Tua feliceso esas grava afero
| Tua feliceso esas grava afero |
Hola ad omni.
Ica libro, "Tua feliceso esas grava afero.", libro gratuita ed interaktiva kun la lekteri, facile povas konfuzesar kun la literaturo pri "su-helpo e vinkado".
Ma ne: ol ne esas libro pri su-helpo e vinkado; ol esas libro pri etiko, pri filozofio.
Ma la afero esas la sama, ka ne?: la voyo realista aden la feliceso.
Ja la afero esas la sama, ma la filozofio konsideras serioze la aspekti konfliktiva de la naturo homa(la) ed agnoskas sempre la tradiciono, mem por kritikar la tradiciono. On povas e darfas nomigar ico "extrema dextro filozofiala", o, se on deziras evitor konfundado kun la fashismo, simple on povas uzar la nomo "revoluciono arketipala".
Yen: la feliceso implikas revoluciono qua sempre estimas la tradiciono kun olua arketipi, e revoluciono qua sempre agnoskas la aspekti konfliktiva de la naturo homala.
Hike me intencos ne esar tro abstrakta ed obskura. Un grafika exemplo esos klariganta.
Esar hodie en la plajo donas klasika simbolo pri la feliceso. La literaturo, la pikturo, la cinemo, la muziko e tale cetere traktas ne-exhausteble la imajo: la plajo qua expektas felica promenanti e natanti sub la Deo Sulo.
La Historio de la Arto indikas la ne-exhaustebla varieso da aproximuri aden la temo. Singla piktisto havas sua propra plaji che la linji.
Ma, ka kaprice? Ne. Existas reguli artala pri la afero. Tala reguli ne esas kapricala, nek existas artala diktatoreso qua pozas tala reguli. La bona piktisti obedias kreative ica reguli.
Ni vidos du versioni da un pikturo od afisho kun ica temo: hodie en la plajo. La du versioni esas quaze identa. Ma existas un nuanco ek koloro: la bluo.
Klasika regulo che la piktado indikas ke la bluo esas koloro konfliktiva che la fono de la pikturi o prezentaji grafika. La bluo atraktas intense la atenco e, specale en la grafika fono, la bluo meza debiligas la altra kolori. La bluo esas sempre koloro invadiva, e kelka nuanci ek bluo esas mem plu invadiva. La nuanci ek bluo tre brilanta, tre obskura o tre mixita kun altra kolori ne esas tam invadiva, ma on devas sempre konsiderar la kolori kontigua, la proporciono relativa de singla koloro, la formi o strukturi kolorigata e la intenco dezirata en la desegno kande on uzas ica farbo, la bluo.
Ni komparez du versioni, (a) e (b), quin mi piktis pri ica artala temo, esar hodie en la plajo. Vi povas vidar la du versioni en un arkivo komputorala, kun nomo "Hodie en la plajo.bmp", libere kopiebla en plura loki di Internet.
Exemple hike.
https://www.dropbox.com/s/07g1m9e92rutkao/Hodie%20en%20la%20plajo.bmp
La versiono (a) uzas, intence, meza nuanco ek bluo qua konfundigas la maro kun la cielo, e qua, pezoze, invadas la perceptado de la pikturo (tipa efekto de la bluo meza poke grizala) ne permisante vidar klare la palmieri. La efekto generala esas pezoza, trista e desequilibrata.
La bluo esas koloro normala en peizajo de plajo. Ma, se on ne uzas prudente la nuanci bluala (e la proporcioni de bluo en la pikturo, la formi grafika kun bluo o kun altra kolori, e tale cetere) la rezulto esas faliuro. Onu ne bezonas esar katedristo de estetiko por komprenar ico; la piktisti, arkitekti e taliori, o la karnavalisti, cirkisti, teatristi e cinemisti, sempre konocis la naturo konfliktiva de la bluo en la desegnado, e la solvuri por evitar la trouzo de ica invadiva koloro.
Hike, la maxim simpla e naturala solvuro esis uzar bluo cielea, yen mi-transparenta o quaze transparenta. Do, mi uzas bluo cielea en la versiono kromatike (kolore) korektigita de mea pikturo: la versiono (b). Nun la equilibro de la fono blua e la figuri en la plajo riaparas; la bluo mi-transparenta ek la cielo kontrastas nun klare kun la blui turkezea ek la maro; e nun la diversa blui che la peizajo, quankam vasta, esas diskreta vice tro invadanta.
Me ne dubitas ke la meza lektero agnoskos la versiono (b) kom plu equilibrata ed agreabla kam la versiono (a).
Me preparis ica pikturo kun guacho, aquarelo, akriliko* e tale cetere. Ica pikturo havas stilo de afisho, kun poka kolori e sempre plata. Do, por la du versioni komputorala ed internetala quin me jus komentis, me uzis formato klasika komputorala por afishi: nur dek e sis kolori en la formato. Singla versiono komputorala de ica pikturo, konkrete, nur havas ok kolori, e sempre kolori plata; kun la blanko kom koloro de fono, non kolori. Se me uzus ica pikturo kom frontispico od ilustrajo de mea libro, me uzus senhezite la versiono (b).
La konflikto, do, existas mem che enti* tale naturala quale la koloro blua. E la moyeni por dominacar la konflikto anke existas; moyeni klasika ed aktualigata. Ica moyeni esas arketipi, arketipi por piktar peizajo hodie en la plajo od arketipi por obtenar la feliceso.
Yen mea punto de departuro.
Chapitro unesma[edit]
Tu sempre konocis la vero.
Yes, ho lektero: tu sempre konocis la vero. Me ne bezonas dicar nove la vero a tu. Admaxime, me bezonos rimemorigar a tu la vero.
Nature, me ne parolas hike pri vero "detaloza" quan tu povas trovar en konsulteyo; exemple, la loko de ula strato en nova urbo ube tu promenas. Tu havas libri e mapi por konsultor.
Ne: me parolas pri altra vero. La vero fundamentala, qua donas valoro a singla altra vero.
E do, qua esas tala vero?
Ke tua suprema* (suprega) skopo esas la feliceso.
Tu sempre serchis ed ankore serchas la feliceso kom suprema motivo de tua vivo.
Multa lekteri dicos: fi! yen egoismo!
E li esos justa.
Nam ico esas egoismo.
E la egoismo esas bona!
Ni examinez: quo esas la egoismo?
Simple: la "ismo" pro la ego; vorto ek la linguo Latina qua, en Ido, esas la vorto "me".
Tu esas ed esos la ento* (esajo) maxim amata da tu. Se tu amas altru, tu amas altru nam tu amas tu ipsa en la altru.
Tale prizentita, la aserto semblas klara. On esas etikala egoisto, kom me, od on esas etikala kontreegoisto, altruisto* (altristo).
Ma, reale, existas grava problemo kande on dicas ke la egoismo esas bona... o ke la egoismo esas mala.
Ica vorto, "egoismo", esas grekolatina vorto aparanta en omna lingui kun vortaro precipue novlatina, do tamen en Ido. La duesma parto de la vorto "ego-ismo" en Ido, la parto "ismo", esas simple sufixo de tendenco kun sufixo de substantivo, sen problemo gramatikala o semantikala. La unesma parto implikas, kontraste, granda problemo: la parto "ego".
Nam bona respondo implikus ke tu, lektero, konocus precize quo esas tu, e ke me konocus bone quo esas me.
Hike, me ne facas frivola vorto-ludi. La problemo etikala reala, e tre serioza, esas ico: se egoisto dicas ke ol esas egoisto, ol devus klare separar sua ego, sua "me", dis omno alia, por favorar precipue o nur sua ego. Inverse por la altruisto. Se la altruisto argumentas ke ol devas favorar precipue o nur to quo ne esas sua ego... ol devus konocar precize to quo esas sua ego, por ne favorar sua ego super la altri personi e realaji.
Ma la fakto esas ke, tipe, nek la egoisto nek la altruisto konocas precize quo esas sua egi (ego-i) respektiva.
Yen la desfacila questiono: ube esas la limiti inter la ego e la "ne-ego"? Ube e kande komencas la ego? Ube e kande ja la ego ne existas od ube e kande ja desaparas la ego?
La respondo esas tante desfacila, ke grava skoli filozofiala, precipue la Budismo, negis la realeso de la ego, deklarante ke la ego esas nur iluziono, "maya" en linguo Sanskrita.
Pri ico me esas absolute kontrebudista e me opinionas ke la ego esas reala, tre reala, fakte eterna.
Ma, mem se me esas justa, quo esas la ego, quo esas mea ego, quo esas me?
La ego ne povas esar (nur) la korpo, nek povas esar (nur) la rolo sociala de singla persono. La korpi ne esas eterna, nek la roli sociala.
Hike, me ne esos ambigua. La ambigueso e la hipokriteso esas atitudi (traiti) esperebla en severa profesori de filozofio akademia; ni notez la subtila nuanco inter "filozofio akademia" e "filozofio akademiala". Ma me ne darfas hike esar ambigua o hipokrita. Me devas expresar klare mea idei, mem se me ne esas justa, mem se me eroras.
Me dicas: la ego esas reala ed eterna, yes.
Ma la ego ne esas nur un korpo e un rolo sociala.
La realeso, advere, ne esas homogena. Precipue, existas tri plani o niveli en la realeso, klasike agnoskita en quaze omna religii, filozofii ed ideologii. Hike oportas parolar pri la nivelo fizikala, la nivelo kulturala e la nivelo spiritala. La ego existas simultane en la tri niveli. La nivelo fizikala esas la plu efemera; la nivelo kulturala esas plu duriva ma anke efemera. E nur la nivelo spiritala esas eterna.
La feliceso existas kande la ego kontrolas komplete la nivelo fizikala e la nivelo kulturala per la nivelo spiritala. Lore la ego esas perfekta, e lore ni povas parolar pri la anmo. Nam lore la egoismo suprema... ne plu esas egoismo vulgara. Lore la ego esas anmo universala: la koncieso kosmala.
Ne en la nivelo fizikala, ube la leono intencas manjar la mutono e la mutono intencas evitar la mandibuli di la leono. Anke ne en la nivelo kulturala, ube la elito intencas dominacar la populo e la populo intencas evitar la dominacado ekonomiala e politikala da la elito. La niveli fizikala e kulturala ne esas nek povas esar niveli plena. Li esas formi esence povra e mizeroza de la realeso. Li esas niveli sen pleneso propra, nur utila kom instrumento aden la nivelo spiritala.
Onu ne inventas reale la rekta voyo. La rekta voyo ya existas, existis ed existos. La rekta voyo esas reduktigar e harmoniigar, segun la posiblaji, la konflikti fizikala e kulturala, aden la meditado spiritala. Ico ne esas dicar ke la voyo aden la meditado esas egale facila por la povra e por la richa. Kontre irga Katolikismo o Kristismo qua dicas ke la homi povra esas preferata da Deo, la sincera vero... esas ke la povreso esas quaze la inferno hike en la Tero, e ke la homo richa sempre havas facilaji plu granda kam la homo povra, anke por irar aden la mondo spiritala. Dicar ke la homo povra havas plu facilaji por esar felica esas stultajo e mentiado tam granda kom dicar ke la homo tre malada havas plu facilaji por esar felica kam la homo sana!
Nu, ico ja nuancata, me asertas ke la rekta instrumento por obtenor la feliceso esas la meditado spiritala, konstanta e aden longa tempo, tre longa tempo.
Yen, do, la projeto generala de ica libro. Evidente, por la lekteri qui ne plu aceptas la mediokreso* (mi-boneso) surfacala de la literaturo pri "su-helpo e vinkado", ica projeto implikas realigar du postulati klasika de la filozofio Orientala, ube me esas specalisto, ed anke de la filozofio Ocidentala.
Tu amez tua proximeron quale tun ipsa.
Tu konocez tun ipsa.
Ya on povas pensar ke existas kontredicajo inter la egoismo etikala quan me postulas e la amo a la proximero. Ma la realeso esas inversa: to quo konocas e amas su ipsa (afero tre desfacila!) amos la altra homi ed iros firme aden la feliceso. Aden sua propra feliceso e, do, aden la feliceso de la altra enti, aden la feliceso de la universo. La egoismo vulgara ne esas la egoismo etikala e filozofiala.
La egoismo filozofiala serchas la suprema feliceso de la ego, do acensar aden la nivelo suprema de la realeso, la Nirvano o Cielo klasika de la religii e filozofii. Nula fripono egoista acensas aden la cielo. Nia voyo, kontraste, esas klara, firma... e tre longa.
Chapitro duesma[edit]
La feliceso esas fantaziajo realista.
Ofte, on dicas ke la feliceso esas fantaziajo. Me konkordas! La feliceso esas fantaziajo... ma fantaziajo realista.
Ico esas dicar ke la feliceso esas fantaziajo, yes, ke ol ne esas la realeso vulgara materiala... ma ke tala realajo fantaziala existas. Nam ol esas fantaziajo realigebla; fantaziajo realista, do.
Anke, on dicas ke la ento maxim fantaziala esas la realeso. Ed anke hike me konkordas! Nam por klarigar mea aserto (ke la feliceso esas fantaziajo realista) un exemplo tre fantaziala, ma ne fiktiva, ansted extraktata ek la realajo komputerala, esos tre efikiva.
Existas un softwaro komercala tre konocata por kreado e modifikado de imaji artala. Ica softwaro ne esas la optima (maxim bona) nam existas altra softwari meliora, komercala o mem gratuita, por la sama taski. Ma ica softwari alternativa apene konocesas exter la profesionali o mi-profesionali de la pikturo artala komputerala o de la desegnuro per komputero. Yen: por la granda publiko, ica softwaro havas praktike la monopolo di la merkato. Ed ol sempre esis softwaro tre chera. Nature, la pirateso de ica softwaro esis tre ofta, e la entraprezo qua kreis ica softwaro sempre toleris la privata pirateso de sua softwaro kom moyeno ne rekta (ma tre potenta) de reklamado komercala. Ica softwaro grafika esas tante populala ke on ja uzas olua nomo komercala kom nomo komuna, en frazi quale "Ica bela aktorino fotoshopigesas en la revuo pri cinemo." o "En ica anunco televizionala pri parfumo, la aktorino semblas pupeino ek kauchuko pro trouzado de Fotoshopo." (mem se on uzis altra softwaro grafika vice ica famoza softwaro).
Ed olim... la piratagado de ica softwaro monopolista divenis ne nur tolerata, ma anke legala!
Yes: la firmo ipsa, sen granda reklamado, depozis aden sua webo un versiono kompleta e tre moderna (ma ne la lasta versiono, evidente) ek la famoza softwaro grafika. Ica donaci esas ofta che la softwaro komercala kom formo de reklamado e de komercaji komplementala; exemple, la revui por lernar la uzado de ica softwaro grafika, softwaro tre komplikata, esas ya komerce profitanta.
La fantazio, do, konkretesis. Ma ol konkretesis... realiste. On devis iror aden la webo di la firmo por registragesor kom posibla kliento, do kun evidenta sendado futura masiva de reklamado da la firmo, quaze spamo. Ed on devis uzor kodexi sekreta por registragesor. Evidente, pose on ja povis kopior la deziregata softwaro ek altra webi, ja sen registragesor e sen spamo... ma mem nun on devis kopior exakte nova duesma kodexo gratuita por aktivigar la softwaro.
Se on falias en nur un cifro de la longa kodexo, la softwaro ne funcionos, ed on devos introduktar nove la kodexo kompleta.
E se on introduktas la kodexo kompleta sen erori, la softwaro funcionos gratuite, yes... ma nur on parprofitos ica komplexa softwaro se on havas la vasta konocuro teknikala quan on bezonas por uzar ol konvenante.
Ya me preferas altra softwari kom desegnisto e piktisto komputerala, ma me konfesas ke, pos mea piratagado legala, me anke uzas ica famoza softwaro grafika, e konocante omna detali di ol; tre multa detali; tro multa detali! Adminime, ica detali ne esas detali pri advokati e pri procesi kontre pirati ne legala, nam nun me esas pirato, yes, ma pirato legala.
Por multa uzanti piratala de ica softwaro grafika, la fantaziajo realigesis, do, ma kom fantaziajo realista.
La afero esas simila kande tu, ho lektero, serchas serioze la feliceso.
Por uzar nun ica ambiciata softwaro, to quo funcionas, simple, esas un mekanismo. Un mekanismo tre komplikata; ma, reale, nur un mekanismo. La mekanismo nun esas gratuita, ed irgu kun komuna komputero povas juar ica famoza softwaro por obtenar, krear o modifikar pikturi artala.
Ica softwaro ne funcionos per pregado apud la komputero.
Ica softwaro ne funcionos pagante ol.
Ica softwaro nur funcionos lernonte sua mekanismo. E tala lernado esas longa e desfacila.
Tu ne obtenos la feliceso per pregado ad ula Deo; to ne esas negar la existeso di Deo o di la dei, ma, mem se existas dei, tu ne obtenos la feliceso pregante ad un Deo od a multa dei.
Tu ne obtenos la feliceso pagante ol; existas multa richi desfelica. La pekunio helpas multe por obtenar la feliceso, ya, ma ol ne portas aden la feliceso. Ed existas homi ne richa (nek extreme povra), ma felica.
Tu nur obtenos la feliceso lernonte sua mekanismo. E tala lernado esas longa e desfacila.
Tale por ica famoza softwaro grafika quale por la feliceso, la mekanismo konocesas. Existas chera libri, chera profesori, chera universitati, e tale cetere, qui promisas explikar la mekanismo de la ambiciata softwaro... o de la feliceso. Ma anke existas la sama konocuro... komplete gratuita. On povas parlernar la uzado de la citita softwaro per moyeni gratuita. Ed on povas parlernar la mekanismo de la feliceso per konocaji gratuita; la mekanismo de la feliceso konocesas publike, quankam, desfortunoze, ne multa homi deziras lernar ica mekanismo.
La nukleo de ica libro esas explikar reale tala mekanismo: la mekanismo qua, bone konocata, portas la lektero facile aden la feliceso. La lernado de ica mekanismo esas tre desfacila; ma, kande ol konocesas, ica mekanismo funcionas tre facile.