ бала̀ вара̀ ся́гга бу́рны чохнѐ болмаза́сынъ, сявынъ ки́рле хы́да астума̀, што ла́ихъ и́зьзамъ по́ръ да ла́ихъ изслегге́ньзамъ та́ръне и́лесъ чинлаза̀гъ тю́ря да конды̀ маръ. Іумюргѝ бу́рнызь ра вара̀. Конда̀ маръ, і̂умюрьги бу́рнызь ра вара пи́ринъ таръ! Чинъ онда̀, эплѐ шандара̀дь Св. Апо́столъ, Госпо̀дь ба́ре порнѐ да пирѐ и́зъзамъ ту́ругъ. Чи́дыбыръ! Порь ся́гга вугудры̀ ь̂и́выржъзамъ і̂умюрьги ы́ра бу́рнызь тюжнѐ тура́ссе-жи?!

  1. Изьзамъ болза̀нъ, хужънѐ э́зе тува́дынъ, чузлагганъ, хорлыгла, ь̂и́выръ, тада вара̀ о́ригъ си́нъ-зень, ончохнѐ чибѐрь осра̀съжинь хува̀ чо́нъне Свято́й ы́ра да сонасъ ра̀, хунѐ да чибе́рь осрасъ жинъ порь оза̀лъ шоггшъ ра̀нъ чо́нъне, і̂орла̀ изсле́ни чохнѐ, кильже́дь ся́гга анча̀хъ болза̀нъ и́зьне, вы́рынъне, ву́гутне ы́ра узъ кюрдеггѐнъ і̂оры́не. Тынъ барагга̀нъ і̂оры́ пидь нума̀й вый барадь, сямзяда̀дь, лыпландара̀дь да чо́нъне. Оза̀лъ узъ кюрдегге́нь і̂оры́ изслени чохнѐ, эплѐ э́берь биле́дпыръ, пидъ нума̀й вый барадь изслеггѐнь эдѐмъне, онъ да̀нъ вара̀ итласшѝ пидъ нума̀й тынъ барагга̀нъ ы́ра і̂оры. Кора́дынъ болза̀нъ, што са́нынъ і̂оры пидъ силендерѐдъ идты́занѐ, о́нбала і̂орадма́ссе да сана̀, тада̀ силенѐссе, ончохнѐ чарнъ і̂оры-ранъ. Сяггна̀ хиръсъ о́ригъ синъзанѐ анъ пыгъ, вураги́ бе сяпла̀хъ і̂орла, эплѐ і̂орла́рынъ. Са̀нынъ тудужгѝ ы́ра сы́не і̂олашкиньчѐнь чинъ уза̀-кю́рде ь̂ирѐ тавра̀занѐ, идты марза̀ са́нынъ чона̀ хо́рлыгъне тувы́месь.
  2. Ся́вынъжина̀хъ тада̀ изсле́ни чохнѐ, са̀нынъ а́ла изь болза̀нъ, ся́вынъжинъ тиргге́, хужънѐ и́ликъ а́зе ильдса́ ы́ра юмагъ ра волаза̀ да ы́ра перь-перь у́зъне кюрдеггѐнъ книгге-рѐ.
  3. Поснѐ тада̀ изьне тувъ ся́ва ь̂ѝрггѐжинъ шоггшлаза̀, хужъне тува́дынъ, са́нынъы́ ся́ва изь? Э́зе по́рда-ба ябала́зане тума̀ уста̀? Са́нынъ изсленѝ чохнѐ пидь ы́ра чохламалла̀. То́быкъне ту́ны чохнѐ, са́нынъ шоггшламалла̀: «Cяванашка́лъ кайрангѝ киль-сі̂ортъ эде́мынъ! Хизѐбъ сидсэ́нъ порнѐ да пирѐ кю́рдесь сяванашка̀лъ киль-сі̂ортышне. Онъ ижиньчѐ бу́рнесь пуянны́ начарры́ да. Молъ кадарадтара̀съ сі̂окъ ся́гга киль-сі̂ортъ ранъ о́нынъ хальгѝне а́сла киль-сі̂ортнѐ, хужъ ижиньчѐ бурна̀дь. Начарры́нъ а́ндыхлазыръ маръ бо́ле ся́ва сі̂ортъ-ра онбала, што сі̂ортъ о́нынъ енѐ вынъ бекъ ха́кла маръ бо́ле, э́плѐ пуя́нынъ». Сявна̀ шоггшлаза́сынъ, і̂олашкиньчѐнь ка́лынъ: «Порь да ку́лугъ, поръ де ирдсѐ-кая́дь! Вугудъ ба по́рште вы́рдыбыръ то́быкъ ижнѐ. Хамъ да э́бе вы́рдыбъ онъ ижнѐ!» – Крестъ ту́ны чохнѐ о́ригъ вилеггѐнь синь ши́дыкъ зинѐ лардмаллы̀не, са́нынъ хунѐ каласъ бола̀дь: «Cявынашка̀лъ крестъ аиньчѐ Госпо́дь Іису́съ Хрісто̀съ і̂охта́рны пиринъ жинъ Хува̀ нимѝнь ха́къ ба ильмеллѝне маръ і̂онъне. Минь ижшѝ а́сла ку́мулъне куда́рдре Вулъ пирѐ! Рахма́дъ дѐдыбъ-ы́ Она̀, ь̂ида́дыпъ-ы̀ крестъне, хужъне Вулъ хо́жре пирѐ ь̂идма̀ ся́гга бу́рнызь ра? Эплѐ рахмадъ деме́зыръ, э́бе бо́лыбъ Онъ омыньчѐ! Арава́зыръ ку́мулла Господи! ба́ръ мана̀ таза̀ ко́зьне вы́йне да, што́бы тудужа̀хъ порь сирь-дѐ да о́зя кора̀съ ма́нынъ крестъне, ь̂ида̀съ да она̀ ы́ра чо́нъ ба! »

А́лыкъне ту́ны чохнѐ сана̀ сіо́мулъ астума̀, што Господь Хува̀ кала́ре Хува̀ зинъчѐнь: Эбе а́лыкъ боръ: Манъ бала̀ камъ ки́ре ву́лъ сирла́гны бо́ле (Іоан. 10. 9. ) Астуза̀нъ вара̀ шо́ггшлынъ, што эплѐ порь кильсі̂ортъне кире́дпыръ анчахъ а́лыкъ ба; сяпла̀ пю́льдь зиньчѐ і̂умюргѝ ы́ра пы́гызьне э́беръ кире́дпыръ Іису́съ Христо̀съ О́ныдъ да ы́ра ба́дыжъ ба. Госпо́дь Іису́съ Хрісто̀съ-зыръ пирѐ кимеллѐ-маръ і̂умюргѝ ы́ра бу́рнызя. О́ригъ никамъ зиньчѐнь да болма́сть хамыра̀ сюлза̀ ильмеллѝ Госпо́дъ Іису́съ Христо́съ-зыръ (Дѣян. 4, 11). Сяванашка́лъ шо́ггшъзамъ чѝрьдесь са́нынъ чонъ ра̀ ы́жимры́ рахмадъ демеллѝне Госпо́дьне, пидь сюмулланда́ресь да са́нынъ тарагса̀ изсленѝне.

Э̀зе сюрасси́ тувагга̀нъ? Са́нынь и́зьне ту́ны чохнѐ пидь сюмулъ ы́ра шо́ггшъне тыдма̀. Сюрассѝне ту́ны чохнѐ са̀нынъ шоггшламалла̀, што эдемъ си́лыгъ ба пю́льдьзамъ си́рибъ пи́деречесь поръ пи́ринъ жинъ, што То́рынъ Увулъ ы́ра шогшлама̀нъ болза̀нъ озьма̀ вулъзанѐ Хува̀ хо́рлыгъ ба Хува̀ ви́лимъ ба да; хальдчѐнь да вулъзамъ пидерзэ̀ ту́ричесь, ся́ванбекъ што никамъ да вы́йла мунда́рны да эдѐмъ-ра̀нъ полдары́мнче озьма́ вулъзанѐ ни Хува̀ жинъ, ни идты синъ жинъ, по́рште э́беръ бу́рндымырче ы́ра бу́рнызь тола̀жъ ижиньчѐ. Бу́рнызь вара̀ тола́жъ ижиньчѐ хурамалла̀ бола̀дь: по́рште хужъзамъ кири́месь ы́ра бу́рнызя, іумюрѐгъ бу́рнесь, эплѐ кюнделѐдъ свя́той Олагкорагга̀нъ, кюлерѐ хужъ сі̂она̀дь во́дъ ба кю́ггюръдьба да. (Апок. 21, 8).

Э́зе аба́дъ тувагга̀нъ? Пидь кильжѐдь сана̀ шоггшлама̀ сяванашкала̀гъ, эплѐ шоггшла́ре пре авалги́ аба̀дъ тувагга̀нъ хораду́мъ баньчѐ бурнагга̀нъ: «Хожны̀ мана̀ изъ, попле́дче вулъ, порьнѐ да, пидь мана̀ сува́бда:. Мана̀ пидъ ь̂и́радтара̀дь, хуньчѐ э́бе перда̀къ анча̀хъ сюхрара̀гъ ва́дъ баднѐ хамъ а́лыне сюгарда̀дыбъ, ь̂ибырдахъ она̀ каялла̀ иле́дыпъ. Хунъчѐ вара̀ мана̀ кѝрле бола̀дь ь̂и́дма̀ сирьдѐнь брагма̀ да кумагга̀ ижнѐ і̂уггни онъ да̀нъ кува́ръне, ончохнѐ мана̀ пидь ь̂ирадтара̀дь. Ончохнѐ шогшла́дыпъ: минь вара̀ бо́ле-жи манъ бала̀, хуньчѐ э́бе ви́либъ тазадма̀зыръ сѝлыгъзанѐ, ы̀жимъранъ Торра̀ сѝлыгъзанѐ каланы̀ белѐ; иненню́ бала̀ да Хрісто̀съ тазадагга̀нъ поръ сѝлыгъ- ранъ ви́лимъне? Пидь ьи́вырлыгъ бо́ле ма́нынъ хо́рлыгъ, хуньчѐ мана̀ бра́гесь во́тъ ижнѐ, тыдса̀ да о́сресь онда̀ кылармазыра̀хъ? Ирдсэ̀-ка́есь і̂умюрьзамъ, і̂умюръ і̂умюргѝзамъ, ончохнѐ да вара̀ нимѝнь да каламалла-ма̀ръ ма́нынъ хо́рлыгъ зиньчѐнь, сявна̀ анча̀хъ, што ся́гга хо́рлыгъзамъ тинь анча̀хъ ха́ле посла́ресь болма̀; о́мбала, што ма́нынъ хо́рлыгъзамъ тума́зыръ визѝ-хирѝзыръ да́ бо́лесь!! Сяпла̀ э́бе шоггшла́дыпъ, пидь да хура́дыпъ порь си́лыгъ ранъ. » І̂олда́жимъ! Сяпла̀ шоггшла̀ э́зе да, сяванбеккѝ шоггшъзамъ пидъ вы́йла о́сресь сана̀ да си́лыгъ ранъ, иненнѝ бала̀ да сибста́ресъ То́ра сюлза̀ илеггѐнь баднѐ сюдъ-сянда́лыггъ ха́лыга; таза̀ вара̀ иненню́ сі̂орада̀дь са́нынъ ижимъ ра̀ і̂ораду̀не да Онъ баднѐ.

Э́зе сю́зя? сюленѝ чохнѐ томдѝрьне идты̀ синъзанѐ са́нынъ шогшламалла̀: «порь ся́гга томдѝрьзамъ пидь сѝринъ-маръ, і̂олашкинъчѐнь ни миньчо̀лъ тура̀съ сі̂окъ Си́ринь мухтанмаллы̀ да анча̀хъ тойри́ томдѝръ, хужъ зинъчѐнъ Госпо̀дь кала̀дь юмагъ ра̀ Хува̀ У́вулъ той ту́вныра. » Онбала малалла̀ шогшламалла̀: «боръ-ы̀ ма́нынъ ся́гга чинъ пага̀ той томдѝръ? Перъ си́нъне, тоя бы́ныне тойтомдѝрьне тыгынма́нныне, Госпо̀дь хо́жре сигма̀, брагма̀ да та́мыкъ хора̀нъ ижнѐ, онда̀ вара̀ макрамаллы̀ ши́лъзамъ бала да кыжырдядмаллы̀ (Матѳ. 22, 13). О́нбала ма́нынъ пидъ хы́да ки́рле тоянма̀ той томдѝръне. Ся́гга тондѝрьне ты́гыннызанѐ анча̀хъ кю́рдесь тоя̀, минъ боръ: і̂умюрьгѝ ы́ра бу́рнызя То́ра У́вулынъ. О́ригъ томдѝръ ха́кла боли́нь-да уста̀ ба сюле́ни да і̂ора́лла маръ.» Теггѐхъ таза̀ шо́ггшъ той томдѝръ жинъ сю́мулъ сана̀ килъште́ре чонъданъ ширяма̀ хунѐ той томдѝръне си́ринъ иненню̀ бала̀, Сюлагга̀нъне міръзанѐ. Госпо̀дь, чинъ, ба́ре она̀ сана̀, а́зе да ки́ренъ і̂умюрьгѝ о́нынъ хибердю́на (Мѳ. 25, 23).

Э́зе а́да сюлеггѐнь? Пидь кильжѐдь шоггшлама̀ ко́ня бола̀съ жинъ са́нынъ, хужънѐ кудардса̀ Іоа̀ннъ тенѐ-кюрьдеггѐнъ ху ыжимъра̀, хуньчѐ идты́замъ толюнзэ́ О́нынъ вирентныне сува́бда бу́рназя да ида́дчесъ она̀: Э́зе маръ-ы́ Христо̀съ? Іоа̀ннъ Хрісто̀съ я́дъне ь̂ижинма́ре маръ анча̀хъ, тада̀ вара кала́ре, што Вулъ Хрісто̀зынъ хыяма́сть салдма̀ а́да чи́нъне, минь боръ: хыяма̀сть Хрісто̀съ ора́зане салдма̀. Чохлаза́нъ сяпла̀ пидь сю́мулъ ко́ня болассы̀ ка́бырчикъне да хуварассы̀, хужъне по́рьште биле́ссе, што вулъ кильже́дь анча̀хъ шойта̀на, эдѐмъ ра̀нъ вара̀ ся́ва синъзанѐ, хужъзамъ онынъ сума̀гъ хызра̀нъ сюре́ссе.

Э́зе по́рда-ба казагганъ? Чодла́ны чохнѐ ь̂и́вызьзане перь-перь белѐ сибста́рны да чохнѐ вулъзанѐ, штобы бо́лдыръ си́рибъ киль-сі̂ортъ, са́нынъ сю́мулъ шоггшлама̀: «Cя́вынъ-бекъ мана̀ ки́рле чодлама́ хама́нъ хыдса̀- кайны̀ ыжиньчѝне, што́бы вулъ бо́лдыръ То́ра киль-сі̂ортъ ба; о́мбала, што порь э́беръ, ни кама̀ да шотъ ранъ кыларма́зыръ, ирьзэрѐнь Торра̀ позсяба́дпыръ, Св. чюрггю́ вире́нни ту́рухъ пирѐ ки́рле Госпо̀дь Торра̀ позсябма̀: килзэ̀ бурнъ пи́ринъ ыжиньчѐ!»

Ти́мирьзинъ ся́вынъ-бекъ хува̀ ыжимъра̀ тыда́съ бола́дь пидь сува́бла ь̂ирггѐзанѐ. Пы́гны чохнѐ хува̀ алары̀ чо́ггыдъне, хува̀ туны̀ пуда̀замъ зинѐ да, о́нынъ пидь сю́мулъ ся́ва сага́дъ ра̀ астуза̀, што са́нынъ-бекъ чо́ггыдъ ба, ся́вынъбекъ нужа́замъ бала́ да пудала́ны бо́льче крестъ сі̂омнѐ Госпо̀дь пи́ринъ Іису́съ Хрісто̀съ. Миньашка̀лъ хо́рлыгла ь̂ира́дныне чи́дре пуда̀ ра̀нъ! Ся́ва хо́рлыгла ь̂ира́дныне чи́дре Вулъ мана̀ і̂ора́дны жинъ, ся́вынъ жинъ, што̀бы ка́зяртчеръ ма́нынъ си́лыгъзамъ, што́бы і̂умюрь іумюре́гъ сі̂онасъ маръ ма́нынъ тамыкры̀ во́дъ зиньчѐ ся́вынъ-бекъ, эплѐ э́бе хирьде́дыбъ ти́мирьне вочагъ ра̀, што̀бы вулъ сямзя̀ бо́лдыръ ябала̀занѐ тума̀. Калазьмаллы̀маръ ку́мулъ кутардны̀! Сяванашка̀лъ калазьмаллы̀-маръ кутардны̀ ку́мулъ болты́ пирѐ і̂ора́дны жинъ о́ирчеръ ы́жимъпе порь чень, сибста́рдыръ да она̀ порь выйра̀нъ анча̀хъ і̂ораду баднѐ Госпо̀дь Іису́съ Хрістосъне О́нынъ і̂у́мюрь і̂умюрѐгъ болны̀ арава́зыръ ы́ра да Асше белѐ арава́зыръ Свято̀й да Сы́влыжъ ба.

Ки́рпичь тувагга̀нъне чонъ да чотлагга̀нъне хува̀ и́зьне ту́ны чохнѐ сю́мулъ шоггшлама̀, што вулъзанѐ ся́вынъ-бекъ, э́плѐ хитрѐ турассѐ чолъзапѐ, хува̀занѐ да кирле хитрѐ тума̀, штобы хуньче́нь тува́съ Тора киль-сі̂ортъне, таза̀ Свято̀й да. О́нъбала, што То́рынъ киль-сі̂ортъ Свято́й бола̀дь (1 Коринѳ. 3, 17). Кѝрикъ кама̀ да пи́риньчѐнь ки́рле болма̀ То́рынъ киль-сі̂о́рдъ ба. Бильме́стыръ-ы́ што серъ бола́дтыръ То́рынъ киль-сі̂ортъ, То́рынъ Сы́влыжъ да бурна̀дь си́ринъ ыжимъра̀, кала̀дь Св. Апо́столъ иненяггѐнь Корѝнѳской ха́лыгъзане (1 Коринѳ. 3, 16).

Сага́дъ тувагга̀нъне пидь сю́мулъ сува́бла да астума̀, што ни хужъ сага̀дъ ра̀ да никамъ бильмѐсть ко́нъне сага̀дъне да, хужъ ыжиньчѐ эдѐмъ У́вылъ ки́ле (Матѳ. 25, 13), што порнѐ да пирѐ ки́рле чарнма́зыръ я́нда болма̀ О́нынъ килессы̀ ву́гутъне (Матѳ. 24, 44), ни хужъ сага́дъ зинѐ пыгмазыра̀хъ, што э́беръ по́рьде чинъ ы́ра сага́дъ бала̀, э̀плѐ айва́нъ хи́рьзамъ, кири́мыбыръ О́нынъ сі̂ортъ шне. Перь шушмѐньне пирѐ болма́сть ирдерме́ сяпла́, штобы вулъ чарагга́нъ анъ бо́лдыръ, я́нда болма̀ пирѐ Госпо̀дь киллессы̀ ву́гудъ не, порь шушмень ра̀ да кюдѐсъ О́нынъ ки́льныне, о́нбала онда̀нъ итласшѝ, што Госпо̀дь кала̀ре: я́нда бо́лыръ: о́нбала, што хужъ сагадъ ра̀ шоггшлама́стыръ, эдѐмъ У́вылъ ки́ле (Матѳ. 24, 44).

Тю́ггерь лардагга́нынъ, чинлаза̀хъ, пидь астумалла̀, што тю́ггерь ся́ва сагадъ ра̀ тодыга̀дь, хуньчѐ эдѐмъ шульжъ онъ сі̂омнѐ сибзя́дь, сяванда̀нъ сю́мулъ чохлама̀, што чинлаза̀хъ сяванашкала́хъ тодыга̀дь чонъ эдѐмынъ, хуньчѐ сибзя́дь онъ сі̂омнѐ оза̀лъ ють-киляны́, што о́нбала порне да пирѐ ки́рле ыжимынь чѐнъ кыларма̀ оза̀лъ шо́ггшъне, і̂орадны́ онъ бала̀ ва́рла болѝнь-да.

Книгге сигса̀ і̂озагга̀нынъ, тудужа́гъ ты́дны чохнѐ хува̀ а̀ла ра̀ тюслерѐнь тю́сля книггѐзанѐ пидь сю́мулъ астума̀ ся́ва книггѐзанѐ, хужъзамъ о́зя бо́лесь хурамаллы̀ судъ зиньчѐ, хужъ аиньчѐ да тюнь-тю́ря і̂угге́рны порь пи́ринъ и́зьзамъ шоггшланызамъ да Асту́ны чохнѐ ся́гга книггѐзанѐ, вулъ порь ма́й-бе хытла́не хорадма̀ порь хува̀ оза̀лъ изъзанѐ шоггшланы̀занѐ да иненню́ бала̀ пудала́ны Госпо̀дьне си́лыгъ казярассы̀ белѐ да, ся́ва вара̀ вугудъ ра̀ порь вый ба хытла́не, штобы о́нынъ ядъ іуггѐрны бо́лдыръ ы̀ра іумюргѝ бу́рнызь книгге-рѐ. (Апок. 20, 15).

Сюку́ръ кола̀чь да писерегге́нынъ пидь сю́мулъ астума̀ Госпо̀дь пага̀ ы̀ра да сума̀гъзанѐ: Э́бе боръ сюку́ръ бурнызинъ. Камъ вара̀ ся́гга сюку́ръданъ сіе, іумюрѐгъ бу́рне. Сюкуръ вара̀, Хужъне Эбе ба́рыбъ, боръ ють Ма́нынъ, хужъне Эбе ба́рыбъ эдѐмъ бу́рнызь жинъ (Іоан. 6, 48, 51). Асту́въ! чохнѐ вара̀ ся́гга Господь сума̀гъзанѐ порне́да пирѐ ки́рле идма̀ ху-хунѐ: сія́дыбъ-ы̀ ю́тьне і̂онъне да? Тудужа̀хъ-ы̀ сія́дыбъ? Сія́дыбъ болза̀нъ, а́ибъзыръ-ы̀ сія́дыбъ? Сіима́стыбъ болза̀нъ вара, минъ а́ибъ ба вара̀ сіима́стыбъ? Эплѐ сина̀ То́ра ютьне і̂онъне да пирѐ пидь сува́бла, о́нбала, што Госпо̀дь кала́ре: сіягга́нъ Ма́нынъ ютьне, изягга̀нъ да Ма́нынъ і̂онъне осра́дъ іумюрьгѝ бу́рнызьне (Іоан. 6, 54); сяпла̀ сименнѝ То́ра ю́тьне і̂онъне да пирѐ пидь пидмеллѐ, онбала, што Госпо̀дь кала́ре: хунъчѐ симѐ болма́стыръ ю́тьне эдемъ У́вулынъ измѐ да о́нынъ і̂онъне, ончохнѐ осрама̀ болыма́стыръ бу́рнызьне (Іоан. 6, 53), минъ боръ: бурныма́стыръ То́ра бу́рнызъ ба, бурныма́стыръ ы́ра-ь̂ирггѐ бе, э̀ппѝнъ оза̀лъ ь̂ирггѐбе. Сяпла̀ болза̀нъ мана̀ боладь хы́да астува́съ тува̀съ да ся́гга Госпо̀дь сума̀гъзанѐ, итлемѐ да бола̀дь вулъзанѐ, прѐде анъ тыдъ пидереггѐнъ юла́на ся́ва сѝнъзень, хужъзамъ сіима́ссе Христо́съ ю́тьне і̂онъне да. Тада̀ сюку́ръ кала̀чь да писерегге́нынъ пидь сю́мулъ астума̀ Госпо̀дь сума̀гъзанѐ: перъ сюку́ръ ба маръ эдѐмъ то́да болза чи́ря бо́ле, порь вара̀ То́ра чильги́ визь ра̀нъ то́гны сума̀гъба (Матѳ. 4, 4). тада̀ ида̀съ ху-хунѐ: «вола́дыбъ-ы́, поснѐ тада̀ ильде́дыбъ-ы́ Э́бе То́ра сума̀гъзанѐ? Вола́дыбъ болза́нъ, Св. чюрггю̀ тынладта́рны-жи ту́ругъ воладыбъ? Волама́стыбъ болза̀нъ вара̀, ми́нь-жинъ вара̀ волама́стыбъ, тада̀ ми́нъ-жинъ ильдима́стыбъ? То́ра сума̀гъ ыжиньчѐ боръ ся́ва ь̂ирггѐзамъ, хужъзамъ ту́ругъ пирѐ ки́рле бурнма̀, што́бы пи́ринъ бу́рнызь бо́лдыръ Торра̀ кильжу́лла, што́бы і̂олашкиньчѐнъ кимеллѐ бо́лдыръ ы́ра То́ра і̂умюрги бу́рнызя. »

Сирь согалагга̀нъне пидь ла́ихъ астума̀ пидь ы́ра Госпо̀дь юма̀гъне, ву́рлыгъ пю́рчекъзамъ зиньчѐнъ я́ныне, чонъ да̀нъ да хунѐ осрама̀, што́бы і̂оласъ маръ чо́лла хона̀възыръ да си́рь ба, тудужагъ вара̀ шоггшлама̀ ки́рле тума̀ хунѐ хона́лла си́рьба.

Олмасси́ юстереггѐньне пидь уза̀ кимеллѐ астуза̀нъ Госпо̀дь кала́ныне: порь ь̂ивызьне хужъ ы́ра хона̀въ тума̀сть, каза́ссе водта̀ да брага́ссе (Мѳ. 7, 19). хунѐ да хытлана́съ боладь тума̀ ы́ра хона̀въ кыларагга̀нъне. Сува́бла тада̀ она̀ шоггшлама̀ хона̀възыръ смоко́вница зиньчѐнь, хунѐ да ки́рле болма̀ хона́лла. Тада̀ пидь уза̀ кимеллѐ олмассѝ юстереггѐнъне ко́зь ба пыгса̀ ы́ра сескѐ зинѐ, хужъзамъ си́динни о́нынъ олмассѝ кардынъчѐ шоггшлама̀, што Свято̀й ха́лыгъзамъ сескелене́ссе а́сла То́ра олмассѝ-кардыньчѐ о́нданъ хитрѐ, хунѐ да болма̀ ки́рле Свято̀й эдѐмъ ба, што́бы вулъзамъ-бекъ, вырназя́съ а́сла То́ра олмассѝ-кардыньчѐ, толажиньчѐ да боласъ маръ, што́бы похра̀ ба хо́дыжъ водта̀ брагны̀ боласъ маръ.

Сі̂орда̀ тувагга̀нъне пидь сува́бла шоггшлама̀, што чинъ сюдты̀, сюдтарагга̀нъ порь эдѐма, анча̀хъ боръ Госпо̀дь Іису́съ Хрісто̀съ (Іоан. 8, 12, 19), што порнѐ да пирѐ ки́рле сюремѐ ся́гга сю́да ба̀, минь боръ, Св. Ева́нгель вире́нни ту́ругъ, боласъ да сюдты̀нъ у́вулъзамъ ба (Іоан. 12, 36), што́бы кайра̀нъ кимеллѐ анъ бо́лдыръ та́мыкъ – хора́нъ шине. Э́бе боръ сюдъ – сюдъ сянда́лыггынъ, кала́ре Госпо̀дь. Камъ Ма́нынъ хызра̀нъ сюрѐдь, ся́ва тютю̀мъ ра сюре́ме, осрама̀ вара̀ бо́ле сюдъ бу́рнызинъ (Іоан. 8, 12).

Хордъ осрагга̀нъне пидъ сю́мулъ астума̀ пидь чонъне сува́бла кала́ныне Свято̀й Падша̀ Дави́дъ ба: пылъ да̀нъ ма́нынъ сюва́ръне мала̀ ту́тла пыръне да Са́нынъ сума́гъзамъ (Псал. 118, 103)! Ся́гга вара̀ астуны̀ поръ хордъ осрагга̀ныньче тура́де шо́ггшъне: «а́гга миньашка́лъ і̂ора́дны бо́лъче Свято̀й ха́лыгъзане То́ра Сума̀гъ!» Сяванашка̀лъ вара̀ шо́гшъ сю́мулъ она̀ хунѐ да варладта́ре чонъ-да̀нъ итлемѐ То́ра сума̀гъне. То́ра вара̀ сума̀гъ чи́ря вы́йла да (Евр. 4, 2). Вулъ хуварма̀сть сува́бъзыръ эдѐмъ узъне ыжънѐ да ся́ва си́нынъ, хужъ она̀ ильдѐдь вола̀дь да.

Сяванашка̀лъ шо́ггшъзамъ, пи́ринъ изсле́ни вурумъ ра̀, пидь таза̀ сибстара́ссе пи́ринъ чинъне ы́ра ба, изь зинѐ да пыгма́зырахъ, сирипледе́дь пи́ринъ са́мой ю́тьне.

  1. Чибе́рь осра̀съ жинъ чо́нъне Свято̀й кильште́рны ра чу́зыкъ изь ра̀, поснѐ вара̀ чибе́рь осра̀съ жинъ хунѐ пичѐнь ранъ, пужургга́ны ранъ, хорла́ннны ранъ, чидма́нны ранъ, пидь тада̀ ла́ихъ изсле́ни чохнѐ, тудужа̀гъ хобардма̀ хува̀ ы́жъне Госпо̀дь То́ра баднѐ кюскѐ киль туны́ чи́нни ра Госпо̀дь То́ра баднѐ, хужъзамъ кильжу́лла бо́лесь хо́жа ру да ту́ругъ. Кильште́рлыгъ; ма́йзыръ сы́пля чи́ннизамъ, а́гга сякъзамъ:

«Э́плѐ визѝ-хирѝзыръ і̂орада́дь пирѐ Госпо̀дь То́ра! -»

«Минь Вулъ тума́нъ тума̀сть да пи́риньжинъ! »

«Минъ Вулъ бама̀сть пирѐ! -»

«То́ра! тя́минь-бекъ рахма̀дъ дены̀ бола̀съ Сана̀! -»

«Го́споди! хавасъла̀ мана̀! таза́дъ мана̀! сюдулда̀ръ мана̀! Свято̀й тувъ мана̀! -»

«Э́зе анча̀хъ Го́споди! сяпла̀ нума̀й пирѐ і̂орада́дынъ: эплѐ пи́ринь і̂орада́съ маръ порь чирѐ бе Сана̀! Кама̀ аппи́нь э́беръ і̂ора́дыбыръ порь чирѐ бе Сана̀ маръ болза̀нь! -»

«Ахъ! порь эдѐмъзамъ би́льны болза́сынъ, тя́минь-бекъ Э́зе ы́ра Го́споди! -»

«О, пидсе́сынче ма́нынъ ы́жимъ ра, сяванашка̀лъ оза́лъ виреннѝ! -»

«О, чибѐрь би́льны болза̀нъ э́бе хамъ чирѐне! »

«О, озяра̀хъ э́бе ко́рны болза̀нъ нимѝнь тюшнѐ сюдъ-сянда́лыггынъ турны̀! -»

«О, і̂ора́дны болза̀нъ э́бе Сана̀ Го́споди порь хамъ чирѐ бе! – »

«Ахъ, Го́споди! хуньчѐ э́бе и́слибъ Сана порь чонъ бала̀! -»

«Ахъ, Го́споди! тудужа̀хъ э́бе Сана̀ астуны̀ болза̀нъ шо́ггшлыдымче да Санъ жинъ! -»

«О, Тора ма́нынъ! Санъ зыръ ми́ньма мана̀ порь сюдъ-сянда́лыггъ? Минь озсы̀ хибердю́ да вулъ ба́ре мана̀? – »

«Го́споди! Э́зе ма́нынъ Санъ бада̀ кильмеллѝ, Э́зе ма́нынъ хойгѝне чарагга̀нъ, Э́зе ма́нынъ шанны̀, Э́зе ма́нынъ лыпландарагга́нъ, Э́зе ма́нынъ сюдты̀, Э́зе ма́нынъ сарлны̀, Э́зе ма́нынъ хибердю̀, Э́зе ма́нынъ ы́ра бу́рнызь порь да Э́зе мана̀ валѝ! -»

«Го́споди! хуньчѐ ся́гга сюдъ-сянда́лыггъ ча́рне астарма̀ мана̀ тюслерѐнь тю́сля аста́рмыжъ-бе! -»

«Господи! хуньчѐ бо́ле визь сюлассы̀ порь чирма̀възанѐ ма́нынъ чо́нынъ шоггшла́ны- зень олжны̀занѐ да. – »

«Го́споди! хуньчѐ э́бе ко́рыбъ Сана̀?» «Го́споди! хуньчѐ э́бе бо́лыбъ Санъ бадра̀? »

«Го́споди! хуньчѐ э́бе і̂у́мюрь-і̂умюрегъ му́хтыбъ Сана̀ перлѐ Свято̀йзамъ бала̀! »

Миньчо̀лъ э́беръ тудужа̀гъ тува́дпыръ ся́ванъ-ижшѝ чинни занѐ, ончо́лъ лаигра̀гъ онъ данъ, о́нбала, што миньчо̀лъ тудужа̀гъ синеде́дпыръ вулъзанѐ, ончо̀лъ сюмулдара̀гъ онъ да̀нъ варлана́дпыръ ву́лъзамъ бала̀. Сяванашка́лъ чѝннизамъ вара̀ изеле́ни чохнѐ пюдюмбе́гъ ха́къзыръ бола́ссе. Сяванашка̀лъ че́ннизамъ тадылма̀зыръ чо́нъне осраза̀ То́ра хожиньчѐ, тудужа̀хъ чирде́ссе она̀, хуза̀ да кылара́съ онъ да̀нъ порь оза̀лъне сирипледе́ссе она̀ ы̀ра аиньчѐ, ма́йзыръ ы́рылла сирипъледе́ссе пи́ринъ ють вы́йзанѐ.

  1. Камъ сяпла̀ хытлана̀дъ хува̀ и́зьне ту́ны чохнѐ, ся́ва хытланза̀ осра̀съ жинъ хува̀ бу́рнызьне, сявынчохнѐ вара̀ онъ данъ итласши хытлана́дь хува̀ чонъ сува̀бъ жинъ: ся́ва хытлана̀дь, эплѐ тарыхса̀ хытланма̀ бола̀дь То́ра ядъ сарлны жинъ. Св. Апо́столъ хожны́ хувара́дь пирѐ порнѐ да тума̀ То́ра ядъ сарла̀съ жинъ.

Астумаллы̀. Што малда̀нъ ки́рле тува̀съ пага̀ изьзанѐ; ху́жзамъ кюдме́ссе і̂у́люмъчень тухтассы̀не; што ки́рле вулъзанѐ малда̀нъ шоггшлаза̀ посьлама̀, эплѐ лаигра̀гъ вулъзанѐ тума̀, што нихуньчѐ да ки́рле маръ изьзанѐ тума̀ кильшменнѝзанѐ То́ра законъ ба, – сякна̀ чохламалла̀ хува̀ ижиньченѐхъ.

ѴІ. Еплѐ хама̀ хамыра̀ тыдса̀ осра̀съ кондурллаги́ аба̀дъ си́ни чохнѐ?

Хуньчѐ э́зе лара́дынъ кондурла̀ казгѝ да аба́дъне симѐ, тада̀ вара̀ хунъчѐ тура́дынъ стѐлъ хожъ-зиньчѐнъ, ончохнѐ нихуньчѐ да анъ ла́ръ, анъ ту́ръ да киль чонъ да̀нъ тума̀-зыръ Госпо̀дь То́рыне, эплѐ, хирьгенме́ллига, лара́ссе стель хожъ-зинѐ тура́ссе да стель хожъзинъчѐнь пидь нума̀й эдѐмъзамъ пѝринъ сама̀нъ да. Тюленьмеллѐ, эплѐ ся́гга си́нъзамъ онашка̀лъ чонъ озала́нны сирѐ си́дресь, што лара́ссе стѐль хожъ-зине, тога́ссе да сте́ль хожъ-зиньчѐнъ киль чонъ да̀нъ тума̀зыръ Госпо̀дь То́рыне. Онбала, што Госпо̀дь То́ра барадь пирѐ порь пи́ринъ симелли́не измеллѝне да. Тобассы̀ зиньчѐнъ хамыра̀ сіяссы̀не э́беръ хытлана́дпыръ болѝнь да минь чо́лъ вара̀ тура́ссе порь пѝринъ хытланны̀ изленѝ да, Госпо̀дь То́ра пи́ре ы́ра сонмаза̀нъ, балмаза́сынъ сянда́лыггъ кильжу́лла ужшѝне, лымъне, сильне хвель корассы̀не да, согала́ны а́ггны да пи́ринъ день ой жинъ порь карда̀ жинъ да.

Ки́рлискерѐ пюдюмбе́гъ ниминьчо́лъ тума́ссе, сяггна̀ по́рште биле́ссе. Онбала̀ тада̀ Госпо̀дь То́ра бара̀дь пи́ринъ симеллѝне юстѐреггѐнь вы́йне пи́ринъ ю́ть валѝ, пѝринъ вара̀ ю́тьне болдармаллы́не ыжънѐ яма̀ ся́гга іостереггѐнь вы́йне симелли́нынъ пирѐ ся́ва бола̀съ жинъ. Минь бо́личе пи́ринъ белѐ, Госпо̀дь То́ра бама̀нъ болза̀нъ юстереггенъ вы́йне пи́ринъ симелли́не Ончохнѐ ки́рикъ миньчо̀лъ э́беръ сѝни болѝнь да юстереггѐнь аба́дъ симелли́не, пи́ринъ ють вый сі̂окъ бо́личе, о́нбала вара̀ сі̂окъ бо́личе болдармаллы̀ да ни и́зьне тума̀, ни бурнма̀ да Ончохнѐ ника̀мъ да по́риньчень чи́ря і̂ола̀съ сі̂окъче. Тебрѐ еньчѐнь, минь бо́личе пи́ринъ белѐ Госпо̀дь То́ра хо́жны болза̀нъ ыжиньчѐ тура̀съ маръ ыжънѐ яны̀ аба́дъ си́мисьне, хоть и́кке арне́ллихъ? Ончохне́ юстереггѐнь вый пирѐ іостерѐсъ сі̂окъче, пи́ринъ выйде нидерѐдъне, чирлезѐ да брага̀дьче пи́ринъ бу́рнызьне, пиде́рече да. Онбала̀ што по́рште э́беръ биле́дпыръ, што эдема̀ хужъ вугудъ ра̀ бола́дь ы́ра аба́дъ си́мись хунѐ пидереггѐнь.

Аба́дъ си́мись пи́ринъ ки́рикъ хуньчѐ бо́лдыръ чохра̀нъ. Порь Свято̀й ха́лыгъзамъ, хунѐ хы́да астарагга́нъзамъ перь кава̀рла попле́ссе, 1, што пи́ринъ хы́рымъне туранма́ллыга пидь нума̀й маръ ки́рле; 2, што пи́ринъ хы́рымъ ни хуньчѐ да бильмѐсть визи́не; 3, што пѝринъ хы́рымъ хужъ чохнѐ чинѐдь аба́дъ си́мисьне ся́ва вугудъ ра̀, хуньчѐ бола̀дь итла́да то́да топъ-толыя́хъ да и 4, што́ о́нъ бала̀ сія́съ маръ пыръне ся́ва вугудъ ра, хуньчѐ са́нынъ сія́съ килѐть. Осра̀съжинъ симелли визине Св. Златоу̀стъ барза̀ пидь ы́ра ь̂ирге́не, хужъ боръ: «си ончо̀лъ, штобы лыпла́нчеръ хы́рымъ вызсѝ». Тебрѐ Св. верендеггѐнъ кала́ре: «ни минь да симѐ ки́рле маръ ыжъ киля́ны ранъ, сякна̀ вара̀ си, минь боръ, тада̀ сяпла̀, штобы сизэ́сынъ, хы́рымъ са́нынъ вы́злигъ бо́лдыръ».

Попле́ни чохне аба́дъ си́мись жинь Св. эдѐмъзамъ порь вый ра̀нъ астума̀ хытла́нчесь, што хора̀ ха́лыгъзане пидь нумай маръ ки́рле симѐ, хораду́мъзанѐ вара̀, а́румъзыръзанѐ, о́пушказыръзанѐ і̂онъ виредеггѐнъ ту́дла да аба́дъ си́мисьне пюдюмбѐгъ симѐ і̂орама́сть; ту́длыне о́нбала, што итласшѝ то́да бола́дпыръ; і̂онъ виредеггѐнъне о́нбала, што вулъ вурада́дь пи́ринъ ють рѐ оза̀лъ шоггшъ- занѐ, што она̀ сизэ̀нь вулъзанѐ чарма́лла маръ пидермеллѐ да маръ.

Ахра̀хъ аба́дъ си́мись ютьне кирлѐдь. Кирлѐдь аба́дъ си́мисьне ють жи́нъ чарнма̀ болма̀сть. Ки́рле маръ, перь еньче́нь ся́ванъжинъ, штобы ы́ра тува̀съ сі̂ора́дны ють-киля́ныне, штобы су бола̀съ вы́йзанѐ да осра̀съ, хужъзамъ пирѐ кирле́сси ха́мыръ ють жинъ чонъ жинъ, што́бы сидменнѝ си́ни чохъ пире вурада̀съ маръ хамыра̀ хирьсь оза̀лъне. хужъ о́нъзыръ тедѐль, шоггшлы́миче да болма̀ пирѐ оза̀лъ ба.

Контурла̀, тада̀ казхѝ аба́дъ си́ни чохнѐ ни хуньчѐ да итласшѝ анъ си. Пи́ринъ аба́дъ си́мись боръ То́рынъ ба́дыжъ; порнѐ да вара̀ То́рынъ ба́дыжъзанѐ тыдма̀ ки́рле чонъ со́нылла, ы́ра чи́нла, Торра̀нъ хураза̀ астуза̀, озсыне да корма̀ бола́дь пирѐ, хужъ жинъ То́ра ба́че аба́дъ си́мисьне пирѐ Тора барадь итласшѝ сія̀съ жинъ маръ, турана̀съ жинъ вара̀.

Итласшѝ синѝ пи́ринъ ю́тьне сора́нла бола̀дь; о́нбала, што ыжъ ра̀ туманны̀ і̂онъ пузылны̀, порь ють чирьзамъ да хизѐбъзыръ, ви́лимъ да итласшѝ синѝ хы́зсинъ бола́ссе. Ся́ва зиньчѐнь пирѐ ле́карьзамъ да шандара́ссе, ха́мыръ чохланы́ да, То́рынъ Сы́влижъ да. Итласши́ аба́дъ си́ни ранъ чирь бо́ле. Итласшѝ си́ниранъ нума̀й ха́лыгъзамъ ви́льчесь, кала̀дь арава́зыръ Услы́. (Сир. 37. 33, 34).

Итласшѝ синѝ пи́ринъ чонъ вы́йне пузса̀ брага̀дь. Камъ итласшѝ [сія́дь-ѝ изѐдь-ѝ, ся́ва синъ полдарма̀сть чонъ изьзанѐ тума̀, ся́ва полдарма̀сть ни Торра̀ позсябма̀, ни То́рынъ изьзанѐ шоггшлама̀. О́нбала, што итласшѝ синѝ эдема̀ кюрдѐдь кагала̀, ыихланма̀, изслеменнѝне, ку́лугъ попленѝне, колассы̀не, оза̀лъ шоггша̀ ють киляны́не. Силенѐсъ жинъ вара̀ яза̀ръ жинь да итласшѝ синѝ изнѝ да бола̀дь во́дъ валѝ сю́ бекъ. Перь сирѐ, камъ итласшѝ сія́дь изѐдь да, ся́вынъ То́ра сі̂окъ; ся́вынъ То́ра о́нынъ ють, онынъ ють-киля́ны да; о́нбала вара̀ камъ итласшѝ сія́дь изѐдь да, ся́ва полдара̀дь сюмермѐ, хуньче она̀ кѝрле; сюмрѐдь сама̀й хо́жны Свято̀й изъзанѐ; ся́ва я́нда тума́, хуньчѐ она ки́рле, чинъ да тува̀дь пидь оза́лъ изьзанѐ. Камъ ху хуньчѐнь о́ригъ сѝнъзамъ зиньчѐнь да сяггна̀ астуда́рны болза̀нъ, ку еньчѐнь ся́ва синна̀ шандарны́ кирле маръ.

Контурла̀ казхѝ да аба́дъ си́ни чохнѐ ни хуньчѐ ни ми́нь да а́нъ кала̀ си́лыглыне. О́нбала, што силендерѐсь Торра̀ сява вугудъ ра̀, хуньчѐ сія́дынъ о́нынъ ба́дыжъзанѐ, хуньчѐ да посьнѐ ки́рле шоггшлама̀ кутардма̀ да Торра̀ позь-ся́бныне, бола̀дь пидь Торра̀ картманы̀. Кондурла̀ казхѝ да аба́дъ си́ни чохнѐ вара̀, хирьгеньмеллѐ, нумай эдѐмъзамъ попле́ссе пидъ Торра̀ силеньмеллѝзанѐ: аибла́ссе, кала́ссе перьперь зиньчѐнь, посьнѐ козь хызиньчѐзанѐ, тува́ссе оза̀лъ мыска̀лъзанѐ, колдара́ссе, картма́зыръ попле́ссе Св. юла̀ зиньчѐнь, Онынъ ябала̀замъ зиньчѐнь, о́ригъ да онбеггѝзанѐ. О́нбекъ хытланны́ кондурла̀ казхѝ да аба́дъ си́ни чохнѐ, —і̂олашки картманны̀ бола́дь Госпо̀дь То́ррыне. Порь ма́йбе хытла́нъ астума̀ сяггна̀!

Кондурла̀ казхѝ да аба́дъ си́ни чохнѐ ки́рле сумагла́съ ильде́съ да ы́рыне, перь-пернѐ тынланта́рныне да: Свято̀й юма̀гъранъ, Свято̀й эдѐмъ бу́рнызь ранъ, юмагъ ранъ, хужъ кутарда̀дь То́ра арава́зыръ узъне, ы́ра бадыжъне да, Свято̀й виренни сума́гъ ранъ, о́ригъ да онбеггѝзамъ ранъ. Аба́дъ сѝни чохнѐ эдѐмъ ь̂ивырлана̀дь манызя́ да кая́дь; ончохнѐ, штобы хунѐ чара̀съ си́ни чохнѐ То́ра і̂орадны хо́жа ра, ерменни́ оза̀лъне; чинъ хрістіанинъзамъ малара́гъ хытлана́дчесь си́ни чохнѐ астума̀ хува̀ ви́лимъне хурамаллы̀ су́дъне да. Онбала, што стѐль зинѐ, сайря маръ бола̀дь, ларда́ссе хитрѐ маръ туны̀ аба́дъне; вара̀ Свято̀й эдѐмъзамъ хунѐ чара̀съ жинъ кильшме́нни ранъ, ся́ва сага̀дъ ра аза̀ кюрде́дчесь хунѐ, што по́рште а́беръ, пѝринъ си́лыгъ ту́ругъ, тудужа̀гъ Торра̀ силенде́рны ту́ругъ турыма́стпыръ пирѐ хо́жныне маръ анча̀хъ, тада̀ вара̀ сысна̀ аба̀дъне да. Ся́гга хызра̀нъ вара̀ сія́дчесь аба́дъ хо́жны валя́не, ки́рле-бекъ, туза̀ хо́жныне.

Камъ сяпла̀ сія́дь, Миньашка̀лъ аба́дъ болза̀нъ, минь боръ, визѐлле, Госпо̀дь То́рыне позсябса̀ да, ся́ва хытлана̀дь, эплѐ То́ра хожнѐ! чинѐдь, чи́нла Торра̀ да кильжны̀. Ся́вынъ килиньчѐ бо́льме тедѐнь перегге́че, ни хуньчѐ да вара̀ бола̀съ сі̂окъ пюдюмбе́гъ я́ггыръ ми́скинь Свято̀й Проро̀къ кала̀дь: ача̀ болза̀ ва́дылдымь да, корма́нъ да тю́ря бурнагга̀нъне хува́рныня, о́нынъ руне тада̀ сюкуръзанѐ чѝнняня. Сявна̀ хирьсь тю́ря бурнагга̀нъ сайра̀ маръ тада̀ бола̀дь ся́ва хожи ра, што (Псал. 36, 23. 26) коленѐгъ хирьгенѐдь кивзѐнь да барадь, минь боръ, коленѐгъ сирипледѐдь барадь да минь о́нынъ боръ нимѝнь сі̂окъ синъзанѐ.

Эппѝнь ка́мынъ пѝринъ чень коленгѝ сюку́ръ сі̂окъ, ка́мынъ ѝрикъзыръ каймалла̀ кая́дь да̀ килемѐ, ся́ва хы́да худа̀-киме́зыръ да хунѐ астувъ Госпо̀дь Торра̀ позсябадь-ѝ вулъ контурла̀ казхѝ да аба́дъ си́ни: о́мынь коленгѝ сюку́ръ жинъ? Тарыгса̀ хытлана̀дь-ѝ коленгѝ сюку́ръ жинъ? Камъ Госпо̀дь То̀рыне позсябма̀сть излеме́сть да, о́нынъ тюльнѐсъ ки́рле маръ, о́нынъ коленгѝ сюку́ръ сі̂окъ болза̀нъ: ся́ва вырадь, минь а́ггны. Камъ ислемѐ шоггшлама̀стъ болза̀нъ, ся́ва сіима̀сть да, кала̀дь Святой Апо́столъ. — (2 Солун. 3 10).

ѴІІ. Еплѐ хама́ хамыра́ тыдса́ осра́съ ка̀нны чохне́ аба́дъ сизэ́нъ?

Аба́дъне сизэ́сынъ, тюря кала̀съ, канма̀ боладь. О́нбала што пѝринъ ють чо́нынъ да вы́йзамъ полдарыма́ре ислемѐ тудужа̀гъ, вулъзанѐ ки́рле канма̀. Канныне вара̀ тыдъ тудужа̀гъ ама̀лъ бекъ. Тудужа̀гъ баны̀ ама̀лъне эдема̀ оза̀лъ бола́дь ю́тьне: тудужа̀гъ ислеменнѝ бола́дь оза̀лъ чонъ валѝ. Оза́лъ тувагга̀нъ пѝринъ сува́бъне пидерѐсъ жинъ ни ми́нь да о́ригъ кюдмѐсть, анча̀хъ пи́ринъ кагала̀ болассы́не. Миньашка̀лъ оза̀лъ кильмѐсть аза̀ ислсмѐнь синъзанѐ? Нума̀й озала̀ вире́нтре кага́ле кала́ре, ма́йзыръ у́сла Сира̀хъ (Сир. 33. 28) Сягна̀ чохлаза̀ а́сла Варсану́фій кала̀ре: »оза̀лъ Госпо̀дь омыньчѐ ють канны̀».

Онбала канма́ллыга ни хуньчѐ да ки́рле маръ нума̀й Ву́гудъ ирдермѐ. Нума̀й маръ канза̀нъ, порьнѐ да ки́рле шоггшлама̀: »меньашка̀лъ канны̀ конды̀ бу́рнызь ра! Свято̀й Сы́влыжъ кала̀дь: ка́несь ху изь ранъ, пирѐ маръ су ха́лыгъзане бурнагга̀нъзанѐ да, вилеггеньзанѐ вара̀ Госпо̀дь жинъ. Чинъ канны̀ пи́ринъ бо́ле іумюрги бу́рнызь ра»! Ко̀нны жинъ маръ, излеме́нь жинъмаръ пирѐ бамалла̀ пюльдьзиньча̀ ы̀ра бу́рнызь, изсле́ни жинъ вара̀. Кирикъ камъ хува́нъ таръне и́ле ху и́злени жинъ, кала̀дь Св. Апо́столъ (1 Коринѳ. 3. 8). Пидь оза̀лъ болза̀ перь синъ, хужъ ку іумюрь-дѐ кала̀ре хува̀ хунѐ: канъ. (Лук. 12, 19). Ся́гга сума̀гъ рань кайра̀нъ, вулъ ють-киляны̀ чи́нни ту́ругъ ѝрикъзыръ калагга̀нъ бо́льче тада̀: сіяхъ, изѐхъ, хибердѐ да! (Лук. 12, 19). Онашка̀лъ синъзанѐ Госпо̀дь іумюрги бу́рнызь ра тюбѐ ба́ме ы́ра бу́рназъ ра, ка́ле вара̀, эплѐ кала̀ре Авраа̀мъ у́съзыръ пуя́нынъ а́зынъ, э́зе ко́рдынъ са́нынъ ы́рыне са́нынъ бу́рнызь ра. (Лук. 16, 25). Сяпла̀ ки́рле шоггшлама̀ порнѐ да аба́дъ сиза̀ тураннызанѐ, нума̀й маръ канза̀нъ, изь баднѐ синерѐнь сибысьма̀.

Ву́гудъ канмаллы̀ анъ бо́лдыръ сана̀, эплѐ тува́ссе нума̀й узъзыръзамъ, хува̀ хава́съ валѝ оза̀лъ узъзыръ выляны̀ валѝ, — картла̀ окся́лла да вылямалла̀ о́ригъ да онбекѝзамъ. Хава̀съзамъ зиньчѐнь а́сла Василій перь сирѐ кала̀дь: «хава́съ — шойта̀нъ волды́, пзэкаягга́ни пидьмеллѝ сирѐ. Хава̀съ — а́мужъ си́лыгынъ. «Хава̀съ — аба́дъ си́мись і̂умюргѝ хо́рдъзень о́ригъ да онбеккѝзамъ». Выляны́ пирѐ виренде́дь кагаланма̀ о́ригъ да пидь нума̀й оза̀лъ

а́ибъзамъ баднѐ. Выля́ны чохнѐ тудужа̀хъ, худлама́зыръ, оза̀лъ сона́ссе, соя́ссе, олдала́ссе. силенѐссе, озалана́ссе, перь-пернѐ оза̀лъ сума̀гъ кала́ссе, кирлемѐзыръ То́ра я́дъне азна́сее, сайра̀ маръ кире́ссе сі̂оразманны̀ вурзяна̀, озсы̀зыръ пидере́ссе ху мо́лъне, тудужа̀гъ тада узъзыръ ирдере́ссе ха́къзыръ ву́гудъне.

Штобы ка́нны чохнѐ анъ ки́рчеръ са́нынъ позя́ перь-перь Торра̀ кильжмѝ шо́гшъзамъ, са́нынъ чирѐне вара̀ кильжмѝ ыжъ-киляны̀замъ, хытланъ тоянма̀ ыры́не, чонъне астуза̀, Свято̀й ы́ра перь-перь шоггшъ бала̀, поснѐ вара̀ ку́куръ данъ чи́нни белѐ Госпо̀дь То́ра баднѐ; Кильште́рлыгъ, а́гга сяпла̀:

«Господи! тяминьбе́къ а́сла Са́нынъ аравазыръ узъ! коленѐгъ Э̀зе турандара́дынъ шотламанны̀ чи́ря сі̂орадны̀занѐ сирь зиньчѐ: эдемъзанѐ, визеггѐнь ка́икъзане, вы́лигъзанѐ, по́рьште да вулъзамъ то́да, ни камъ да вызся̀ вильмѐсть. » Али: «По́рде пидь то́да сирь зиньчѐ боличесь, сі̂окъ бо́лны болза̀нъ вы́зя козь, хыдты́, хунѐ і̂орадны́ ы́ра маръ сонны̀ да». А́ли: «То́ра арава́зыръ ку́мулла! анъ о́ирлъ мана̀ пюльдь зиньчѐ ка́нны ранъ, хужъ бе тура нассе Са́нынъ і̂ораднызамъ, ка́нны ранъ, хужъ чинъ кандара̀дь порь ь̂ивырдарагганъ изь ранъ, хужъ инде пидѐрѐсъ сі̂окъ, о́ригъ да онбеккѝзамъ».

Ся́вынъ ижшѝ шо́ггшъзамъ чи́ннизамъ да пидь часъ чирдсѐ турада́ссе пи́ринъ ють вы́йзанѐ, о́ригъ ама́лъ бекъ маръ Ся́ггынъзыръ поснѐ сяванашка̀лъ шо́ггшъзамъ чи́ннизамъ да сирипледе́ссе чонъне ы́ра ра.

ѴІІІ. Еплѐ хама́ хамыра̀ тыдса̀ осра̀съ казь болты́бе сиврадчѐнь?

Тютю́мъ болты́бе хуньчѐ ки́рле хуварма̀ коленги́ изьзанѐ прѐде анъ шоггшла̀ ся́ва сагадъ ра̀ канма̀ пидь у́вынны болза̀нъ да коленги изь ранъ. Хрістіа́нской ха́лыгъзане сяпла̀ кильжмѐсть тума̀ рахмадъ деме́зыръ. Питерзе́нъ изъзанѐ яла̀нъ ся́ва сагадъра̀хъ хоба́ръ шоггшъзамъ бала̀ Госпо́дь То́ра баднѐ чо́нъ данъ да рахма̀дъ кала̀ Она̀ порь тоя́нны санъ бала̀ о́нъ данъ пидсѐ каягя́нъ. конда̀ ы́ра ба́дыжъ жинъ, я́чибе: ся́вынъ жинъ, што э́зе і̂оладынъ чи́ря, са́нынъ чонъ ють да вый жинъ, су́влыгь жинъ, аба́дъ си́мись жинъ, порь чонъ сува́бла шо́ггшъ жинъ, порь Свято̀й кала́ны жинъ, сирьди́ пюльдь зинчѝ да сю́дъ жинъ, по́лжны жинъ, худа̀-кѝни жинъ да порь ы́ра кута́рдны жинъ.

Хуньчѐ лара́дынъ казхи аба́дъ симѐ, ончохнѐ ларъ стѐлъ хожшинѐ тогъ да стѐлъ хожшиньчѐнь олжма̀нъзыръ ся́вынъ беггѐхъ Торра̀ киль-килены́ белѐ, эплѐ кондурлагѝ аба́дъ си́ни чохнѐ да.

Казхѝ аба́дъ сизэ́сынъ сяванашка̀лъ, эплѐ ирь зиньчѐ ху ыжимъ ра̀ ты́дрынъ, тыдъ Свято̀й шоггшъзанѐ. Кильжу́лла сяпла̀ хунѐ калама̀: »ся́гга конъ ирьднѝ белѐ э́бе болдымъ сюграра̀хъ ви́лимъ баднѐ. Што Госпо̀дь То́рыне ся́гга казь ра̀ кильжшѐнъ турадма̀ мана̀ хува̀ хурамаллы́ судъне? Полдары́бъ-ы̀ э́бе? Ирь зинъчѐ э́бе шоггшла́рымъ ирдерзѐ поянгѝ конъне Свято̀й; эплѐ э́бе она̀ ирде́ръдымъ? Силендерме́рымъ-ы́ тедѐнь Госпо̀дь То́рыне тямискѐрь белѐ? ”

Сяванашка̀лъ тирггѐсъ хы́зсинъ

а) киль тувъ ху ыжимъ ра̀ Свято̀й Сы́влишъне, што́бы Вулъ сюдалда́рдыръ са́нынъ узъне, тюпь тюрьсь аза́на кю́рдтыръ сана̀, эплѐ э́зе ирьдѐрьдынъ и́рьдни конъне, я́чибеле: эплѐ э́зе ту́дынъ иръгибѐ? Еплѐ изьзанѐ постя́рдынъ? Еплѐ ирьзиньчѐ киль ту́рынъ? Еплѐ хунѐ осра́рынъ ирьгѝ изьзанѐ ту́ны чохнѐ? Еплѐ кондурла̀ аба́дъ си́ни чохнѐ? Еплѐ ка́нны чохнѐ аба̀дъ сизэ̀нь. Еплѐ хытла́ндымъ кильдѝзамъ бала̀, поски́льзамъ бала̀, і̂олъ ха́лыгъзамъ бала̀? Поснѐ эпле́ э̀зе хунѐ осра́рынъ ходжа́сынъ оза̀лъ са́нъ жинъ синъ бала̀, а́ли оза̀лъ са́нъ жинъ вугудъ ра̀? Кирзѐ-кайны̀ анъ болъ а̀зе ся́ва си́лыга? а́ли силыга̀ кимеллѐ шо́ггшъне ты́дны тедѐнь? Еплѐ а̀зе хунѐ осра́рынъ, хуньчѐ сана̀ силенде́рчесь, итлеме́ресь сана̀, ко́льчесь санъ зиньчѐнь? Оригъ да онбеггѝзамъ.

б) Торра̀ киль-килѐ, штобы Свято̀й сывлыжъ тюпь-тю́ря сана̀ аза̀-кю́рдчеръ, минь э̀зе паянгѝ конь шогшла́рынъ, минь попле́рынъ, минь ту́рынъ? эплѐ хытла́ндынъ хытланма́рынъ- ы́ осрама̀ санъ ба ты́дны ирьзмньчѐ Свято̀й шо́ггшьне худулма̀ силыгъ ранъ? Минь тада̀ сана̀ то́рдре тордма̀ да полда́рче си́лыга? Миньашка̀ль ама́лъ ты́дрынъ э́зе си́лыга аста̀рны ранъ чу́зны ранъ да тувассы́ То́рынъ ѝрикъне, минь жинъ да ся́ва ама́лъ бо́льче сидмѝ?

в) Торра̀ киль-килѐ, штобы Свято̀й Сы́влижъ тюпь-по́ря сана̀ аза̀-кюрдчеръ: минь зинъчѐнь, ми́нь жинъ да э̀зе си́лыга ки́дынъ? Минь ми́нь жинъ да тума́рынъ? Силыга̀ ки́дынъ-ы̀ тедѐнь оза̀лъ шогшъ ба ыжъ каланы̀ белѐ да? Силыга̀ ки́дынъ-ы̀ тедѐнь сума̀гъ ба? – Изь ба? Силыга̀ ки́дынъ-ы̀ тедѐнь тума́зыръ ы́рыне кирли́не да? – Силыга̀ ки́дынъ тедѐнь первей картъ і̂угге́рныне хи́рьсь? – Тебрѐ ̂і̂угге́рныне хирьсь? – ви́ссине хирьсь? о́ригъзанѐ да. Е́рьдынь-ы́ тедѐнь і̂одъ синьзень си́лыгъзанѐ? о́ригъ да онбеккѝзамъ.

І̂олашкиньчѐнь

г) поснѐ Торра̀ киль-килѐ, штобы Свято̀й Сы́влижъ сана̀ аза̀-кю́рдчеръ: миньашкалъ поснѐ э́зе ирьги-бе ыжимъ ра̀ ты́дрынъ Свято̀й шо́ггшъне? Минь сана̀ полжны́ тума̀ она̀, ту́ны болза̀нъ э́зе она̀? Сяггна̀ хирьсь, минь чара́дчс ча́рче да сана́ тума́ она́? Тыдса хытла́ндынъ-ы́ а́зе чарагга́нъне хирьсь перъ-пернѐ, минь са́ва бола́дь, минь жинъ тада́ санъ ба ты́дны ама́лъ выйзыръ бо́лче? Сяпла́ чонъ данъ хунѐ тиргге́ни ранъ Свято́й хуне тумалла́ бола́дь. Сяпла̀ тюрсь нума̀й-ы̀ сага́лъ-ы̀ тирггеме́зыръ хунѐ болмалла̀ маръ ха́мыръ чонъне і̂озана́ссыне, ни камъ да анъ шоггшла́дыръ, што онъзыръ да і̂озанны́ бо́лыбыръ.

Сяпла́ азынза́нъ, миньашка́лъ э́зе болза́ ирдни́ конъ да́, хы́да астувъ сяггна́: по́рде, минь то́бынъ ху ыжимъ ра ы́рыне, анъ кардъ ху иньче́нь бо́лны дезэ̀, Торра́нъ вара̀, о́нбала, што порь а́ибъзыръ ба́дыжъ болны́скерь, сюльде́нь боръ, (Іак. 1. 17); порь чонъ данъ да рахма̀дъ кала̀ ся́вынъ жинъ сюдты̀зень Аді́йне. По́рде минь то́бынъ ху ыжимъ ра̀ оза̀лъне, хунѐ ижинда̀ръ хува́ выйзыръне, хува̀ оза̀лъ вире́ннине, часъ і̂уггьнѐнь о́нъжинъ, таргасла́ Госпо́дь То́рыне, што́бы сирла́гтыръ сана̀, синерѐнъ да си́рибъ узъ тыдъ си́лыга кире́съ ранъ, мана̀съ маръ да Госпо̀дь То́рыне, тудужа̀гъ да бурнма̀ бо́лдыръ порь сиръдѐ да хуне́ астударза̀ поснѐ вара̀, хы́да асту̀въ санъ ба і̂ора́дны оза̀лъ виреннѝ шо́ггшъне. Онда̀нъ вара̀ узъ тобъ сѝлыгъ ранъ худламаллы̀не, миньашка̀лъ э̀зе ту́рынъ сявна́ да ама̀лъзанѐ хыда̀ тыдъ. Порнче́нь итла̀ хытла̀нъ тобма̀ ама̀лъне са́нынъ а́сла силыга̀ хирьсь, хужъне порнче́нь да э́зе і̂орада́дынъ тума̀. Са́ва ву́гудъ ра Госпо́дь Торра̀ киль-килѐ, штобы Вулъ ы́ра шоггшла́дыръ сана̀ кудардма̀, шанны́ ама́лъне сирибледмѐ О́нынъ ыра ба́дыжъ ба са́нынъ шоггшланы̀ сирьдѐ, сюмерменнѝ да ту́ны ра корны̀ ама̀лъне ся́вынъ бекъ си́рибъ, што́бы са́нынъ я́нда бола̀съ хама̀нъ вильмѐ, синерѐнь тувадчѐнь илихгѝ хува̀нъ силыгъзанѐ, синерѐнъ да силендередчѐнь Госпо̀дь То́рыне.

ІХ. Еплѐ хама̀ хамыра̀ тыдса̀ осра̀съ сивра̀сь о́мынь?

Хуньчѐ сана̀ ы́игъ позма̀ хытлана̀дь, ончохнѐ ся́вырнъ Госпо̀дь То́ра баднѐ хува̀ казхѝ киль-ту́ны бала̀ Свято̀й Чюрггю̀ хо́жны белѐ, а́ли тюггюнме́зыръ вулъзанѐ асту́въ вара̀, штобы са́нынъ киль-туны̀ бо́лчеръ Свято̀й олжма́нзыръ ь̂иргге́лля да.

а) Малда̀нъ Госпо̀дь То́рыне рахма̀дъ кала̀ порь Онъ бала̀ сана̀ порь эдѐмъзане да кудардны́ ку́мулъзамъ жинъ, Госпо̀дь Іисусъ Христо̀съ эдемля́ны жинъ, О́нынъ хо́рлыгъ вѝлимъ да ко́рны жинъ, Свято̀й юлы̀не пирѐ баны жинъ, Свято̀й узъ казярагга̀нъ изьза̀мъ жинъ. шалды̀ тола́жи Свято̀й тынландарны́ жинъ да.

б) Торра̀ киль-килѐ, што́бы Госпо̀дь То́ра казя́рдыръ саня̀ порь са́нынъ си́лыгъзанѐ и́рдни конгѝнъ, илигхѝ да конгѝзень, эплѐ э́зе казяра́дынъ си́лыга кинѝзане сана̀ корыма́зыръ; штобы да Вулъ анъ я́дыръ сана̀ ки́рикъ эплѐ вильмѐ си́лыгъзамъ хожшиньчѐ.

в) Торра̀ киль — килѐ, што́бы Вулъ ы́ра шогшла́дыръ чарма̀ кирѐсъ ранъ са́нынъ киль хожшинѐ пи́ринъ а́сла оза̀лъ тувагга̀нъне о́нынъ оза̀лъ сигхѝзамъ бала́, оза́лъ тю́люкъзамъ бала̀, килъжменнѝ пѝринъ ють-киляннѝнъ, хытланны́ белѐ да я́дчеръ што́бы санъ бада̀ астударагга̀нъ пю́люгзене, хужъ тудужа̀гъ са́нъ жинъ Торра̀ киль-килѐдь, узъ бара̀дь сана̀, худа̀-да-кирѐдь порь оза̀лъ данъ са́нынъ чонъ жинъ ю́ть жинъ да.

г) Торра̀ киль-килѐ, што́бы Госпо̀дь ы́ра со́ндыръ порь са́нынъ сюгры̀зане: са́нынъ а́сше, а́мужъзане, а́ггышъ ь̂и́мыкъзане, порь са́нынъ кильди́зане, са́нынъ хоронда̀жъзане, пѝлижъзапе, сана̀ ку́мулъ кутардагга̀нъзане, і̂орадны́зане, і̂орадманны́зане да сана̀; што́бы Вулъ ы́ра сона́дыръ поръ са́нынъ попъ олбу́дъ да тавра̀жъ а́слызане.

д) Торра̀ киль-килѐ, штобы Вулъ по́лжъдыръ нача̀ръзане, хо́рлыглазанѐ, ву́румъ сі̂ола̀ каягга̀нъзане, сывама́ръзане, поснѐ тада̀ посмурла̀нызане; штобы Вулъ хибердедта́рдыръ телѐйзыръзане, ба́дыръ ы́ра вы́рынъне ту́лугъзане, сирибля́дыръ і̂у́мюдь ба вилеггѐнъзане, канда́рдыръ да ви́льнызане; штобы Вулъ со́ндыръ порь ача̀зане, тюрле́дчеръ ы́ра баднѐ порь ся́мырыкъзанѐ, сириблѐдыръ Свято̀й бурнызь ра порь пювѐ сндиннѝзане, порь вадты̀зане да ту́дыръ ы́ра ь̂ирьнѐ кутардагга̀нъзане Свято̀й бу́рнызинъ; штобы Вулъ кю́рдчеръ силыглы̀зане силыга̀ казьма́ллыга, пиде́рчеръ тютю́мъне, хужъ ыжиньчѐ бурна́ссе погганя́— зане позсябагга̀ньзамъ, иненьменнѝзамъ Свято̀й Чюрггювѐ, хирьсь вирендеггѐнъзамь, Свято̀й Чюрггю́ ранъ о́ирлнызамъ; што́бы сю́дылдыръ вулъзанѐ Хува̀ сюдты̀ бе порнѐ да кю́рдтыръ хува̀ чи́нъне паллама́ллыга, порнѐ да кыла́рчеръ тю́ря сюлассы́ сі̂олъ зинѐ сі̂олза да и́льчеръ.

І̂олашкиньчѐнь хавасла̀ хунѐ Госпо̀дь То́рыне пюдюмбе́гъ, хальгѝ казь болты́ бо́лдыръ і̂олашки бекъ са́нынъ бу́рнызинъ, сана̀ да ки́рле, ирь зиньче́ вуранза́сынъ, ся́ва сагадъ ра̀ тура̀съ То́ра судъ омыньчѐ. Онъ да́нъ кайра́нъ вара̀ суггу́-суггса̀ вырдъ вырына̀.

Сивырмаллы̀ вы́рынъ са́нынъ сямзя́ ни хуньчѐ да анъ бо́лдыръ. Ла́игъ ы́игъне бара̀дь семзѐ маръ вы́рынъ, таза̀ чонъ вара̀. Нума̀й синъзамъ пидь оза̀лъ сивра́ссе сямзя̀ тюжѐкъ зиньчѐ да; сяггна̀ хирьсь идты́замъ хы́да вы̀рынъ зиньчѐ да сивра́ссе пидь ла́игъ лыпланза́. Пидь нумай илигхѝ христіанской ха́лыгъзамъ і̂орада́дчесь сивырма̀ агаль тупра̀ зиньчѐ, позь айнѐ да чолъ хома̀, сида́ръ вы́рынъне — О́нбала, што сямзя́ вы̀рынъ тудужа̀гъ бола̀дь ша́ньчикла иолжагга̀нъ шойта̀нъ хытла́нныне пи́ринъ чонъ ють да тазы̀не хирьсь. Ми́ньма пирѐ хунъ бада̀ ердѐсъ шойта̀нъне, хуньчѐ майзыръ пирѐ тушма́нла бола̀дь, хуньчѐ да вара̀ тудужа̀гъ пирѐ хытлана̀съ бола̀дь хамырнъ чѐнь хуза̀ яма̀ она̀?!

Порь майбе хытла̀нъ сивырма̀ ы́ра шо́ггшъзамъ бала̀. Ся́гга̀ ма́йзыръ пага̀ чонъ валѝ эплѐ пирѐ порнѐ да иненьдерзѐ тува̀дь хамыръ бо́лны о́нбала, што минь арма̀нъне казь болты́бе яра́дынъ, сявна̀ сюрь казя́хъ авра̀дь. По́рште, хунѐ астударагга̀нъзамъ пидь биле́ссе, што казхѝ і̂олашки шоггшъзамъ бола́ссе первейгѝ си́вырни чохнѐ, первейгѝ да и́рь зиньчѐ. Сяггазаме́хъ шо́ггшъзамъ поснѐ бола́ссе тада̀ ьи́рь бе солянны̀ тю́люгъ ра; казь солянны̀ бе шойта̀нъ астара̀дь пидерѐдь да пидь нума̀й синъзанѐ. Шойта̀нъ кирикъ хуньчѐ да тоба̀дь тюльнѐ, пирѐ пидере́съ жинъ.

Порнчѐнь итла̀ хытла̀нъ сивырма̀ Госпо̀дь То́рыне хунѐ шандарза̀; сивырза̀ кая́дынъ болзанъ Госпо̀дь То́рыне шандарза̀, ончохнѐ ки́рикъ-минь болза̀нъ да санъ бала̀ си́вырни чохнѐ, са́нынъ ниминьчѐнь да хурассы̀ сі̂окъ. Ончохнѐ э́зе сивра́дынъ, сяпла̀ кала̀съ, То́ра алыньчѐ; ончохнѐ Госпо̀дь То́ра хува̀ тога̀дь санъ хызра̀нъ сыгла̀дь да сана̀; ончохнѐ ки́рикъ- миньашка̀лъ оза̀лъ сибзнѝ болза̀нъ да са́нынъ ю́тьне, са́нынъ чонъ вара̀ хурамѝ бола̀дь, —вулъ Госпо́дь То́ра баньчѐ.

Х. Еплѐ хама̀ хамыра̀ тыдса̀ осра̀съ сюрьлѐ ы́ихъзыръ аптра́ны чохнѐ?

Нума̀й болза̀нъ казь болты́ бе ы́ихъ кильмѐнь чохнѐ, вара̀ вырында̀ вырдса̀ хытланъ козь омнѐ турадма̀ Госпо̀дь Іису̀съ Христо̀съне, Она̀ хо́рлыгъ ра крестъ зиньчѐ ся̀ггныне килькилѐ да. Она̀ ху ыжимъ ра̀ порь зиньчѐнь, минь сана̀ аза̀-ки́ле: киль-килѐ, штобы Госпо̀дь То́ра сю́лдыръ сана̀ са́нынь ь̂ижъне да порь си́лыгъ ранъ, порь оза̀лъ и́рикъ ранъ, поръ силыга̀ лабарда̀нчикъ ранъ, ви́лима кюрдеггѐнъ моръ данъ, вы́сьлыгъ ранъ си́зимъ ранъ шту́рма ранъ, хизѐбъзыръ ви́лимъ ранъ, поснѐ тада̀ і̂умюрги ви́лимъ ранъ.

Торра̀ киль-килѐ, што́бы Госпо̀дь То́ра кю́рдыръ порь си́лыглазапс чонъ да̀нъ і̂уггнессы̀не і̂озанассы̀не да; штобы ба́дыръ хува̀ Чюрггю́не тю́ря попъзанѐ, чонъданъ хытланагга́нъзамъ о́нынъ таза̀ жинъ, си́рибъ жинъ, о́нынъ ядъ са́рлны жинъ, штобы ча́рдыръ Чюрггю̀ оза̀лъзане, порнѐ да иненьде́рдыръ о́нынъ таза̀ зиньчѐ, Свато́й зиньчѐ да; што́бы порнѐ да кильште́рдынъ тыдма о́нынъ тазы́не ь̂ирггѐ— зане́ да.

А́ли: хытла̀нъ шоггшлама́, што ся́гга конъ боладь і̂ола́шки конъ са́нынъ бу́рнызинъ: »ся́гга сагадъ ра ма́нынъ ви́лимъ кильзе́нъ, ончохне́ минь бо́лече манъ бала́, пидь си́лыгла-скерь белѐ?! А́ли: ку сюрьде́ ма́нынъ тумалла̀ бо́лны болза́нъ То́ра судъ омыньче́, вара́ минь кюдѐсъ бола́дь мана́, То́ра омыньче́ озала́нныне? Ха́ле э́бе вырда́дыпъ вы́рынъ зиньче́, мана́ кичѐнь-бекъ, што чазъ сивырза́ кайма́стыпъ; миньашка́лъ вара́ ь̂ивырлыгъ бо́ле мана́, хуньчѐ, э̀бе бо́лыбъ та́мыкъ-хора́нъ ыжиньчѐ, о́нынъ ижне́ кирзе́сынъ ха́мынъ си́лыгъ жинъ! Та́мыкъ-хора́нъ ыжиньче́ ни хуньчѐ сі̂окъ и́нде ы́ихъ ни перь шушмѐнь да. Та́мыкъ-хора́нъ ижне́ кимеллѝ сі̂олъ нума̀й, тогазсы̀ прѐда сі̂окъ! » сяггнашка́лъ шоггшъ тыдъ сявыньчѐнь, хуньчѐ сивырза̀ ка́инъ.

Хуньчѐ сана̀ бо́ле сюрьлѐ вуранма̀, ончохнѐ тыдъ шо́ггшъне Госпо̀дь То́ра бадьнѐ, хытланза́, што́бы са́нынъ и́жъне анъ ки́рчеръ оза̀лъ шоггшъзамъ ху хуне́ суггу́-суггса́ кала: »То́рынъ, У́вулынъ Свято́й Сы́влыжинъ да я́чибе: чинъ! Го́споди Іису́се Хрі́сте То́рынъ У́вулъ сирлагъ мана̀ си́лыгла-скере́! Го́споди Іису́се Хрісте киль-ту́ны жинъ тапъ-таза́ Са́нынъ А́мужинъ порь Са́нынъ Свято̀й жинъ сирла́гъ мана̀! Чинъ! »

Конда̀нъ кайра̀нъ сивырмаза́сынъ, вара̀ пернчѐнь итла̀ оирма̀ хытла̀нъ хунда̀нъ оза̀лъ шоггшъзамъ ни хуньчѐ пи́ринъ позя̀ кирима́ссе сяванашка̀лъ, эплѐ кире́ссе сюрьлѐ, ыѝхъ кильме́нъ чохне. О́нбала хытла̀нъ Торра̀ килькилемѐ порь жинъ да, минь сана̀ ки́ле.

Ку боръ зиньчѐнь да сивырмаза́сынъ, вара́ пернчѐнь да ла́игъ, туръ вырынъ чень, туръ Свято̀й То́ра кюдѐсъ омыньчѐ, биле́дынъ болза̀нъ волама̀, вола̀ тынланмалла̀ Книгге рѐ позла́мышъзанѐ, сирѐ да і̂уксэ̀ позся́бъ, шта ки́рле. Али: сирѐ позсябса̀ вола̀ Іису́съ Хрісто̀съ ба́ны ки́льне сява тараньче́нь, хуньчѐ у́внынъ, а́ли лужъ киредчѐнь са́нынъ чонъне, ончохнѐ тинь вырдма̀ сана̀ і̂орадъ вырына̀.

ХІ. Минь тю́пля боръ киль-килянынчѐ?

Нума̀й э́беръ попле́дпыръ киль зиньчѐнь, онъ зиньчѐнь да, чинъ а́сла ама́лъ бекъ зиньчѐнь сува́бъ жинъ, пирѐ бола̀дь пидь нума̀й поплемѐ. Ся́гга сагадъ ра̀ по́плебыръ онъ зиньчѐнь чинъ ки́рлине пи́ринъ изь ра.

І̂олда́жимъ! Штобы киль-киле́съ Торра̀ кильжны̀ олжма́зыръ сяггна̀ тувъ:

  1. Хуньчѐ киль-киле́дынъ, тудужа̀гъ а́зынъ, што Госпо̀дь То́ра са́нынъ корма̀зыръ тура̀дь тюпь-тю́ря санъ омра̀ пыга̀дь да санъ зинѐ. О́нбала, што Вулъ, эплѐ ты́нла кала̀дь Св. Апо́столъ, инзѐ маръ пи́ринъ перь-пернчѐнь, сяпла̀, што Онъ бала̀ бурна́дпыръ, тапрана́дпыръ бола́дпыръ да. (Дѣян. 17, 27, 28).

Киль-килѐ тудужа̀гъ анча̀хъ ся́вынъ жинъ, минь Госпо̀дь То́рыне о́нынъ и́рикъне да кильжѐдь. Онбала, што Госпо̀дь То́ра ильдѐдь ся́вынъ исшѝ анча̀хъ пи́ринъ ки́льзане. Св. Апо́столъ Іоа̀ннъ кала̀дь: минь ченѐдпыръ болза̀нъ О́нынъ и́рикъ белѐ ильдѐдь пирѐ (Іоан. 5, 14). Тебрѐ еньчѐнь Св. Апо́столъ Іа́ковъ кала̀дь: чине́дтыръ, илима́стыръ да, о́нбала што ыррынѐ маръ чине́дтыръ, ся́вынъ жинъ вара̀, што́бы і̂орадны́ бо́лдыръ сирынъ ы̂жъ-киляны зане (Іаков. 4, 3).

  1. Кили рѐ о́зя поплѐ Госпо̀дь То́рыне порь са́нынъ кѝрлизане яггыръ ко́ня чонъ ба, ы́ра со́нны беле да, толы̀ і̂умюдь бала̀ пирѐ ильдѐсъ жинъ, толы̀ і̂ораду бала̀, таза̀ чонъ бала̀, ы́ра барагга̀нъ чи́дны белѐ, часъ болма́сть болза̀нъ пѝринъ чиннѝ кили рѐ.
  2. Торра̀ киль-килѐ я́ггыръ сонны́ ко́ня белѐ, ы́ра сонны̀ белѐ да о́нбала, што э́беръ бола́дпыръ Госпо̀дь Торра̀нъ порнчѐнь, о́нбала тада̀ што Вулъ пыга̀дь ко́ня синъ киль зинѐ, аяла̀ да тума̀сть килъкилѐнине вулъзень (Псал. 101, 18), капаяссы̀занѐ вара̀ і̂орадма̀сть (Притч. 3, 34).

Торра̀ киль-килѐ си́рибъ і̂умюдь ба пирѐ ильдѐсъ жинъ о́нбала што арава́зыръ ы́ра Госпо̀дь То́ра со́нла ильдѐдь порнѐда, минь кала́ссе О́на О́нынъ ача̀ замь, о́нбала тада̀ што Св. Апо́столъ каладь: шанманны̀ синъ бола̀дь тинисъ шу хомъ-бекъ, сильбе тапранны̀ саланны̀ да. Анъ шоггшла́дыръ сана̀ ся́ва эдѐмъ Торра̀нъ минь илессы̀не (Іак. 1, 6, 7).

Торра̀ киль-килѐ толы́ і̂ораду́ бала о́нбала, што Госпо̀дь То́рызыръ поснѐ кама̀ пи́ринъ іорада̀съ.

Киль-килѐ таза̀ чонъ бала̀ о́нбала што Госпо̀дь То́ра боръ Сы́влыжъ порь сирьдѐ да болагга̀нъ порнѐ да билеггѐнь, Хужъ о́нбала ширя́дь чонъ данъ тю́ря ранъ д а позсябагга́нъ зане́ Она̀ (Іоан. 4. 23); о́нбала тада̀ што по́рште тю́ря позсябагга̀нъзамъ Она̀, ки́рикъ хуньчѐ да позсяба́ссе порь чонъ данъ. Св. падша̀ Дави́дъ позсябса̀ Госпо́дне сяпла̀: чиньзѐнь ха́мынъ порь ыжимъранъ, ильдсѐ мана̀ Госпо̀дь (Псал. 118, 145).

Позся́бь ы́ра барагга̀нъ чидассы́ белѐ, о́нбала што по́рде э̀беръ малаллы́не хухунѐ да сага̀лъ биле́дпыръ; Госпо́дь То́ра вара̀ чинъ билѐдь пи́ринъ ьирѐ-тавры̀не малаллы̀не да пи́ринъ бу́рнызинъ, хамыра̀ да пирѐ билѐдь пиринчѐнь ла́ихъ, о́нбала хужчохнѐ часъ бама̀сть пирѐ чи́ннине, хужчохнѐ тада̀ пюдюмбе́гъ бама̀сть, о́нынъ вы́рынъне, Хува̀ ы̀ры ранъ, арава̀зыръ у́слы ранъ, бара̀дь пирѐ сявна̀, минь эберъ чинмѐстпыръ, хужъ вара̀ пи́ринъ хо́жи ра, порнчѐнь да ла́игъ пи́рынъ чонъ сува́бъ жинь.

Чинъ кильжны̀ Госпо̀дь То́рыне сува́бла да пи́ринъ жинъ киль, тю́ря кала̀съ, бола̀дь ся́ва киль, хужъне вире́ндре пирѐ Хува̀ Госпо̀дь, ся́ва боръ: Адій пи́ранъ, Э́зе бурна́дыбъ пю́льдь зиньчѐ!

А́ді́й пи́ринъ! Аді́й порь эдѐмынъ ма̀нынъ да!

Са́нынъ ядъ кирикшта́да би́льны бо́лдыръ. кирикшта́да са́рлны бо́лдыръ пи́ринъ чирѐнъ бу́рнызинъ да тазы̀ белѐ.

Кирикшта̀да бо́лдыръ, сприпле́дыръ санынъ пы́гызь, пы́гызь тю́ри ранъ ы̀ра бу́рнызинъ.

Порь сирь зиньчѐ порь эдѐмъ бала̀ Са́нынъ и́рикъ ту́ны бо́лдыръ, сяванашкала̀гъ тю́ря чонъ данъ да, эплѐ тюря чонъ данъ да тува́ссе она̀ пюльдь зиньчѐ Са́нынъ Свято̀й пю́люхсизамъ!

Туранда́рдыръ, сирибле́дчеръ осра́дыръ да Са́нынъ сюку́ръ пи́ринъ ю́тинъ сы́влыжинь да бу́рнызьне.

Са́нынъ ы̀ра ку̀мулъ казя́рдыръ пирѐ порь пи́ринъ ба̀рымъзане, хужъзанѐ э̀беръ хальчѐнь ту́рымыръ Са́на итлемѐнь ранъ бильмѐнь ранъ да, вире́ндыръ да́ пирѐ хирѐ-хирьсь казярма̀ порнѐ да си́лыгъзане перь-перьнѐ!

Са́нынъ ырры̀, Са́нынъ вый хва̀дъ да осра́дыръ пирѐ порь си́лыгъ ранъ, порь тюлюньчѐ си́лыгъ баднѐ аста́рны ранъ да, штобы пирѐ порнѐ да бола̀съ Са́нынъ і̂умюргѝ ы́ра пы́гызь ра. Чинъ!

Сяпла̀ чонъ данъ позся́бь, я́ггыръ да шанчикла̀ болъ, што са́нынъ кильнѐ То́ра и́льде ту́ве да. Боръ эдемъзамъ (ся́ва ядъ тюжнѐ турманны̀замъ) хужъзамъ бильме́зыръ чохлама̀, эплѐ Госпо̀дь То́ра ильдѐдь тува̀дь да пи́ринъ кильнѐ, пюдюмбе́гъ шанма́ссе и́льднине ту́ныне да пи́ринъ кильзанѐ. Э́зе анъ пыгъ вулъза̀мъ зинѐ. Э́беръ чохлыма́стпыръ, эплѐ бурна́дпыръ. ахра̀хъ э́беръ чинлаза̀гъ бурна́дпыръ. Камъ ухма́гъ узъ ба шоггшла̀дь, што вулъ хува̀ хунѐ полдара̀дь полжма̀, ся́ва хува̀ хунѐ по́лждыръ. Эберъ вара̀ шоггшла́дпыръ хамыра̀ вы́йзыръ, о́нбала вара̀ я́ланъ сявырнза̀ ере́дпыръ арава́зыръ Вы́йла То́ра баднѐ ки́ли белѐ, хужъ хува̀ тюпь-тю́ря сума̀гъ зиньчѐ чи́нъ кала̀дь пирѐ: чинзѐ и́деръ, ба́ны да бо́ле сирѐ. (Матѳ. 7, 7. ).

ХІІ. Попленниньче́нь і̂олашкѝ сума̀гъ.

Іолда́жимъ! а́къ эплѐ ирдере́ссе бу́рнызьне Торра̀ кильжу́лла Свято̀й да. Конда̀ кутардса̀ сана̀ сі̂олъне, эплѐ ирдерѐсъ Свято̀й перь конъне анча̀хъ. Кутардма̀, эплѐ ирдерѐсъ Свято̀й тебрѐ конъне, ки́рле маръ; о́нбала што порь сирьдѝ бу́рнызьне, Вырысъ-арнѐ Пра́здникъ да конъзыръ поснѐ, ирдермѐ ки́рле; ся́вынъ бекъ. Коленгѝ конъне, порь сі̂олда́лыкъ хожиньчѐ порь і̂умюрьдѐ да эдѐмъ бу́рнызинъ, порь синъзанѐ ке́рле ирдермѐ сяпла. О́нбала што ни хужъ ву́гудъ ра̀ сі̂олда́лыкъ хожиньчѐ ни хужъ і̂умюрьдѐ да пи́ринъ бу́рнызинъ шойта̀нъ чарнма̀сть посмурлама̀ пирѐ, о́нбала пи́ринъ ни хуньчѐ да и́рикля болмалла̀ маръ си́лыгъ ранъ астарны́ ранъ да, што́бы пи́ринъ хура̀съ маръ і̂уггѐсъ ранъ пидсѐ-кая̀съ ранъ да.

ХІІІ. Еплѐ ирдерѐсъ Вырысъ-арнѐ конъзанѐ?

Вырысъ-арнѐ конъзанѐ пирѐ ки́рле ирдермѐ поснѐ идты арнѐ конъ чѐнь:

Эрнѐ, хуньчѐ То́ра тудужа̀гъ пирѐ осра̀дь хува̀ тюслерѐнь-тю́сля ы́ра кутардны̀ белѐ, тудужа̀гъ да э̀беръ чине́дпыръ синерѐнь тада̀ ы́ра кутардны̀занѐ; вара̀ То́ра сума̀гъ ту́ругъ пи́ринъ ы́жимъ ранъ чи́нни ту́ругъ да порь конъне пи́ринъ бу́рнызинъ тудужа̀гъ ки́рле шоггшъ ба кайма̀ Госпо̀дь То́ра баднѐ чонъ да̀нъ кардса̀ Она̀, хунѐ шанза̀ Она̀, позсябса̀ Она̀, ы́жимъ ранъ киль-килезѐ да Она̀. Свято̀й Падша̀ Давѝдъ кала̀ре: козьзамъ ма́нынъ тудужа̀гъ Госпо̀дь баднѐ, (Псал. 24. 13) тудужа̀гъ мухтанны́ Она̀ ма́нынъ тода ра̀, (Псал. 33, 2), виреннѝ да ма́нынъ Са́нынъ омыньчѐ, Го́споди, тудужагъ (Псал. 18, 15). Свято̀й Апостолъ да хожа̀дъ пирѐ: тудужа̀гъ киль-килемѐ, порь жинъ да позсябма̀, (Солун. 5, 17). асланма̀ да тудужагъ Господь изленѝра. (1 Кор. 15, 58).

Пидь нума̀й вара̀ эдѐмъ ранъ тура́ссе инзе ся́гга изь ра̀ асланма̀ ранъ; пичиккѐнъ вулъзанѐ сіяла̀ кылара̀съ ся́гга асланма̀ баднѐ, Хува̀ Госпо̀дь То́ра порь арнѐ хожиньчѐ идты̀ конъ чень перь ко́нъне о́ирлче ся́вынъ ба, што́бы ся́ва конъ пирѐ хавалама̀ бо́лдыръ Госпо̀дь То́рыне, порь изьзанѐ хуварза̀ кирлискѐрьзанѐ пи́ринъ сирьдѝ бу́рнызь жинъ. Ся́гга конъ кивѝ кана̀жъ ра болза̀ Шма̀дъ-конъ, сѝне ра̀ Вы́рысъ арнѐ-конъ.

Шмадъ-конъ кивѝ кана̀жъ ра̀ болза̀ конъ пидь Свято̀й хы́да тирггенны̀ да. Сина̀й ту́ зиньчѐнь си́зимъ тютю́мъ да хожиньчѐ, хулга̀ ильдми́ болмалла̀ сазсу́ хожиньчѐ да Госпо̀дь То́ра Изра́ильскій ха́лыгъзане кала́ре: а́зынъ шмадъ-ко́нъне, штобы кардмалла̀ бо́лдыръ она̀; о́лта конъ да̀ ислѐ, ту́вынъ да порь са́нынъ изьзанѐ; сидчи́ вара̀ шмадъ-конъ са́нынъ Госпо̀дь То́рыне, ни минискѐрь да и́зьне анъ тувъ ся́ва конъ да. (Исх. 20, 8. 10). Камъ и́зьне туве шма̀дъ-конъ да, ся́вынъ чонъ пидсѐ-ка́йдыръ ма́нынъ эдѐмъ хожиньчѐнь. (Исх. 31, 14). О́лта конъ да и́зьне тувъ, сидчѝ шмадъ-конъ кайны̀ Свято̀й Госпо́дне. Камъ и́зьне ту́ве сидчѝ конъ да̀, ви́лимъ ба ви́ле (Исх. 31, 15).

Ся́гга кардъ ся́бъ-сю́да пидь да сехрѐ хобтарагга̀нъ. Пре болза̀: Изра́ильскій У́вулъзамъ хиртрѐ то́бресь арси́нъне, постярагга̀нъне во́дазане шмадъ-конъ ра̀. Кю́рдресь да она́ Моисѐй Ааро̀нъ да баднѐ. Кала́реда Госпо̀дь Моисейне Ааро̀нъне да, поплезѐ: ви́лимъба ви́льдыръ ся́гга эдѐмъ, порь ха́лыгъ вилѐрчеръ она̀ чонъ бала̀, – вилерзѐ да бра́гресь она чолъ бала̀: (Числ. 15, 32, 36), Тирггемѐ шмадъ-ко́нъне То́ра сума̀гъ ранъ тога̀дь и́кке тю́сли жинъ.

Первѐй бола̀дь ся́гга сумагъ ра̀: о́нбала што о́лта конъ хожиньчѐ Госпо̀дь ту́ре пю́льдьне, си́рьне, тини́съне, порнѐ да минь боръ вулъзамъ зиньчѐ, ка̀нна да сиччѝ конъ да; о́мбала Господь смеллѐ ту́ре да сидчи́ конънѐ, Свято̀й да ту́ре она̀ (Исх. 20, 11). Ми́нь боръ, шмадъ-ко́нъне Госпо̀дь То́ра Свято̀й ту́ре астума́ллыгъ сі̂орадны сюдъ-сяндалыкъне, сі̂орадсанъ она̀, эплѐ тога̀дь книггѐ ту́ругъ: То́ра пиде́рче о́лта конъ да̀ поръ хува изьзанѐ, хужъне туза̀ ка́нче да сидчѝ конъ да порь Хува̀ изьранъ, Свято̀й да ту̀ре она̀, о́нбала, што ся́ва конъда ча́рнче порь изьранъ: (Быт. 2, 2, 3). Еплѐ сі̂орадны чохнѐ сюдъ-сянда́лыкъне ха́лыгъ ранъ ни камъ да сі̂окъче, ру эде́мынъ болза̀ анча̀хъ первойги Адамъ ра̀; вара̀ онъданъ порнѐ да бильмеллѐ, што шмадъ-ко́нъне Госпо̀дь То́ра ту́ре Свято̀й конъ перь Изра́ильскій ха́лыгъ жинъ маръ анча̀хъ, кивѝ кана̀жъ ву́гудъ жинъ да маръ, порь вара̀ эдѐмъ ру жинъ, порь і̂умюрлюгъ жинъ да. О́нбала вара̀ ся́гга картъ си́ня кана̀жъ ра да хожа̀дъ порь эдѐмъзане хы́да тирггемѐ она̀, кѝрикъ-шта хужъ ву́гудъ ра̀ да вулъзамъ бу́рны болза̀нъ да, – хожа̀дъ сявнашкала̀гъ хы́да сума̀гъ хожмазыра̀гъ да, эплѐ порь идты да ка́рдъзамъ, хужъзамъ шочи белѐ бола́ссе во́нна, хужиньчѐнь ся́гга бола̀дь двадты̀.

Тебрѐ кардмалла̀ бола̀дь шма́дъне азна̀съ жинъ то́гныне Израильскій ха́лыгынъ Египетъ холара̀ бу́рны чохнѐ чура̀ ранъ: хожза̀-хува̀ръ шмадъ-конъне Свято̀й тума̀, эплѐ кардса̀ ба́че сана̀ са́нынъ Госпо̀дь То́ра. О́лта конъ да ислѐ, ту́въ да порь санынъ изьзанѐ. Сидчи вара̀ конъ да̀ шмадъ-конъ са́ нынъ Госпо̀дьТо́рыне; порь изьзанѐ анъ тувъ ся́ва конъ да, э́зе, са́нынъ у́вулъ, са́нынъ хирь, са́нынъ чура̀замъ идты́замъ да. А́зынъ тада̀, што э́зе болза̀ чу ра Египетскій сирь дѐ, кыла́рна да сана̀ Госпо̀дь То́ра са́нынъ онда̀нъ сѝрибъ а́лы белѐ хватъ пювѐ беле да; ся́вынъ бала̀ кала́ре сана̀ Госпо́дъ То́ра са́нынъ кардма̀ шмадъ-конъне (Второз. 5, 12, 15). Ся́гга кардъ хожа́дче шмадъконъне кардма̀ Изра́илъскій ха́лыгъзанѐ. Поснѐ Св. Апо́столъзамъ вара̀ сюлза̀- и́льны зиньчѐнь Израильскій ха́лыгъзанѐ Еги́петскій чура̀ ранъ ко́рчесь сюлза̀ – и́льныне эдѐмъ ру́не си́лыгъ чура̀ ранъ ви́лимъ ранъ да Іису́съ Хрісто̀съ ви́лимъ бала̀, (Гал. 4, 31, 5, 1. ) онба́ла вара̀ ка́рдресь пирѐ Свято̀й тума̀, праздникъ да тума̀, ки́вя канажры̀ шмадъ-конъ вы́рынъне. Вы́рысъ-арнѐ ко́нъне, хызра̀нъ вилеггѐнь кивѝ кана̀жъ шмадъ-конъ да̀нъ; о́нбала што Госпо̀дь ви́лимъ пи́дре, пи́ринъ да сюлза̀-и́льны бо́льче Онынъ вилерѐнь ту́ны белѐ. О́нбала ся́гга ко́нъне кала́ресь, халь-чѐнъ да кала́ссѐ Вилерѐнь ту́рны конъ бала̀, а̀ли ага̀ль Вы̀рысъ-арнѐ конъ бала̀ да, ся́ва боръ, конъ бала̀, хужиньчѐ пирѐ болма́стъ тума̀ изьзанѐ, кирлѝзане конды̀ пѝринъ бу́рнызинъ.

Ся́гга иккештѐ да ка́рдъзамъ ся́бъ-сюда сехрѐ да хобтармаллы̀. О́лта конъ арнѐ хожиньчѐ Госпо̀дь То́ра ба́че пирѐ тума̀ изьзанѐ, кирлѝзане конды̀ пи́ринъ бу́рнызинъ, сидчѝ конъне вара̀ ба́че канма́шкынъ, хурадса̀ і̂умюрги́ ви́лимъ бала̀ кардма̀нъ жинъ она́, – ба́че тада̀ кайма́шкынъ пюдюмбѐгъ, Свято̀й канма́шкынъ вара̀ Госпо́дь То́ра жинъ ядъне да То́рынъ мухтанма̀ сарладма̀ да.

Конда̀нъ ха́ле чохламалла̀, эплѐ пирѐ ки́рле вилермѐ, Свято̀й тума̀, пра́здникъ да тума̀ Вы́рызъ-арнѐ конъне. Св. Златоу̀стъ кала̀дь. » Госпо̀дь хо́жре кардма̀ перь конъне арнѐ хожиньчѐ пюдюмбе́гъ сы́влыжъ изьзанѐ і̂оза́съ жинъ. » Апо́столъзень книгге рѐ эберъ кора́дпыръ, што первейгѝ эдѐмъзамъ Хрістосъ Чюрггы̀нъ Вы́рысъ-арнѐ конъ да погына́дчесь хозьма́шкыпъ То́ра сюку́ръне, ся́ва боръ, обе́днія, ильде́дчесь да Хрісто̀съ вирентнѝне. (Дѣян. 20, 7).

Эппѝнь первойгѝ хожны́, ху́жъне хора́дь порь пи́ринъ зинѐ Вы́рысъ-арне́ конъ, бола̀дь хувармаллы̀ порь изьзанѐ, хужъзанѐ тума̀ ки́рле о́лта конъ хожиньчѐ, кирлѝзане осрама̀ конды̀ пи́ринъ бу́рнызьне. Тума̀ ся́гга хо́жныне пирѐ о́нбала сюмулдара̀хъ, што тоянма̀ кирлѝзане осрама̀ конды̀ пиринъ бу́рнызьне Госпо̀дь То́ра ба́че пирѐ о́лта конъ порь арниньчѐ. О́нбала порь ы́ра изьзанѐ, кирли́зане анча̀хъ конна̀ пи́ринъ бу́рнызинъ, пирѐ То́ра чарма̀сть тума̀ сидчѝ Вы́рысъ-арне конъ ра да, хожа̀дъ вара̀ тума̀ вулъзанѐ, э́плѐ эберъ кора́дпыръ кута̀рдны ранъ вире́ньны ранъ да Госпо̀дь пи́ринъ Іису́съ Христо́сынъ. (Мѳ. 12, 11, 12. )

Тебрѐ хожны́, хужънѐ тада̀ хыдара̀хъ хожа̀дъ пи́ринъ зинѐ Вы́рысъ-арнѐ конъ, боръ оирлмаллы̀ порь оза̀лъ изь ранъ, мандарагга̀нъ ранъ Госпо̀дь То́рыне Она̀ позсябассы̀не, ху-хунѐ Она̀ барассы̀не, рахмадъ де́ныне ки́льне Онъ омыньчѐ шоггшлассы̀не, ся́ва боръ: порь оза̀лъ и́зьзамъ, тушма̀нъ книггѐзамъ, тушма̀нъ попленѝ, тушма̀нъ кагала̀ ерьни́, тюслерѐнь-тю́сля выляны̀ да, хужънѐ ерзѐнъ пи́ринъ чонъ Госпо̀дь То́рыне маръ анчахъ мана̀дь, хунѐ да тада̀ вара̀ мана̀дь, оза̀лъ шоггшъне тыда̀ть, хибердю́не да ерѐдь, о́нынъ хызра̀нъ макрашма̀ кайра̀нъ бола̀дь. (Лук. 6, 25).

Висси́ хожны̀, хужънѐ хора̀дь пѝринъ зинѐ, Вы́рысъ-арнѐ конъ, боръ, еплѐ э́беръ биле́дпыръ первойгѝ синъ зиньчѐнь Св. Чюрггю́нъ, тудужа̀гъ болмалла́! Вы́рысъ-арнѐ конъне киль-туны́ сирьдѐ, поснѐ тада̀ Свято̀й обеднѝ ра. Онбала што пи́ринъчень ни камъ да сі̂окъ эдѐмъ ранъ, хужъ Госпо̀дь Торра̀нъ корма̀нъ болза̀нъ ы́ра кутардны̀не порь шушмень ра̀ камъ тада̀ бо́рны бо́личе перь шушмень о́нынъ, ы́ра ку́мулъзыръ. Порь вара̀ пи́ринъ кильту́нызамъ бола́ссе азны ра̀ порь нсшѝ кытардны̀ да То́ра бала̀ ырры́зане, пи́ринъ чонъ данъ да Госпо̀дь То́рыне позсябны̀ра Онынъ ы́ра кута́рдны жинъ. Хо́жныне болма̀ вы́рысъ-арнѐ конъ да̀ киль-туны́ сирьдѐ, поснѐ тада̀ Обеднѝ ра, чохлыма́ссе, тума̀ да і̂урггене́ссе эдѐмъзамъ, хужъзамъ о́заланза̀-ка́йнызамъ чонъ бала̀ Госпо̀дь То́ра порнѐ да пирѐ сюлза̀-и́льдырче ся́гга оза̀лъ бу́рнызь ранъ!

Што́бы пи́ринъ і̂орадны́ Госпо̀дь То́рыне, хамыра̀ Она̀ шанны́, Она̀ позсябны̀, Она̀ киль туны́ бо́лчеръ пи́ринъ ыжимъ ра̀ озяра̀хъ сирипрѐгъ да, ки́рле тирггемѐ, ми́нь жинъ Госпо̀дь То́ра ту́ре кивѝ канажъ ра̀ шмадъ-конънѐ, сини ра̀ да-вы́рысъ-арнѐ конъне, хы́да тирггеме́ То́ра ба сі̂ораднызанѐ, вулъзамъ зиньчѐнь То́рынъ вый-хва́тъне, То́рынъ арава́зыръ у́зъне, Онынъ ырры́не, онда̀нъ итласшѝ тада̀-То́рынъ і̂ораду́не, хужънѐ То́ра кута́рдре эдѐмъ руне хо́рлыгъ ба Іисусъ Хріссо̀съ ви́лимъба да, сюлза̀ и́льны жинъ эдѐмъ руне си́лыгъ ранъ ви́лимъ ранъ да. Ся́ва бола̀дь двадты̀ хожны̀, пирѐ баны̀ Вы́рысъ арнѐ-конъ бала̀.

І. Тирггезѐ-пыгмаллы То́ра ба сіорадны̀занѐ.

Тиргезе́-пыгма́ То́ра ба сі̂орадны̀зане сяпла ки́рле:

Пыгъ сирь зинѐ: миньашка̀лъ онда̀ нума́ижъ тюлюньмеллѝ, То́ра вый-хватъ зинъчѐнь, арава́зыръ узъ зиньчѐнь, То́ра ырры̀ зинъчѐнь да! Камъ шотлаза̀-пиде́ре тюсьлерѐнь-тю́сля ь̂и́вызьзанѐ, ко́рыкъзане, сески́зане, ты́разане, хона̀възанѐ! Полдары́ресь ѝ порь эдѐмъ вы́йзамъ, перь сире́ ходжша̀нъ да, тума́ хоть перь ь̂и́вызьне, перь сески́не, перь ты́ра пю́рчикъне, хужънѐ брага́дынъ тупра́ ижне́, ши́дтырче, по́чагъда бо́лдырче, ба́дырче да си́ня пю́рчикъзане, эпле́ ся́ва боладь сянда́лыкъ ра? Камъ полда́ре шотлаза̀-кыларма̀ порь рузанѐ сирь зиньчѐ бурнагга̀нъзень, ка́икъзень, по́лазень, сюрлча̀нъ – зень? Камъ ба́че порне́ да вулъзанѐ тюлюньмелли́ тю́зьне, кильжны̀ вулъзанѐ билессы̀не аба́дъне тобма̀, осрама̀ хува̀ бу́рнызьне, хонама́ да хува̀ ру́не?

Конъзыръ поснѐ миньашка̀лъ шотламанны̀ узъ казягга́нъ и́зьзамъ вый-хва̀тъ То́рынъ, арава́зыръ узъ То́рынъ, арава́зыръ ы́рлыгъ Онынъ болма́ кирле́ссе пи́ринъ тупра́ ижиньчѐ! Поръ вый тара̀нъ эдѐмъ хытланны̀ хальчѐнь тю́ггюньчесь анча́хъ, ага̀ль кала̀съ, сирь хоппѝне, -тобынмалла̀ да и́нде бо́лче пидъ нума̀й сирь ы́рлыгъзанѐ!

Шоггша̀ хунѐ кюръдъ козя́ визѝ-хирѝ зыръ тинисъ шузанѐ. Камъ ка́рдъне хо́че шу-хомъзанѐ, кала̀ре да: хо́мъзамъ си́дтыръ ся́гга анча̀хъ хирѝ баднѐ, онъ данъ итласшѝ анъ ка́йчеръ? Камъ і̂охтара̀дь порь сирь зиньчѐнъ шузанѐ сюлъзанѐ да, барадь да пирѐ измѐ. миньзыръ пирѐ бурнмалла̀ да маръ, Камъ хожа̀дъ болма̀ сі̂омырла пюльдьзанѐ, лезѐдь да пи́ринъ бу́рны сиръ баднѐ, шувара̀дь да пи́ринъ ойзанѐ, пи́ринъ ко́пуста олмассѝ да карда̀занѐ?

Камъ ся́ггны пи́ринь си́рьне пюльдъ зинъчѐ хвель, о́ихъ сю́лдыръ да хожиньчѐ ся́ванашка̀лъ, што вулъзамъ тюггюньме́ссе она̀, пусма́ссе да она̀? Камъ тада̀ кала̀дь она̀ хува̀ вы́й ба сяванашка̀лъ, што вулъ перъ одыма̀ да ништа̀ да пурнма̀сть аикка̀ хува̀ сі̂олъ зиньчѐнь?

Еплѐ То́рынъ вый визѝ-хирѝзыръ! То̀ра хожша̀нъ, хурамаллы̀ штрумъ перь шушмень дѐ тогса̀нъ, сюмерзѐ брага̀дь і̂умюргѝ юма̀нъзане ху́рыкъ хо́ла бекъ, саладса̀ да брага̀дь пи́ринъ сі̂ордъзанѐ, торба̀съ бекъ, То́ра хожша̀нъ, азя́ сяванашка̀лъ вы́йла сяба̀дъ, што сиръ читрене́дь, поръ сянда́лыкъ да хураза̀ пидсѐ-кая̀дь.

То́ра хожша̀нъ, хона́лла сирь порь о́нынъ юстярны̀замъ белѐ і̂оръ пуръ да айнѐ бола̀дь сяванашка̀лъ, што о́нынъ чи́ря бурнмаЛлы́ ни шта̀ да корнма́сть. То́ра хожша̀нъ, ся́гга хытны̀ сирь каялла́гъ чирдѐдь, хонавъзанѐ да пидь нума̀й бара̀дь, што онъ бала̀ сі̂олда́лыкъ хожиньчѐ то̀да бола́ссе милліо̀нъ чи́ря бурнагга́нъзамъ, вы́лигъзамъ, ка́икъзамъ сіорлча̀нъзамъ эдемъзамъ да.

Ся́вырнъ хува̀ козьзамъ бала̀ пю́льдьзамъ баднѐ. Миньашка̀лъ конда̀ козя́ тюлюндермеллѝ пыгма́ллыгъ боръ! Камъ полда́ре шотлаза̀-кыларма̀ порь нума́ижъ сю́лдыръзанѐ, визсѐ-да- пидерьмѐ ма́йзыръ а́слыжъне кады̀не да вулъзень пи́ринъ сирьдень? Эберъ ха́мыръ ко́зя белѐ кора́дпыръ, што вулъзанѐ шотлаза̀-кылармалла̀ маръ. Хуньчѐ вара̀ э́беръ пыга́дпыръ пыгмаллы̀ труба̀ бала̀, вулъзамъ пирѐ тояна́ссе пидь пы́зыкъ шотлаза̀ да кылармалла̀ маръ.

І̂олашкѝ-зиньчѐнь хоба̀ръ шоггшъ ба пю́льдьзамъ зиньче́нь пюльдь зинѐ юггермеллѐ маръ бу́рнызьне сюльдѝ выйзень пи́ринъ Хува̀ То́рынъ да. Миньашка̀лъ онда̀ шотламанны̀ нума́ижъ таза̀ Сы́влыжъзенъ визѐдь Онынъ ь̂ирѐ-тавра̀, изѐдь да Онъ данъ бу́рнызьне, сюдты́не, вы́йне, хибердю́не ы́ра бу́рнызьне да! Сяванашка̀лъ тирггезѐ-пыгмаллы То́рынъ сі̂орадны́зане пидь чѝря, вы́йла узъ бара̀дь мудаланманны̀ эдемъне: »эдѐмъ! і̂угсэ̀ саланза̀ кай Сі̂орадагга́нъ омыньчѐ сюдъ-сянда́лыкъне позся́бъ она̀ Вы́й-хва́тлыне, арава́выръ У́слыне, арава́зыръ ы́ррыне ы́ра чонъ бала̀! Хуньчѐ э̀зе пыга́дынъ пюльдь зинѐ сирь зинѐ да, анъ хытла̀нъ пыгма̀ ся́гга ы́ра а́сласкерь по́га зинѐ тюлюнмяллѝ То́рынъ и́зьзень чонъ данъ і̂орадма̀зыръ киль-килемѐзыръ да! Хуньчѐ тирггѐдынъ То́ра ба сі̂орадны̀зане, хува̀ хулга̀зане онъ пи́деръ, чохламалла̀ и́льдь, эплѐ порь ко̀рыкъ сирь зиньчѐ, порь сю́лдыръ да пюльдь зиньчѐ тынландарза̀ кала́ссе сана̀ проро́къ бала̀: камъ а́сла То́ра, То́ра пи́ринъ а́сла бекъ? Миньашка̀лъ То́ра ыра Изра́ильскій! Узъ О́нынъ шо́чи да сі̂окъ! Порь чонъ данъ позся́бъ Она̀! »

Сяванашка̀лъ терггезѐ—пыгмаллы̀: То́рынъ сі̂орадны́зане пидь чи́ря, вы́йла узъ бара̀дь мудаланманньы̀ эдѐмъне: » эдемъ! чохла хува̀ тупра̀ ранъ бо́лныне, хува̀ си́лыга ки́нине, хува̀ нимѝнь да бола́ссыне, вирѐнь ко́ня болма̀. Камъ э́зе То́ра вы́йла омыньчѐ? Са́нынъ хытланны̀ пидь ту́выръ ю да. Са́нынъ вый пидь визе́лля! Эзе тада̀ хыя́дынъ хужчохнѐ мухтанма̀ хува̀ вы́йба хытла́нны зиньчѐнь? Са́нынъ узъ пидь кю́дюкъ! Э́зе тада̀ хужчохнѐ мухтана́дынъ хува̀ узъ ба ь̂и́димъ бала̀ да! Э́зе нимѝнь тюжънѐ тума́рынъ нума́ижъ То́рынъ сі̂орадны̀ хожиньчѐ, э́зе тада̀ хужчохнѐ мухтана́дынъ хува̀ сирди а́слыжъ ба, ка́бырла) киль-сі̂ордъ ба, хува̀ хитрѐ томдѝръ ба, о́ригъ бала̀ да? Э́зе тудужа̀гъ шоггшла́дынъ што са́нынъ бекки́замъ, ухма̀гъзамъ, ко́сьзыръ сѝнъзамъ силендере́ссе сана̀ Сявынбала̀, што кардма́ссе сана̀ хунъ чень услара́хъ лаихъра́хъ да? Чарнмаза̀нъ э́зе кабырчиклама̀, ки́рикъ шта корза́сынъ да ви́тре я́дъне, хужъ спдерзѐ я́рынъ вара̀ хуня̀ То́ра хитрѐ изьзанѐ, сана̀ сюзѐ хобарда̀дь, э́зе сиде́рыръ хува̀ у́зъне. »

Сяванашка̀лъ тирггезѐ-пыгмаллы̀ То́рынъ сі̂ора́днызане пидъ чи́ря вы́йла да узъ бара̀дь мудаланманны́ эдѐмъне: » эдѐмъ! са́нынъ ни минь тюжънѐ тума̀нъ чохнѐ чохла̀съ бола̀дь хува̀ а́слыжъне, тюзь идтыньчѐнь аслыне. Ся́ва, камъ ту́ре ся́гга пю́льдьне, ся́гга хве́льне, ся́гга сю́лдыръзанѐ, ся́гга сирьне порь о́нынъ юстя̀рнызамъ белѐ, боръ са́нынъ Адій, хужъ і̂орада́дь сана̀ ачашла̀, эплѐ ку́мулла а́мужъ і̂орадма̀ полдарма̀сть хува̀ ыра ачи́не, Хужъ са́нынъ сува́бъ жинъ пидь хытлана̀дь, эплѐ Вулъ ы́рлыгла бола̀съ сі̂окъ-бекъ бола̀дь санъзыръ поснѐ, хужъ тада̀ янтлаза̀-хо́че сана̀ і̂умюргѝ ы́ра бу́рнызьне Хунъ бала̀. Эплѐ э̀зе чохлыма́стынъ хува̀ а́слыжъне? Эплѐ васкама́стынъ сана̀ янтланы́ ы́ра бу́рнызя, пидере́дынъ да хува̀ вы́йзане, хува̀ у́зъне, порь хува̀ ву́гудъне ся́вынъжинъ анча̀хъ, што́бы тобасъ сана̀ сирдѝ добры̀не, ся́гга ху́жъне тоза̀нъне да! Анъ манъ, — э́зе То́ра ба сі̂ора́дныскерь! Сана̀ тудужа̀гъ порь вый ранъ да сибизма̀ бола̀дь То́ра баднѐ. То́ра боладь сі̂олъ са́нынъ ы́ра бу́рнызинъ. Онъ зиньчѐ анчахъ э́зе то́бынъ порь кирлѝне са́нынъ ы́жъне, хужъ тудужа̀гъ чинѐдь ы́ра бу́рнызя. Шо́ггшъне анъ тыдъ, анъ поплѐ, онъданъ итласшѝ нимѝнь да анъ тувъ, минь оиртара̀дь сана порь Вый-хватъ ранъ, арава́зыръ У́слы ранъ, поръ арава́зыръ ы̀ра Сі̂орадагга̀нъ данъ сана, хытланъ вара̀ шоггшъне тыдма̀, поплемѐ тума̀ да сявна̀ анчахъ, минь сюгарда̀дь сана́ са́нынь Сі̂орадагга́нъ баднѐ. »

Сяванашка̀лъ тирггезѐ-пыгмаллы̀ То́рынъ сю́радны̀зане порь чи́ря вы́йла да узъ бара̀дь порь мудаланманны̀ здѐмъзане: »эдѐмъ! порь вы̀й ранъ хытланъ тума́ порь Полдарагга̀нъ, порь ы́ра Сі̂орадагга̀нъ То́рынъ и́рикъне. Туны̀ О́нынъ и́рикъне сана̀ бо́лдыръ первой пага̀ і̂орадны̀ да изь. Сюдъ-сянда́лыкъ ра порь ирдмѐсть и́рикъне Сі̂орадагга́нынъ. Ни пюльдь ни сирь иртме́ссе Онынъ и́рикъне сюзь хо́лымжне да. Тюпь-тю́ря итдѐ О́нынъ сумагъне, ача итле́ни-бекъ! Ширча́гла анъ болъ То́рынъ пы́гызь ра нума̀й илеггѐнь о́нынъ чора̀ хожиньчѐ. Порь То́ра ба сі̂орадны̀ на́мызъне ту́ве а́ибле да, оза̀лъне да кыда́рде сана̀. Сирь перь шушмѐнь де сизѐ-я́ре сана̀, эплѐ вулъ и́нде пре маръ сизѐярза̀ — итлеменнѝзанѐ Сі̂орадагга̀нъ То́рыне. »

Сяванашка̀лъ тирггезѐ-пыгмаллы̀ То́рынъ сі̂орадны̀зане і̂олашкиньчѐнъ пидь чи́ря вы́йла да узъ бара̀дь порь муда̀ланманны̀зане эдемъзанѐ; » эдѐмъ То́рыне і̂орадагга̀нъ! Одъ і̂уггернѝ сана̀ Госпо̀дь ранъ сі̂олъ бала̀, ни миньчѐнь да анъ хура̀. Сана̀ хирьсь ода̀дь порь сюдъ-сянда́лыкъ? Анъ хура̀; анча̀хъ хытла̀нъ тума̀ Госпо̀дь То́рынъ и́рикъне, онъ данъ вара̀, астуза̀ сума̀гъзане Св. Апо́столынъ; То́ра пи́ринъ жинъ болзанъ, камъ пи́ринъ зинѐ, (Рмил. 8, 31). пюдюмбе́гъ лыпланны̀ болъ. Сана̀ позма̀ хытлана̀дь шойта̀нъ порь хува̀ та́мыкъ-хора̀нъ бала̀? Анъ хура̀; анча̀хъ хытла̀нъ си́лыга кирѐсъ рапъ тарма̀, хужъ боръ тюль сирьдѝнъ шойта̀нъ порнчѐнь озимъра́хъ яла̀нъ кюрдмѐ хытлана́дь хува̀ эрѐжъ-ыжнѐ, пидерѐдь да. Хуньчѐ вара̀ сана̀ ки́рле бола̀дь хирьсь тума̀ са́нынъ оза̀лъ бала̀, синьмѐ хытла̀нъ порь вый ра̀нъ, ни минь да хирьгенме́зыръ; хирьсь ту́рны чохнѐ сидменнѝне сюдты ра̀ узъне, хува́тла ра сю́льжъне, си́рибъ ра вы́йне, вара̀ ь̂и́бырдъ Госпо̀дь То́рыне киль— килѐ, ша́нчикла да болъ вара̀, што То́ра порь ки́рлине ба́ре сана̀. О́нбала што То́ра, Хужъ Хува̀ У́выльне хирьгенмѐнь, порь пи́ринъ жинъ ба́ны Она̀, эплѐ Онъбала̀ порнѐ да пирѐ ба́ми-жи (Рим. 8, 32), кала̀дь Св. Апо́столъ. Анъ хура̀! »

ІІ. Тирггезѐ-пыгмаллы̀ Госпо̀дь Хо́рлыгъзане ви́лимъне да.

Тирггемѐ Госпо̀дь хо́рлыгъзане ви́лимъне да сяпла̀ ки́рле.

І̂олашкѝ Госпо̀дь хо́рлыгъзамъ посляны̀ бо́льчесь Онынъ чо́нынъ хо́йга бала̀. Хобарза̀нъ Хува̀ виренеггѐньзамъ бала̀ Елео́нскій ту зинѐ, Вулъ кала́ре: хо́йгылла Ма́нынъ чонъ вилессы сидедчѐнь (Мѳ. 26, 38).

Іису́съ Хрісто̀съ ха́ле сябъ-сю́да ко́рче, што Вулъ кая́дь поплезѐ кылармаллы́ маръ хо́рлыгъзанѐ пидь оза̀лъ ви́лимъне да. Ха́ль Вулъ сябъ-сю́да ко́рче, што Іудейскій ха́лыгъ, и́ликъ Онъ ба і̂ора́дны-скерь, солляза̀-и́льны-скерь пидь нума̀й ы́ра кута́рдныне ко́рны-скерь, ха́ле вара̀ Она̀ кюрдеггѐнъ бо́льче хо́рлыгла ви́лима, хурамаллы̀ судъ айнѐ кирзѐ-ка́и. Ха́ле Вулъ сябъ-сю́да ко́рче, што О́нынъ хо́рлыгъзамъ ви́лимъ да, пи́ринъ жинъ пидь ы́ра пага̀ болѝнь да, нума̀й милліо̀нъ эдѐмъ жинь, тенѐ-кименнѝ жинъ ку́лугъ ю̂лесь. Вулъсябъ-сю́ха ко́рче, што Онынъ хо́рлыгъзамъ вѝлимъ да Пидь нума̀й эдѐмъзане, тенѐ-ки́низане́, узъне сидерзѐ-я́нызане оза́ла е́рьни ранъ, о́нбала Торра̀ килъшменнѝ бу́рнызя ирдерегѐньзане, бо́десь и́ра сува̀бъ жинъ маръ, хужъне Вулъ пидь сона̀съ жинъ, анча̀хъ вара̀ пидь а́сла а́иба си́десь. Чонъ хо́йга Іису́съ Христо́сынъ ха́ле болза̀ пидь ь̂и́выръ хо́рлыгла да.

Сяванашка̀лъ ь̂и́выръ хо́йга ра перда̀къ аикка̀ кайза Хува̀ виренеггѐньзамъ баньчѐнь, сирѐ і̂уксѐ Вулъ киль-киле́ре; Адій Ма́нынъ! май боръ болза̀нъ, иртсѐ-ка̀йдыръ манъ да̀нъ ку ча́ша; Э́бе килезѐ-кала́ны бекъ маръ анчахъ, Са́нынъ и́рикъ ба вара́. (Мѳ. 26, 39). Ся́гга Іису́съ Хрісто́сынъ киль-киленѝ болза̀ чонъ данъ ыжъ ра̀нъ да, што ончохнѐ таръ тохны́ О́нынъ томла́ре о́нынъ ю́ть рень сирь зинѐ і̂онъ томла̀ бекъ. (Лук. 22, 44). Вулъ ча́рнче киль-киле́ни ранъ анча̀хъ и́нде сявынчохнѐ, хуньчѐ сябъ-сю́да корче, што О́нынъ Адіи́нъ кальшме́ре сюлза̀-ильмѐ Она̀ янтланы́ Она̀ хо́рлыгла ча́ша ранъ, што и́нде Онъ баднѐ си́дре содса̀-барагга̀нъ ся́разамъ бала, што́бы илѐеъ Она̀ хо́рлыгъ кутардма̀ вилерѐсъ да.

Пилатъ яра̀съ де́дче Іису́съ Христо́съне ирикка̀ о̀нбала, што вулъ ся́бъ-сю́да ко́рче Онъ зиньче́ а́ибъ сі̂окъне. Вулъ вара̀ выйзыръ аикка̀ канмаллы̀ да бекъ узъ ба, полдарыма́ре сяггна̀ тума̀; ба́че вара̀ Іису́съ Хрісто̀съне ся́разане сябма̀ ся́ва шоггшъ ба, што́бы Она̀ сябны̀ беле сямзя́нчеръ силе́ннизамъ Онъ зиньчѐнь Іудѐй ха́лыгъзамъ. (Іоан. 49, 1). Ся́разамъ и́льчесь Іису́съ Хрісто̀съне судъ ту́ны сирь день толалла̀, Іудѐй ха́лыгъ ки́льжны жинъ, по́гресь сябма̀ Она̀ порь ся́разане. (Марк. 15, 16). Сяпны̀ сяпла̀ бо́лче, эплѐ вулъ бола̀дь Ри́мскій ха́лыгынъ, ся́ва боръ: андарза̀ Іису̀съ Хрісто̀съ томдѝрьне кобарчѝ таранчѐнъ, ся́разамъ сигса̀-я́ны Она̀ столба̀ сі̂омнѐ, ся́бресь да порь вый ранъ пу́жазамъ бала̀, ху́жъзане тува́дчесь чинь да̀нъ ся́вынъ жинъ, штобы чазра̀хъ ся́бны і̂отьне сі̂орма̀ бо́лдыръ. Што́бы тада̀ итларахъ ки́льжныне тува̀съ жинъ Іудѐй ха́лыгъзанѐ, Римскій ся́разень сага̀лъ бекъ бо́лны сябны̀ анча̀хъ а́ибъзыръ Іису́съ Хрістосъне; вулъза̀мъ, Пила́тъ хожша̀нъ пудалама̀ Она̀ то́бресь сенерѐнь хо́рлыгъзане тума̀: явза̀ кышка̀ръне ь̂и́пля ь̂и́вызь ранъ, тернъ я́тлы ранъ, тыгында́рчесь о́нынъ позь зине, (Мѳ. 27, 29), позь ранъда тоя̀ бала̀ сябса̀ Она̀. (Марк. 15, 19). Пидь ь̂ирадтара̀дь и́нде ся́ва да, хуньчѐ анча́хъ нума̀й маръ тернъ зинѐ а́ла ора̀-и́ тярнзѐнъ; сора̀нъ вара̀ пи́ринъ Сюлза̀-илеггѐнынъ ся́вынъ ба танъ маръ болза. Хуньче тернъ хо́чесь О́нынъ позь зинѐ, ончохнѐ о́нынъ ь̂ѝпьзамъ кирзѐ-кая́дчесь по́зьне Сюлза̀-илеггѐнынъ порь еньчѐнь да, тада̀ Онъ позь ранъ, хужъ зинѐ хо́ны тернъ кышка̀ръне, ся́бресь тоя бала̀. Сора̀нъ пидь ь̂и́вырлыгъ!

Ончохнѐ Іису́съ Хрістосъне тада̀ ки́зинъ маръ сора̀нъ сизе́дче ся́вынъ дань, што ся́гга хо́рлыга барза̀-яче Она̀ пре Онынъ виренеггѐнъ ранъ, тебре О́нынъ виренеггѐнъ ранъ то́нче— бильме́стыпъ дезѐ Она̀, порь идты́замъ вара̀ хура́ны ранъ тарза̀-сала̀ньчесъ Онъ да̀нъ; што ширягга̀нъзань си́тресь Она̀, си́гныпе да сявадса̀ сюредте́рчесь перь судъ ранъ тебрѐ баднѐ; што Іудейзамъ Хува̀ Вулъ омыньчѐ соя кюньделеньмѝне Она̀ аиплама̀, хо́йгылла мыскала́нызане да о́нынъ зиньчѐнь ту́ресь; што Онъ зинѐ ты̀гынчесь хора̀-хи́рля сы́нла томдѝрьне. падша̀ зинѐ бекъ, Онынъ а́лыне ба́чесь тоя, чирь-позсѝ зинѐ Онъ омра̀ турза кычкыра́ресь: хибердѐхъ Падша̀ Іудѐй ха́лыгынъ (Матѳ. 27, 29); што онъданъ, пить-симарда̀замъ ранъ Она̀ хи́ртресь, О́нынъ пить-сы́не со́рчесь, Она̀ і̂орадма̀нъ жинъ мала̀ онъчень ка̀рдресь хора́хъ-позагга́нъ сі̂олъне да картлагга̀нъ ву́руне, судъ ту́ресь карза̀-пудалама̀ Она̀, карза̀-пудйла́ресъ да Она̀ иккѐ хора̀хъ позагга̀нъ сі̂олъне да картлага̀нъ ву́разамъ хожинчѐ, Вулъ сявадагга̀нъ позь да бекъ вулъзѐнь бо́льче, што і̂олашкѝ зиньчѐнь Архіегѐйзамъ книггѐ уста̀замъ да силе́ньчесь Онъ зиньчень, ся́ва таранчѐнъ, што ними́нь да полдарма́ре сямзядма̀ вулъзанѐ, што вулъза́мъ порь Пилатъ хытла́нны зиньчѐнь сюлза̀-ильмѐ Она̀, ма́йзыръ ухмага̀ анча̀хъ кире́дчесь, пидь силене́дчесь да, ха́рзыръ да кычкыра́дчесь: кре́стъ зинѐ пудала̀ Она̀, пудала̀ Она̀! (Іоан. 19, 6).

Ся́ва хо́йга ранъ кайра̀нъ сявадса̀-изѐ- ка́йресь Іисусъ Хрістосъне хола̀ ранъ вилернѝ сирѐ Голго́ѳа я́тла. Онынъ хо́ла зине ся́разамъ хорза̀-я́чесь кре́стъне, ху́жъне ту́ресь и́кке ву́румъ ь̂и́выръ да ь̂и́вызь та́дыкъ ранъ. Сявна̀ ь̂и́дны ранъ, ся́бныне, чидса̀нъ, хо́рлыгла мы́шкалъне корза̀нъ Іудѐй ха́лыгъ ранъ, Іису́съ Хрісто́сынъ увынма̀ бо́лче, у́вынче да. О́нынъ крестъне хо́жресь сюклемѐ хирьсь килеггѐнъне сі̂олъ зиньчѐ кадары́ синна̀ Си́монъ Кирине́йскій я́тлыне (Мѳ. 27, 32). Хува̀ Іису́съ Хрісто̀съ ви́льны-бекъ и́нде одса̀-си́дре вилерны̀ сирѐ. Конда̀ ся́разамъ сі̂олза-и́льчесь Оны́нъ зиньчѐнь томди́рьзане, пудала́ресь да кре́стъ сі̂омнѐ пуда̀ бала̀ Онынъ а́лызане оры̀зане да. Вулъ ся́ггынче пуда̀замъ зиньче, хужъзамъ ють ьи́выржъ ранъ тудужа̀гъ аслада́дчесь ала ра̀ ора ра̀ да сора̀нъзанѐ ь̂ира́дныне да. Пыгма̀ да хурамалла̀ хо́рлыгъзамъ! Онынъ позьнѐ пидь ь̂ирадтара́дчесь тернъ-ь̂и́вызь ь̂и́пьзамъ, О́нынъ ала ра̀ ора ра̀ да сора̀нъзамъ пуда̀замъ ранъ, О́нынъ пиликъ ра̀ аикъ ра̀ да сора̀нъзамъ пу́жа ранъ, шумжа̀кь ра мудала́нызамъ! Вулъ по́рде і̂о́нла, ху́жъ і̂ога̀дь тупра̀ зинѐ.

Ся́гга хожиньчѐ и́рдре ви́ссе сага̀дъ. Поплезѐ кылармалда̀-маръ ь̂и́вырлыгъ бо́лчесь ся́гга ви́ссе сага̀дъзамъ! І̂олашкѝ зиньчѐнь Вулъ кала̀ре: тувынза̀, по̀зьне пюггерзѐ, барда́рче да Сы́влыжъне. (Іоан. 19, 30. Мѳ. 27, 50).

Тирггезѐ-пы́гны чохнѐ ся́гга Госпо̀дь хо́рлыгъзанѐ ни камъ да пи́ринъчень полдарма̀сть болма̀ чонъ читренмѐзыръ. О́нбала што ся́гга хо́рлыхъзамъ порнѐ да пирѐ кала́ссе: ” Асту́въ! » сяпла̀ і̂ора́дре То̀ра эде́ма, што барза̀ Хува̀ У́вулъне перь-сі̂ора́дныне, што́бы порь иненяггѐнъ Она̀ анъ пи́дтыръ, осра́дыръ вара̀ і̂умюргѝ бу́рнызя! ” Болать-и́ і̂ораду́ аслара̀гъ ся́гга і̂ораду́ рань? Ся́ва вара̀ і̂ораду́ полдарыма̀сть-и́ вурадма̀ пи́ринъ ыжимъ ра̀ хирѐ-хирьсь і̂ораду́не? »

Ними́нь да сяпла̀ вы́йла изѐ-кайма́сть пи́ринъ чо́нъне і̂ораду̀ баднѐ, і̂ораду́ бекъ. І̂ораду̀ вара̀ пи́ринъ Госпо́динъ ни хужъ і̂ораду́ бала̀ танажма̀сть, вулъ каласьмѝ-маръ, свято̀й да.

Пыгса̀нъ ся́гга Госпо̀дь хо́рлыгъшне пи́ринъ ыжимъ ра̀нъ по́знбе хытса̀-кардма̀нъ вулъ болза̀нъ, пидь Торра̀ рахмадъ демеллѐ, і̂орадмалла̀ хунѐ шанмалла̀ да Она̀. Онбала што порнѐ де пирѐ Вулъ Хува̀ хо́рлыгъзамъ бала̀ кала̀дь: “Э́бе ко́рдымъ хо́рлыгъне Ха́мъ жинъ маръ, санъ жинъ вара̀, порь эдѐмъ жинъ да, ся́вынъ жинъ што́бы э́зе, эплѐ порь эдѐмъзамъ да, рахма̀дъ чохла́»ны ранъ, Мана̀ і̂ора́дны жинъ, силыга̀ анъ »кирь, силыга̀ кирѐсъ жинъ маръ чи́дтыръ порь »ижшѝ сі̂ога́лныне і̂ужундереггѐнъ изьзанѐ хо́й»газане да, ни хуньчѐ да анъ кю́рдчеръ хува̀ »ыжънѐ си́лыгъне. э́бе биле́дыпъ, што хора́— »ха́лыгъ і̂орадма̀сть Мана̀ і̂орадагга̀нъзане, перюлѐ да а́сла оза̀лъ ба пи́ринъ супа́ба хытлана̀дь »изѐ—кайма̀ сирѐ Ма́нынъ батра̀нъ бу́рнызь киль- »шменнѝ белѐ, сі̂огалны̀ белѐ, і̂ужундереггѐнь »изьзамъ бала̀ хо́йгазамъ бала̀ да; э́зе анъ пыгъ »Ниминь зинѐ да; хы́да туръ, чидма̀ хытла̀нъ, »шанъ Мана̀, тудужа̀гъ да Манъ зинѐ пыгъ! Ту»дужа̀гъ, хуньчѐ сана̀ посмурла́ссе хо́йгазамъ са́нынъ да и́рикъзыръ вулъзанѐ ида̀съ бо»ла̀дь, анъ манъ, што э́бе перь сі̂орадны̀ То́»рынъ У́вулъ са́нынъ То́ра да, и́рикъзыръ »измѐ бо́лдымъ, и́сьрымъ да толы̀ пидь ю́зя ча́»шаие. Э́зе хунѐ кора́дынъ порнчѐнь бра́гныне, »сана̀ никамъ да хо́рлыгъ ранъ чарагга̀нъ »сі̂окъ? Ся́гга болза̀ Манъ бала̀ да: Мана̀ хува́р»чесь пидь і̂ораднызамъ виренеггѐньзамъ. Ма»на̀ хуварчѐ Адій Ма́нынъ То́ра. Са́нынъ ыжъ»не вы́йла посмурла̀дь баднѐ сиднѝ а́ли хура»дагга̀нъ хо́рлыгъ? Вулъ ь̂и́выръ маръ сяванъ »да̀нъ, хужъне Елео́нскій ту зиньчѐ чидсѐ ыжъ »Ма́нынъ. Сана̀ хобарла́ссе, са́нынъ я́тъне сюр»де́ссе, ятля́ссе, оза̀лъ ятънѐ да кылара́ссе са»на̀ і̂орадманы̀замъ? Ся́ва болза̀ Манъ бала да. »Манза̀-ка́йресь са́нынъ ы́ра ту́ны зане, сапла́с»се да сана̀ ся́вынъ жинъ оза̀лъ ту̀ны бала̀?. »СЯ́вынъ бекъ Мана̀ да сапла́ресь Іудей ха́лыгъ»замъ ы́ра ту́ны жинъ. Сана̀ картма́ссе, мала̀ »да карда́ссе сана̀ і̂ораллы̀-маръзанѐ? Ся́ва »болза́ Манъ бала̀ да. Манъчѐнь мала̀ ка́рт- »ресь порь бильны̀ хора̀гъ-позагга̀нъ ву́руне ́̂»Вара̀вва я́тлыне. Иненьме́ссе са́нынъ а́ибъ»зыръне, шода̀ кюрдме́зыръ тю́рине а̀ибъзыръ »са́нынъ болма̀ хытланны̀не. Иненьме́ресь Ма»на̀ да. Са́нынъ бурнма̀ бола̀дь тютю̀мъ ву́р»зялла да эдѐмъзамъ бала̀? Вулъза̀мъ тютюм»рѐгъ маръ вурзяллара̀гъ да маръ ся́вынъчень, »хужъзамъ бала̀ вурнза̀ Э́бе. — Э́зе увна́дынъ »хува̀ хо́рлыгъ ь̂и́выржъ аиньчѐ? Э́бе да увын»за̀-пи́дремъ Ма́нынъ Крестъ аиньчѐ. Э́зе хыт»лана́дынъ сидменнѝ белѐ начарры̀ да бала̀? Ма́»нынъ да ара̀нъ анча̀хъ болза̀ пидь кирлѝ і̂олаш»киньчѐнь вулъ да сі̂окъ бо́льче—сі̂окъ бо́льче, »і̂олашкѝ томдѝрьне да тордса̀-и́льчесь. Сана̀ »кичѐнь, што са́нынъ томдѝръ ся́пла̀ маръ ла́»игъ, эплѐ идты̀зень? Пыгъ Манъ зинѐ, э́бе »ви́диндымъ сора̀нъ бала̀, і̂онъ ба да, Ма́нынъ »ка́бырла томдѝръ анча̀хъ пуда̀замъ тернъ »ь̂и́пля ь̂и́вызь ранъ кышка̀ръ да. э́зе су маръ, »сана̀ ла́игъ маръ пыга́ссе? э́зе тудужа̀гъ »хойгра́дынъ познѐ тада̀ ву́румъ ка̀зьзане си»вырма́зыръ ирдерзѐ? Эбе да нума́инъ сивыр»ма̀нъ, і̂олашкѝ вара̀ сю́рьне пюдюмбѐгъ ирде́р»дымъ, сивырнма́зыръ, тада̀ ся́вынъ чо́хле чид»рымъ ся́бныне, и́льдрымъ ятла́ныне мышкала́ны»не да; пить изѐсъ ки́льны чохнѐ ба́чесь Мана̀ »измѐ ва̀тъне у́ксусъне да. Ма́нынъ вырдны̀ вы́»рынъ ба болза̀ анча̀хъ пудазамъ крестъ да. Перь »сума̀гъ ба кала̀съ, порь са́нынъ хо́рлыгъ бо́лны »чохнѐ пыгъ Манъ зинѐ. Э́бе хо́рлыгъне ко́рдымъ порнѐ да чи́дрымъ, часъ да порь Ма́нынъ »хо́рлыгъзамъ олжша̀-ка́йресь ыра бу́рнызь ба»ла̀ ядъ авланза̀-кайны̀ белѐ да. Пыгъ Манъ зинѐ. »Пыгса̀нъ Манъ зинѐ э́зе то́бынъ сяванашка̀лъ »вы́йзане хува̀ хо́рлыгъзане хирьсь, што хо́р»лыгъзане ирде́ренъ чи́дны белѐ маръ анча̀хъ, »і̂ораду̀ бала̀ тада̀; о́нбала што ту́дужъ санъ а́зымъ »ра бо́лесь Ма́нынъ сума́гъзамъ: э́зеръ хо́й»гылла бола́дтыръ, хо́йга да вара̀ »хибердемеллѐ бо́ле ыжимъ ра̀нъ »хи́бердеръ а́зеръ, си́ринъ хибердю̀»не никамъ вара̀ тордса̀-или́ме си́»ринъ данъ (Іоан. 16, 20. 22). Шта Э́бе »боръ, онда̀ чора̀ да Ма́нынъ бо́ле. (Іоан. 12, 26).

Первойгѝ сѝнъзамъ Хрісто̀съ Чюрггю̀нъ эплѐ тога̀дь Апо́столъзамъ бала і̂уггерни́ книггѐ рень, Вы́рысъ-арнѐ конъ да ильде́дьчесь То́ра сума̀гъне порнѐ да пирѐ ки́рле бола̀дь да вулъ пиликѝ хожны́ изь, ху́жъне тума̀ ки́рле Вы́рысъ-арне конъ жинъ. О́нбала што порнѐ да пире ки́рле Святой бу́рнызьне ирдерме́. Солляза-о́ирлче пире́ То́ра, каладь Св. Апо́столъ, сюдъ-сянда́лыкъ сю́рада́дьчень, болма пире́ Свято́й а́ибъзыръ да Онъ омыньче́. (Еф. 1, 4). Никамъ да полдарма́сть ирдерме́ Свято́й бу́рнызьне, ильдме́зыръ волама́зыръ да То́ра сума́гъне; о́нбала што анчахъ То́ра сумагъ ра́ і̂уггернѝ бо́ръ ь̂ирги́замъ свято́й бу́рнызинъ.

Пидь нума́й эде́мъзамъ, сюдъ-сяндалыкъра̀ бурнагга́нъзамъ у́зъзыръ кильны̀замъ да си́лыгъзане казярдма̀зыръ пидь чонъ данъ хытла́ничесь Свято̀й бурнма̀ та́мыкъ-хора́нъ ижнѐ да кирзѐ-кая́съ сі̂о́кче, бу́рны чохнѐ и́льдны вола́ны да болза́нъ То́ра сума̀гъне.

Ты́нла чонъ данъ да вола́ны и́льдны да чохнѐ То́ра сума́гъне, порне́ да часъ сидсѐ-ки́ле Торра̀нъ сюдъ, што́бы тынландара̀гъ билѐсъ То́ра сума̀гъне, часъ ко́ре онъ зиньчѐ, тю́ггюрть зиньче́ бекъ сы̀нъне свято́й бу́рнызинъ, ху зиньче вара̀ хува̀ а́ибъзане, познѐ тада̀ ху́вынъ оза́лъ ють-киля́ныне, хужъ порнчѐнь да итла̀ чирмандара̀дь пирѐ бурнма̀ а́ибъзыръ Свято́й да. Вола́ны и́льдны да чохне́ по́рште сябъ-сю́да ча́съ да то́бесь ама̀лъне, эплѐ кылара̀съ хува̀ чо́нъне хурамаллы̀ хожи ра̀нъ, о́нбала перлѐ тобма̀ Госпо̀дь Торра̀нъ си́рибъ со̀нныне вы́йне да Свято̀й бурнма́.

Агра̀хъ манма́ ки́рле маръ, што хужъ синъзамъ волаза̀нъ То́ра сума̀гъне модаланза̀ пѝд- ресь. Идты̀замъ пре маръ волаза̀ То́ра сума̀гъне, вулъ вара̀ сува́бла болма́ре вулъзанѐ, вулъза̀мъ да сяванашка̀лъ пи́дресь. Э́зе ху зиньчѐнь тюксѐ-яръ. сяванакша̀лъ оза̀лъне, сявынъ жинъ да э́зе кильштерны̀ болъ волама̀ ильдмѐ да То́ра сума̀гъне кирлѝ шоггшланы́ белѐ тирггѐ сякна̀:

1, Порнчѐнь мала̀ Госпо̀дь То́рыне позся́бъ, што́бы Вулъ Хува̀ сюдты̀ белѐ сюдылда́рдыръ са́нынъ у́зъне, са́нынъ чирѐне да, позся́бъ вара̀, эплѐ ки́рле, ся́ва боръ толы̀ ы́ра сонны̀ белѐ, иненню́ белѐ, порь чирѐ белѐ, хунѐ олжма́зыръ шоггша̀ кюрдсѐ санъ омра̀ она̀ бола́ссыне.

2, Онда̀нъ ся́ва посьла́мыжъ зиньчѐнь, ху́жъне вола̀съ де́дынъ, аль толмача̀ Свят. Златоу́стъне, а́ли о́ригъ Св. Аді́йне, вола̀ ся́ва толмача̀, а́ли чинь волама̀ о́ригъ синна̀, хува̀ бильме́стынъ болза̀нъ волама̀; туръ первойгѝ зиньчѐ, чибѐрь бильменнѝ са́нынъ тю́ря зинчѐ ху́жъне волаза̀ пиде́ренъ.

3, Волаза̀ а́ли и́льдсѐ-пидерзе́сынъ волаза̀ вилерны̀ тю́ряне, турза̀нъ ху ижнѐ идъ: инене́дны-ы̀ э́зе воланы́ тю́ряне? Инене́дынъ болза̀нъ, позся́бъ Госпо̀дь То́рыне ся́гга ы́ра ба́дыжъ жинъ, ся́ва вугудъ ра̀ киль-килѐ Она̀, штобы Вулъ чибе́рь осра́дыръ сана̀ ся́гга иненниньчѐ. Сага̀лъ вара̀ иненѐдынъ болза̀нъ, порь чонъ данъ киль-ки́ле Госпо́дьне, што́бы Вулъ бо́лырь сана иненни́не вола́ны тю́ря зинъчѐнь, сирибле́дыръ да санъ ыжимъ ра нненню̀не, Иненню́ боръ То́рынъ ба́дыжъ, кала̀дь Св. Апо́столъ; (Ефес. 2, 8) порь вара́ ба́дыжъ і̂оза́вла ана̀дь, эплѐ кала̀дь о́ригъ Апо́столъ, сюльдѐнь То́ра Аді́й ранъ пи́ринъ киль-киленѝ ту́ругъ Она ( Іак. 1, 17).

4, Сириплезе́нъ хува иненню̀не воланы́ тю́ря зиньчень, асту́въ: минь боръ ыжиньче́ воланы̀ тю́ря зиньчѐ; ага̀ль тю́ря-и́ а́ли То́ра хо́жны То́ра кардъ.

5, Воланы́ тю́ря зиньче́ боръ болзанъ анчахъ перь-перь тю́ря; хунѐ идъ вара:

»Минь онда поплессы́ боръ? «

»Сяпла-и́ э́бе и́ликъ онъ зиньчѐнь шоггш»ларымъ?

Ся́гга тю́ря бара̀дь-ѝ тень мана узъ? «

Кильжте́рлыхъ каласъ: сяпла̀ бо́лдыръ, што Св. Ева́нггель ранъ-волаза̀ ся́гга сума̀гъзане: сяпла̀ Торра̀ пось-ся́быръ: Аді́й пиринъ, Э́зе бурна́дынъ пюльдь зиньче́.

Идъ хунѐ »минь онда̀ боръ? -»

Онда́ боръ, што То́ра боръ Аді́й. –

Ха̀ль шоггшла́, кильштѐрлыхъ кала́съ сяпла́: »То́ра боръ болза́нъ Аді́й, ыжъ О́нынъ болма̀ ки́рле Адіинъ бекъ, сямзя̀, толы́ і̂ораду бала́, толы́ Адіинъ шогшланы̀ беле. »

»Онда тада̀ боръ што Вулъ боръ Аді́й ма́нынъ маръ, са́нынъ маръ, о́нынъ маръ, пи́ринъ вара̀; эппи́нь Вулъ боръ Аді́й порь эде́мынъ, камъ, шта, штанъ миньашка̀лъ болѝнь да. »

»Сяпла̀-ѝ и́ликъ э́бе шоггшла́рымъ! Сі̂окъ- бекъ. Онбала, што э̀бе и́льдрымъ болѝнь да, што То́ра боръ Аді́й, хамъ да киль-киленѝ чохнѐ Аді́й де́рымъ Она̀; у́зъзыръ бекъ вара̀ де́рымъ, ся́ва боръ: То́рыне де́рымъ Аді́й, хува̀ чохлама́зыръ попле́нине. »

»Ся́гга сума́гъзамъ бара́ссе-ѝ мана̀ узъ? »

Бара́ссе, пидь ы́рыне.

Миньашка̀лъ?

А́къ миньашка̀лъ! » То́ра боръ болза̀нъ Аді́й порь эдѐмынъ, тю́ря кала̀съ вара̀, што порь арзѝнъ, ки́рикъ-камъ бо́лдыръ, боръ ма́нынъ пи́чижъ ши́лымъ да, порь а́румъ да а́ли хирь ма́нынъ агга̀й ь̂имыкъ да; эппѝнь, э́бе пидь оза́лъ ту́рымъ, што хужъ синъза̀мъ бала̀ бу́рндымъ і̂одъзамъ бала̀ бекъ, вулъза̀мъ зинѐ пыгма̀нъ да сума̀гъне да хожма̀нъ, ка́рдрымъ вулъзанѐ ся́вынбѐкъ синъзанѐ, ху́жъне і̂орадма̀ болма̀сть. Э́бе пидь оза̀лъ ту́рымъ ма́нынь і̂озанма́ ки́рле; ся́вынъзыръ хыймалла̀ маръ мана̀ Торра̀ позсябма̀; Онбала̀ кардмалла̀ маръ хунѐ у́вылъ вы́рынъне Аді́й То́рынъ. Минь бо́ле-жи манъ бала̀, і̂озанмаза́сынъ?! »—

6, Воланы́ тю́рь зиньчѐ боръ болзанъ ага̀ль То́ра хожны́, То́ра кардъ, ончохнѐ идъ хунѐ

»Минь онда̀ мана̀ калаза̀? —»

»Миньма̀ мана̀ сяпла̀ тума̀ ки́рле? —»

»Хуньча̀ мана̀ сяпла̀ тума̀ ки́рле? »

»Минь бо́ле манъ бала̀, сяпла̀ э́бе тумаза̀сынъ? —»

Кильжте́рлыхъ каласъ вола́ныне анъ тоба́лыръ, тобала́ны бола̀съ ранъ (Мѳ. 7, 1).

Идъ хунѐ: »минь онда̀ боръ? —»

Онда̀ чара̀дь сума̀гъ ба тобалама̀. — »Кама̀? »

Порь эдѐмъне.

»Ся́ва сі̂окъ? »

Еплѐ сі̂окъ? Онда̀ чарнма̀ хожа̀дъ тобалана̀съ ранъ, никама̀ да онъданъ кылармазыра̀хъ; эппѝнь онда̀ хо̀жны чару́ тобалана̀съ ранъ эдѐма. —

»Хужъ синъ бурна̀дь тува́дь да ла́игъ маръ? Тува̀дь астармаллы́не? »

Анъ тобала̀! никама́ да тобалама̀ кильжмѐсть. —

»Астарны̀ вара у́зъне пуза̀дь? »

Чинъ пуза̀дь, анъ тобала̀, тобъ ки́льжны ву́гудъне, бама̀ астарагга̀нъне. Узъ бама̀ чару́ сі̂окъ. Сана̀ итлемѐсть болзанъ, кала̀ ся́ва синна̀, ху́жинъ и́рикъ боръ узъ бама̀ она̀. Кала̀ о́нынъ аслы̀не: аслы̀нъ и́рикъ боръ узъ бамаллы̀ маръ анча̀хъ, судъ да тума̀. Узъ ба́дчеръ су́дъ да ту́дчеръ аслы̀, э́зе вара̀ лыпла̀нъ, болма̀ хытла̀нъ, што̀бы бола̀съ маръ астарагга̀нъ бекъ.

»Миньма̀ вара̀ тобалана̀съ варъ ма́нынъ да? »

Онда̀ калаза̀: тобаланы̀ бола̀съ ранъ.

»Ми́нь жинъ. »

Сяггна̀ калама̀нъ, чинъ вара̀ боръ ми́ньжинъ.

»Ми́нь жинъ? »

Кильжте́рлыхъ кала̀съ, а́къ ми́нь жинъ: камъ і̂орада̀дь синъ хызра̀нъ пыгма̀, ся́ва манза̀- кая́дь бекъ хува̀-хунѐ, манагга̀нъ вара̀ хунѐ корма̀сть хува̀ а́ибъзане. Кормаза̀нъ вара̀ хува̀ а́ибъзане, вулъ хунѐ карда̀дь идтыньчѐнь мала̀. Камъ ся́ва хожшинѐ кирзѐ-кайны̀ ся́ва тобалана̀дь порнѐ да, никама̀ да хиргенме́зыръ, ся́ва тобалана̀дь тудужа̀гъ хува̀ аслы̀зане да, хужъзѐнь и́рикъ боръ судъ тума̀, тада̀ тобалана̀дь судъ порнѐ да тувагга̀нъне То́рыне.

»Еплѐ ся́гга? »

Сяпла̀! О́нбала, што хо́жа, хужиньчѐ бола̀дь тобаланагга́нъ, боръ каппаяссы̀; каппаяссы̀ вара̀ боръ а́мужъ си́лыгъзень. Позь си́лыгынъ каппаяссы̀, тыдагга̀нъ она̀ кыла́ре оза̀лъне, кала̀дь аравазыръ Усла̀ Сира̀хъ (Сир. 10, 15).

»Сяпла̀ болза̀нъ, э́бе пидь ь̂и́выръ си́лыгне ту́рымъ, тобаланны̀ белѐ. Ма́нынъ ки́рле і̂озанма̀, чудь да ки́рле маръ тобаланма̀, ся́вынъжинъ Госпо̀дь судъ ту́ве манъ зиньчѐнь, мана̀ да манъ-беккѝзане да ка́ле; ь̂и́ксыкъзамъ! ка́иръ манъ данъ і̂умюргѝ во́тъ шне. (Мѳ. 25, 41).

7, Што́бы сана̀ ша̀ньчикла бола̀съ тю́ря зиньчѐнь шоггшланы ра̀, вола̀ толма̀чьне То́ра сума̀гъзень, ху́жъне э́зе шоггшла́рынъ, Свято̀й Чюрггю̀ Аді́йне. Онда̀нъ вара̀ сяпла̀ и́нде шо́ггшъне тыдъ ся́ва сума̀гъ зиньчѐнь, эплѐ кала̀дь Св. Аді́й.

8, Онда̀нъ вара̀ бильны́ си́лыгъзане казяртаръ. си́рибъ да ыжимъ ра̀ тыдъ шо́ггшъне хунѐ і̂озанма̀. Ся́гга си́рибъ шо́ггшъне узъ ра̀ ма̀ръ анча̀хъ тыдъ, хытла̀нъ вара̀ хума̀ Она̀; тумаза̀нъ она̀, синерѐнь а́зынъ она̀, хытла̀нъ да тума̀ она̀.

9, Полдарыма́стыръ болза̀нъ ижьнѐ кюрдьмѐ воланы́ тю́ряна, хужъ сана̀ малда̀нъ тюль бо́ле; лыпланза̀ малалла̀ вола̀, тыдъ о́ригъ тю́ряне шоггшлама́шкынъ, а́ли о́рихъ озсы́ кюрдеггѐнъ книггѐ не.

Астумаллы̀ Хуньчѐ позьла́дынъ волама̀ узъ кюрдеггѐнъ книггѐне, ончохнѐ вола̀ ь̂ирггѐ бе посьла́ны ранъ пюдедчѐнь, ни хуньчѐ да анъ вола̀ сяпла̀, эплѐ ху́жъзамъ тува́ссе, вы́рыни бе анча̀хъ волаза̀. О́нбала, што у́сла і̂уггереггѐнъзамь тудужа̀гъ пидь ы́ра тюрязанѐ і̂уггере́ссе книггѐ і̂уггермѐ посьла́ны чохнѐ, ху́жъзмръ вуда̀-сирдѝ і̂олашкѝ книггѐ зиньчи да бильмеллѐ маръ.

10, Хуньчѐ шоггшлама̀ посьла́дынь; анъ пуржингга̀нъ, пидь ша́ньчикъзыръ да анъ болъ, што шоггшлама̀ полдарма̀стынъ, о́нбала што хунѐ часъ вирендмеллѐ шоггшлама̀; хуньчѐ вара̀ вирѐнинъ, ончохнѐ вулъ сана̀ бола̀дь сю́мулъ і̂ора́дны да.

11, Порь шоггшъ ты́дныне ки́рикъ хуньчѐ да пиде́рь Торра̀ позьсябны̀ беле, о́нбала што Св. Апо́столъ порнѐ да карда̀дь: порь жинъ да позсяба̀съ бола̀дь. (Солун. 5, 17). Эплѐ вара̀ позсябма̀зыръ бола̀съ баны́ сува́бла То́рынъ сю́дъ жинъ? —

Коленѐгъ пирѐ ки́рле астума̀ ху-хунѐ ха́мыръ сува̀бъ ту́ругъ, поснѐ тада̀ кирле Вы́рысъ— арнѐ конъне. Ся́гга олты́ хожны́ изь, хужънѐ хожа̀дъ пи́ринъ зинѐ Вы́рысъ-арнѐ конъ. Вы́рысъ-арнѐ конъ порь идты̀ конъчѐнь болма̀ кирлѐдь конъ бе астумалла̀ жинъ, пи́ринъ сы́влыжъ хожши́не сува̀бъ ту́ругъ, ильмеллѝ жинъ да си́ня си́рибъ да шо́ггшъне пидермѐ порь кильжменпѝне Госпо̀дь То́рыне пи́ринъ сува̀бъне да.

Попленнѝньчень і̂олашкѝ сума̀гъ. Чонъ данъ хытланза̀ сириблемѐ хунѐ Свято̀й а́ибъзыръ да бу́рнызь ра, тудужа̀гъ ки́рле астума̀, што́ Святой а́ибъзыръ да бу́рнызь бо́лдыръ ь̂ири бе пи́ринъ чонъ данъ ю̂радунъ Госпо̀дь То́ра баднѐ. О́нбала Св. Апо́столъ кала̀ре: што То́ра Аді́й солляза̀ о́ирлче пирѐ сюдъ-сянда́лыкъ сі̂орададчѐнь болма̀ пирѐ Свято̀й а́ибъзыръ да Онъ омыньчѐ і̂ораду̀ра. (Еф. 1, 4). Эппи́нь малда̀нъ порнчѐнь да итлара̀гъ ки́рле тоянма̀ і̂ораду́не Госпо̀дь То́ра баднѐ. Порь кильжны́ Свято̀й а́ибъзыръ да бу́рнызинъ бола̀дь кардмалла̀ си́рибъ да анча̀хъ пи́ринъ і̂ора́дны чохнѐ Госпо̀дь То́ра баднѐ. І̂ораду́зыръ Госпо̀дь То́ра баднѐ порь бола̀дь сидмѝ, нача́ръ, тада̀ нимѝнь тюжнѐ турагга̀нъ маръ. О́нбала і̂ораду Госпо̀дь То́ра баднѐ боръ пидь а́сла кардъ. Камъ чонъ данъ і̂орада̀дь Госпо̀дь То́рыне, ся́ва тоя́нны чинъ Свято̀й, чинъ а́ибъзыръ бу́рнызьне: о́нбала і̂ораду́ боръ сигхѝ чинъ ы́ра бурнассы́.

Астумаллы́. Ки́вя кана̀жъ ра, шмадъконъзыръ поснѐ хо́жны тада̀ пра́здникъ тума̀ о́ригъ Свято̀й ко́нъ-зане, а́къ ся́ггазяне́: Мунъко́нне, Шу́льча ко́нъне, тазадмаллы̀ ко́нъне о́ригъ да. Порь ся́гга ко̀пъзанне ирдермѐ хо́жны, шмадъконгѝ бекъ. Ся́вынъ бекъ си́ня канажъ ра̀ да хо́жны пра́здникъ тума̀ перь Вы́рысъ-арнѐ ко́нъне маръ, о́ригъ да бильны̀ конъзанѐ, Торра́ мухта́нны жинъ, То́ра Амужъне ка́рнды жинъ о́ригъ да Свято̀й жинъ. Порь ся́гга пра́здникъзанѐ ка́рдны перешкала̀гъ Торра̀ мухта́нны жинъ, пи́ринъ чонъне сува̀бъ жинъ да. О́нбала, і̂олда́жимъ, ирдѐрь порь ся́гга ко́нъзане сяванашкала̀гъ Свято́й сува́бла да хужинъ, эплѐ Вы́рысъ-арнѐ ко́нъне. Чонъ ха́къзыръ пи́ринъ, осра̀ она̀. Синъзамъ зинѐ, хужъзамъ пи́ринъ вугудъ ра̀ тудужа̀гъ ирдере́ссе Госпо̀дь пра̀здникъзане свято̀й маръ, а́нъ пыгъ. Госпо̀дь вилермѐсть болза̀нъ вулъзанѐ, Вулъ вара̀ внлермѐсть конды̀ бу́рнызь ра о́ригъ ь̂и́выръ си́лыгъ жинъ да. Озалъ тума̀сть болза̀нъ вулъзанѐ, Госпо̀дь кутарда̀дь, ся́ва маръ, што мухта́дь аиблы̀ вулъзѐнь хытла́нныне, кутардадь вара̀ Хува̀ нума̀й чи́дныне, кильжтермѐзыръ, никамъ да пидсѐ анъ кайдыръ, по́рште вара̀ і̂уггеньмеллѝне си́дтыръ, (2 Петр. 3, 9); а́ли тень Вулъ и́нде бра́гре вулъзанѐ перле́ шойта́нъзамъ бала̀, тирггеменнѝзамъ бала̀ хува̀ а́слыне, куда́рнызамъ бала̀ хува̀ бу́рнызьне, осра̀дь суда̀ і̂умюрги́ вотъ ижнѐ да. (Соб. Послан. Ан. Іуды стих. 6). Анъ-ѐрь оза̀лъ тувагга̀нъзамъ бала̀, о́нбала што оза̀лъ тувагга̀нъзамъ пидсѐ-ка́есь. (Псал. 36. 1, 9, ).

Визь.

This work is in the public domain in Russia according to article 1256 of the Civil Code of the Russian Federation.

It was published on territory of the Russian Empire (Russian Republic) except for territories of the Grand Duchy of Finland and Congress Poland before 7 November 1917 and wasn't re-published for 30 days following initial publications on the territory of Soviet Russia or any other states.

The Russian Federation (early RSFSR, Soviet Russia) is the historical heir but not legal successor of the Russian Empire.[1][2]


  1. Ministry of Internal Affairs of the Russian Federation. Information about succession of the Russian Federation, legal continuity and repatriation (Russian)
  2. Legal Department of Federation Council of Russia. Commentaries to information from Ministry of Internal Affairs (Russian)

If applying, {{PD-Russia}} or {{PD-old}} should be used instead of this tag.

This work is in the public domain in the United States because it was published (or registered with the U.S. Copyright Office) before January 1, 1923.

Public domainPublic domainfalsefalse