Page:Vocabolardlladinleterar.pdf/906

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.


scuier
871


scrupolosamënter (gad., Badia) ↦ scrupolosamen-

ter.

scrupul Ⓔ it. scrupolo / dt. Skrupel ‹ SCRŪPULUS (EWD 6, 163) 6 1878 scrupolo (DeclaraJM, SantaGenofefa1878:20)
gad. scrupul Badia scrupul grd. scrupul fas. scrùpol fod. scrupol amp. scrupol LD scrupul
s.m. Ⓜ scrupui
incertezza di coscienza, inquietudine morale che porta a considerare come peccato o colpa ciò che tale non è (gad. Ma 1950; DLS 2002, grd. L 1933; Ma 1953; F 2002; DLS 2002, fas. R 1914/99; Mz 1976; DLS 2002; DILF 2013, fod. Pe 1973; P/M 1985; Pz 1989; DLS 2002; Ms 2005, amp. DLS 2002, LD DLS 2002) Ⓘ scrupolo, remora Ⓓ Skrupel, Bedenken ◇ a) "Bun pro" dijel, "sc’ orëis resté ostinada t’osta matité, y se tigní a n scrupul de virtú; ede almanco pieté d’osc fi "Bung prō" disc’ l, "s’ureis restè ostinada t’ osta mattitè, e sè tignì a ‘ng scrupolo de virtù; ede almanco pietè d’osc’ fi DeclaraJM, SantaGenofefa1878:20 (Badia).

scrupul (gad., Badia, grd., LD) ↦ scrupul.

scuac (Badia, grd.) ↦ scoac.

scuaji Ⓔ it. quasi / ven. squasi (Gsell 1991a:127) 6 1858 chasi (ZacchiaGB, Filamuscia1858*:6)
gad. cuaji, scuaji Badia cuaji fas. scaji bra. scaji moe. scaji fod. cuaji, scuaji amp. cuaji
avv.
1 circa, poco meno che (fas. R 1914/99; DA 1973, fod. Pe 1973; P/M 1985; Pz 1989; DLS 2002; Ms 2005, amp.) Ⓘ quasi Ⓓ fast ◇ a) Al manz era caji brostolà che é vegnù n pìcol vege cun na gran barba grija Al manz erô chasi brostolà chö ö vöniù un picol vegiö cun no grang barba grischô ZacchiaGB, Filamuscia1858*:6 (bra.); b) Ra à abù da stà drio / Cuaji zirca sié mesc R’ á abú da stá drio / Quagi circa sié mesc Anonim, Monumento1873:3 (amp.); c) Da i dì cuaji canaes; - / Ma r’é ormai suzeduda!… Dai dí quagi canaes; - / Ma r’é ormai succeduda!… Anonim, Monumento1873:3 (amp.)
2 quasi, più o meno (gad. P/P 1966, fas. R 1914/99; DA 1973, amp.) Ⓘ pressoché Ⓓ fast, beinahe ◇ a) Amàncol per fascian / Scaji duc nesc bec / I rejona, i lec Amancol per Fassang / Scase dutc nes Betc / I resona i letc PollamV, VivaSagraMoena1856-2008:264 (bra.); b) Co ‘l à vedù el Podestà / Che cuaji cuaji vencea / El responde ben stizà: / "Chesto gnanche par idea!" Co l’á vedú el Podestá / Che quagi quagi vincea / El responde ben stizzá: / "Chesto gnanche par idea!" Anonim, Monumento1873:2 (amp.); c) El Re, che fin a chel’ora era stat coscì poltron e peigher, scaji descedà da la son, à scomenzà da la enjuria fata a chesta segnora Al (il) Re, chö fin a chöll’ o̬ra ęra stat co̬šì poltron e pęigher, scaži dęšędà dalla so̱nn, ha šco̬menzà dall’ injuria fatta a chösta signo̬ra RifesserJB, DecameronIXBRA1875:650 (bra.); d) Chiló dlungia i confins sunse nos cuaji i pröms, / Sc’ al é debojëgn, che l’Imparadú nes tlama Chilò dlungia i confings sungse nos quasi i prüms, / S’ all’ è de bosagn, ch’l’Imparadù nes tlama PescostaC, MëssaPescosta1879:5 (Badia)
3 a momenti (segnala l’approssimarsi di una circostanza, un rischio sfiorato, l’impulso a compiere un’azione) (gad. P/P 1966) Ⓘ quasi Ⓓ fast ◇ a) Le grof dëida sö Genofefa smarida y cuaji te na nescia ‘L grof deida sou Genofefa smarida e quasi tena nescea DeclaraJM, SantaGenofefa1878:5 (Badia)
congiunz.
come se; introduce una frase comparativa-ipotetica (gad.) Ⓘ quasi Ⓓ als ob, als ◇ a) Le Re, ch’infina chë ora fô sté tan pëigher y frat, cuaji ch’al se descedass dal som L’Rę, ch’infin å call’ ǫra fǫa stę tan påigr e frat, quaši ch’ål se dẹsẹdåssa dal sǫn PescostaC, DecameronIXCor1875:653 (Badia); b) Ala finada s’ál remetü dal’impresciun, y cuaji descedé fora de n gran some s’ál lascé jö avilí dan sü pîsc Alla finada s’ àle r’metù dall’ impressiung, e quasi descedè fora deng grang semme s’ àle lascè jou avvilì dang su pisc’ DeclaraJM, SantaGenofefa1878:92 (Badia)
scheje.

scuaji (gad.) ↦ cuaji.

scuaz (col.) ↦ scoaz.

scudier Ⓔ it. scudiere 6 1878 scudier (DeclaraJM, SantaGenofefa1878:7)
gad. scudier Badia scudier
s.m. Ⓜ scudiers
titolo dei giovani nobili che accompagnavano i cavalieri portando loro lo scudo, e prendendosi cura delle armi e dei cavalli (gad.) Ⓘ scudiero Ⓓ Knappe ◇ a) "Ci él?" scraia le conte incuntra al scudier - portaermes, - che salta en chësc momënt da üsc ite. "Ci elle?" scraia ‘l conte incuntra al scudier - portaermes, - che salta in chesc’ moment da usc’ ite. DeclaraJM, SantaGenofefa1878:7 (Badia).

scudier (gad., Badia) ↦ scudier.

scue (amp.) ↦ scluje.

scué (grd.) ↦ scoé.

scuè (Badia) ↦ scoé.

scuerje (col.) ↦ cuerje.

scuerjer (fas., moe.) ↦ cuerje.

scuerśe (amp.) ↦ cuerśe.

scufiot Ⓔ nordit. scufioto, it. scuffiotto (GsellMM) 6 1856 scufiotg pl. (BrunelG, CianzonJentBona1856-2008:246)
fas. scufiot bra. scufiot col. scufioto
s.m. Ⓜ scufioc
copricapo leggero di lana, stoffa o tela, che scende fino al collo e viene assicurato sotto il mento con due lacci (fas. R 1914/99; DA 1973; DILF 2013, col. Pz 1989) Ⓘ cuffia Ⓓ Haube ◇ a) Velgiuce! voi meté l colar / Da ciadenele, e da bechec. / O brugn o verc ence i corpec / Lonc, e i scufioc, lascià i vardar. Velgiucce! voi mettè ‘l collar / Da tgiadenelle, e da becchetg. / O brugn o vertg ‘ntgè i corpetg / Lontg, e i scufiotg, lassai vardar. BrunelG, CianzonJentBona1856-2008:246 (bra.).

scufiot (fas., bra.) ↦ scufiot.

scufioto (col.) ↦ scufiot.

scufon Ⓔ padan. * skuf(f)-on ‹ frankorom. * escoff - (Gsell 1996b:232) 6 1838 ‘ng scofung (AgreiterT, ConLizonza1838-1967:134)
gad. scofun mar. scofun Badia scufun grd. scufon fas. scufon fod. scofon LD scufon
s.m. Ⓜ scufons
calza che giunge sotto il polpaccio (gad. A 1879; Ma 1950; P/P 1966; V/P 1998; DLS 2002, grd. A 1879; L 1933; F 2002; DLS 2002, fas. A 1879; R 1914/99; Mz 1976; DLS 2002; DILF 2013, fod. A 1879; T 1934; Pe 1973; P/M 1985; DLS 2002; Ms 2005, LD DLS 2002) Ⓘ calzetto, calzino Ⓓ Socke
en scufon (gad., fas. DILF 2013, fod. Ms 2005) Ⓘ senza scarpe Ⓓ ohne Schuhe ◇ a) Al n é co baia bun / Por trá ma val’ de bocia, / Spo saltai pa en scofun / Por la cunté plü tocia! Al né co baja bung / Por tra ma val dö botgia / Spo saltai pa ‘ng Scofung / Por la cuntö plü totgia. AgreiterT, ConLizonza1838-1967:134 (mar.).

scufon (grd., fas., LD) ↦ scufon.

scufun (Badia) ↦ scufon.

scuier Ⓔ nordit. sculier ‹ afr. cuillier ‹ COCHLEARIUM (GsellMM) 6 1840 skuglier (BrunelG, ColCornon1840-2013:365)
fas. scuier caz. sguger bra. scuier moe. sculger
s.m. Ⓜ scuiers
posata formata da una paletta ovale e concava con