ЎТИЛ/БАР

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search

Oʻzbek tilining izohli lugʻati ← БАПУРЖА БАРАБАН

БАР I [ф. л — чекка, қирра] Уст кийим-нинг икки ён этаги. Бола терга пишиб кетган эди, этак бари 6wiaH юзидаги терини артиб олиб, бизга салом берди. Н. Сафаров, Танланган асарлар. Табибий яктагининг барини боса-моса ирғиб турди. С. Сиёев, Ёруғлик.

Бар урмоқ 1) икки барини белбоғига қистирмоқ. Ота-бола чопонларининг этак-ларини бар уриб, қазувга жўнаб кетдилар. Ж. Шарипов, Хоразм; 2) кўчма ишга астойдил киришмоқ. Алдар кўса этагини бар уриб, бой-никига жўнабди. «Алдар кўса». Баридан тут-қазмаслик Қочиб юрадиган, тутқич бер-майдиган кимса ёки нарса ҳақида; бўйсун-маслик. Чўл шамоли эсади, Тутқич бермай баридан. Н. Нарзуллаев. Бир томондан, ёш-ликнинг залворли қадами, беқиёс кўрки, у бахш этган туйғулар, бошқа ёқдан эса, шу сўлим фаелнинг субҳидам шамолидек бар тутқазмай ўтиб кетиши ҳақидаги ўйлар қўшилиб, шоир кўнглида ҳислар уммонини яратди. «Ёшлик».

БАР- II [ф. л — олд қўшимча] Арабча ва форсча-тожикча сўзларга қўшилиб,

11-Ўзбек тилининг изоҳли луғати

бирор сифат-белгига эгаликни, давомий-ликни, йўналишни ифодаловчи сўз (сифат)-лар ясовчи, ба- қўшимчаси билан деярли бир хил бўлган қўшимча, мае., бардавом, барқарор.

БАР III [инг/j. bar — тамаддихона; кичик ресторан] 1 Кичик ресторан, майхона. Йигит-қизлар қўноқ тунлар барларда, Ур-тўполон, тинтув чорраҳаларда. Э. Охунова, Мен тонгни уйғотдим.

2 Турли хил ичимликлар сақланадиган кичик буфет (ёки сервант, жавоннинг бир бўлмаси, токчаси).

БАР IV [миг/7, bar — тўсиқ] Денгизнинг қирғоққа яқин қисмида ёки дарёларнинг денгизга қуйилиш жойларида ҳосил бўла-диган камбар қум тўсиқ, қумлоқ; саёзлик.

БАР V [юн. baros — оғирлик, юк] физ., мтр. Босимнинг МКС бирликлартизимидан ташқари бирлиги. Метеорологияда: атмосфера босимининг ўлчов бирлиги.