Słownik geograficzny Królestwa Polskiego/Tom I/Baranów

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search


[ 102 ]Baranów, 1). dobra, pow. nowo-aleksandryjski, składają je: Baranów osada, wsie i folwarki: Banach, Czołna, Gródka, Śniadowka, Wola i Zagrodzie; folwarki: Hutka i Niwa.

2). B., os. miejska, przedtem mko, pow. nowo-aleksandryjski, gm. t. n. Leży w dolinie rzeki Wieprza, u stóp zamykających ją wyniosłości. Odległe od Warszawy 14 mil, od Lublina 6 m. Posiada kościół parafialny murowany z XVIII wieku, urząd gminny, dom schronienia dla ubogich (?), tartak parowy z produkcyą około [ 103 ]7000 rs. Liczy 1817 mk. i około 200 dm. W 1858 r. ludność wynosiła 1790 mk., w tem 950 żydów. B. był gniazdem rodziny Baranowskich. Istniał tu do początków 17 wieku zbór kalwiński i drukarnia.

3) B. albo Wola Czołnowska, gm. pow. nowo-aleksandryjski, ludności 4123, rozległości 13662 mor., należy do s. gm. okr. I w Zyrzynie o 8 w., najbliższa st. p. Rososz. Parafia B. dek. nowo-aleksandryjskiego liczy 1960 dusz.

4) B., wś i folw., donacya, nad rz. wpadającą do Iłżanki, pow. iłżecki, gm. i par. Chotcza, leży w dolinie o 3 wiorsty od Wisły i niedaleko od prawego brzegu Iłżanki. W 1827 r. liczył 32 dm. i 235 mieszk.

5) B., wś rządowa, pow. kielecki gm. i par. Suchedniów, o 1 w. na półn. od Suchedniowa. Istniała tu kuźnica za Augusta II. W 1827 r. liczył 36 dm., 246 mk.

6) B., wś, pow. stopnicki, gm. Olganów, par. Dobrawoda, o 4 w. na prawo od drogi z Buska do Stopnicy. Należał do biskupów krakowskich, miała 19 domów kmiecych w XV w. („Lib. Ben.“ t. I, 419). W 1827 r. liczył 29 dm. i 163 mk.

7) B., wś, pow. błoński, gm. Kaski, na prawo od drogi z Wiskitek do Błonia, liczy 355 mk., 48 dm. W pobliżu leżą Baranowskie Holendry (ob.). B. Ch.

Baranów, mko, pow. tarnobrzeski, ma 272 domów, 930 męz., 1035 kobiet, razem 1965 mk., posterunek c. k. żandarmeryi, aptekę, szkołę ludową dwuklasową, st. p. Parafia rz. kat. w miejscu (parafia dek. mieleckiego liczy wiernych 5484). Kościół nadzwyczaj starożytny, poświęcany w 1440 r. pod wezwaniem Ś-go Jana Chrzciciela męczennika. B. leży w okolicy piaszczystej, niedaleko Wisły, przy drodze krajowej z Dębicy do Tarnobrzega, o 58 kil. od Dębicy, ma gorzelnię, ludność trudni się szewctwem. Miejscowość ta ma świetną przeszłość historyczną. Zamek miał być zbudowany przez jeńców pomorskich. Za Bolesława Krzywoustego, około r. 1135, Paweł Gozdawa, podejmując u siebie Kazimierza W-go, darował mu zamek wraz z włością, którą wnet nadał monarcha Pietraszowi z Małochowa, wyniósł wieś do rzędu miast w 1354 r. i ustanowił jarmark na Wszystkich SŚ. Roku 1376 Kiejstut książę trocki, Lubart ks. łucki z Jerzym ks. bełzkim, przemknąwszy się ku Sanowi i Wiśle, straszne poczynili tu spustoszenia. Miejsce to stało się następnie gniazdem rodziny Baranowskich herbu Grzymała a około 1575 było już w posiadaniu Leszczyńskich. Członkowie wyznania szwajcarskiego i augsburgskiego odprawili w B. w r. 1604 synod, a w r. 1628 założył tutaj Jędrzej Piotrowczyk drukarnię. Handlem zboża w owej epoce słynący B. miał wiele śpichlerzów, a mieszkańcy dobrego używali bytu. Karol Gustaw, napadłszy niespodzianie na szczupłe siły Pawła Sapiehy woj. wileńskiego 3 kwiet. 1656 r., znaczną mu zadał klęskę. B. z rąk Leszczyńskich przeszedł następnie do rąk ks. Wiszniowieckich i ks. Lubomirskich. Józef Lubomirski marsz. W. K. począł 1695 r. odwieczny w czworogran zbudowany zamek okazale wewnątrz ozdabiać. Zamek ten był do ostatnich czasów zamieszkany i w dobrym stanie utrzymany przez właścicieli hr. Krasickich, i dopiero przed paru laty zgorzał do szczętu. M. M.

Baranów, wieś, pow. buczacki, oddalona od miasteczka Uście zielone o 1 milę, położona w bardzo urodzajnej okolicy, nad rzeką Złotą Lipą; obszar dworski posiada roli ornej 324 mor. austr., łąk 26 m. a., pastwisk 86 m. a., lasu 238 m. a.; włościanie posiadają roli ornej 555 m. a., łąk 112 m. a., pastwisk 272 m. a.; mieszkańców ma rzym. kat. 86 należących do parafii w Uściu zielonem, gr. kat 457 należących do parafii w Krasiejowie, izraelitów 8; razem 551. Własność Jana Starzyńskiego.

Baranów, 1) miasto, powiat ostrzeszowski, położone na południe od Kempna, nad rz. Janicą, poboczną Prosny, śród nizin i łąk; 108 dm., 909 mk.; 54 ew., 815 kat; 141 analf.; mieszkańcy zajmują się głównie rolnictwem. B. należy do obwodu opatowskiego, do sądu okręgowego w Kempnie; ma 2 kościoły katolickie, z których jeden parafialny należy do dekanatu kempińskiego; szkoła elementarna. Cztery jarmarki się rocznie odbywają: kramne, nadto na konie i bydło; od m. pow. Ostrzeszowa o 23 kil. oddalone na południe; st. poczt. i kol. żel. Kempno o 3 kil. Miasteczko to jest gniazdem domu Baranowskich herbu Jastrzębiec; tu się urodził Baranowski Wojciech, sławny arcybiskup gnieźnieński, żyjący w drugiej połowie wieku XVI i na początku XVII, przyjaciel Jana Zamojskiego.

2). B., wieś, pow. pleszewski; 31 dm.; 272 mk., 28 ew., 244 kat., 91 analf.

3). B., folw., pow. ostrzeszowski, ob. Mroczeń.



#licence info
Public domain
This work is in the public domain in the United States because it was first published outside the United States prior to January 1, 1929. Other jurisdictions have other rules. Also note that this work may not be in the public domain in the 9th Circuit if it was published after July 1, 1909, unless the author is known to have died in 1953 or earlier (more than 70 years ago).[1]

This work might not be in the public domain outside the United States and should not be transferred to a Wikisource language subdomain that excludes pre-1929 works copyrighted at home.


Ten utwór został pierwszy raz opublikowany przed dniem 1 stycznia 1929 r., i z tego względu w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej znajduje się w domenie publicznej. Utwór ten nadal może być objęty autorskimi prawami majątkowymi w innych państwach, i dlatego nie zaleca się przenoszenia go do innych projektów językowych.

PD-US-1923-abroad/PL Public domain in the United States but not in its source countries false false