Nowy Zakoń (1896)/Swjate evangelium Jězusa Khrystusa po Lukašu

nadpis	Swjate evangelium Jězusa Khrystusa po Lukašu
přełožowar	Michał Hórnik, Jurij Łusčanski
lěto	1896
žórło	archive.org
licenca	public domain
Wikipedija	ewangelij po Lukašu

Staw I.

Jandźel Gabriel připowěda měšnikej Zachariasej, zo jeho mandźelska Hilžbjeta, dotal njepłódna, Jana podejmje. Zacharias, jandźelej to njewěriwši, zhubi rěč. Jandźel Gabriel připowěda Mariji, zo Jězusa, Syna Božeho, z Ducha swjateho podejmje. Při Marijnym postrowjenju poskoči Jan w maćeŕnym žiwoće a Hilžbjeta wěšći, Marija pak khwali Boha. Na dnju wobrězanja swojeho syna Jana zanjese Zacharias jeho nan, rěč znowa dóstawši, swój dźakny spěw.

1. Dokelž mnozy^{[NZ 1]} spytachu porjadnje powědać wěcy, kotrež su so mjez nami dokonjałe,
2. Kaž nam je podachu ći, kotřiž su je wot spočatka sami widźeli a słužownicy słowa byli:
3. Zdaše so tež mi, zo bych, wot spočatka wšitko pilnje zhoniwši, po rjedźe tebi napisal, najlěpši Theofilo, ^{[NZ 2]} (Jap.sk. 1, 1.)
4. Zo by spóznał wěstosć tych słowow, wo kotrychž bu rozwučeny.
5. Běše we dnjach Herodesa, krala Judeje, měšnik z mjenom Zacharias, z Abiasoweje^{[NZ 3]} rjadownje, a jeho mandźelska z Aaronowych^{[NZ 4]} dźowkow, a jeje mjeno Hilžbjeta. (1. Paral. 24, 10.)
6. Běštaj pak wobaj sprawnaj před Bohom khodźicy po wšitkich kaznjach a postajenjach Knjeza bjez poroka.
7. A njeměještaj syna, dokelž bě Hilžbjeta njepłódna, a wobaj běštaj zestariłoj we swojich dnjach.^{[NZ 5]}
8. A sta so, hdyž w porjedźe swojeje rjadownje před Bohom měšnisku słužbu wukonješe,
9. Zo přińdźe po wašnju měšnistwa na njeho lós,^{[NZ 6]} zo by kadźidło kładł, zastupiwši do Knjezoweho templa.^{[NZ 7]}
10. A wšitka mnohosć ludu modleše so wonka^{[NZ 8]} w hodźinje kadźenja. (2. Mójz. 30, 7; 3. Mójz. 16, 17.)
11. Zjewi pak so jemu Knjezowy jandźel, stojacy na prawicy kadźidłoweho woltarja.
12. A Zacharias jeho wuhladawši stróži so, a bojosć napadny jeho.
13. Jandźel pak dźeše k njemu: Njebój so, Zachariaso, přetož wusłyšana je twoja próstwa, a twoja mandźelska Hilžbjeta porodźi tebi syna a narjeknješ jeho mjeno Jan.
14. A změješ wjesołosć a radosć nad nim, a mnozy budźa so wjeselić z jeho narodźenja.
15. Přetož budźe wulki před Knjezom; a wina a sylneho napoja njebudźe pić, a z Duchom swjatym budźe napjelnjeny hižo wot žiwota swojeje maćerje.^{[NZ 9]}
16. A mnohe z dźěći israelskich wobroći ke Knjezu jich Bohu.
17. A wón póńdźe před nim w duchu a mocy Eliasowej,^{[NZ 10]} zo by wobroćił wutroby wótcow k synam, a njewěriwych k mudrosći sprawnych,^{[NZ 11]} zo by spřihotował Knjezej dospołny lud. (Mal. 4, 6; Mat. 11, 14.)
18. A Zacharias rjekny k jandźelej: Z čoho to póznaju? Přetož ja sym stary, a moja mandźelska je zestariła we swojich dnjach.
19. A jandźel wotmołwjejo rjekny jemu: Ja sym Gabriel, kotryž stoju před Bohom, a sym pósłany, zo bych z tobu rěčał, a tuto dobre powěstwo tebi přinjesł.
20. A hlej, budźeš němy, a njebudźeš móc rěčeć hač do dnja, na kotrymž se to stanje, dokelž nejsy wěrił mojim słowam, kotrež so dopjelnja we swojim času
21. Luda pak wočakowaše Zachariasa; a dźiwachu so, zo wón w templu so komdźi.
22. Wustupiwši pak njemóžeše k nim rěčeć;^{[NZ 12]} a spóznachu, zo je zjwejenje widźał w templu. A wón kiwaše jim, a wosta němy.
23. A sta so, hdyž dny jeho słužby so dopjelnichu, woteńdźe do swojeho domu.
24. Po tych dnjach pak podja Hilžjeta, jeho mandźelska, a potaji so pjeć měsacow prajicy:
25. Tak je mi sčinił Knjez we dnjach w kotrychž na mnje spohlada, zo by wotewzał moju hańbu mjez čłowjekami.^{[NZ 13]}
26. W šestym měsacu pak bu pósłany jandźel Gabriel wot Boha do města w Galileji, kotrehož mjeno je Nazareth,
27. Ke knježnje, slubjenej z mužom, kiž rěkaše Józef, z domu Davidoweho; a mjeno knježny bě Marija. (Mat. 1, 18.)
28. A zastupiwšti k njej rjekny jandźel: Strowa sy, hnady połna! Knjez je z tobu; žohnowany sy ty mjez žónskimi.
29. Hdyž to wusłyša, postróži so na jeho rěči, a mysleše, kajke by to postrowjenje było.
30. A jandźel dźeše k njej: Njebój so, Marija; přetož hnadu sy namakała pola Boha.
31. Hlej, podejmješ w žiwoće, a porodźiš syna, a budźeš jeho mjeno Jězus rěkać. (Is. 7, 14; niže 2,21.)
32. Tón budźe wulki, a syn Najwyššeho budźe mjenowany; a Bóh Knjez da jemu stoł Davida jeho wótca, a budźe kralować w domje Jakubowym na wěčne, (Dan. 7, 14.27; Mich. 4, 7.)
33. A jeho kralowanja njebudźe kónc.^{[NZ 14]}
34. Marija pak rjekny k jandźelej: Kak so to stanje, dokelž muža njepóznawam?
35. A wotmołwjejo rjekny jej jandźel: Duch swjaty přińdźe na tebje, a móc Najwyššeho tebje wobsćěni, a tohodla budźe tež, štož so z tebje Swjate narodźi, Syn Boži rěkać.
36. A hlej, Hilžbjeta twoja ćeta, tež wona je syna podjała we swojej starobje; a tutón měsac je jej šesty, kotraž njepłódna rěka;
37. Přetož pola boha njebudźe žana wěc njemóžna.
38. Marija pak rjekny: Hlej, sym słužownica Knjeza; stań so mi po twojim słowje. A jandźel woteńdźe wot njeje.
39. Wstanywši pak Marija we wonych dnjach, woteńdźe do horow khwatajcy do města Judy.^{[NZ 15]}
40. A přińdźe do domu Zachariasa, a postrowi Hilžbjetu.
41. A sta so, hdyž Hilžbjeta Marijne postrowjenje zasłyša, poskoči dźěćo w jeje žiwoće. A Hilžbjeta bu z Duchom swjatym napjelnjena;
42. A zawoła z wulkim hłosom a rjekny: Žohnowana sy ty mjez žónskimi, a žohnowany je płód twojeho žiwota.
43. A zwotkel je mi to, zo je mać mojeho Knjeza ke mni přišła? ^{[NZ 16]}
44. Přetož hlej, hdyž hłós twojeho postrowjenja do mojeju wušow zańdźe, poskoči z wjesełosću dźěćo w mojim žiwoće.
45. A zbóžna sy, kotraž sy wěriła, dokelž so dopjelni, štož je tebi prajene wot Knjeza.
46. A Marija praji: Wulcy khwali moja duša Knjeza, ^{[NZ 17]}
47. A mój duch zraduje so w Bohu mojim zbóžniku, (1. Kral. 2, 1.)
48. Přetož pohladał je na ponižnosć swojeje słužownicy; hlej tuž, wot nětka budźa mje zbóžnu khwalić wšitke narody.
49. Dokelž wulke wěcy je na mi činił, kotryž mócny je, a swjate je jeho mjeno.
50. A jeho smilnosć traje wot naroda k narodej na tymi, kotřiž so jeho boja.
51. Wopokazał je móc ze swojim ramjenjom, rozpjeršił je, kotřiž su hordźi w myslach swojeje wutroby.(Is. 51, 9; Ps. 32, 10.)
52. Storčił je mócnych ze stoła, a powyšił ponižnych.
53. Hłódnych je napjelnił z kubłami, a bohatych je rozpušćił prózdnych. (1. Kral. 2, 5; Ps. 33, 11.)
54. Přijał je Israela swojeho słužownika, wopomniwši swoju smilnosć,
55. Jao je rěčał našim wótcam, Abrahamej a jeho symjenju do wěčnosće.^{[NZ 18]} (1. Mójz. 17, 9; 1. Mójz. 22, 16; Ps. 131, 11; Is. 41, 8.)
56. Marija pak wosta při njej na tři měsacy, potom wróći so do swojeho domu.
57. Hilžbjeće pak dóńdźe čas, zo by porodźiła, a porodźi syna.
58. A jeje susodźa a přećelowje wusłyšachu, zo je Knjez wulku milosć na njej činił, a wjeselachu so z njej.
59. A sta so na wosmy dźeń, zo přińdźechu hólčatko wobrězać, rěkachu jemu z naowym mjenom Zacharias.
60. A jeho mać wotmołwjejcy rjekny: Ně wšak, ale Jan dyrbi rěkać.
61. Woni pak rjeknychu k njej: Nichtó w twojim přećelstwje njeje, kotryž by z tym mjenom rěkal.^{[NZ 19]}
62. A kiwachu jeho nanej, kak by chcył jemu rěkać.
63. A požadawši pisawku napisa prajo:^{[NZ 20]} Jan je jeho mjeno. A wšitcy so dźiwachu.
64. Z dobom pak wotewri so jeho rot a jeho jazyk, a wón rěčeše khwalo Boha.
65. A přińdźe bojosć na wšitkich jich susodow; a po wšěch horach Judeje buchu roznjesene wšitke te słowa.
66. A wšitcy, kotřiž to słyšachu, wzachu sebi to k wutrobje, prajicy: Što, měniš, budźe z tutoho dźěsća? Přetož ruka Knjeza běše z nim.
67. A Zacharias, jeho nan, bu z Duchom swjatym napjelnjeny a wěšćeše prajo:
68. Žohnowany budź Knjez, Bóh Israela, dokelž je wopytał^{[NZ 21]} swój lud, a jeho wukupjenje skutkował. (Ps. 53, 12.)
69. A je nam pozběhnył róh^{[NZ 22]} zbožownosće w domje Davida, swojeho słužownika, (Ps. 131, 17.)
70. Jako je rěčał přez rot swojich swatych profetow, kotřiž su byli wot spočatka: (Jer. 23, 6 a Jer. 30, 10.)
71. Wumóženje wot našich njepřećelowa z ruki wšitkich, kotřiž nas hidźachu.
72. Zo by smilnosć sčinił našim wótcam, a wopomnil swój swjaty slub;
73. Po přisazy, kotruž je přisahał Abrahamej, našemu wótcej, zo nam to da:(1. Mójz. 22, 16; Jer. 31, 33; Hebr. 6, 13.17.)
74. Zo bychmy bjez bojosće, z ruki swojich njepřećelow wumóženi, jemu słužili,
75. We swjatosći a sprawnosći před jeho wobličom wšitke dny swojeho žiwjenja.
76. A ty dźěćo, budźeš profeta Najwyššeho rěkać; přetož póńdźeš před wobličom Knjeza, zo by přihotowal jeho puće;
77. Zo by dał jeho ludej wědomosć spomóženja we wodawanju jich hrěchow, (Mal. 4, 5; wyše 17.)
78. Přez najnutrnišu smilnosć našeho Boha, z kotrejž je nas wopytał skhadźejo z wysokosće,^{[NZ 23]} (Zach. 3, 8 a Zach. 6, 12; Mal. 4, 2.)
79. Zo by swěćil tym, kotriž we ćmě a w sćěnju smjerće sedźa, a k postajenju našich nohow na puć pokoja. (Is. 9, 2.)
80. Dźěćo pak rosćeše, a posylnješe so w duchu; a běše w pusćinje^{[NZ 24]} hač do dnja swojeho zjewjenja před Israelom.

Staw II.

'Po přikazni kejžora Augusta pućuje Józef z Mariju do Betlehema, kotraž tudy Zbóžnika porodźi. Pastyrjo, jeho narod přez jandźela zhoniwši, přińdźechu khwatajcy k njemu so modlić. Dźěćatko dósta při wobrězanju mjeno Jězus. Po skónčenju čistosćenja bu Jězus do templa njeseny a Knjezej woprowany. Simeon česći jeho z radosću a wěšći maćeri mječ bolosći, a profećina Hana khwali Boha. Dwanaćelětny zhubi so Jězus staršimaj a namaka so mjez wučerjemi w templu; wróči so ze staršimaj do Nazaretha a je jimaj poddaty.

1. Sta pak so we wonych dnjach, zo kaznja wuńdźe wot kejžora Augusta, zo by wopisany był cyły swět. ^{[NZ 25]}
2. Tuto prěnje^{[NZ 26]} wopisanje sta so pod Cyrinom, syriskim bohotom.
3. A dźěchu wšitcy, zo bychu zapisowani byli, kóždy do swojeho města.
4. Wuńdźe pak tež Józef z Galileje z města Nazaretha do Judeje, do města Davidoweho, kotrež Bethlehem rěka, dokelž běše z domu a ze swójby Davidoweje, (1. Kral. 20, 6; Mich. 5, 2; Mat. 2, 6.)
5. Zo by zapisany był^{[NZ 27]} z Mariju, swojej slubjenej mandźelskej, kotraž běše ćežkožiwotna.
6. Sta pak so, hdyž tam běštaj, dopjelnichu so dny, zo by porodźiła.
7. A porodźi swojeho prěnjorodźeneho syma, powi jeho do pjeluškow, a połoži jeho do žłoba, dokelž města njeměještaj w hospodźe.
8. A pastyrjo běchu w tej samej krajinje wotućeni, a dźeržachu nócnu stražu nad swojim stadłom.^{[NZ 28]}
9. A hlej, jandźel Knjeza přistupi k nim, a bóžska jasnosć jich wobswětli, a bojachu so z wulkej bojosću.
10. A jandźel rjekny jim: Njebójće so; přetož hlej, připowěduju wam wulku wjesołosć, kotraž so stanje wšitkomu ludej;
11. Dźensa je so wam narodźił zbóžnik, kotryž je Khrystus Knjez, w měsće Davidowy.^{[NZ 29]}
12. A to budźe wam znamjo: Namakaće dźěćatko, do pjeluškow powite a do žłoba połožene.
13. A hnydom bě z jandźelom mnohosć njebjeskich wójskow, kotrež Boha khwalachu prajicy:
14. Česć budź Bohu we wysokosćach a na zemi pokoj čłowjekam dobreje wole.^{[NZ 30]}
15. A sta so, hdyž běchu jandźelowje wot nich do njebjes wotešli, zo pastyrjo mjez sobu rěčachu: Přeńdźmy do Bethlehema, a wohladajmy to słowo, kotrež je so stało, kotrež nam Knjez zjewi.
16. A přińdźechu khwatajcy, a namakachu Mariju a Józefa a dźěćatkko do žłoba połožene.
17. Wuhladawši je spóznachu słowo, kotrež bě jim prajene wo tom dźěćatku.
18. A wšitcy, kotřiž to słyšachu, dźiwachu so, a nad tym, štož bu jim wot pastyrjow powědane.
19. Marija pak zakhowa wšitke tute słowa, rozpominajcy je we swojej wutrobje.(Niže 51.)
20. A pastyrjo so wróćichu, sławjachu a khwalachu Boha za wšitko, štož běchu słyšeli a widźeli, jakož bu jim prajene.
21. A hdyž so wósm dnjow dopjelni, zo by dźěćatko wobrězane było, bu jeho mjeno rěkane Jězus, kotrež bu jemu narjeknjene wot jandźela, prjedy dyžli bu w maćeŕnym žiwoće podjate.(1. Mójz. 17, 12; 3. Mójz. 12, 3; Mat. 1, 21; wyše 1,31.)
22. A hdyž běchu dny jeje čistoćenja po zakonju Mójzesowym dopjenjene, njeseštaj jeho do Jeruzalema, zo byštaj jeho Knjezej předstajiłoj,^{[NZ 31]} (3. Mójz. 12, 6.)
23. Jako je pisane w zakonju Knjeza: „Wšitko mužske, štož se prěnje narodźi, budźe Knjezej swjećene rěkać;“^{[NZ 32]} (2. Mójz. 13, 2; 4. Mójz. 8, 16.)
24. A zo byštaj wopor dałoj po tom, štož je prajene w zakonju Knjeza: dwě tujawcy abo dweju młodeju hołbjow. (3. Mójz. 12, 8.)
25. A hlej, w Jeruzalemje běše čłowjek, z mjenom Simeon; a tónle čłowjek bě sprawny a bohabojazny, wočakowaše spomóženje Israela, a Duch swjaty běše we nim.
26. A wón bě wotmołwjenje wot Ducha swjateho dóstał,^{[NZ 33]} zo smjerće njewohlada, khiba hač by prjedy wohladał Žałbowanca Knjezoweho.
27. A wón přińdźe, wot Ducha (swjateho) pohnuty, do templa. A hdyž staršej dźěćatko Jězus přinjeseštaj, zo byštaj za nje po postajenju zakonja činiłoj,
28. Tu wza wón je na swojej rucy a khwaleše Boha, a praji:
29. Nětko pušćiš swojeho słužownika, Knježe, po swojim słowje w pokoju;^{[NZ 34]}
30. Přetož mojej woči stej widźałoj twoju zbóžnosć,^{[NZ 35]}
31. Kotruž sy přihotował před wobličom wšitkich ludow,
32. Jako swětło k rozswětlenju pohanow^{[NZ 36]} a jako khwalbu^{[NZ 37]} twojeho ludu Israela.
33. A jeho nan a mać dźiwaštaj so nad tym, štož bu wo nim prajene.
34. A Simeon požohnowa jich, a rjekny k Mariji jeho maćeri: Hlej, stajeny je tutón k padej a k horjestaću mnohich^{[NZ 38]} w Israelu, a k znamjenju, kotremuž budźe so napřećiwo rěčeć.^{[NZ 39]} {{NZ-wotkazy|Is. 8, 14; Rom. 9, 33; 1. Pětr. 2, 7.
35. A twoju samsnu dušu přeńdźe mječ,^{[NZ 40]} zo bychu so zjewiłe zmyslenja mnohich wutrobow.
36. A běše (tam) Hana profećina, Fanuclowa dźowka, ze splaha Aser; ta bě zestariła we mnohich dnjach, a bě ze swojim mužom žiwa sedm lět wot swojeho knježnistwa.
37. A wona bě wudowa na štyři a wósmdźesat lět, kotraž njekhodźeše z templa, z posćenjom a modlenjom Bohu słužicy w nocy a wodnjo.
38. A wona w tej samej hodźinje přistupiwši, khwaleše Boha a powědaše wo nim wšitkim, kotriž wočakowachu wumóženje Israela.
39. A hdyž běštaj wonaj wšitko po zakonju Knjeza dokonjałoj, wróčištaj so do Galileje, do swojeho města Nazaretha.^{[NZ 41]}
40. Hólčatko pak rosćeše a posylnjowaše so, połne mudrosće, a hnada Boža běše we nim.
41. A jeho staršej khodźeštaj kóžde lěto do Jeruzalema, na jutrowny swjedźeń.^{[NZ 42]} (2. Mójz. 23, 15 a 2. Mójz. 34, 18; 5. Mójz. 16, 16.)
42. A hdyž bě Jězus dwanaće lět, a wonaj po zwučenju do Jeruzalema na swjedźeń dźěštaj,
43. Wosta, hdyž so po dokonjanym swjedźenju wróćeštaj, hólčec Jězus w Jeruzalemje; a jeho staršej to njepytnyštaj.
44. Měnicy pak, zo je při towaŕstwje, wuńdźeštaj puć jenoho dnja, a pytaštaj jeho mjez přećelemi a znatymi.
45. A njenamakawši, wróćištaj so do Jeruzalema, jeho pytajcy.
46. A sta so, po třoch dnjach namakaštaj jeho w templu, jako sedźeše mjez wučerjemi, na nich posłuchajo a so jich prašejo.
47. Dźiwachu pak so wšitcy, kotřiž jeho słyšachu, nad jeho rozomnosću a jeho wotmołwjenjemi.
48. A wuhladawši dźiwaštaj so wonaj. A jeho mać rjekny k njemu: Syno, čohodla sy namaj tak sčinił? Hlej, twój nan a ja smój će z bolosću pytałoj.
49. A wón dźeše k nimaj: Čohodla staj mje pytałoj? Njewědźeštaj, zo dyrbju we tom być, štož mojeho Wótca je?^{[NZ 43]}
50. A wonaj njezrozymištaj słowo, kotrež k nimaj porěča.^{[NZ 44]}
51. A wón woteńdźe z nimaj přińdźe do Nazaretha, a běše jimaj poddaty. A jeho mać zakhowa wšitke tute słowa w swojej wutrobje.
52. A Jězus přiběraše na mudrosći a starobje, a hnadźe pola Boha čłowjekow.

Staw III.

Jan bu wot Boha pósłany, zo by z prědowanjom Isaiasowe wěšćenje dopljelnił; ludej, cłownikam a wojakam dawa radu a praji, što ma kóždy z nich činić; swědči, zo je Khrystus mócniši dyžli wón, a jeho křćeńca wosebniša. Na Khrystusom znošuje so po křćeńcy hołb a hłós njebjeskeho Wótca da so słyšeć. Splah Jězusowy wot Józefa hač do Adama so wopisuje.

1. W pjatnatym lěće kejžorjenja kejžora Tiberia, hdyž bě Poncius Pilatus bohot Judeje, a Herodes štwórćiwjeŕch Galileje, jeho bratr Filip pak štwórćiwjeŕch krajiny iturejskeje a trachonitidskeje, a Lysanias štwórćiwjeŕch Abilinije,
2. Pod wyššimaj měšnikomaj Annasom a Kaifasom, sta so słowo Knjeza k Janej, Zachariasowemu synej, w pusćinje. (Jap. skutk. 4, 6.)
3. A wón přińdźe do wšoho kraja wokoło Jordana a prědowaše křćenću pokuty k wodawanju hrěchow,^{[NZ 45]} (Mat. 3, 1; Mark. 1, 4.)
4. Jako je pisane w knizy rěčow profety Isaiasa: „Hłós wołaceho w pusćinje: Přihotujće Knjezowy puć, runajće jeho šćežki. (Is. 40, 3; Jan. 1, 23.)
5. Kóždy doł budźe wupjelnjeny, a kóžda hora hórka ponižena, a křiwe budźe zrunane, a škropawe płony puć;
6. A wšitke mjaso wuhlada spomóženje Bože.“ ^{[NZ 46]}
7. Tuž praješe wón črjódam, kotrež přikhadźachu, zo bychu so wot njeho křćić dałe: „Ješćeŕči splaho, štó je wam pokazał wućeknyć přichodnemu hněwej? (Mat. 3, 7.)
8. Čińće tohodla hódne płody pokuty, a njepočinajće prajić: Wótca mamy Abrahama. Přetož praju wam: Bóh móže z tutych kamjeni Abrahamej dźěći zbudźić.
9. Přetož hižo je sekera korjenjej štomow přiłožena; kóždy štom pak, kiž dobreho płodu njenjese, budźe wurubany a do wohnja ćisnjeny.
10. A črjódy prašachu so jeho prajicy: Što dha mamy činić?
11. Wotmołwjejo pak praješe jim: Štóž ma dwě sukni, daj tomu, kiž žaneje nima, a štóž ma jědźe, sčiń tež tak.^{[NZ 47]} (Jak. 2, 15; 1. Jan. 3, 17.)
12. Přińdźechu pak tež cłownikowje, zo bychu so křćić dali, a rjeknychu k njemu: Mištrje, što mamy činić?
13. A wón rjekny k nim: Njebjeŕće wjac dyžli to, štož je wam postajene.
14. Tež wojacy prašachu so jeho prajicy: Što pak mamy my činić? A wón dźeše k nim: Njenamocujće nikoho a nječińće křiwdy a spokoće so ze swojej mzdu.
15. Dokelž pak lud wočakowaše,{{NZ-nota|t. r. wočakowaše, što so z Janom křćenikom a wot njeho dale stanje, a hdyž we nim slubjeneho Messiasa spóznać chcychu, wuzua so Jan, štó wón je a ponižowaše sebje a swoju wučbu a swoju křćeńcu před Jězusom a jeho wučbu a křćeńcu; hl. Mat. 3, 11. a wšitcy w swojej wutrobje myslachu wo Janje, zo snadź je wón Khrystus.
16. Wotmołwi Jan prajo wšitkim: Ja drje křćiju was z wodu, přińdźe pak mócniši dyžli ja, kotremuž rjemjenje na jeho črijach wotwjazać hódny njejsym; tón budźe křćić z Duchom swjatym a z wohnjom, (Mat. 3, 11; Mark. 1, 8; Jan 1, 26; Jap. sk. 1, 5; Jap. sk. 11, 16; Jap. sk. 19, 4.)
17. Kotrhož wějawka je w jeho rucy, a wón wučisći swoje huno a zhromadźi pšeńcu do swojeje bróžnje, pluwy pak spali z njewuhasliwym wohnjom. (Mat. 3, 12.)
18. A tak tež wjele druheho napominajo připowědowaše ludej.
19. Štwórćiwjeŕch Herodes pak, hdyž bu wot njeho swarjeny dla Herodiady, bratroweje žony, a dla wšitkich złych skutkow, kotrež bě Herodes činił, (Mat. 14, 4; Mark. 6, 17.)
20. Přida^{[NZ 48]} k wšitkomu tež to, zo Jana zawrě do jastwa.
21. Sta pak so, hdyž wšitkón lud so křćić da, a hdyž bu tež Jězus wukřćeny a so modleše, zo so njebjo wotewri,^{[NZ 49]} (Mat. 3, 16; Mark. 1, 10; Jan. 1, 32.)
22. A Duch swjaty zestupi w ćělnej podobje jako hołb na njeho; a hłós z njebjes so sta: Ty sy mój lubowany Syn, na tebi mam spodobanje. (Mat. 3, 17 a Mat. 17, 5; niže Luk. 9, 35; 2. Pětr 1, 17.)
23. A Jězus sam pak bě, hdyž poča [wučić], wokolo třiceći lět, a kaž měnjachu, syn Józefowy, kotryž bě (syn) Heliowy, kotryž bě Mathatowy,
24. Kotryž bě Leviowy, kotryž bě Melchiowy, kotryž bě Janneowy, kotryž bě Józefowy,
25. Kotryž bě Mathathiasowy, kotryž bě Amosowy, kotryž bě Nahumowy, kotryž bě Hesliowy, kotryž bě Naggeowy,
26. Kotryž bě Mahathowy, kotryž bě Mathathiasowy, kotryž bě Semeiowy, kotryž bě Józefowy, kotryž bě Judowy,
27. Kotryž bě Joannanowy, kotryž bě Resowy, kotryž bě Zorobabelowy, kotryž bě Salathielowy, kotryž bě Neriowy,
28. Kotryž bě Melchiowy, kotryž bě Addiowy, kotryž bě Kosanowy, kotryž bě Elmadamowy, kotryž bě Herowy,
29. Kotryž bě Jesuowy, kotryž bě Eliezerowy, kotryž bě Jorimowy, kotryž bě Mathatowy, kotryž bě Leviowy,
30. Kotryž bě Simeonowy, kotryž bě Judowy, kotryž bě Józefowy, kotryž bě Jonowy, kotryž bě Eliakimowy,
31. Kotryž bě Meleowy, kotryž bě Mennowy, kotryž bě Mathatowy, kotryž bě Nathanowy, kotryž bě Davidowy,
32. Kotryž bě Jesseowy, kotryž bě Obedowy, kotryž bě Boozowy, kotryž bě Salmonowy, kotryž bě Naassonowy,
33. Kotryž bě Aminadabowy, kotryž bě Aramowy, kotryž bě Esronowy, kotryž bě Faresowy, kotryž bě Judowy,
34. Kotryž bě Jakubowy, kotryž bě Isaakowy, kotryž bě Abrahamowy, kotryž bě Thareowy, kotryž bě Nachorowy,
35. Kotryž bě Sarugowy, kotryž bě Ragauowy, kotryž bě Falegowy, kotryž bě Heberowy, kotryž bě Saleowy,
36. Kotryž bě Kainanowy, kotryž bě Arfaxadowy, kotryž bě Semowy, kotryž bě Noemowy, kotryž bě Lamechowy,
37. Kotryž bě Mathusalemowy, kotryž bě Henochowy, kotryž bě Jaredowy, kotryž bě Malaleelowy, kotryž bě Kainanowy,
38. Kotryž bě Henosowy, kotryž bě Sethowy, kotryž bě Adamowy, kotryž bě Boži.^{[NZ 50]}

Staw IV.

Po štyrcećidnjowskim posće a po předobyću djabołskich spytowanjow čita Jězus w Nazarethskej synagodzy Isaiasowe wěšćenje, kotrež so na njeho poćahuje a praji, zo profeta njeje lubowany we swojeje wótčinje, čohoždla chcedźa jeho ze skały storčić; wón wućěri w Kafarnaumje djaboła, wustrowi Symanowu přichodnu mać a wjele druhich, a wuhonja djaboły.

1. Jězus pak połny Ducha swjateho wróći so wot Jordana, a bu wot Ducha do pusćiny wjedźeny (Mat. 4, 1; Mark. 1, 12.)
2. Na štyrceći dnjow, a bu wot djaboła spytowany.^{[NZ 51]} A njepojě ničoho we wonych dnjach, a hdyž te so minychu, bu hłódny.
3. Rjekny pak k njemu djaboł: Sy-li syn Boži, praj tutomu kamjenjej, zo by khlěb był.
4. A Jězus jemu wotmołwi: Pisane je: „Wot samoho khlěba njeje čłowjek žiwy, ale wot kóždeho słowa Božeho.“ (5. Mójz. 8, 3; Mat. 4, 4.)
5. A djaboł dowjedźe jeho na wysoku horu, a pkaza jemu wšitke kralestwa swěta we wokamiknjenju.
6. A dźeše k njemu: Tebi dam wšitku tu móc a jich krasnosć, dokelž su mi přepodate, a komuž chcu, dawam je.
7. Tohodla jelizo ty poklaknješ přede mnu, budźa wšitke twoje.
8. A wotmołwjejo rjekny jemu Jězus: Pisane je: „Knjezej swojemu Bohu dyrbiš so modlić a jemu samomu słužić.“ (5. Mójz. 6, 13 a 5. Mójz. 10, 20.)
9. A dowjedźe jeho do Jeruzalema, a staji jeho na wjeŕch templa a rjekny jemu: Sy-li syn Boži pušć so wottudy dele.
10. Přetož pisane je: „Swojim jandźelam je wón tebje dla poručił, zo bychu će zakitali,
11. A budźa će na rukomaj nosyć, zo trjebaj njeby twoju nohu wo kamjeń storčił.“ (Ps. 90, 11.)
12. A wotmołwjejo dźeše Jězus k njemu: Prajene je: „Njedyrbiš spytować Knjeza swojeho Boha.“ (5. Mójz. 6, 16.)}
13. Hdyž bě wšitke spytowanje dokonjane, woteńdźe djaboł wot njeho na čas.^{[NZ 52]}
14. A Jězus wróći so w mocy Ducha do Galileje, a rěč wo nim rozeńdźe po cyłej krajinje.(Mat. 4, 12; Mark. 1, 14; Jan. 4, 45.)
15. A wón wučeše w jich synagogach, a bu khwaleny wot wšitkich.
16. A přińdźe do Nazaretha, hdźež bě kubłany, a zastupi po swojim zwučenju na sabaće do synagogi a wstany, zo by čitał.(Mat. 13, 54; Mark. 6, 1.)
17. A podata bu jemu kniha profety Isaisa. A hdyž knihu rozwali,^{[NZ 53]}, nańdźe městno, hdźež bě pisane:
18. „Knjezowy Duch je nade mnu; tohodla je mje žałbował, a je mje pósłał, zo bych khudym evangelium předował, a wustrowjał, kotřiž su rozkateje wutroby;(Is. 61, 1.)
19. Zo bych připowědźeł jatym spušćenje a slepym widźenje, zo bych wupušćił zraženych na swobodu, zo bych prědował spodobne lěto Knjeza a dźeń zarunanja.“^{[NZ 54]}
20. A knihu zawaliwši poda ju słužownikej, a posydźe so; a wšitkich woči w synagodzy běštej na njeho wobroćenej.
21. Poča pak k nim rěčeć: Dźens je so dopjelniło tuto pismo we wašimaj wušomaj.
22. A wšitcy jemu swědčachu, a dźiwachu so luboznym słowam, kotrež z jeho rta wukhadźachu, a prajachu: Njeje tutón Józefowy syn?
23. A wón dźeše k nim: Wězo rjeknjeće mi to přirunanje: Lěkarjo, wulěkuj sebje samoho! Štož smy słyšeli, zo sy w Kafarnaumje činił, čiń tež tudy w swojej wótčinje.^{[NZ 55]}
24. Wón pak dźeše: Zawěrno praju wam: Žadyn profeta njeje spodobny w swojej wótčinje.(Mat. 13, 57.)
25. Woprawdźe praju wam: Wjele wudowow běše w Eliasowych dnjach w Israelu, hdyž so njebjo zamkny tři lěta a šěsć měsacow, tak zo wulki hłód nasta po cyłej zemi,
26. Tola k žanej z nich njebu Elias pósłany, jenož k wudowje do Sarepty w Sidonskej. (3. Kral. 17, 9.)
27. A wjele wusadnych běše w Israelu za profetu Elisea, a žadyn z nich njebu wučisćeny, jenož Naaman, Syrski.^{[NZ 56]}(4. Kral. 5, 14.)
28. A wšitcy w synagodzy buchu z hněwom napjelnjeni, to słyšicy.
29. A wstanychu, wustorčichu jeho z města, a wuwjedźechu jeho hač na wjeŕšk hory, na kotrejž bě jich město natwarjene, zo bychu jeho dele storčili.
30. Ale wón, překročiwši srjedźa mjez nimi, woteńdźe.^{[NZ 57]}
31. A zeńdźe do Kafarnauma, města w Galileji, a tu wučeše jich na sabatach.{{NZ-wotkazy|Mat. 4, 13; Mark. 1, 21.}
32. A spodźiwachu so nad jeho wučbu, dokelž jeho rěč bě mócna.(Mat. 7, 28.)
33. A w synagodzy běše čłowjek, nječisteho ducha mějacy, a zawoła wótře,^{[NZ 58]}(Mark. 1, 23.)
34. Prajo: Wostaj (nas), što mamy z tobu, Jězuso Nazarenski? Sy přišoł nas zahubić? wěm, štó sy, Swjaty Boži.
35. A Jězus pohrozy jemu, prajo: Woněḿ a wuńdź z njeho. A powaliwši jeho dosrjedźa nich wuńdźe zły duch z njeho, a njezeškodźi jemu.
36. A přińdźe strach na wšitkich, a rozrěčowachu so mjez sobu prajicy: Kajke je to słowo, zo z mocu a sylnosću nječistym ducham poruča, a wone wuńdu?
37. A rozšěri so powěsć wo nim po wšěch městach krajiny.
38. Wstanywši pak ze synagogi dóńdźe Jězus do Symanoweho domu. Symanowa přichodna mać pak khorješe na sylnu zymnicu; a prošachu jeho za nju.(Mat. 8, 14; Mark. 1, 30.)
39. A stojo při njej poruči zymnicy, a ta ju wopušći. A wona hnydom wstanywši posłužowaše jim.
40. Hdyž pak so słónco skhowa, přiwjedźechu wšitcy, kotřiž mějachu khorych na wšelake khorosće, jich k njemu. A wón na kóždeho rucy połožiwši wustrowješe jich.
41. Wukhadźachu pak djabliska wot mnohich, křičicy a prajicy: Ty sy Syn Boži. A hrožo njedowoli jim rěčeć, dokelž wědźachu, zo je wón Khrystus.(Mark. 1, 34.)
42. Hdyž pak dźeń bu, wušedši poda so na pustě město, a črjódy jeho pytachu, a přińdźechu hač k njemu, a zdźeržowachu jeho, zo by wot nich njewotešoł.
43. Wón pak dźeše k nim: Tež druhim městam dyrbju kralestwo Bože připowědować, dokelž na to sym pósłany.
44. A wón prědowaše w synagogach galilejskich.

Staw V.

Jězus wuči lud, w Pětrowym čołmje stojo, a tón popadny, hdyž bě na Jězusowe słowo syće do morja pušćił, wulku mnohosć rybow. Wustrowjeneho wusadneho pósła k měšnikam. Wićiwemu poruči, hdyž bě jemu hrěchi wodał, zo by swoje łožo wzał a njesł. Hdyž bě we Leviowym domje, kotrehož bě z cłownicy powołał, na wobjedźe, porokowachu jemu farisejowje, zo z hrěšnikami wobkhadźa, a zo so jeho wučownicy njeposća.

1. Sta pak so, hdyž so lud k njemu ćišćeše, zo bychu słowo Bože słyšeli, stoješe wón při jězorje Genezareth,
2. A wuhlada dwaj čołmaj na jězorje stojacaj; rybacy pak z njeju wustupiwši płokachu syće.(Mat. 4, 18; Mark. 1, 16.)
3. Stupiwši pak do jenoho z čołmow, kotryž bě Symanowy, prošeše jeho, zo by jón trochu wot brjoha wotwjezł. A posydnywši so wučeše lud z čołma.
4. Hdyž pak přesta rěčeć, rjekny k Symanej: Wujědź do hłubiny, a rozćehńće swoje syće na popad.
5. A wotmołwjejo rjekny Syman k njemu: Mištrje, cyłu nóc smy so prócowali a njejsmy ničo popadnyli; na twoje słowo pak rozćahnu syće.
6. A hdyž to sčinichu, wobsahnychu wulku mnohosć rybow, jich syć pak so torhaše.
7. A woni přikiwachu towaŕšam, kotriž běchu na druhim čołmje, zo bychu přišli a jim spomhali. A woni přińdźechu, a napjelnichu wobaj čołmaj, tak zo so nimale podnórještaj.
8. Hdyž to Syman Pětr wuhlada, padźe před Jězusom na kolena prajo: Knježe, dźi wote mnje, dokelž sym hrěšny čłowjek.^{[NZ 59]}
9. Hrózba pak přewza jeho a wšitkich, kotřiž z nim běchu, nad popadom rybow, kotrež běchu popadnyli;
10. Runje tak tež Jakuba a Jana, Zebedejoweju synow, kotrajž běštaj Symanowaj towaŕšej. A Jězus dźeše k Symanej: Njebój so, wot nětka budźeš čłowjekow łojić.^{[NZ 60]}
11. A přiwjezechu čołmaj k brjohej, a wostajiwši wštiko sćěhowachu jeho.
12. A sta so, hdyž běše w jenom měsće, bě tam muž połny wusada; a Jězusa wuhladawši a na swoje wobličo padnywši, prošeše jeho prajo: Knježe, chceš-li, móžeš mje wučisćić. (Mat. 8, 2; Mark. 1, 40.)
13. A wupřestrěwši ruku dótkny so jeho prajo: Chcu, budź wučisćeny. A na měsće woteńdźe wusad wot njeho.
14. A wón poruči jemu, zo by nikomu njepowědal; ale (rjekny): Dźi, pokaž so měšnikej, a wopruj za wučisćenje, jako je Mójzes poručił, jim na swědčenje.(3. Mójz. 14, 4.)
15. Rozšěrješe pak so powěsć wo nim dale, a skhadźowachu so wulke črjódy, zo bychu jeho słyšeli a wustrowjeni byli wot swojich khorosći.
16. Wón pak woteńdźe do pusćiny a modleše so.
17. A sta so jenoho dnja, zo wón sedźo wučeše. A sedźachu tam farisejowje a pismawučeni, kotriž běchu ze wšěch městačkow Galileje a Judeje a z Jeruzalema přišli; a Knjezowa móc tu bě k jich wustrowjenju.^{[NZ 61]}
18. A hlej,mužowje njesechu na łožu čłowjeka, kotryž bě wićiwy, a pytachu jeho nutř donjesć a před njeho połožić.(Mat. 9, 2; Mark. 2, 3.)
19. A njenamakawši, na kotrej stronje bychu jeho nutř donjesli, ludu dla, stupichu na kryw, a přez cyhele spušćichu jeho z łožom wosrjedź před Jězusa.
20. Hdyž jich wěru widźeše, rjekny: Čłowječe, twoje hrěchi so ći wodawaju.
21. A pismawučeni a farisejowje počachu sebi myslić, prajicy: Štó je tón, kotryž bhahanjenja rěči? Štó móže hrěchi wodawać, khiba Bóh sam?
22. Hdyž pak Jězus jich mysle spózna, rjekny k nim wotmołwjejo: Što mysliće w swojich wutrobach?
23. Što je lóže, prajić: Twoje hrěchi so ći wodawaju; abo prajić: Wstań a khodź?
24. Zo pak byšće wědźeli, zo ma Syn čłowjeka móc na zemi hrěchi wodawać, (dźeše k wićiwemu): Tebi praju: wstań, wzmi swoje łožo a dźi do swojeho domu.
25. A hnydom wstanywši před nimi, wzal łožo, na kotrymž bě ležał; a woteńdźe do swojeh domu, Boha khwalo.
26. A hrózba přewza wšitkich, a khwalachu Boha, a z bojosću najelnjeni prajachu: Spodźiwne smy dźensa widźeli.
27. A potom wuńdźe a wuhlada cłownika z mjenom Levi^{[NZ 62]} při cłownicy sedźaceho, a dźeše k njemu: Sćěhuj mje.(Mat. 9, 9; Mark. 2, 14.)
28. A wostajiwši wšitko wstany a sćěhowaše jeho.
29. A Levi přihotowa jemu wulku hosćinu w swojim domje; a wulka bě črjóda cłownikow a druhich, kotriž z nimi za blidom sedźachu.
30. A farisejowje a jich pismawučeni morkotachu, prajicy k jeho wučownikam: Čohodla jěsće a pijeće z cłownikami a hrěšnikami?
31. A wotmołwjejo rjekny Jězus k nim: Kotřiž su strowi, njetrjebaju lěkarja, ale kotřiž su khori.
32. Njejsym přišoł, sprawnych powołać, ale hrěšnikow k pokuće.
33. Woni pak rjeknychu jemu: Přečo Janowi wučownicy často so posća a so modla, tohorunja tež farisejowje, twoji pak jědźa a pija?(Mark. 2, 18.)
34. Wón pak dźeše k nim: Móžeće kwasnych młodźencow k posćenju pohnuć, doniž je nawoženja při nich?
35. Přińdu pak dny, hdyž budźe nawoženja wot nich wzaty, tehdy budźa so posćić we wonych dnjach.
36. Praješe pak jim tež přirunanje: Nichto njepřišiwa zapłatu z noweje drasty na staru; hewak torha tež nwu, a k staremu njepřistoji zapłata z noweho.
37. A nichtó njelije nowe wino do starych sudowjow; hewak nowe wino rozpuknje sudowja, a won so wulije, a sudowja so skaža.
38. Ale nowe wino ma so do nowych sudowjow leć, tak je woboje zakhowane.
39. Tež njechce so nikomu, kiž stare wino pije, hnydom noweho; přetož praji: Stare je lěpše.

Staw VI.

Jězus zamołwja swojich japoštołow, kotřiž na sabaće kłosy torhachu, a wuhoji na druhim sabaće wuskhnjenu ruku. Wuzwoli sebi ze swojich wučownikow 12 japoštołow, a z nimi a z wulkej črjódu ludu na kraju stojo wuči a dawa wšelake rady a přikaznje, jako wo třěscy we woku bližšeho, kak so dobry štom wot złeho na płodźe rozeznawa, komu so tón runja, kotryž jeho słowa słyši a je wobkedźbuje, a komu tón, kotryž je słyšii, ale njewobkedźbuje.

1. Sta pak so na druhoprěnim sabaće,^{[NZ 63]}, zo wón přez sywy dźěše, a jeho wučownicy šćipachu kłosy, a z rukomaj je rozćěrawši jědźachu.(Mat. 12, 1; Mark. 2, 23.)
2. Někotři z farisejow pak prajachu jim: Čohodla činiće, štož so njesłuša na sabaće?
3. A wotmołwjejo rjekny Jězus k nim: Njejsće ani to čitali, što David sčini, hdyž bu hłódny, wón a kotřiž běchu z nim?
4. Kak zastupi do domu Božeho, a wustajene khlěby wza a jědźeše, a tym da, kotřiž běchu z nim, kotrež jěsć so njesłuša, khiba jeno měšnikam. (1. Kral. 21, 6; 2. Mójz. 29, 32; 3. Mójz. 24, 9.)
5. A praješe jim: Syn čłowjeka je knjez tež sabata.
6. Sta pak so tež na druhim sabaće, zo do synagogi stupi a wučeše; a běše tam čłowjek, a jeho prawa ruka bě zeskhnjena. (Mat. 12, 10; Mark. 3, 1.)
7. Pismawučeni a farisejowje pak kedźbowachu, budźe-li na sabaće wustrowjeć, zo bychu namakali, čohoždla bychu jeho wobskoržowali.
8. Wón pak wědźeše jich mysle, a dźeše čłowjekej, kiž měješe zeskhnjenu ruku: Wstań a stuṕ do srjedźa. A wstanywši stoješe wón.
9. Jězus pak dźeše k nim: Prašam so was, słuša-li so na sabaće dobre činić abo złe, žiwjenje zakhować abo zahubić?
10. A na wšitkich spohladowawši rjekny čłowjekej: Wupřestri swoju ruku. A wón wupřestrě, a jeho ruka bu zaso strowa.
11. Woni pak buchu z njemdrosću napjelnjeni, a rozrěčowachu so mjez sobu, što bychu Jězusej sčinili.
12. Sta pak so we wonych dnjach, zo wón na horu woteńdźe so modlić, a běše přez nóc w modlitwje k Bohu.
13. A hdyž dźeń bu, powola swojich wučownikow a wuzwoli dwanaćoch z nich, (kotrychž tež japoštołow^{[NZ 64]} pomjenowa): (Mat. 10, 1; Mark. 3, 13.)
14. Symana, kotrehož Pětra přimjenowa, a Handrija jeho bratra, Jakuba a Jana, Filipa a Bartromja,
15. Mateja a Domaša, Jakuba Alfejoweho, a Symana, kotryž Zelotes rěka,
16. A Judaša Jakuboweho,^{[NZ 65]} a Judaša Iskariota, kotryž bu přeradnik.
17. A zestupiwši z nimi dele stoješe na pólnym měsće, a črjóda jeho wučownikow, a wulka mnohosć ludu z cyłeje Judeje, a z Jeruzalema, a z přimóŕskeje krajiny, a z Tyra a Sidona,
18. Kotřiž běchu přišli, zo bychu jeho slyšeli a wot swojich khorosći wustrowjeni byli. A kotřiž běchu wot nječistych duchow krjudźeni, buchu wustrowjeni,
19. A wšitkón lud pytaše jeho so dótknyć; přetož móc z njeho wukhadźeše a wustrowješe wšitkich.
20. A wón pozběhnywši woči na swojich wučownikow praješe: Zbóžni (sće) khudźi,^{[NZ 66]} dokelž waše je kralestwo Bože. (Mat. 5, 3.)
21. Zbóžni (sće), kotřiž sće někto hłódni, dokelž budźeće nasyćeni. Zbóžni, kotřiž nětko płakaće, dokelž budźeće so smjeć.
22. Zbóžni budźeće, hdyž budźa was ludźo hidźić, a was wustorkować a hanić, a hdyž zaćisnu waše mjeno jako złe, dla Syna čłowjeka.(Mat. 5, 11.)
23. Wjeselće so na tom dnju a radujće so, přetož hlej, waše mzda je wulka w njebjesach; tak dźě činjachu tež jich wótcowje profetam.
24. Ale běda wam bohatym,^{[NZ 67]} dokelž maće (hižo) swoje wokřeće.(Sir. 31, 7; Amos. 6, 1.)
25. Běda wam, kotřiž sće nasyćeni, ^{[NZ 68]} dokelž budźeće hłódni. Běda wam, kotřiž so nětko smějeće, dokelž budźeće žarować a płakać.(Is. 65, 13.)
26. Běda, hdyž budźa was ludźo khwalić, ^{[NZ 69]} přetož tak činjachu jich wótcowje falšnym profetam.
27. Ale praju wam, kotřiž (to) słyšiće: Lubujće swojich njepřećelow, čińće dobrotu tym, kotřiž was hidźa; (Mat. 5, 44.)
28. Žohnujće tych, kotřiž was zakliwaju, a prošće za tych, kotřiž zlě wo was rěča.
29. A tomu, kotryž će dyri na lico, podaj tež druhe, a tomu, kotryž ći płašć bjerje, njewobaraj tež suknju. (Mat. 5, 29; 1. Kor. 6, 7.)
30. Kóždemu, kotryž će prosy, daj, a wot toho, kotryž bjerje, štož je twoje nježadaj zaso.^{[NZ 70]}
31. A jako chceće, zo bychu wam ludźo činili, tak čińće tež jim.(Tob. 4, 16; Mat. 7, 12.)
32. A lubujeće-li tych, kotřiž was lubuja, kajku mzdu maće z toho? přetož tež hrěšnicy lubuja tych, kotřiž jich lubuja. (Mat. 5, 46.)
33. A činiće-li dobrotu tym, kotřiž wam dobrotu činja, kajku mzdu maće z toho? wšak tež hrěšnicy to činja.
34. A požčujeće-li jeno tym, wot kotrychž so nadźijeće zaso dóstać, kajku mzdu maće z toho? přetož tež hrěšnicy hrěšnikam požčuja, zo bychu tohorunja zaso dóstali.(5. Mójz. 15, 8; Mat. 5, 42.)
35. Ale lubujće swojich njepřećelow; čińće dobrotu a požčujće, ničoho za to so njenadźijcy, a waša mzda budźe wulka, a budźeće dźěći Najwyššeho, dokelž wón je dobroćiwy (tež) přećiwo nejdźakownym a złym.
36. Budźće smilni, jako je tež waš Wótc smilny.
37. Njesudźće a njebudźeće sudźeni; njetamajće a njebudźeće tamani; wodawajće a wam budźe wodate. (Mat. 7, 1.)
38. Dawajće a wam budźe dawane; dobru měru a stłóčenu, a střasenu a nakopjenu dadźa do wašeho klina, dokelž z tej samej měru, z kotrejž budźeće měrić, budźe wam zaso naměrjene.(Mat. 7, 2; Mark. 4, 24.)
39. Praješe pak jim tež přirunanje: Móže slepy slepeho wjesć? njepadnjetaj wobaj do jamy? ^{[NZ 71]}
40. Wučownik njeje přez mištra; dospołny pak budźe kóždy, hdyž je jako jeho mištr.(Mat. 10, 24; Jan. 13, 16; Jan. 15, 20.)
41. Što pak widźiš třěsku we woku swojeho bratra, a hrjadu, kotraž je we twojim woku, njepytnješ?(Mat. 7, 3.)
42. Abo kak móžeš rjec swojemu bratrej: Bratře, njech tebi třěsku wućahnu z twojeho woka, a sam njewidźiš hrjadu we swojim woku? Tajenco, wućehń prjedy hrjadu ze swojeho woka, a potom hladaj, zo by třěsku wućahnył z woka swojeho bratra.
43. Přetož štom njeje dobry, kotryž zle płody njese; a štom, kotryž dobry płód njese, njeje zły.(Mat. 7, 8.)
44. Přetož kóždy štom spóznawa so na swojim płodźe. Z ćernjow dźě njezběraju figi, ani z hłohonca njewotrězuje kiće.
45. Dobry čłowjek wunoša z dobreho pokłada swojeje wutroby dobre, a zły čłowjek wunoša ze zleho pokłada swojeje wutroby złe. Přetož z połnosće wutroby rěči (jeho) rot.^{[NZ 72]}
46. Što pak wołaće mje: Knježe, Knježe, a nječiniće, štož wam praju? (Mat. 7, 21; Romsk. 2, 13; Jak. 1, 22.)
47. Kóždy, kotryž ke mni přikhadźa, a na moje rěče posłucha, a je čini, pokazam wam, komu je podobny.
48. Podobny je čłowjekej, dom twarjacemu, kotryž hłuboko wury a zakład na skału załoži. A hdyž powodźenje nasta, storkaše rěka do toho domu, a njezamóho jón pohnuć; přetož bě na skale załoženy.
49. Kotryž pak słyši a nječini, je podobny čłowjekej, kotryž swój dom twari na zemju bjez zakłada, a hdyž rěka do njeho storči, padźe hnydom, a pad toho domu bě wulki.

Staw VII.

Jězu dźiwa so nad stotnikowej wěru a wustrovi jeho słužownika. Při wrotach městačka Naim zbudźi jeničkeho syna wudowineho. Před wučownikami Jana křćenika, kotryž jich dla so prašeć da, je-li tón, kotryž přińć ma, čini Jězus wjele dźiwow, a po jich wotkhadźe khwali Jana. Židow, kotrymž so ani Janowe ani Khrystusowe žiwjenje njespodobaše, přiruna dźěćom, kotrež na torhošću na so wołaju. Hrěšnica žałbuje jemu nozy, a wón wotmołwi Symanej, kotryž so na tom hórši, z přirunanjom wo dołžnikomaj a spušći hrěšnicy jeje hrěchi.

1. Hdyž pak bě wšitke swoje słowa k wušomaj ludu dokonjał, woteńdźe do Kafarnauma. (Mat. 8, 5.)
2. Słužownik wěsteho stotnika pak, kotryž bě jemu luby, bližeše so smjerći.
3. A hdyž bě wo Jězusu słyšał, pósła k njemu staršich ze Židow,^{[NZ 73]} prošo jeho, zo by přišoł a jeho słužownika wustrowil.
4. A hdyž woni k Jězusej přińdźechu, prošachu jeho naležnje, prajicy: Hódny je, zo by jemu sčinił;
5. Přetož lubuje naš lud, a sam je nam synagogu natwarił.
6. Jězus pak dźěše z nimi. A hdyž bě hižo njedaloko wot domu, pósła stotnik k njemu přećelow, prajo: Knježe, nejprócuj so; přetož njejsym hódny, zo by pod moju třěchu zašoł.
7. Tohodla njejsym těž sebje samoho za hódneho měl, zo bych k tebi přišoł; ale praj ze słowom, a wustrowjeny budźe mój słužownik.
8. Přetož tež ja sym čłøwjek pod wyšnosć stajeny, a mam pod sobu wojakow, a praju-li tomu: Dźi, a wón dźe, a druhemu: Přińdź, a wón přińdźe, a swojemu słužownikej: Čiń to, a wón čini.^{[NZ 74]}
9. Jězus pak wusłušawši podźiwa so, a wobroćiwši so k ludej, kiž za nim dźěše, rjekny: Zawěrno praju wam, ani w Israelu tajkeje wěry njejsym namakał.
10. A hdyž so ći, kotřiž běchu pósłani, domoj wróćichu, namakachu słužownika, kiž bě khory był, stroweho.
11. A sta so, zo wón potom do města dźěše, kotrež Naim rěka, a z nim dźěchu jeho wučownicy, a wulka črjóda.
12. Hdyž pak k wrotam města so přibliži, hlej, bu mortwy won njeseny, jenički syn swojeje maćerje, a ta běše wudowa; a wjele ludu z města dźěše z njej.
13. A hdyž ju Knjez wuhlada, bu hnuty ze sobuželnosće z njej a rjekny jej: Njepłakaj!
14. A přistupiwši dótkny so marow. (Ći pak, kotřiž njesechu, zastachu.) A wón dźeše: Młodźenco, tebi praju: Wstań.
15. A kiž bě mortwy był, posydny so a poča rěčeć. A wón jeho da jeho maćeri.
16. Wšitkich pak bojosć přewza, a khwalachu Boha, prajicy: Wulki profeta je mjez nami wstanył, a Bóh je swój lud wopytał.^{[NZ 75]} (Luk. 24, 19;Jan. 4, 19.)
17. A wuńdźe tale powěsć wo nim po cyłej Judeji a po cyłej wokolnej krajinje. A wo tom wšitkom zjewichu Janej jeho wučownicy.
18. A Jan zawoławši dweju ze swojich wučownikow pósła jeju k Jězusej prajo: Sy ty tón, kotryž ma přińć, abo mamy druheho wočakować?^{[NZ 76]}(Mat. 11, 2.)
19. Hdyž pak běštaj mužej k njemu přišłoj, rjeknyštaj: Jan křćenik je naju k tebi pósłał prajo: Sy ty tón, kotryž ma přińć, abo mamy druheho wočakować?
20. W tej samej hodźinje pak wustrowi mnohich wot jich khorosći a čwělow a zlych duchow, a mnohim slepym da widźenje.
21. A wotmołwjejo rjekny jimaj: Dźitaj a wozjeẃtaj Janej, što staj słyšaloj a widźaloj: Slepi widźa, khromi khodźa, wusadni so wučisćeju, hłuši słyša, mortwi wstawaju a khudym so evangelium prěduje.
22. A zbóžny, štóžkuli so na mni njepohóršuje.
23. A hdyž běštaj Janowaj pósłaj wotešłoj, poča wo Janje k črjódam rěčeć: Što sće wušli do pusćiny widźeć? Sćinu z wětrom hibanu?
24. Abo što sće wušli widźeć? čłowjeka w mjehkej drasće woblečeneho? Hlej, kotřiž su w drohej drasće a w radosćach, su w kralowskich domach.
25. Abo što sće wušli widźeć? Profetu? Haj, praju wam, těž wjacy dyžli profetu.
26. Tónle je, wo kotrymž je pisane: „Hlej, sćelu swojeho jandźela před twojim wobličom, kotryž budźe tẃoj puć před tobu přihotować.“ (Mal. 3, 1;Mat. 11, 10;Mark. 1, 2.)
27. Přetož praju wam: Mjez rodźenymi wot žónskich nejej žadyn wjetši, dyžli Jan křćenik; ale štóž je najmjeńši w kralestwje Božim, je wjetši dyžli wón.{{NZ-nota|hl. Mat. 11, 11}.
28. A wšitkón lud to słyšawši a cłownicy khwalachu Boha, a buchu wukřćeni z Janowej křćeńcu.
29. Ale farisejowje a zakonja wučeni zacpěchu radu Božu, sami přećiwo sebi, a nejbuchu wot njeho křćeni.
30. Knjez pak dźeše: Komu tohodla přirunam čłowjekow tutoho splaha? a komu su podobni?(Mat. 11, 16.)
31. Podobni su dźěćom, na torhošću sedźacym a na sebje wołacym prajicy: Piskachmy wam a njerejwašće žalosćachmy a nejpałakašće.
32. Přetož Jan křćenik přińdźe, kotryž ani njejědźeše khlěba ani njepiješe wina, a prajiće: Djablisko ma.(Mat. 11, 18.)
33. Syn čłowjeka přińdźe, kotryž jě a pije, a prajiće: Hlej, wožrały čłowjek a winowy pijčk, přećel cłownikow a hrěšnikow.
34. A mudrosć bu wosprawnjena wot wšitkich swojich dźěći.^{[NZ 77]}
35. Jedyn z farisejow pak prošeše jeho, zo by z nim jědł. A do farisejoweho domu zastupiwši sydny so k blidu.
36. A hlej žónska, kotraž běše w měsće hrěšnica,^{[NZ 78]} zhoniwši, zo je so k blidu sydnyl w farisejowym domje, přinjese alabastrowu buškwicu ze žałbu. (Mat. 26, 7; Mark. 14, 3; Jan. 12, 3.)
37. A stójcy zady k jeho nohomaj,^{[NZ 79]} poča ze sylzami jeho nozy mačeć, a trěješe jej z włosami swojeje hłowy, a wokošowaše jeho nozy a žałbowaše jej ze žałbu.
38. Widźawši pak to farisej, kotryž bě jeho powołał, dźeše sam při sebi prajo:
39. Hdy by tutón profeta był, by tež wědźał, štó a kajka to žónska je, kotraž so jeho dótka, dokelž je hrěšnica.
40. A wotmołwjejo rjekny Jězus k njemu: Symanje, mam tebi něšto prajić. A tón dźeše: Mištrje, praj.
41. Jedyn wěrićel měješe dweju dołžnikow; jedyn bě jemu dołžny pjeć stow dźesatnikow a druhi pjećdźesat.
42. Dokelž pak njeměještaj, z čim byštaj zaplaćiłoj, spušći woběmaj. Kotry pak budźe jeho bóle lubować?
43. Wotmołwjejo rjekny Syman: Mam za to, zo tón, kotremuž wjacy spušći. A wón rjekny jemu: Prawje sy sudźił.
44. A wobroćiwši so k žónskej rjekny Symanej: Widźiš tu žónsku? Přińdźech do twojeho domu, a ty njepoda wody mojimaj nohomaj; ta pak ze sylzami mwomača mojej nozy a wotě jej ze swojimi włosami.
45. Nejwokoši mje; ta pak, hdyž zastupi njepřesta wokošeć mojej nozy.
46. z wolijom njepožałbowa moju hłowu; ta pak požałbowa ze žałbu mojej nozy.
47. Tohodla praju tebi: Jej je wjele hrěchow wodatych, dokelž wjele lubowaše. Komuž pak so mjenje spušćuje, mjenje lubuje.
48. Wón pak rjekny k njej: Hrěchi su tebi wodate.(Mat. 9, 2.)
49. A kotřiž sobu k blidu sedźachu, počachu sami při sebi prajić: Štó je tón, kotryž tež hrěchi wodawa?
50. Wón pak rjekny k žónskej: Twoja wěra je ći pomhała; dźi w měrje.

Staw VIII.

Jězus powěda přirunanje wo syjerju a wukładuje je swojim japoštołam. Ničo njeje zakhowane, štož by so njewozjewiło. Praji, štó je jeho mać a štó su jeho bratřa. Na morju ze spanja zbudźeny změruje wětr. Wobsydnjeneho wumóže wot legiona złych duchow, kotrymž do swini zajěć dowoli. Z dótknjenjom kromy jeho suknje wustrowi so žónska wot krewjećečenja a Jairowa dźowka je ze słowom k žiwjenju zbudźena.

1. A sta so potom, zo wón khodźeše po městach a městačkach, prědujo a wopowědujo kralestwo Bože; a ći dwanaćo z nim,
2. A někotre žónske, kotrež běchu wustrowjene wot złych duchow, a wot khorosći: Marija, kotraž rěka Madlena, z kotrejež bě sedm^{[NZ 80]} djabliskow wušło,(Mark. 16, 9.)
3. A Joanna, mandźelska Chusy,^{[NZ 81]} kotryž bě Herodesowy zastojnik, a Susanna a mnohe druhe, kotrež jemu ze swojim zamóženjom słužachu.^{[NZ 82]}
4. Hdyž pak so wjele ludu zhromadźeše, a z městow k njemu so přidawaše, rjekny wón z přirunanjom:(Mat. 13, 3; 4 3, {{{3}}}.)
5. Syjeŕ wuńdźe, zo by swoje symjo wusywał. A hdyž syješe, padźe někotre při puću, a bu rozteptane, a ptaki njebja zjěchu je.
6. A druhe padźe na skału, a zeskhadźawši wuskhny, dokelž wlóhi njeměješe.
7. A druhe padźe mjez ćernje, a ćernje sobu rosćechu a podusychu je.
8. A druhe padźe do dobreje zemje, a hdyž bě narostło, přinjese stotory płód. To prajiwši zawoła: Štóž ma wuši k słyšenju, njech słyši.
9. Jeho wučownicy pak prašachu so jeho, što by to přirunanje było.
10. Wón jim rjekny: Wam je date, znać potajnosće kralestwa Božeho, druhim pak w přirunanjach, zo bychu „widźicy njezapřijeli, a słyšicy nejzrozymili.“(Is. 6, 9; Mat. 13, 14; Mark. 4, 12; Jan. 12, 40; Jap.sk. 28, 26.)
11. Tole pak je přirunanje: Symjo je słowo Bože.
12. Kotřiž pak při puću, su ći, kotřiž słyša; potom přińdźe djaboł a wozmje słowo z jich wutroby, zo bychu njewěricy zbóžni nejbyli.
13. Kotřiž pak na skału, (su ći), kotřiž hdyž słowo wusłyša, je z wjesołosću přijimaju; ale ći korjenjow nimaju; woni khwilu wěrja, a w času spytowanja wotpaduja.
14. Kotrež pak do ćernjow padźe, su ći, kotřiž słyša, ale wot starosći, bohatstwa a wjeselow žiwjenja bywaju podušeni, a njenjesu płodu.
15. Kotrež pak do dobreje zemje, su ći, kotřiž słowo słyyšicy je w dobrej a najlěpšej wutrobje zakhowaju a plód njesu w sćerpnosći.
16. Nichtó pak swěcu zaswěćiwši nejpřikrywa ju ze sudowjom, ani njestaja ju pod łožo, ale staja ju na swěčnik, zo bychu nutř khodźacy swětło widźeli.(Mat. 5, 15; Mark. 4, 21.)
17. Přetož ničo njeje potajne, štož by zjewjene njebyło, ani zakhowane, štož by so njezhoniło a na zjawne njepřišło.(Mat. 10, 26; Mark. 4, 22.)
18. Tohodla hladajće, kak słyšiće.^{[NZ 83]} Přetož štóž ma, tomu budźe date, a štóžkuli nima, tomu budźe tež to wotewzate, štož měni, zo ma.(Mat. 13, 12 a Mat. 25, 29.)
19. Přińdźechu pak k njemu jeho mać a bratřa, a njemóžachu k njemu přistupić ludu dla. (Mat. 12, 46; Mark. 3, 31.)
20. A wozjewi so jemu: Twoja mać a twoji bratřa^{[NZ 84]} stoja wonka, žadajcy tebje widźeć.
21. Wón pak wotmołwjejo rjekny k nim: Moja mać a moji bratřa su ći, kotřiž słowo Boža słyša a je dopjelnjeju.
22. Sta pak so jenoho dnja, zo wón do čołmika stupi a jeho wučownicy, a wón dźeše k nim: Přewjezmy so přez jězor. A wotwjezechu so,(Mat. 8, 23; Mark. 4, 36.)
23. A hdyž so wjezechu, wusny wón; a sylny wichor přińdźe na jězor, a naběrachu (wodu), a běchu w strašnosći.
24. Přistupiwši pak zbudźichu jeho prajicy: Mištrje, hinjemy. A wón wstanywši pohrozy wětrej a přiwalej wody, a tón přesta, a bu ćišina.
25. Rjekny pak k nim: Hdźe je waša wěra? A woni so nabojachu a spodźiwachu so, mjez sobu prajicy: Štó, měniš, je tónle dokelž wětram a morju poruča, a jeho posłuchaju?(Mat. 8, 26.)
26. A přewjezechu so do gerasenskeje krajiny,^{[NZ 85]} kotraž napřećiwo Galileji. (Mark 5, 1.)
27. A hdyž bě wón na kraj stupil, přiběža jemu někajki muž napřećiwo, kotryž měješe djablisko hižo dołhe časy, a so drasu nejwoblekaše, ani w domje njebydleše, ale w rowach.
28. Wuhladawši Jězusa padźe před nim, a wołajo z wulkim hłosom rjekny: Što je mi a tebi, Jězuso, syno Boha najwyššeho? Prošu će, nječwěluj mje.
29. Přetož přikaza nječistemu duchej, zo by z čłowjeka wušoł. Dołhe časy wšak bě jeho přewzał; a wón bu z rjećazami wuwjazany a w putach stražowany, ale zwjazki roztorhnywši bu wot djabliska do pusćiny honjeny.
30. Jězus pak wopraša so jeho, prajo: Kajke maš mjeno? A wón rjekny: Legion: dokelž wjele djabliskow bě do njeho zašlo.
31. A prošachu jeho, zo by jim njepřikazał do bjezdna woteńć.^{[NZ 86]}
32. Běše pak tam wulke stadło swini, kotrež so na horje pasechu; a wone jeho prošachu, zo by jim dowolił do nich zańć. A wón jim dowoli.
33. Tuž wuńdźechu djabliska z čłowjeka a zajědźechu do swini a z nahłosću wali so stadło do jězora a potepi so. (Mat. 8, 32.)
34. Hdyž pastyrjo wuhladachu, što je so stało, ćeknychu a powědachu to w měsće a po wsach.
35. Wuńdźechu pak, zo bychu widźeli, što je so stała, a přińdźechu k Jězusej; a namakachu čłowjeka, z kotrehož běchu djabliska wotešłe, zwoblekaneho a ze strowym rozomom k jeho nohomaj sedźacecho, a nabojachu so.
36. A tež ći, kotřiž běchu widźeli, powědachu jim, kak bu wustrwjeny wot legiona (djabołow);
37. A prošeše jeho wšitkón lud gerasenskeje krajiny, zo by wotešoł wot nich, dokelž běchu z wulkej bojosću napjelnjeni. Wón pak stupiwši do čołma wróći so.
38. A muž, z kotrehož běchu djabliska wušłe, prošeše jeho, zo by z nim był. Jězus pak jeho wot sebje pušći, prajo:
39. Wróć so do swojeho domu, a powědaj, kak wulke wěcy je Bóh na tebi činił. A wón woteńdźe wozjewjejo po cyłym měsće, kak wulke wěcy je Jězus na nim činił.
40. Sta pak so, hdyž bě Jězus so wróćił, přija jeho lud; přetož wčitcy jeho wočakowachu.
41. A hlej, muž přińdźe z mjenom Jairus, a wón bě předstojnik synagogi; a wón padźe Jězusej k nohomaj jeho prošo, zo by do jeho domu zastupił,(Mat. 9, 18; Mark. 5, 22.)
42. Dokelž měješe jeničku dźowku, wokoło dwanaće lět, a ta mrěješe. A poda so, jako wón dźěše, zo bu wot črjódow ćišćany.
43. A jena žónska ćerpješe wot dwanaći lět na krewjećečenje, kotraž bě swoje cyłe zamóženje na lěkarjow nałožiła, a njemóžeše wot ženoho wustrojena być;(Mark. 5, 26.)
44. Přistupi wot zady, a dótkny so kromy jeho drasy, a hnydom zasta jeje krewjećečenje.
45. A Jězus dźeše: Štó je, kotryž so mje dótkny? Hdyž pak wšitcy prějachu, rjeny Pětr a kotřiž běchu z nim: Mištrje, črjódy će ćišća a tłóča, a prajiš: Štó so mje dótkny?
46. A Jězus rjekny: Něchtó je so mje dótknył; dokelž ja wěm, zo je móc wote mnje wušła.
47. Žónska pak widźawši, zo njeje potajne wostało, přistupi třepotajcy, padźe jemu k nohomaj, a wozjewi před cyłym ludom, z kajkeje přičiny je so jeho dótknyła a kak bu hnydom wustrowjena.
48. A wón jej rjekny: Dźowka, twoja wěra je ći pomhała. Dźi w měrje.
49. Hdyž wón hišće rěčeše, přińdźe něchtó k předstojnikej synagogi, prajo: Twoja dźowka je wumrěła, nejwobćežuj jeho.
50. Jězus pak tuto słowo słyšawši wotmołwi holčcynemu nanej: Njebój so, wěŕ jenož, a budźe žiwa.
51. A hdyž do domu přińdźe, njedowoli nikomu sobu zastupić, khiba Pětrej a Jakubej a Janej, a holčcynemu nanej a maćeri.
52. Wšitcy pak płakachu a wobžarowachu ju. A wón rjekny: Njepłakajće, holčka nejej wumrěła, ale spi.
53. A smějachu so jemu wědźicy, zo je wumrěła.
54. Wón pak wza ju za ruku a zawoła prajo: Holčka, wstań.
55. A jej duch wróći so, a wona wstany hnydom. A wón přikaza, zo bychu jej jěsć dali.
56. A jeje staršej dźiwaštaj so, a wón jimaj přikaza, zo byštaj nikomu njeprajiłoj, štož bě so stało.

Staw IX.

Jězus dwa swojim japoštołam, kotrymž prědować přikazuje, wučby a přikaznje. Herodes wo Jězusu słyšawši, žada jeho wohladać. Z pjeć khlěbami a dwěmaj rybomaj nasyći pjeć tysac muži. Pětr wuznawa jeho za Messiasa. Jězus wěšći swoje ćerpjenje. Překrasnjenemu zjewištaj so Mójzes a Elias. Na nanowu próstwu wućěri djaboła ze syna. Mjez japoštołami wudyri zwada, štó je mjez nimi prěni. Synaj Zebedejowaj chcetaj, zo by woheń z njebja Samaritanow zahubił, kotřiž Jězusa přijeć nochcychu. Jenoho, kiž chce jeho sćěhować, wotpokaza a druheho powoła, a njedowoli jemu nana prjedy pohrjebać.

1. Zwoławši dwanaće japoštołow da jim móc a knjejstwo nade wšěmi djabliskami, a zo bychu khorosće hojili. (Mat. 10, 1; Mark. 3, 15.)
2. A wupósła jich, zo bychu kralestwo Bože prědowali, a khorych wustrowjeli.
3. A dźeše k nim: Njebjeŕće sebi ničoho na puć, ani kija, ani wačoka, ani khlěba, ani pjenjez, njemějće ani dwě sukni.(Mat. 10, 9; Mark. 6, 8.)
4. A do kotrehožkuli domu zastupiće, wostańće tam, a njeńdźće wottam.
5. A kotřižkuli bychu was njepřijeli, wuńdźće z tajkeho města a wottřasće tež proch ze swojeju nohow, k swědčenju přećiwo nim.(Jap. sk. 13, 51.)
6. Woni pak woteńdźechu a khodźachu po městačkach, wšudźom prědujcy a wustrowjejcy.
7. Štwórćiwjeŕch Herodes pak wusłyša wšitko, štož so wot njeho stawaše, a běše w njewěstosći, dokelž bu prajene(Mat. 14, 1; Mark. 6, 14.)
8. Wot někotrych: Jan je wot mortwych wstanył; wot druhich pak: Elias je so zjewił; a wot druhich: Jedyn ze starych profetow je wstanył.
9. A Herodes dźeše: Janej sym hłowu sćał; štó pak je tón, wo kotrymž tajke wěcy słyšu? A žadaše jeho widźeć.
10. A japoštołowje wróćiwši so powědachu Jězusej, štožkuli běchu čičnili; a jich sobu wzawši wotsali so w stronu na puste město, kotrež je při Bethsaidźe.
11. Hdyž črjódy to zhonichu, dóńdźechu za nim; a wón přija je a rěčeše k nim wo kralestwje Božim, a wustrowješe tych, kotřiž wustrowjenje potrjebowachu.
12. Dźeń pak poča so nakhileć. A přistupiwši rjeknychu dwanaćo k njemu: Rozpušć črjódy, zo wotšedši do wokolnych městačkow a wsow zastupja a jědźe namakaju, dokelž tu smy na pustym měsće.(Mat. 14, 15; Mark. 6, 36.)
13. Dźeše pak k nim: Djaće wy jim jěsć. A woni rjeknychu: Nimamy wjacy dyžli pjeć khlěbow a dwě rybje; khiba zo bychom my šli a zacyłu tule črjódu jědźe nakupili?(Jan. 6, 9.)
14. Běše pak muži wokoło pjeć tysacow. A wón dźeše k swojim wučownikam: Dajće so jim zesydać w hromadach po pjećdźesaćoch.
15. A sčinichu tak, a dachu wšitkim so zesydać.
16. Wzawši pak pjeć khlěbow a dwě rybje, pohladny k njebju, požohnowa je a łamaše, a poda je swojim wučownikam, zo bychu je před črjódy kładli.
17. A wšitcy pojěchu a buchu nasyćeni; a zezběra so łamankow, kotrež jim zbychu, dwanaće korbow.
18. A sta so, hdyž w samocé so modleše, zo běchu tež jeho wučownicy z nim, a wón wopraša so jich, prajo: Za koho maju mje ludźo?(Mat. 16, 13; Mark. 8, 27.)
19. A wotmołwjejcy rjeknychu: Za Jana křćenika, duzy pak za Eliasa, druzy pak (praja), zo je jedyn z prjedyšich profetow wstanył.
20. Wón pak rjekny jim: Wy pak, za koho maće mje? Wotmołwjejo rjekny Syman Pětr: Za Žałbowanca Božeho.^{[NZ 87]}
21. A wón pohrozywši jim přikaza, zo bychu to nikomu njepowědali,
22. Prajo: Syn čłowjeka dyrbi wjele ćerpjeć a zaćisnjeny być wot staršich a wot wyššich měšnikow a pismawučenych, a morjeny być, a na třeći dźeń z mortwych wstanyć.(Mat. 16, 21; Mark. 8, 31.)
23. Praješe pak k wšitkim: Chce--li štó za mnu hić, zaprěj sebje samoho, bjeŕ wšědnje na so swój křiž, a sćěhuj mje.^{[NZ 88]}.
24. Přetož štóž chce swoje žiwjenje zakhować, zhubi je; štóž pak swoje žiwjenje zhubi mje dla, zakhowa je.(Niže 17, 33; Jan. 12, 25.)
25. Přetož što pomha čłowjekej, by-li cyły swět dobył, sebje samoho pak zhubił a na sebi škodu sčinił?
26. Štóž pak by mje a mojich słowow so hańbował, toho budźe Syn čłowjeka so hańbować, hdyž přińdźe we swojej krasnosći a Wótcowej a swajtych jandźelow.^{[NZ 89]}
27. Praju pak wam zawěsće, zo někotři, kotřiž tudy stoja, smjerće nejwoptaju, hač wuhladaju kralestwo Bože.^{[NZ 90]}(Mat. 16, 28; Mark. 8, 39.)
28. Sta pak so, něhdźe za wósm dnjow po tutych słowach, zo Pětra a Jakuba a Jana sobu wzawěi na horu dóńdźe, zo by so modlił.(Mat. 17, 1; Mark. 9, 1.)
29. a hdyž so modleše, bu podoba jeho wobliča hinaša, a jeho drasta bu běła a błyšćata.
30. A hlej, dwaj mužej rěčeštaj z nim. Běštaj to Mójzes a Elias,
31. Kotrajž so zjewištaj w krasnosći, a rěčeštaj wo jeho wukhadźe, kotryž chcyše w Jeruzalemje dopjelnić.
32. Pětr pak, a kotrajž běštaj z nim, buchu wot spara wobćeženi. A wotućiwši wuhladachu jeho krasnosć, a dweju mužow, kotrajž při nim stoještaj.
33. A sta so, hdyž wot njeho woteńdźeštaj, zo Pětr k Jězusej dźeše: Mištrje, dobro je nam tudy być; tuž sčińmy tři stany, tebi jedyn, Mójzesej jedyn, a Eliasej jedyn, njewědźo, što rěči.
34. Hdyž pak hišće tak rěčeše, nasta mróčel, a wobsćěni jich; a nabojachu so, hdyž tamni do mróčele zastupichu.
35. A hłós sta so z mróčele, prajo: Tónle je mój lubowany Syn; toho posłuchajće.(2. Pětr 1, 17.)
36. A jako so hłós sta, bu namakany Jězus sam. A woni mječachu, a njerjeknychu wo wonych dnjach nikomu, štož běchu widźeli.
37. Sta pak so nazajtra, hdyž z hory zeńdźechu, zo jim wulka črjóda nepřećiwo přińdźe.
38. A hlej, muž z čerjódy zawoła prajo: Mištrje, prošu će, spohladaj na mojeho syna, dokelž je mój jenički.(Mat. 17, 14; Mark. 9, 16.)
39. A hlej, duch napaduje jeho a zdobom šrěči, a mjeta wjerha jeho, zo pěni, a lědma wotkhadźa, torhaje jeho.
40. A sym twojich wučownikow prosył, zo bychu jeho wuhnali, a woni njezamóžechu.
41. Wotmołwjejo pak rjekny Jězus: O njewěriwy a wrótny splaho, kak dołho budu z wami, a znjesu was? Přiwjedź sem swojeho syna.
42. A hdyž přistupowaše, ćisny jeho zły duch a powjerha jeho.
43. A Jězus pohrozy nječistemu duchej, a wustrowi hóčeca, a poda jeho nanej.
44. A wšitcy so spodźiwachu na wulkosću Božej. A hdyž so wšitcy dźiwachu nade wšim, štož činješe, rjekny k swojim wučownikam: Zapołožće wy tele rěče do swojich wutrobow; přetož Syn čłowjeka budźe podaty do rukow čłowjekow.^{[NZ 91]}
45. Ale woni njezrozymichu tuto słowo, a běše jim potajne, zo bychu je njezapřijeli; a bojachu so, wo tomle słowje so jeho woprašeć.^{[NZ 92]}
46. Přińdźe pak do nich mysl, štó mjez nimi by najwjetši był.(Mat. 18, 1; Mark. 9, 33.)
47. A Jězus mysle jich wutrowob widźo, wza dźěćo a staji je pódle sebje,
48. A dźeše k nim: Štóžkuli by tuto dźěćo přijał w mojim mjenje, přijima mje, a štóžkuli by mje přijał, přijima toho, kiž je mje pósłał, dokelž štóž je mjeńši mjez wami wšitkimi, tón je najwjetši.^{[NZ 93]}(Mat. 18, 5.)
49. Wotmołwjejo pak rjekny Jan: Mištrje, widźachmy někoho w twojim mjenje djabliska wuhonjeć, a zakazowachmy jemu, dokelž njekhodźi z nami.(Mark. 9, 37.)
50. A Jězuš dźeše k njemu: Njewobarajće jemu; přetož štóž njeje přećiwo wam, je za was.^{[NZ 94]}
51. Sta pak so, jako dopljenjachu dny jeho pozběhnjenja,^{[NZ 95]} a wón wobroći swoje wobličo, zo by do Jeruzalema šoł.
52. A pósła pósłow před sobu,^{[NZ 96]} a ducy přińdźechu do do města Samaritanow, zo bychu jemu přihotowali.
53. A njepřijachu jeho, dokelž bě jeho wobličo wobroćene k hiću do Jeruzalema.^{[NZ 97]}
54. Hdyž pak to jeho wučownikaj Jakub a Jan widźeštaj, rjeknyštaj: Knježe, chceš-li, prajimoj, zo by woheń z njebja zestupił a jich spalił.(4. Kral. 1, 10.)
55. A wobroćiwši so poswari jeju prajo: Njewěstaj, kajkeho ducha staj.^{[NZ 98]}
56. Syn čłowjeka njeje přišoł, zo by duše zahubił, ale wozbožił. A woteńdźechu do druheho města.(Jan. 3, 17 a Jan. 12, 47.)
57. Sta pak so, hdyž po puću dźěchu, zo něchtó k njemu rjekny: Chcu za tobu hić, hdźežkuli póńdźeš.
58. Jězus rjekny jemu: Liški maju jamy, a ptaki pod njebjom hnězda, Syn čłowjeka pak nima, hdźež by hłowu połožił.
59. K druhemu pak dźeše: Sćěhuj mje; tón pak rjekny: Knježe, dowol mi, zo bych prjedy wotešoł a pohrjebał swojeho nana.
60. A Jězus jemu rjekny: Njech mortwi pohrjebaju swojich mortwych, ty pak dźe a připowěduj kralestwo Bože.
61. A druhi dźeše: Mištrje, chcu tebje sćěhować, ale dowol mi, zo najprjedy so rozžohnuju z tymi, kotřiž su doma.
62. Jězus jemu rjekny: Žadyn, kotryž swoju ruku k płuhej přiłožiwši do zady hlada, njehodźi so za kralestwo Bože.^{[NZ 99]}

Staw X.

Jězus sćele dwaj a sedmdźesat wučownikow před sobu do městow, dawa jim přikaznje, kotrež maju při prědowanju wobkedźbować, a praji, dokelž so wjesela, hydž su jim tež djaboły podkate, zo so nimaju nad tym tak wjeselić. Hrozy zasakłym městam, w kotrychž bě so wjele dźiwow stało, Zradujo so w duchu khwali Wótca. Pismawučenemu, kiž jeho spytuje, mjenuje kaznju lubosće k Bohu a k bližšemu, a rozestaja jemu, štó je naš bližši, z přirunanjom wo miłosćiwym Samaritanje. Marće, kotraž jemu posłužejcy na sotru Mariju skorži, praji, zo je sebi Marija najlěpši dźěl wuzwoliła.

1. Ptom pak wuzwoli Knjez tež druhich sedmdźesat a dweju, a pósła jich po dwěmaj před swojim wobličom do wšěch městow a wsow, do kotryžchž chcyše sam přińć.^{[NZ 100]}
2. A praješe jim: Žně drje su wulke, ale dźěłaćerjow je mało. Prošće tohodla Knjeza žni, zo dźěłaćerjow pósćele na swoje žně.(Mat. 9, 37.)
3. Dźiće, hlej ja was ścelu, jako jehnjata mjez wjelki.(Mat. 10, 16.)
4. Njenošće ani móšny, ani wačoka, ani wobuća, a njestrowjejće nikoho na puću.^{[NZ 101]} (Mat. 10, 10; Mark. 6, 8; Luk 9, 3.)
5. Do kotrehožkuli domu zastupiće, prajće najprjedy: Pokoj tomu domej.
6. A budźe-li tam syn pokoja, budźe waš pokoj na nim wotpočować; njeje-li pak, wróći so k wam.
7. W tom samym domje wostańće, jědźicy a pijcy, štož pola nich je; přetož hódny je dźěłaćeŕ swojeje mzdy. Nejkhodźće z domu do domu.^{[NZ 102]}(5. Mójz. 24, 14; Mat. 10, 10; 1. Tim. 5, 18.)
8. A do kotrehožkuli města zastupiće, a přiwozmu-li was, jězće, štož wam předstaja;
9. A wustrowjejće khorych, kotřiž su w nim, a prajće jim: Kralestwo Bože je so k wam přibližiło.
10. Do kotrehužkoli města pak zastupiće, a njepřiwozmu-li was, wuńdźće na jeho dróhi a prjaće:
11. Tež proch, kotryž so nam z wašeho města připowěsny, wottřasujemy na wa; tola to wězće, zo je so přibližiło kralestwo Bože.(Jap. sk. 13, 51.)
12. Praju wam, zo budźe Sodomej na wonym dnju lóže,^{[NZ 103]} dyžli tomuto městu.
13. Běda tebi, Korozainje, běda tebi, Bethsaida, dokelž hdy bychu so w Tyrje a Sidonje dźiwy stałe, kotrež su so stałe we wamaj, dawno budźeštaj w měše a popjele sedźicy pokutu činiłoj.(Mat. 11, 21.)
14. Tola Tyrej a Sidonej budźe lóže na sudźe dyžli wamaj.
15. A ty Kafarnaumje, hač do njebja powyšeny, hač do hele budźeš zestorčeny.
16. Štóž was słyši, mje słyši, a štóž was zacpěwa, mje zacpěwa. Štóž pak mje zacpěwa, zacpěwa toho, kotryž je mje pósłał.(Mat. 10, 10; Jan. 13, 20.)
17. Dwaj a sedmdźesaćo pak wróćichu so z wjesołosću, prajicy: Knježe, tež djabliska so nam poddawaju w twojim mjenje.
18. A wón pak dźeše k nim: Widźach satana, jako błysk z njebja padaceho.(t.r. njedźiwajće so, zo su wam tež djaboły poddaći; wina na tym je mój přikhad, z nim je móc djaboła złamana, jeho kralestwo wosłabjene; nahle jako błysk bu wón ze swojehho tróna storčeny. Cyle so zniči a přestanje djabołske knjejstwo na sudnym dnju.)
19. Hlej, sym wam mócnosć dał teptać na hady a skorpiony a na wšitku móc njepřećela, a ničo was njewobškodźi.
20. Tola nad tym so njewjeselće, zo wam duchi so poddawaju;^{[NZ 104]} wjeseće pak so, zo su waše mjena zapisane w njebjesach.
21. W tej samej hodźinje zezradowa so wón w Duchu swajtym, a rjekny: Khwalu tebje, Wótče, knježe njebjes a zemje, zo sy to zakhował před mudrymi a wučenymi, móličkim pak sy je zjewił. Haj, Wótče, dokelž tak so zespodoba před tobu.(Mat. 11, 25.)
22. Wšitko je mi přepodate wot mojeho Wótca; a nichtó njewě, štó je Syn, khiba Wótc, a štó je Wótc, khiba Syn, a komuž zechce Syn zjewić.
23. A wobroćiwši so k swojim wučownikam, rjekny: Zbóžnej stej woči, kotrejž widźitej, štož wy widźiće.(Mat. 13, 16.)
24. Přetož praju wam, zo mnozy profetowje a kralowje chcychu widźeć, štož wy widźiće, a njejsu je widźeli, a słyšeć, štož wy słyšiće, a njejsu słyšeli.
25. A hlej, jedyn zakonjawučeny wstany, spytujo jeho a praji: Mištrje, što mam činić, zo wěčne žiwjenje dóstanu? (Mat. 22, 35; Mark. 12, 28.)
26. A wón rjekny jemu: Što je w zakonju pisane? Kak (tam) čitaš?
27. Wón wotmołwjejo rjekny: „Dyrbiš Knjeza swojeho Boha lubować z cyłeje swojeje wutroby, a z cyłeje swojeje duše, a ze wšěch swojich mocow, a z cyłeje swojeje mysle, a swojeho bližšeho, jako sebje samoho.“(5. Mójz. 6, 5.)
28. A rjekny jemu: Prawje sy wotmołwił; čiń to, a budźeš žiwy.
29. Wón pak chcyše sebje samoho wosprawnić, a rjekny k Jězusej: A štó je mój bližši?^{[NZ 105]}
30. Na to womołwjejo rjekny pak Jězus: Jedyn čłowjek dźěše z Jeruzalema do Jericho, a padźe mjez rubježnikow, kotřiž jeho wurubiwši a zraniwši woteńdźechu, jeho napoł mortweho wostajiwši.
31. Sta pak so, zo měšnik po tom samym puću dźěše, a wuhladawši jeho, přeńdźe nimo.
32. Tak tež levita, jako tam porno přińdźe a jeho wuhlada, přeńdźe nimo.
33. Jedyn Samaritan pak (tam) pućujo přińdźe porno njemu, a wuhladawši jeho bu z miłosću hnuty.
34. A přistupiwši, zawjaza jeho rany, wolij a wino na nje linywši, a sadźi jeho na swoje skoćo, dowjedźe jeho do hospody, a zastara jeho.
35. A nazajtra wućahnywši dwaj dźesatnikaj da jej hospodarjej a praji: Staraj so z njeho, a štožkuli wjacy wułožiš, ja, hdyž so wróću, zapłaću tebi.
36. Kotry z tychle třoch zda so tebi bližši być tomu, kotryž bě mjez rubježnikow padnył?
37. A wón rjekny: Kotryž je smilnosć nad nim činił. A Jezus jemu praji: Dźi, a čiń tež ty tak.^{[NZ 106]}
38. Sta pak so, hdyž dźěchu, zo Jězus do jenoho městačka zańdźe, a žónska zmjenom Martha, wza jeho do swojeho domu.
39. A ta měješe sotru z mjenom Mariju, kotraž tež sedźicy k nohomaj Knjeza posłuchaše na jeho słowo.
40. Martha pak so prócowaše w mnohim posłuženju; wona přistupi a rjekny: Knježe, njestaraš so ty wo to, zo mja sotra mi samej posłužeć da? Praj wšak jej, zo by mi pomhała.
41. A wotmołwjejo rjekny jej Knjez: Martha, Martha, starosćiwa sy a njepokojiš so wo mnohe wěcy.^{[NZ 107]}
42. Ale jene je trěbne. Marija je najlěpši dźěl wuzwoliła, kotryž njebudźe wot njeje wotewzaty.

Staw XI.

Jězus wuči swojich wučownikow so modlić, dopokazuje, zo tón, kotryž je wobstajny w modlenju, wšitko dóstanje. Němeho djaboła wuhnawši, wotpokazuje tych, kotřiž praja, zo z mocu Beelzebuba djaboły wuhonja. Žónska khwali nadra, kotrež su Jězusa ćěšiłe. Wo Jonasowym znamjenju, wo kralownje z połdnišeho kraja, wo Ninivitach, wo dobroćiwym a złym woku. Jězus swari fariseja, kiž bě jeho přeprosył a morkotaše, z njemytymaj rukomaj jě. Sudźi tajenstwo farisejow a pismawučenych prajo, zo změje tónle splah zamołwjeć přelatu krej wšitkich profetow.

1. A sta so, hdyž na jenom měsće so modleše, a jako přesta, rjekny jedyn z jeho wučownikow k njemu: Knježe, nawuč nas so modlić, jako je tež Jan swojich wučownikow nawučił.
2. A dźeše jim: Hdyž so modliće, prajće: Wótče, swjećene budź twoje mjeno. Přińdź k nam twoje kralestwo.(Mat. 6, 9.)
3. Naš wšědny khlěb daj nam dźens.
4. A wodaj nam naše hrěchi, jako tež my wodawamy kóždemu swojemu winikej, a njewjedź nas do spytowanja.
5. A dźeše k nim: Štó mje wami změje přećela a póńdźe k njemu srjedź nocy a rjeknje jemu: Přećelo, požč mi tři khlěby,
6. Dokelž mój přećel přińdźe z puća ke mni, a nima, što bych jemu předstajil;
7. A tón z nutřka wotmołwjejo by prajił: Njebudź mi wobćežny; durje su hižo zamknjene, a moje dźěći su ze mnu komorje,^{[NZ 108]} njemóžu wstanyć a tebi dać.
8. A by-li wón njepřestał kłapać, praju wam: Hač runje wstanywši jemu njeda tohodla, dokelž je jeho přećel, wstanje tola jeho naběhowanja dla, a da jemu kelkož jich potrjebuje.
9. A ja praju wam: Prošće, a wam budźe date; pytajće a namakaće; kłapajće, a wam budźe wotewrjene.(Mat. 7, 7; Mat. 21, 22; Mark. 11, 24; Jan. 14, 13; Jak. 1, 5.)
10. Přetož kóždy, kiž prosy, dóstawa, a štóž pyta, namaka; a kłapacemu so wotewri.
11. Komu pak mjew wami, kotryž swojeho nana prosy wo khlěb, da wón kamjeń? abo wo rybu, a dajemu za rybu hada? (Mat. 7, 9.)
12. Abo prosy-li wo jejo, poda jemu skorpiona?
13. Hdyž tohodla wy, kotřiž sće zli, wěsće dobre dary swojim dźěćom dawać, čim wjacy waš Wótc z njebjes da dobreho ducha tym, kotřiž jeho proša? Template:Nz-nota
14. A wón wuhna djablisko, a to bě něme.^{[NZ 109]} A hdyž bě djablisko wuhnał, rěčeše němy, a ludźo so spodźiwachu.(Mat. 9, 32; Mat. 12, 22.)
15. Někotři z nich^{[NZ 110]} pak rjeknychu: Přez Beelzebuba, wjeŕcha djabliskow, wuhonja wón djabliska.(Mat. 9, 34; Mark. 3, 22.)
16. A durzy jeho spytujcy žadachu wot njeho znamjo z njebjes.
17. Wón pak, hdyž jich mysle widźeše, rjekny jim: Kóžde kralestwo, we sebi samom rozdźělene, zapusći so, a dom na dom padnje.
18. Je-li pak tež djaboł we sebi samom rozdźěleny, kak wobstoji jeho kralestwo? dokelž prajiće, zo ja přez Beelzebuba djabliska wuhonjam.
19. Wuhonjam-li pak ja přez Beelzebuba djabliska, přez koho wuhonjeju je waše dźěći? Tohodla budźa woni waši sudnicy.
20. Wuhonjam-li pak ja z porstom Božim^{[NZ 111]} djabliska, je zawěrno kralestwo Bože k wam přišło.
21. Hdyž sylny wobrónjeny stražuje swój dwór, je to w měrje, štož ma.
22. Jelizo pak sylniši dyžli wón přińdźe a jeho přemóže, wozmje (jemu) wšitku jeho bróń, na kotruž se spušćeše, a rozdźěli jeho wurubki.
23. Štóž njeje ze mnu, je přećiwo mi, a štóž ze mnu njehromadźi, rozpjerša.
24. Hdyž je nječisty duch z čłowjeka wušoł, khodźi po suchich městach, pytajo wotpočink; a njenamakawši praji: Wrócú so do swojeho domu, z kotrehož sym wušoł.
25. A hdyž (tam) přińdźe, namaka jón z khošćemi wumjećeny a wudebjeny.
26. Tuž dźe, a přiwozmje sedm druhich duchow, hóršich, dyžli sam je, a zastupiwši bydla tam. A tak bywaju poslednje wěcy tutoho čłowjeka hórše, dyžli prěnje.
27. Sta pak so, hdyž tak rěčeše, zo jena žónska z ludu swój hłós pozběhnywši jemu rjekny: Zbóžny žiwot, kotryž je tebje nosył, a nadra, kotrež sy wužiwał.^{[NZ 112]}
28. A wón rjekny: Haj, zbóžni su, kotřiž słowo Bože słyša a je zakhowaju.
29. Hdyž pak so črjódy skhadźowachu,^{[NZ 113]} poča wón rěčeć: Tónle splah je zły splah; znamjo požaduje, ale znamjo njebudźe jemu date, khiba znamjo profety Jonasa.(Mat. 12, 39.)
30. Přetož jako bě Jonas znamjo Ninivitam, tak budźe tež Syn čłowjeka tutomu splahej.(Jon. 2, 1.)
31. Kralowna wot połdnja wstanje w sudźe z mužemi tutoho splaha, a wotsudźi jich, dokelž přińdźe wot kónčinow zemje, zo by słyšała Salomonowu mudrosć; a hlej wjacy dyžli Salomon je tudy.(3.Kral. 10, 1; 2. Par. 9, 1.)
32. Mužowje z Ninive wstanu w sudźe z tutym splahom, a wotsudźa jón, dokelž pokutu činjachu na Jonasowe prědowanje; a hlej wjacy dyžli Jonas je tudy.
33. Nichtó swěcu zaswěćiwši njestaja ju do potajneho, ani pod sudowjo, ale na swěčnik, zo bychu, kotřiž zastupuja, swětło widźeli.^{[NZ 114] [NZ 115]}
34. Swěca twoje ćěła je twoje woko. Budźe-li twoje woko jasne, budźe twoje cyłe ćěło swětłe; budźe-li pak złe, budźe těž twoje ćěło ćěmne.^{[NZ 116]} (Mat. 6, 22.)
35. Hladaj tohodla, zo by swětło, kotrež je we tebi, ćma njebyło.
36. Budźe-li tohodlaa twoje ćěło cyłe swětłe, njemějcy ani dźěla ćmy, budźe swětłe cyłe, a jako błyskowa swěca rozswětli tebje.
37. A hdyž rěčeše, prošeše jeho jedyn farisej, zo by pola njeho wobjedował. A zastupiwši sydźe so za blido.
38. Farisej pak při sebi rozpominajo poča prajić: Čohodla so wón njewumy před wobjedom? (Mat. 15, 2.)
39. A Knjez dźeše k njemu: Nětko wy farisejowje čisćiće, štož je zwonka kelucha a šklě, ale štož znutřka je we was, je połno rubjenstwa a złósće.^{[NZ 117]} (Mat. 23, 25.)
40. Błazni, njeje tón, kotryž je sčinił, štož je zwonka, tež to sčinił, štož je znutřka?^{[NZ 118]}
41. Dawajće tola, štož (nutřka) zbywa jako jałmožnu, a hlej, wšitko je wam čiste.^{[NZ 119]}
42. Ale běda wam farisejam, kotřiž dźesatk dawaće z mjatlički a ruty a kóždeho zela, a zanjechaće prawdu a lubosć Božu. Tuto měješće činić, a wono njezakomdźeć.
43. Běda wam farisejam, kotřiž lubujeće prěnje města w synagogach a postrowjenja na torhošću.(Mat. 23, 6; Mark. 12, 39.)
44. Běda wam, kotřiž sće jako přikryte rowy,^{[NZ 120]} a ludźo na nich khodźicy njewědźa to.
45. Wotmołwjejo pak jedyn ze zakonjawučenych dźeše k njemu: Mištrje, tuto prajo tež nas hańbiš.
46. A wón dźeše: Tež wam zakonjawučenym běda, dokelž wobćežujeće čłowjekow z brěmjenjemi, kotrež njemóža znjesć, a sami njedótknjeće so brěmjenja ze žanym porstom.(Mat. 23, 4.)
47. Běda wam, kotřiž twariće rowy profetow, waši wótcowje pak su jich morili.^{[NZ 122]}
48. Potajkim swědčiće, zo přihłosujeće skutkam swojich wótcow, dokelž woni drje jich morichu, wy pak twariće jich rowy.
49. Tohodla rjekny tež mudrosć Boža: Pósćelu k nim profetow a japoštołow, a z nich budźa (někotrych) morić, a (druhich) přesćěhać,
50. Zo by žadana była krej wšěch profetow, kotraž je wot stworjenja swěta přelata, wot tutoho splaha,
51. Wot krewje Abela hač do krewje Zachariasa, kotryž zahiny mjez wołtarjom a templom; haj, praju wam, požadana budźe wot tohole splaha.(1. Mójz. 4, 8; 2. Par. 24, 22.)
52. Běda wam zakonjawučenym, dokelž sće wzali kluč wědomosće; sami njezastupišće, a tym wobarašće, kotřiž zastupowachu.^{[NZ 123]}
53. Hdyž pak to k nim rěčeše, počachu farisejowwje a zakonjawučeni jeho mócnje přimać, a jeho wo wjele wěcach so wuprašować,
54. Na njeho łakajcy a pytajcy něšto z jeho rta popadnyć, zo bychu jeho wobskoržili.

Staw XII.

Jězus wuči, zo bychu so zakisaneho ćěsta farisejow hladali, a zo wšitko zakhowane so wotkryje; a koho mamy so bojeć. Wo hanjenju Ducha swjateho. Jězus posylnjuje japoštołow přećiwo přesćěhanjam. Nochce do rozdźělenja herbstwa mjez brotromaj so měšeć. Z přirunanjom wo bohatym napomina, zo bychu nahrobnosće so wobarali, a starosće wo zežiwjenje a drasu so wzdali; wuči dale, zo bychu swoje ledźby wopasali, a štó je swěrny a njeswěrny hospodaŕ. Wón je přišo ł, zo by woheń na zemju pósłał a dźělenje. Porokuje, zo hnadowny čas nejspóznawaju. Napomina, zo by kóždy ze swojim přećiwnikom so wujednał.

1. Hdyž pak wulke črjódy wokoło stojachu, tak zo mjez sobu so tłóčachu, poča wón k swojim wučownikam rěčeć: Hladajće so zakisa farisejow, kotryž je tajenstwo.(Mat. 16, 6; Mark. 8, 15.)
2. Ničo pak njeje zakhowane, štož by se njewozjewiło, a ničo potajne, štož so njezhoniło.^{[NZ 124]} (Mat. 10, 26; Mark. 4, 22.)
3. Přetož što sće w ćmě prajili, budźe powědane w swětle, a štož sće do wucha rěčeli we jstwach, budźe prědowane na třěchach.
4. Praju pak wam swojim přećelam: Njestrachujće so tych, kotřiž ćěło morja, a potom ničoho dale nimaju, štož bychu sčinili.
5. Ale pokažu wam, koho maće so bojeć; bójće so toho, kotryž, hdyž mori, ma móc do hele ćisnyć. Haj, praju wam, toho so bójće.
6. Njepředawa so pjeć wroblow za dwaj pjenježkaj? ani jedyn z nich njeje w zabyću před Bohom.
7. Ale tež włosy hłowy su wšitke zličene. Njebójće so tohodla, wy sće wjacy dyžli wjele wroblow.
8. Praju pak wam: Kóždeho, kotryžkuli mje wuznaje před čłowjekami, tež Syn čłowjeka wuznaje před jandźelemi Božimi.(Mat. 10, 32; Mark. 8, 38; 2. Tim. 2, 12.)
9. Štóž pak mje před čłowjekami zaprje, tón budźe zaprěty před jandźelemi Božimi.
10. A kóždy, kiž słowo rjeknje přećiwo Synej čłowjeka, tomu so woda; tomu pak, kiž Ducha swjateho hani, so njewoda.^{[NZ 125]} (Mat. 12, 32; Mark. 3, 29.)
11. Hdyž pak budźa was wodźić do synagogow, a před wyšnosće a mocy, njestarajće so, kak abo što byšće wotmołwjeli abo što byšće prajili;(Mat. 10, 19; Mark. 13, 11.)
12. Přetož Duch swjaty powuči was w tej samej hodźinje, što maće prajić.
13. Něchtó z ludu pak rjekny jemu: Mištrje, praj mojemu bratrej, zo by herbstwo ze mnu dźělił.
14. Ale wón k njemu rjekny: Čłowječe, štó je mje postajił za sudnika dźělerja mjez wamaj?^{[NZ 126]}
15. A rjekny k nim: Kedźbujće a hladajće so wšeje nahrabnosće, dokelž ničeje žiwjenje njezaleži we wuzbytku z toho, štož ma.^{[NZ 127]}
16. Rjekny pak jim přirunanje prajo: Polo jenoho bohateho čłowjeka přinjese nadobne płody.
17. A wón při sebi mysleše a praji: Što sčinju, dokelž nimam, hdźež bych zhromadźił swoje płody?
18. A rjekny: To sčinju: Potorham swoje bróžnje, a natwarju wjetše, a tam zhromadźe wšitko, štož je mi narostło, a swoje dobytki,
19. A rjeknu swojej duši: Duša, maš wjele dobytkow składźenych na mnohe lěta; wotpočuj, jěz, pij, wjesel so.
20. Rjekny pak Bóh k njemu: Błaznje, w tutej nocy twoju dušu žadaju wot tebje; a čeje budźe, štož sy přihotowal?
21. Tak je z tym, kotryž sebi pokłady hromadźi, a njeje bohaty za Boha.(1. Tim. 6, 17.)
22. Rjekny pak k swojim wučownikam: Tohodla praju wam: Njebudźće starosćiwi^{[NZ 128]} wo swoje žiwjenje, što byšće jědli, ani wo swoje ćěło, z čim byšće so woblekali.(Ps. 54, 23; Mat. 6, 25; 1. Pětr. 5, 7.)
23. Žiwjenje je wjacy dyžli jědź, a ćěło wjacy dyžli drasta.
24. Wopomńće rapaki, zo njesyja a nježnjeju, nimaju pincy ani bróžnje, a Bóh je žiwi. Kelko wjacy sće wy dyžli wone?
25. Štó pak wot was móže z přemyslenjom swojej dołhosći jedyn łohć přidać?
26. Hdyž tohodla njemóžeće, štož je najmjeńše, přečo sće wo druhe starosćiwi?
27. Wopomńće lilije, kak rostu, njedźěłaju a njepřadu; praju pak wam: Ani Salomon we wšej swojej krasnosći njebě wuhotowany, kaž jena z nich.
28. Jelizo pak Bóh trawu, kotraž je dźensa na polu, a jutře so do pjecy ćisnje, tak drasći, čim wjacy was, małowěriwi?
29. Tuž njestarajće so, što byšće jědli abo što byšće pili, a njeznošujće so wysoko.^{[NZ 129]}
30. Přetož za wšitkim tym žadaju ludy swěta. Waš Wótc pak wě, zo toho potrjebujeće.
31. Ale pytajće najprjedy kralestwo Bože a jeho sprawnosć, a to wšitko budźe wam přidate.
32. Njebój so, móličke stadło,^{[NZ 130]} dokelž wašemu Wótcej je so spodobało wam kralestwo podać.
33. Předajće,^{[NZ 131]} štož maće a dawajće jałmožnu; wudźěłajće sebi měški, kotrež njezestarja, (a) pokład, kotryž njewoteběra w njebjesach, hdźež so paduch njebliži ani mola njekazy.(Mat. 19, 21)
34. Přetož, hdźež je waš pokład, tam budźe těž waša wutroba.
35. Njech su waše ledźby wopasane,^{[NZ 132]} a swěcy zaswěćene we wašimaj rukomaj,
36. A wy (budźće) podobni ludźom, čakacym na swojeho knjeza, hač so wróći z kwasa, zo bychu, hdyž přińdźe a zakłapa, hnydom jemu wotewrili.
37. Zbóžni ći słužownicy, kotrychž knjez hdyž přińdźe, wotućenych nadeńdźe; zawěrno praju wam, zo so wopasa a jich za blido sadźi; a khodźo budźe jim posłužeć.^{[NZ 133]}
38. A přińdźe-li w druhej vigiliji,^{[NZ 134]} a přińdźe-li w třećej vigiliji, a nadeńdźe-li tak, zbóžni su ći słužownicy.
39. To pak wězće, zo hdy by hospodaŕ wědźał, w kotrej hodźinje paduch přińdźe, by zawěšće kedźbował a by njedał so łamać do swojeho domu. (Mat. 24, 43.)
40. Tež wy budźće přihotowani, dokelž Syn čłowjeka přińdźe w hodźinje, w kotrejž so njenadźijeće.
41. Pětr pak dźeše k njemu: Knježe, prajiš nam tuto přirunanje, abo tež wšitkim?
42. Rjekny pak Knjez: Štó, měniš, je swěrny a rozomny hospodaŕ, kotrehož je Knjez postajił nad swoju čeledź, zo by jim w prawym času dawał měru pšeńcy?^{[NZ 135]}
43. Zbóžny tón wotročk, kotrehož Knjez přišedši nadeńdźe tak činjaceho.
44. Zawěrno praju wam, zo jeho postaji nad wšitko, štož ma.
45. By-li pak tón wotročk w swojej wutrobje prajił: Mój knjez komdźi so přińć; a by-li počał bić wotročkow a dźowki, a jěsć a pić, a so wopijeć:
46. Přińdźe knjez toho wotročka na dnju, na kotrymž so njenadźije, a w hodźinje, kotruž njewě; a wotstroni jeho a da jemu podźěl z njeswěrnymi.^{[NZ 136]}
47. Tón wotročk pak, kotryž wolu swojeho knjeza póznawši njeje přihotowany, a njeje činil po jeho woli, budźe wjele bity.
48. Kotryž pak ju njeznawši je činił, štož je pukow hódne, budźe mało bity. Wot kóždeho pak, kotremuž bu wjele date, budźe wjele požadane; a komuž su wjele dowěrili, wot toho wjacy požadaju.
49. Přińdźech, zo bych woheń ćisnył na zemju, a što chcu, hač zo so zapali?^{[NZ 137]}
50. Ze křćeńcu mam křćeny być, a kak so ćěsnju,^{[NZ 138]} doniž so njedokonja. (Mark. 10, 38.)
51. Měniće, zo přińdźech, pokoj přinjesć na zemju? Ně, praju wam, ale dźělenje.^{[NZ 139]} (Mat. 10, 34.)
52. Přetož wot nětka budźa pjećo w jenom domje w njejednoće, třo přećiwo dwěmaj, a dwaj přećiwo třom.
53. Dźěleny budźe nan přećiwo synej, a syn přećiwo swojemu nanej; mać budźe přećiwo dźowcy, a dźowka přećiwo maćeri, přichodna mać přećiwo přichodnje dźowcy, a přichodna dźowka přećiwo přichodnej maćeri.
54. Praješe pak tež k črjódam: Hdyž widźiće, zo mróčel skhadź wot wječora, hnydom prajiće: Dešć přikhadźa; a tak bywa.
55. A hdyž wětř duje wot połdnja, prajiće: Horco budźe; a bywa tak.
56. Tajency, wobličo njebja a zemje wěsće přepytować, kak tež njepřepytujeće tónle čas?^{[NZ 140]} (Mat. 16, 4.)
57. Što pak njesudźiće tež wo sebi samych, štož je sprawne?^{[NZ 141]}
58. Hdyž pak dźeš ze swojim přećiwnikom k předstojnikej, prócuj so na puću, zo by wot njeho pušćeny był, zo će trjebaj před sudnika njećehnje, a sudnik će běrcej njepřepoda a běrc će do jastwa njećisnje. (Mat. 5, 25.)
59. Praju tebi, wottam njewuńdźeš, hač zapłaćiš posledni pjenježk.

Staw XIII.

Hdyž běchu Jězusej powěcś přinjesli, zo buchu někotři Galilejscy w Jeruzalemje při woprowanju morjeni, napomina wón k pokuće, spominajo na njezbože w Siloe, při kotrymž buchu někotři zaraženi. Předstojnika synagogi poswari, dokelž so hóršeše, zo je je Jězus na sabaće wobsydnjenu žonu wustrowił. Přiruna kralestwo njebjes žonopowemu zornu a zakisanemu ćěstu. Wo wuzkich durjach, na kotrež budźa, hdyž su zamknjene, někotři podarmo so kłapać. Herodesa mjenuje lišku a hrozy Jeruzalemej zapusćenje.

1. Běchu pak w tom samym času někotři přitomni, a powědachu jemu wo Galilejskich, kotrychž krej Pilatus z jich woporami změša.^{[NZ 142]}
2. A wotmołwjejo rjekny jim: Měniće, zo su tući Galilejscy wjetši hrěšnicy byli, dyžli wšitcy druzy Galilejscy, dokelž su tajke wućerpjeli?
3. Ně, praju wam; ale nječiniće-li pokutu, wšitcy podobnje zahinjeće.
4. Měniće, zo su tamni wósmnaćo, na kotrychž wěža w Siloe padźe a jich zarazy, wjacy zawinowali, dyžli wšitcy ludźo, kotřiž bydła w Jeruzalemje?
5. Ně, praju wam; ale nječiniće-li pokutu, wšitcy podobnje zahinjeće.^{[NZ 143]}
6. Praješe pak tež tuto přirunanje: Něchtó měješe figowy štom sadźeny we swojej winicy, a přińdźe, płód na nim pytać, ale njenamaka.
7. Rjekny pak winicarjej: Hlej, tři lěta su nětko, zo khodźu płód pytać na tomle figowcu, a njenamakam; tuž porubaj jón! k čomu hišće zemju wobsadźa?
8. A wón wotmołwjejo jemu praji: Knježe, wostaj jón hišće w tomle lěće, hač jón wokopam a pohnoju,
9. Zo by tak płody njesł; jelizo nic, potom porubaj jón.^{[NZ 144]}
10. Wón pak wučeše w jich synagodzy na sabatach.
11. A hlej, (tu bě) žona, kotraž měješe ducha khorosće wósmnaće lět; a kotraž bě skřiwjena, tak zo nikak njemóžeše horje pohladnyć.
12. A wuhladawši ju, powoła ju Jězus k sebi a dźeše k njej: Žona, wumóžena sy wot swojeje khorosće.
13. A napołoži jej rucy,^{[NZ 145]} a hnydom wona so zruna, a khwaleše Boha.
14. Předstojnik synagogi pak, so mjerzajo, zo je Jězus na sabaće wustrowjał, praješe wotmołwjejo ludej: Šěsć dnjow je, na kotrychž ma so dźělać; na tychle tohodla přikhadźejcé, a dajće so wustrowjeć, a nic na sabaće.
15. Wotmołwjejo pak rjekny k njemu Knjez: Tajency, njewotwjazuje kóždy wot was na sabaće swojeho woła abo wósła wot žłoba a njewjedźe jeho napojeć?
16. Tale dźowka Abrahamowa pak, kotruž bě satan zwjazał, hlej wósmnaće lět, by njesměła wotwjazana być wot tutoho zwjazka na sabaće?
17. A hdyž to rěčeše, začerwjenjachu so wšitcy jeho přećiwnicy; a wšón lud wjeseleše so nad wšitkim, štož so sławnje dokonješe wot njeho.
18. Wón tohodla praješe: Čomu je podobne kralestwo Bože? a čomu je přirunam?
19. Podobne je žonopowemu zornu, kotrež čłowjek wzawši do swojeje zahrody ćisny; a wono rosćeše a bu wulki štom, a ptaki njebja wotpočowachu w jeho hałzach.(Mat. 13, 31; Mark. 4, 31.)
20. A zaso rjekny: Čomu přirunam kralestwo Bože?
21. Podobne je zakisej, kotryž žónska wzawši do třoch měricow muki změša, hač překisa wšitko.(Mat. 13, 33)
22. A khodźeše po městach a wsach, a wučeše, a podawaše so do Jeruzalema.
23. Dźeše pak něchtó k njemu: Knježe, je tych mało, kotřiž budźa zbóžni? Wón pak rjekny k nim:
24. Prócujće so zastupić z wuzkimi durjemi, dokelž praju wam, zo mnozy pospytaju zastupić, ale njebudźa móc.(Mat. 7, 13.)
25. Hdyž pak hospodaŕ zastupi a durje zawrje, póčnjeće wonka stać a na durje kłapać, prajicy: Knježe, wotewri nam! a wotmołwjejo rjeknje wam: Njeznaju was, zwotkejlž sće.^{[NZ 146]} (Mat. 25, 10.)
26. Potom póčnjeće prajić: Smy před tobu jědli a pili, a na našich dróhach sy wučil.^{[NZ 147]}
27. A rjeknje wam: Njeznaju was, zwotkelž sće; woteńdźće wote mnje wšitcy činićerjo njesprawnosće.^{[NZ 148]}(Mat. 7, 23 a Mat. 25, 41.)
28. Tam budźe žałosćenje a křipjenje zubow, hdyž wohladaće Abrahama a Isaaka a Jakuba a wšitkich profetow w Božim kralestwje, sebje samych pak wustorčenych.
29. A přińdu wot ranja a wot wječora, a wot połnocy a wot połdnja, a budźa kwasować w kralestwje Božim.
30. A hlej, kotřiž su posledni, budźa prěni, a prěni su, kotřiž budźa posledni. (Mat. 19, 30 a Mat. 20, 16; Mark. 10, 31.)
31. Na tom samym dnju přistupichu někotři z farisejow jemu prajicy: Wuńdź a podaj so wottudy, dokelž Herodes chce tebje morić.
32. A wón dźeše k nim: Dźiće a prajće tej lišcy: Hlej, wuhonjam djabliska a wustrowjam dźensa a jutře, a na třeći dźeń dokonjam.
33. Tola dyrbju dźensa a jutře a po jutřišim khodźić, dokelž je njemóžno, zo by profeta zwonka Jeruzalema wumrěl.^{[NZ 149]}
34. Jeruzalemje, Jeruzalemje, kotryž moriš profetow a kamjenjuješ tych, kotřiž su k tebi pósłani, kak často chcych twoje dźěći zhromadźić jako ptak swoje młode pod křidła, ale ty nochcyše.(Mat 23, 37.)

Tutón tekst je hišće trjeba dodźěłać!

Noty

1. Jězusowe žiwjenje, jeho wučby a jeho skutki běchu pódla s. Mateja s. Marka hišće druzy wopisali, drje w dobrym wotpohladanju, tola bjez wustojnosće; to pohnu s. Lukaša, wučownika s. Pawoła, zo čerpajo z čistych žórłow, wot spočatka a po rjedźe najwažniše podawki z Jězusoweho žiwjenja wopominaše, na kotrychž wěrnosć a wěstosć křesćanskeje wěry wotpočuje.
2. Theofil, kotremuž s. Lukaš swojej spisaj, evangelium a japoštołske skutki poswjeći, bě najskerje wysoki romski zastojnik, kiž je zahe křesćansku wěru přijał a kotrehož chce nětko s. Lukaš we njej wobkrućić.
3. Tajkich měšniskich rjadownjow běše 24, kotrež so do słužby we templu dźělachu, tak zo jena po druhej w postajenym času do Jeruzalema přikhadźeše. 1. Paral. 24, 10.
4. t. r. jeje nan bě z měšniskeho splaha Aaronoweho, po maćeri pak bě wona z Davidoweho splaha, dokelž běše ćeta Marije, maćerje Božeje. Niže 36.
5. t. r. hižo při wysokich lětach.
6. Měšnicy mjez sobu losowachu, kotry z nich ma službu wukonjeć;
7. t. r. do prěnjeho dźela templa, do swjatnicy, hdźeš kadźidłowy wołtaŕ stoješe, na kotrymž so dwójcy za dźeń při rańšej a wječornej modlitwje kadźidło (woruch) nad žehliwym wuhlom zapali. Druhi dźěl templa, najswjećiše, bě přez plachtu wot swjatnicy dźěleny a do njeho wyšši měšnik jeno jónu za lěto zastupi.
8. t. j. w tepmlowym předdworje.
9. W maćeŕnym žitoće, we wokamiknjenju, w kotrymž Marija Hilžbjetu postrowi, bu Jan z Duchom swjaty napjelnjeny; dokelž Duch swjaty do hrěšneje duše njezastupi, wuča swjeći wótcowje, zo bu Jan přes Jězusowu přitomnosć w maćeŕnym žiwoće wot herbskeho hrěcha wučisćeny.
10. t. r. wón budźe Knjezej puć přihotować, hl. Mat. 3, 3. 11. 14.
11. t. r. zo by zašćěpił do wutroby staršich lubosć k swojim dźěćom, a do wutroby dźěći lubosć k staršim a zo by powšitkownje pohnuł njeposłušnych k posłušnosći přećiwo Božim kaznjam.
12. Měšnik měješe po dokonjanym woporje w swjatnicy lud požohnować; dokelž Zacharias to njemóžeše; sudźeše lud, zo je so jemu něšto spodźiwneho stało.
13. Pola Židow bě hańba, hdyž dźěći njemějachu.
14. t. r. budźe wěčne, a njebudźe potajkim kralestwam tohole swěta podobne.
15. Najskerje měni so tu město Hebron, kotrež w krajinje splahej Juda słušacej ležeše; je pak též móžno zo je město, w kotrymž Zacharias bydleše, samo Juda rěkało.
16. t. j. mać Boža.
17. Při spóznaću Božeje mocy a miłosće njewidźi ponižna słužownica na sebi žaneje dospołnosće, kotraž by tajke wuznamjenjenje zasłužiła, wona khwali jenož Knjeza.
18. Wočłowječenje Syna Božeho, najwjetši skutk Božeje miłosće, je dopjelnjejnje sluba, kotryž ja Bóh Abrahamej činił a jeho potomnikam wobnowjał.
19. Pola Židow mjenowachu so dźěći po přećelach z nanoweje abo maćeŕneje strony.
20. Štož napisa, to sobu tež wupraji.
21. t. r. z miłosću je pohladał na swój lud.
22. Róh je znamjo mocy, sylnosće, kotraž so njepřećelow dowobara a jich wotećěri. Z Davidoweho splaha je Bóh mócneho wumóžnika zbudźił, kotryž njepřećelsku móc złama.
23. Přez přikhad Messiasa, kiž je takrjec słónco duchownjeho žiwjenja, wopokaže so nam jasnje lubosć a smilnosć Boža; přetož jako słónco ćmu rozjasni, tak rozswětli Khrystu, słónco sprawnosće, wšitkich, kotřiž su w duchownje ćmě, njewědomych ahrěšnikow, zo bychu prawy puć spóznali, kotryž k pokojej wutroby wjedźe.
24. t. j. puste, wosamoćene město při Mortwym morju, hdźež so s. Jan z modlenjom a posćenjom k swjatem zastojnstwu přihotowaše.
25. Cyły swět, t. j. wšitke kraje, nad kotrymiž Romjenjo knježachu. Kejžor Augustus je w času swojeho 40-lětneho knježenja dwójcy jemu podćisnjene kraje wopisać poručił. Přitom dyrbješe so wudać, kelko zamóženja štó ma, zo bychu so potom dawki postajiłe.
26. Druhe wopisanje sta so 9 lět pozdźišo, hdyž bě Archelaus wotsadźeny a Judeja, swoju samostatnosć zhubiwši, jeno jako romska krajina płaćeše.
27. Bethlehem bě Davidowe narodne město a tohodla mějachu so swójbni wótcowje z jeho splaha tam zapisać dać; najskerje měještaj hišće Józef a tež Marija, dokelž wona jako jeničke dźěćo swojeje swójby ju zastupowaše, wěšty podźěl na zhromadnym zamóženju cyłeho splaha.
28. W rańšich ćopłych krajinach wostawaju stadła w lěće a zymje, wodnjo a w nocy na pastwje, a dyrbja wosebje w nócnym času před zwěrjatami a paduchami so zakitać.
29. t. j. w Bethlehemje. Wokolina tohole města wočakowaše wosebje žadosćiwje zbóžnikowy narod, dokelž běchu profetowje wěšćili, zo so wón tam narodźi.
30. t. r. kotřiž su zwólniwi, Božu wolu dokonjeć, wuprajenu w Božich kaznjach, změja měr a spokojnosć we wutrobje, dokelž je jim přez zbóžnikowy narod njebjeska zbóžnosć wotewrjena.
31. t. r. jeho wopowałoj Knjezej, kotremuž jako prěnjorodźeny słušeše.
32. t. r. dyrbi Knjezej swjećene być.
33. t. r. jemu bu zjewjene, zo njewumrje.
34. t. r. radostnje z tohole žiwjenja.
35. t. r. Khrystusa, kotryž je žórło našeje zbóžnosće.
36. t. r. zo by jakowučeŕ ze swojej wučbu pohanski błud rozswětlił.
37. Za israelski lud je najwjetša khwała, zo je so z njeho Zbóžnik swěta po ćěle narodźił.
38. t. r. mnozy budźa so na nim pohóršować a zaćisnu jeho jako Zbóžnika; tym budźe wón k padej a zahubje; mnozy pak budźa do njeho wěrić, tym budźe wón k horjestaću a k zbóžnosći.
39. t. r. jeho wučbje a jeho kaznjam, kotrež so njeznjesu z wučbu a zkaznjemi swěta, budźa so napřećiwjeć.
40. Tu wěšći maćeri Božej surowu bolosć, kotraž na nju čaka. Ćerpjenje a bolosćiwa smjerć Zbóžnikowa měješe zmyslenje čłowjekow wozjewić, sami japoštołowje njemóžachu prawje zapřijeć Zbóžnika, kiž měješe ćerpjeć a wumrěć, a smjerć Boha čłowjeka wosta Židam pohóršk, pohanam błaznosć. Tak wozjewi so přez Khrystusowe ćerpjenje a jeho bolosćiwu smjerć, što je na čłowjeku. Ponižnje zmysleny wěri do njeho; horźe zmysleny, kotryž ponižne khode žiwjenje Zbóžnika zapřijeć nochce, zaćisnje jeho.
41. Swjaty Matej powěda, zo su třo mudri z rańšeho kraja k Jězusej w Bethlehemje so modlili, a zo je po jich wotpućowanju Józef z Mariju a z Jězusom do Egiptwoskeje ćeknył. Tohodla móža tute słowa s. Lukaša jeno tak zrozymić, zo je so swjata swójba po wróćenju z Egiptowskeje do Nazaretha podała a tam bydliła.
42. Mójzesowy zakoń postaji, zo ma kóždy wotrosćeny Israelita za lěto třikróć k swjedźenjam do Jeruzalema pućować.
43. t. r. nihdźe druhdźe, khiba w domje Božim mam być a to dokonjeć, štož je mi mój njebjeski Wótc poručił.
44. t. r. wonaj njezapřiještaj dospołnje zmysł tutych słowow, dokelž potajnosć čłowjeskeho wumóženja so jeno pomału zrozymi.
45. Janowa křćeńca njewodawaše hrěchi, ale přez nju wzachu křćeni winowatosć na so, zo chcedźa hrěchow přichodnje so zdalować, a pokutu činić, a tak sebi wot Boha wodaće prjedawšich hrěchow zasłužić; hl. Mat. 3, 11.
46. t. r. kóždy čłowjek móže k spomóženju abo zbóžnosći přińć přez Jězusa Khrystusa.
47. Komuž mjez wami je Bóh časne zamóženje wobradźił, njech potrěbnym a khudym wot njeho sobudźeli a to tak darniwje, zo je hotowy najnuzniše potrjeby žiwjenja, jako drastu a jědź z nimi dźělić.
48. t. r. k swojim druhim złósćam tež tu, zo Jana do jastwa sadźić a morić da.
49. hl. Mat. 3, 16.
50. t. r. wot Boha stworjeny. Tu wopisuje so splah Jězusowy po jeho maćeri, s. Mariji, kotraž běše Heliowa abo, kaž tež rěkaše, Joakimo dźowka; ale po židowskim zwučenju njemjenuja so we splahownych zapiskach žónske a tohodla tež nic Marija, ale Józef, z kotrymž bě slubjena, a kotryž měješe ju jako jeničku dźowku Joakimowu zastupić.
51. Čłowjek nosy we sebi třoju požadosć, z kotrejž je k hrěchej wabjeny: požadosć mjasa wabi jeho k hrěcham njepoměrnosće a nječistoty a lěnjosće; požadosć wočow wabi jeho k hrěcham nahrabnosće a zawisće; horde zmyslenje wutroby wabi jeho k hrěcham pychaŕstwa a knjezojtosće. Na tuto třoje wašnje wabi djaboł tež Jězusa, kotryž třoje spytowanje ze škitom słowa Božeho předoby.
52. t. r. na wěsty čas, kotryž so jemu zas k wabjenjam přihódny być zdaše, mjenujcy čas ćerpjenja.
53. Stare ludy pisachu najbóle na kože, kotrež jako walušk (rólu) zawalachu.
54. „Dźeń zarunanja“ nima hebrejski text profety; to njeznamjenja pak tež ničo druhe, hač „spodobne lěto Knjeza“ t. r. jubilejske lěto, w kotrymž mějachu so njerunosće w časnym zamóženju wurunać, wosebje jeći so pušćić; jubilejske lěto bě kóžde pjećdźesate.
55. t. r. Sy-li ty tón wulki muž, kiž je woprawdźe přišoł, zo by tajke wěcy dokonjał, kaž to powědaš, dopomhaj najprjedy sebi somomu a swojim k bohatstwu a sławje, a čiń něšto dobre tež za swojich krajanow.
56. Jako w času bohazabyćiwych kralow profetaj Elias a Eliseus pohanam swoje dobroty wudźělataj, dokelž israelski lud jich hódny njebě, tak tež njeje nětko wón hódny evangelia, kotrež zaćisnje w hordym zmyslenju swojeje wutroby. Hněw Nazarethskich zjewi, kak hordźi ludźo běchu, a tak docyła njehódni hnadow, kotrež chcyše jim wumóžnik wopokazać.
57. Tu widźachu tež Nazarethacy dźiw, kajkiž sebi zasłužichu, z kotrymž bu jich horde zmyslenje wohańbjene a ponižene.
58. hl. pola Marka — Mark 1, 24.26.27.
59. t. r. njehódny w twojej přitomnosći přebywać.
60. t. r. jako japoštoł ludži za moju cyrkej dobywać.
61. t. r. móc Boža so pokazowaše w tom, zo buchu khori, kotriž tam běchu, wustrowjeni, tak jasnje, zo bychu ju tež po duchu slepi farisejowje a pismawučeni spóznać móhli, hdy bychu chcyli.
62. t. j. Mateja; Mark a Lukaš njemjenujetaj jeho z woprawdźitym mjenom, mjez tym zo Matej w ponižnosći so mjenuje a tak na swój prjedawši staw so dopomina.
63. Najskerje je to prěni sabat po druhim dnju jutrow.
64. t. r. pósłow
65. Judaš je tón samy, kotrehož Matej a Mark Tadeja mjenujetaj.
66. t. r. khudźi po duchu, z prawym zmyslenjom, přeož khudoba sama bjez křesćanskeho zmyslenja nječini čłowjekow zbóžnych.
67. t. r. tamnym bohatym, kotřiž cyłe spokojenje a wjeselo w kubłach tohoto swěta hladaju a namakaju.
68. Kotrymž so wšitko stanje, štož sebi přeja.
69. t. r. hdyž skaženi, njekřesćanscy ludźo waše wučby a skutki wuzběhuja.
70. t. r. hdyž to hinak dóstać njemóžeš, khiba zo winowatosć křesćanskeje lubosće přestupiš, štož by so n. př. stało, hdy by něchtó w najhóršej nuzy sebi něšto wzał a ty sebi wot njeho z mocu to zas žadał, a jemu tak w nuzy kóždu podpjeru zapowědźeł.
71. Kak móže so něchtó farisejam dowěrić, jich sćěhować, kotřiž tola sami prawy puć njeznaja?
72. t. r. kajkiž je štó zmysleny, tak tež rěči.
73. Starši su tu předstojnicy židowskeje wosady.
74. Runje tak móžeš ty rozkazować a stanje so po rozkazu.
75. Bóh je swojemu ludej wosebitu miłosć wopokazał, zo je tajkeho profetu pósłał; pósłanje profetow bě wopytanje Bože, dokelž Bóh rěčeše přez profetow.
76. hl. Mat. 11, 3. 7. 8. 9. 11.
77. hl. Mat. 11, 19.
78. t.j. žónska, kotraž ze swojim žiwjenjom zjawny pohóršk dawaše. Po wučbje swjatych wótcow bě to Marija, Lazarowa sotra, kotraž měješe wot swojeho kubłla přimjeno Magdalena; ta sama je Jězusa tydźeń před jeho smjerću žałbowała. Mat. 26, 7; a Jan. 11, 2.
79. Pola Židow nejsedźachu hosćo za blidom na stólcach, ale ležachu z nohomaj dozazy, na lěwy łóbć so zepěrajo. Tež Jězus tak ležeše, bosy nozy k sćěnje wobroćejo; přetož w rańšich krajach nošachu sandalije, kotrež pak so wotpołožichu při zastupje do domu, hdźeš so kóždemu hosćej nozy wumyštej.
80. Sedm stoji za „wjele“; djaboł skutkuje přez wšitke nakhilnosće wobsydnjeneho čłowjeka, tak zo je tutón cyle jeho poddan.
81. Chusa bě Herodesowy hospodaŕ na jeho kubłach w Galileji.
82. Knjez njebjes a zemje, kiž tysacy w pusćinje spodźiwnje nasyća, ponižuje so tak hłuboko, zo je wot jałmožny žiwy, kotruž jemu žónske podawaju; wón je spokojny w swojej khudobje z tym, štož jemu lubosć poskićuje.
83. t.r. zo njebyšće bjez wužitka posłuchali.
84. t. r. krejni přećelojo, kotřiž so w swjatym pismje husto bratřa mjenuja.
85. tež gergesenska abo gadarenska so mjenowaše. Mark. 5, 1 a Mat. 8, 28.
86. t. r. na město, kotrež sćenik hewak hela mjenuje (16,23), w kotrejž so djaboły na rjećazach ćěmnosće zwjazani.2. Pětr 2, 4; hl. Mat. 8, 32.
87. t.j. Messias.
88. Mat. 10, 38 a Mat. 16, 24; Mark. 8, 34; niže 14,27
89. Mat. 10, 33; Mark. 8, 38; Tim. 2, 12.
90. Přir. tež Mat. 16, 28. t.r. počatk kralestwa Božeho, kotrež so na zemi załoži rozšěri při wšitkich mócnych zadźěwkach, kotrež so jemu přihotuja; dokonjane budźe tuto kralestwo, hdyž jeho kral, Khrystus, w swojej krasnosći sudźenje přińdźe, zo by mytował wěšch swojich swěrnych wuznawarjow, kotřiž so jeho hańbowali njejsu.
91. t.r. posłuchajće pilnje na to, štož budu wam wo swojej smjerći prajić.
92. Jeho wučownicy jeho njezrozymichu, dokelž wočakowachu, zo mócne swětne kralestwo załoži a tohodla bě to za nich njezrozymliwe, zo by móhł morjeny być.
93. t.r. štóž wo sebi nejmjenje mysli, štóž je naponižniši, płaći před Bohom najwjacy.
94. hl. Mark. 9, 38.
95. t. r. dny, we kotrychž chcyše Jězus swoje ćerpjenje započeć, a naše wumóženje dokonjeć, zo by potom wot swojeho Wótca přijaty był do njebjeskeje krasnosće.
96. t.r. zo byštaj Knjezej hospodu přihotowałoj a tež ludźom jeho přikhad zjewiłoj, buštaj Jan a Jakub do prědka pósłanaj.
97. Samaritanowje njemějachu ze Židami přećelstwa, a dokelž so Jězus jako swěrny Žid wuzna, kotryž je na puću do Jeruzalema, zapowěchu jemu hospodu.
98. t.r. myslitaj sebi, zo staj wot ducha Božeho wjedźenaj, tola woprawdźe wobknježi waju jeno čłowjeska nejsćerpnosć a žadosć wjećenja.
99. Jako tón, kiž při woranju so wobhladuje, wjele khmaneho njedokonja a wjele njenawora, tak njemóže tón, kiž na časne kubła swoju wutrobu powěša a za nje so stara, wjele khmaneho dokonjeć we słužbě Božej a w rozšěrjenju Božeho kralestwa.
100. Khrystus wuzwoli z ludu swojich zastupnikow, a mjez nimi postaji dwanaćoch na wyšši stopjeń, pod kotrymiž ći dwaj a sedmdźesaćo stojachu. Tutych wupósła, zo bychu ludźi na jeho přikhad přihotowali; po dwěmaj jich wupósła, zo by jedyn druhemu na pomoc, jako wokřeće a přikład byl
101. t.r. njezadźeržujće so z prózdnymi rěčemi. Strowjenja pola rańšich ludow su bjezskónčne, dawanje rukow, prašenja a wobjimanja dołho traja.
102. t.r. z njewobstajnosće abo ze žadosće, zo byšće so druhdźe lěpje měli.
103. t. j. na dnju suda.
104. Dokelž při tom móže čłowjek hišće zhubjeny być.
105. Bě to prašenje, wo kotrež so pismawučeni wadźachu; bližši bě jim jeno Žid a přećel, nic pak druhowěriwy abo njepřećel.
106. t.r. pomhaj kóždemu njedźiwajo na to, hač je Žid abo pohan; pomhaj kóždemu čłowjekej, kotremuž móžeš pomhać.
107. Jězus njeporokuje jej dźěławosć, ale nutřkowny njeměr abo starosćiwosć, kotruž ma jeho dlaa, tak zo jej njedowoli posłuchać na jeho wučby.
108. t.r. nichtó z mojich njeje wotućeny.
109. t.r. tón wot złeho ducha wobsydnjeny čłowjek bě němy.
110. t.r. někotři z farisejow a pismawučenych.
111. t.r. z mocu Božej.
112. t.r. kak zbožowna dyrbi mać być, kotraž je tajkeho syna porodźila a ćěšiła.
113. W nadźiji, zo znamjo z njebjes wobhladaju, kotež běchu wot njeho žadali.
114. Ja sym tajka na swěčnik stajena swěca, kotruž móža wšitcy derje widźeć, a moja swěca pokazuje so jasnišo dyžli Salomonowa a Jonasowa; hdyž pak ju njespóznajeće, je waša duchowna sleposć a zasakłosć na tom wina.
115. Mat. 5, 15; Mark. 4, 21.
116. hlad. Mat. 6, 22.
117. Wy sebi zwonkowne wěcy jara wažiće, ale za znutřkownej čistotu a swjatosću so mało prócujeće.
118. Njeje Bóh, kiž je zwonkowne wobrjady přikazał, tež poručił, zo mamy so starać wo čistotu a swjatosć wutroby?
119. Dokonnjejće skutki lubosće, wosebje dawajće jałmožnu, bóžski woheń lubosće zniči wšitku hrěšnosć.
120. Jako je w rowach nješwarnosć a zhniće, ani zo bychu ju widźeli, kotřiž po nich khodźa, tak je tež we wašich wutrobach hrěšnosć, ani zo bychu ju spóznali, kotřiž was widźa.
121. 23
122. hl. ^{[NZ 121]}. 32. 35.
123. t.r. wy sće ze swojim zrozymjenjom a wukładowanjom swjateho pisma jeho wučby zaćěmnili a tak tež druhim, nic jeno sebi samym na prawym zrozymjenju s. pisma zadźěwali, tak zo woni nětko do Khrystusa njewěrja.
124. t.r. jich hrěšnosć, kotruž nětko tak starosćiwje přikrywaju, přińdźe na zjawne; runje tak wopokaže so tež moja wučba jako wěrna a jičcy wozbožaca.
125. hl. Mat. 12, 31.
126. Ždiźa dźěchu we swojich skóržbach k sławnym wučenym mužam a prošachu jich wo rozsudźenje. Jězus pak nochcyše do tutych swětnych naležnosćow so měšeć, dokelž bě přišoł, zo by čłowjekam wěčne herbstwo wudźělił.
127. Bohatstwo njezdźerži nikomu ani časne žiwjenje, wjele mjenje zawěsći jemu wěčne.
128. t.r. nimo měry starosćiwi.
129. t. r. nječińće sebi styskniwe mysle, njedajće so wot časnych starosći honić, tam a sem mjetać, runja lisću w powětře, njebjeski Wótc was njewopušći.
130. Móličke po ličbje, móličke tež po ponižnym zmyslenju; njebój so, zo ći hdy nuzna wěc pobrachnje, hdyž sy so přede wšim za kralestwom Božim starał.
131. To so njepřikazuje, ale jeno so radźi.
132. t.r. budźće stajnje přihotowani na přikhad Knjezowy. Rańše ludy nošachu dołhe šěroke suknje, kotrež sebi k bjedram připasachu, zo njebychu při dźěle a khodźenju zadźěwani byli.
133. Při hosćinach khodźeše hosćowaŕ wokoło swojich hosći a hladaše, hač kóždy ma, štož potrjebuje. Při njebjeskej hosćinje budźe Knjez sam swojim swěrnym słužownikam posłužować.
134. Vigilija, hl. Mat. 14, 25; tudy je čas powšitkownje měnjeny: njech přińdźe w kotrymžkuli času.
135. We wjetšich hospodaŕstwach, hdźež bě wjele čeladnikow, bě jenomu dohlad nad nimi dowěrjeny, kotryž dyrbješe so tež za jich cyrobu starać a jim mzdu wudźěleć; měra pšeńcy stoji tu za wučinjenu mzdu. Jězus wotmołwja z tym na Pětrowe prašenje a praji, zo ma wosebje Knjezowy hospodaŕ, přede wšěmi Pětr sam, a druzy japoštołowje, kotřiž su postajeni nad wěriwymi, swěrnje so za nich starać, na nich kedźbować a za nich dźěłać.
136. t. r. budźe jeho khostać, kaž sebi to njeswěrny słužownik zasłuži.
137. Woheń rozswětla ćmu; woheń, kotryž je Khrystus na swět přinjesł, je jeho swjata wučba, z kotrejž rozswětla wšelake błudy. Woheń wohrěwa; woheń, kotryž je Khrystus na swět přinjesł, je swjata lubosć, kotraž ma čłowjeka k lubosći Božej zahorić. Woheń pak tež čisći n. při. złoto wot brudow; tak žada sebi swěrna posłušnosć přećiwo Jězusowej wučbje wšelake wopory sebjezaprěća, z kotrymiž so čłowjek čisći wot swojich njedospołnosći, a na posledku pokazuje so kaž ryze złoto. Khrystus chce, zo by jeho wučba wšitkón błud zahnała, wšitkich ze swjatej lubosću k Bohu zahoriła a wot wšoho hrěcha jich wučisćiła.
138. t. r. žadosćiwje žadam, zo by křćeńcá ćerpjenjow na mni so dokonjała.
139. Dźělić budźa so moji swěrni słužownicy wot tych, kotřiž mje zacpěwaju, byrnje ze zwjazkom krejneho přećelstwa mjez sobu zjednoćeni byli.
140. hl. Mat. 16, 4.
141. t.r. dobrowólnje
142. t. r. kotrychž bě romski bohot Pilatus zabić dał, hdyž w templu woprowachu.
143. t. r. runje tak njenadźijcy.
144. Tuto přirunanje dyrbješe dalše napominanje k pokuće być.
145. hl. Mat. 8, 3.
146. Khrystus rěči tudy wo kralestwje tamnym swěće; přetož do kralestwa Božeho tudy na zemi móže kóždy w kóždym času zastupić.
147. t. r. My běchmy při tebi a ty při nami, my słušachny k twojej cyrkwi.
148. Hdyž něchtó zwonkownje k jeho cyrkwi přisłuša, jej kaznjam pak so njepodćisnje, njemóže wočakować, zo jeho Knjez za swojeho wučownika připóznaje.
149. Krótki čas chcu hišće po kraju khodźo skutkować, potom přińdu do Jeruzalema, zo bych tam wumrěł, jako su profeći wumrěli.