Per la Mëssa Novela dl Reverendo Signur Giovanni Pescosta da Corvara

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
Per la Mëssa Novela dl Reverendo Signur Giovanni Pescosta da Corvara  (1879)  by Cyprian Pescosta
Ladin badiot
grafia moderna

Per la Mëssa Novela dl Reverendo Signur Giovanni Pescosta da Corvara i 5. d' agost 1879.


L' erpa oressi incö de Davide,
Y sciöche ël de bi salms cianté,
Spo dijessi da brau: demá gnide,
Gnide devoc chiló a scolté;
Sciöche Dante cianté oressi en lënga ladina
De na Mëssa novela la Comedia divina.

Ah incö na ota, mia jënt, caos,
Da sura Col Maladët oruns' pa 'ci nos
Cun bona rajun s' la fá varëi,
A düc ladins i le fajunse a savëi,
Che un incö na Mëssa novela.
Oh ci gran festa solena y bela!

Heu cotanc che vëgn sëgn adalerch!
Y bele insëra n él gnü tanc ad alberch;
Da Pre dai Corf, da Störes, da Inzija,
Da Ju de Cherz, Planfistí y da Frara
Vëgni jö dales munts düc avisa
Y s' abina söi plans da Corvara.

Demez incö coles alces y vaces,
Ares vais dalunc a pastöra!
Che plaz de dlijia sides incö zënza maces,
Bel y nët sciöche la dlijia adertöra!
Che te gran festes tignuns' nos da Corvara
Sö dan calonia, y chiló dal ost Rottonara.

N plü bel post ne ciaton pa ignó
Por na Mëssa novela, chël diji pa 'ci iö.
Corvara y Calfosch anter crodes y munts
Pé n tëmpl fat: bel vërt él le funz,
Scürs de bosć i parëis, pilastri él les crodes,
Romanisc y gotisc y sön dötes les modes;

Sossungher y Boá y i Pic de Ciampëi,
ciarede ma dërt, ne n' él pa vëi?
Ch' ai porta le tët dl gran tëmpl de Dî
Por la Mëssa novela che n prou jonn á da dí.
Les stëres, la löna, sce le tëmp ne se müda,
Y sorëdl é les lampedes che mai se destöda.

Dan calonia él fat sö n bel gran alté,
Y iadedô le cor por soné y cianté;
Sot al cil da döes stanges da na pert él le pergo;
Amez alté le Santiscim, por cianté le Tantum ergo;
N gran palch forní de cutres y archi
Söla moda dl tëmp di sanc Patriarchi;

Sce Patriarca Giacobe incö ciarass pro,
"Oh veramënter, dijessel ciamó,
Chiló él la porta dl Cil, la ciasa de Dî"
Y unjess cun öre la pera d' alté.
Demá, gnide düc canc, da Suramunt y ladins,
Gherdënes, todësc, passede i confins,

Che na Mëssa novela é solenité rara
Sura Col Maladët, chiló te Corvara.
Siur Ojöp Pescosta dl nonantedui y setcënt
á dit la pröma chiló al recort de jënt,
Y carantenü agn spo nen n' él sté plü degöna;
Sun iö sté le pröm che á albü la fortüna.

Dl otcënt carantun söl medejim post,
Y da fá n pü' de festa chiló sö dal ost.
Dl sessantetrëi spo n' atra plü bela,
De Siur Pire Mersa la Mëssa novela,
Y la bela da incö por grazia de Dî,
Ne ciati parores por la descrí. –

Ala pröma alba, al soné l' Aimaria
Al fô n spavënt coch' i crëps rondenî!
Degügn plü ne dorm, düc salta impé
Y ciara sön vider, sc' al é bëgn n bel de
Y prëia, acioche na te bela festa
Signur Idî ne lasces gní la tempesta;

Y le nio sëgn sciampa, y sorëdl a füch
Indorëia les pizes de nosc bel pice lüch;
I Angeli y Sanc söl bel Paraisc
ciara jö cun ligrëza sön chësc pice paisc
An mëss incö pité da ligrëza
Dant ala bunté y divina granëza.

Oh al é ora sëgn de jí a scomencé, -
Le cör nes mët man a nos düc a tremé.
Bele vëgn jö por i coi y ca por i plans,
Cola gherlanda les prosses mitans,
Y i mituns da scizer cola bela bandira
Ai pé de soldá col stlop na schira.

Bëgn dërt él insciö, ne n' é nia de falé,
Ince Siur Primiziant le stlop á porté;
Por Idî, l' Imparadú y la patria, mituns,
Chiló dlungia i confins sunse nos cuaji i pröms,
Sc' al é debojëgn, che l' Imparadú nes tlama,
A destodé dles veres la burta flama;

Y sun stá tan bravi, che zënza na plaia
Unse bele plü gonot mirité la medaia. –
Dagnora plü bel, y proi y studënc,
Plëgns de stüde y damac valënc,
Vëgn adalerch fornis de gherlandes
Por cianté döt le de sües cianties stupëndes.

Por la Mëssa novela en onur de Dî.
Te beles cianties ne n' uns' mai aldí, -
Stlopetede, sonede! al é ora mia jënt!
Da Pescosta chi da noza vëgn bele inant.
Jundi cina sö al' ancona incuntra
A Peater Paol y süa vedla tan ligra y muntra!

Berbesc y mëdes, n gröm de vijins;
Toc y comperi, parënc y cujins
Vistis da festa vignun a süa moda
Se tëgn le Primiziant amez a na roda;
Al vá da süa ciasa ala ciasa de Dî,
Por fedel le sorví süa vita ch' al vir.

Y por chësc vál sön dlijia le gran de a scomencé,
Por süa pröma Mëssa a se preparé.
Cater mituns cun cota y gonela
L' incenjara porti y la navicela;
Le signur zerimonier fej chiló da patrun
Y tëgn en regola la sacra funziun;

N gröm de proi en cota y talares;
Cun cialzá bi lojënc dales stlares;
Y chël che pordica, ah ci bela stola!
Por anunzié cun garbo la divina parora;
Dui levic y le mantel, oh ci bel guant!
Y en paramënta le Signur Primiziant;

Y chi trëi proi che le serv sön alté,
Ala parüda oressi cuaji indoviné,
Ai é pa parënc de Siur Primiziant,
I oress mëte pënch, ma fajuns' sëgn inant!
Ai sona la ciampanela de sacrestia,
Y i servi de Dî pëia sëgn ia.

Sëgn matades da pert, y gran devoziun!
"Pange lingua", y spo na bela gran prozesciun
Sonan y ciantan fin sö dan calonia,
Por tigní iló la gran zerimonia.
"Veni Creator Spiritus"
Intonëia le Zelebrant cun magnifica usc;

Y la Mëssa scomëncia, ala Gloria ch' ai cianta
I proi düc canc en bel ordin se sënta.
Al Vangele les crodes dal stlopeté rondenësc,
Ch' an alda ia Fascia, Gherdëna y fora insom i todësc,
Ma la püra nosta gran vedla ciampana
Sona incö da sfolada sciöche na fana.

"Komm heiliger Geist" – oh sëgn él la pordica;
Incö ne crëii che valgügn ciates na strica;
Al se vega, al se möi, an l' alda dalunc
Al scomöi, al toca, al taia, al punj
Te düc i cörs che devoc ascotëia
La parora de Dî, che i cörs smorjelëia.

Sëgn cianti le Credo. La fede cristiana
Chiló éra via, y no la lotrana;
Le plü gran tesur de nos püri ladins
Y de döt le Tirol infin ai confins;
Al Incarnato verbo düc crëi y l' adora,
Sun pronti por ël a dé le sanch a vign' ora.

Al Ofertorio, al ofrí le pan y boanda
I porta la uma al primiziant la gherlanda
Da noza; le significat intenunse saurí:
Gili, röses y spines fin che la vita á finí.
Oh conserved' la gherlanda, Signur Primiziant,
Fin che Idî al gran cunt Ves chërda pa inant!

Sëgn él le momënt dla Consacraziun,
Le plü sant dla gran tremenda funziun;
Nos düc por tera cun gran dolur
Se batunse cun le pügn trëi otes al cör:
"cern y sanch dl Agnello divin,
Ves adorun cui Angeli en Cil zënza fin."

Sëgn level sö y se fej bel inant
Le pere y la uma de Siur Primiziant,
Cun gran devoziun vëgni un ala ota
Döta süa jënt, le tot y la tota
Y berbesc y mëdes n tanc de parënc,
Ai pita y trëma mo impó dër contënc,

Ai vëgn a receve fora dla man
Dl Primiziant di Angeli le pan
Ai sënt vignun da Paraisc na blëita
A receve la capara dl' eterna süa vita.
sëgn sunse ala fin dla santa funziun,
"Ite missa est" y la benedisciun,


Te Deum laudamus y le Tantum ergo,
Y la benedisciun sura düc jö dal pergo;
Y sciöche impröma en gran prozesciun
Porton dl cil y dla tera le patrun
Sön dlijia y le mët te tabernacul,
Y insciö él finí le divin spetacul.

Sëgn sunse chiló pro marëna da noza;
Tolunde tla man le gote o la boza,
Ne n' é nia möle: trëi otes Eviva!
A Siur Primiziant, y a düc Eviva!
Sëgn ater ne savessi pa plü da ves dí;
Pordenede sc' i ves á massa dî tratigní.