Page:Vocabolardlladinleterar.pdf/760

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.


pice
725


piant Ⓔ it. pianto 6 1873 piante pl. (Anonim, ManageriaComunal1873-1973:40)
amp. pianto
s.m. Ⓜ pianc
atto del piangere, come espressione di dolore o di altre emozioni (amp.) Ⓘ pianto Ⓓ Weinen ◇ a) Cuanta lagrimes e piante / In chel dì, che ‘l é partì Quanta lagrimes e piante / In chel dì, che le parti Anonim, ManageriaComunal1873-1973:40 (amp.).

pianta (fas., col., amp.) ↦ planta.

piantà (amp.) ↦ planté.

piantar (bra., moe.) ↦ planté.

piantè (MdR) ↦ planté.

piantèr (fas.) ↦ planté.

pianto (amp.) ↦ piant.

pianura (fas., bra., col.) ↦ planura.

piar (bra.) ↦ plié.

piat Ⓔ it. piatto 6 1866 piat (BrunelG, Cianbolpin1866:22)
fas. piat caz. piat fod. piat
s.m. Ⓜ piac
recipiente quasi piano, solitamente tondo, nel quale si mangiano e si servono i cibi (fas. R 1914/99; DA 1973; Mz 1976; DILF 2013, fod. G 1923; T 1934; Pe 1973; P/M 1985; Pz 1989; Ms 2005) Ⓘ piatto Ⓓ Teller ◇ a) E candenó vegn la mascèra con n gran piat de bela fortaes e la ge les porta a Dona Chenina. E kandenò ven la mašera kon un gran piat de bela fortaes e la ğe les porta a Dona Kenina. BrunelG, Cianbolpin1866:22 (caz.) ☝ taier.

piat (fas., caz., fod.) ↦ piat.

piaz (fas.) ↦ plaz.

piaza (fas., col., amp.) ↦ plaza.

picà (col., amp.) ↦ piché1.

picà (col.) ↦ piché2.

pice Ⓔ zu pič - ‹ *PĪKK- (Gsell 1994b:331) 6 1763 piccie ‘parvus’; un picciè bosch ‘lucus’; piccieleg ‘lacuna’; na picciera pera ‘lapillus’ (Bartolomei1763-1976:92)
gad. pice mar. picio Badia pice grd. pice fas. pìciol caz. pìciol bra. pìciol amp. pizo LD pice MdR pice
agg. Ⓜ pici, picera, piceres
1 che è inferiore alla misura ordinaria per dimensioni, numero o intensità (gad. B 1763; A 1879; A 1895; Ma 1950; P/P 1966; V/P 1998; DLS 2002, amp. A 1879; Q/K/F 1985; C 1986; DLS 2002, LD DLS 2002, MdR) Ⓘ piccolo Ⓓ klein ◇ a) ‘L é un gatato, maladeto / Pizo, negro e forestier Le un gattato, maladetto / Pizo, negro e forestier Anonim, ManageriaComunal1873-1973:36 (amp.); b) E parché co ra zifres / El s’aea tegnù su, / ‘L à fato da ra pizores / Co ’es scrive, a śì in su E parché cora zifres / El s’ avea tegnú sú, / L’á fatto dara pizores / Có ’s scrive, a zí in sú Anonim, Monumento1873:4 (amp.); c) le e y l’i dan n vocal col c dant, n’aldon gonot püch y nia., p.e. picei, cier l’e. e l’i dang ‘ng vocal col c dant, nen aldung gonot puc e nia., p.e. piccei, ciĕr DeclaraJM, SantaGenofefa1878:IV (Badia); d) ciara mo ci bel corú ghel daite, ci beles pices fëies delicates blances ciaramo ci bell curù ghēl daite, ci belles picces fouies delicates blancies DeclaraJM, SantaGenofefa1878:45 (Badia)
2 di modesta entità, grandezza (gad. A 1879; A 1895; Ma 1950; P/P 1966; V/P 1998; DLS 2002, amp. A 1879; Q/K/F 1982; C 1986; DLS 2002, LD DLS 2002, MdR) Ⓘ piccolo Ⓓ klein ◇ a) e i racomana con na bona picera perdica la virtù e la moralité e i raccomana coǹ ‘na bonna picćera perdica la virtù e la moralité DeRüM, AldìNiaSignurCurat1833-1995:266 (MdR); b) Cosses, ch’in atri lüsc vëgn castiades sco valch de püch, per ejëmpio: de pici rubamënć Cosses, ch’iǹ atri lüŝ vëgn castiades sco valq de püc, per eŝempio: de picći rubamëntg DeRüM, AldìNiaSignurCurat1833-1995:266 (MdR); c) Bel incö s’él gnü tla man, / A n sëgn, a n pice mote / Chël Bel Dî, a scorné le malan Bell’ ingcoù S’ ell’ gnu t’ la mang, / Ang sengn’, ang picce mote / Chelbeldì, a scornè ‘l malang DeclaraJM, MëssaFreinademez1875:1 (Badia); d) Al conscidra, y damana, ci ch’al é chëres cin’ pices cosses t’amez ala coa. "Al é i üs", dij la uma El considera, e damana, cicch el è chelles ceing picces coses t’amezz alla cō. "El è i ūs", disc’ la uma DeclaraJM, SantaGenofefa1878:49 (Badia); e) Dal’atra pert dla grota él gnü fat na picera ciasota por le romita, cun n urt en bun ordin, bagné da n pice rü Dall’ atra pērt d’la grotta elle gnu fatt na piccera ciaſotta pur ‘l romita, cunung urt ing bung ordine, bagnè dang picce ru DeclaraJM, SantaGenofefa1878:128 (Badia)
3 giovane d’età, bambino (gad., fas. R 1914/99, MdR) Ⓘ piccolo Ⓓ klein ◇ a) ch’an à le maiù riguard sön chisc, dè de chël ch’ëi vëgn ordinariamënter bele da pici nudris aladô ch’an ha le majù rigúard seu ‘ǹ quiŝ, dè de quël ch’ëi vëgn ordinariamëntr bel[e] da picći nudris a la dò DeRüM, AldìNiaSignurCurat1833-1995:268 (MdR); b) N ater pice müt ê jü na ota a na noza. ‘Ǹ atr picće mütt ê ĝiü ‘na óta a ‘na nozza. DeRüM, MütPastNoza1833-1995:279 (MdR); c) Chësc la gauja che t’es sté bun, / pice Matî da Mirbun Chësc la gauja che t’ es stè bun, / pic’ Matî da Miribun DeclaraJM, MMiribung1857-1988:8 (Badia); d) amica di püri y di amará da picera insö, i êra sëgn uma amica di puri e di amarà da piccera ing sou, i ēla sengn’ uma DeclaraJM, SantaGenofefa1878:10 (Badia)
4 grazioso, piacevole, gentile (MdR) Ⓘ carino Ⓓ niedlich ◇ a) Ne foss pa chëst n bel pice pêr? Ël é n polit e bel jonn, e vos… Ne foss pa quëst uǹ bel picće pär? Ël é ‘ǹ polit e bel ĵon, e vos… DeRüM, MaridéPüchTëmp1833-1995:239 (MdR)
s.m.f. Ⓜ pici, picera, piceres
1 bambino in tenera età (gad. B 1763; P/P 1966; V/P 1998, fas. R 1914/99; Mz 1976; DILF 2013, amp. Mj 1929; Q/K/F 1985; C 1986; Comitato 1997, MdR) Ⓘ piccolo Ⓓ Kleinkind ◇ a) Oh, sce vignun pensass sura la confesciun sco chëst pice Oh, ŝe vignuǹ pensass sura la confesŝiuǹ scó quest picće DeRüM, ConfesséPasca1833-1995:279 (MdR); b) Dut chest dant porta de tobià / Con doi giac che sauta encà e enlà. / E n pìciol da Moena per compagnìa / Che no me vegne ampò la malinconìa. Dut kest dant porta de tobià / Kong doi ğiáč ke sauta nkà e n là. / E n pičol da Moena per kompagnía / Ke no me vegne ’mpo la malinkonía. BrunelG, Fenì1836-2013:354 (bra.); c) Voron tuoiselo par specio / Dute cuante, e pize e grei. Voron tuoiselo par spec’io / Dute quante, e pize e grei! ZardiniB, Rudiferia1852:1 (amp.); d) Do chëstes parores […] alzera i edli al Cil, y le pice apëna nasciü Dō chestes parores […] alzela i oudli al Ceìl, e ‘l picce appena nasceù DeclaraJM, SantaGenofefa1878:17 (Badia)
2 piccolo di animale (gad. V/P 1998) Ⓘ cucciolo Ⓓ Junges ◇ a) os, che m’amëis plü che le vicel sü pici, y zënza d’os essi messü ester ia iö os, ch’m’ameis ploucche ‘l viccell su piccei, e zenza d’os essi m’ssè est’r ia iou DeclaraJM, SantaGenofefa1878:51 (Badia)
da pice ensù (gad.) Ⓘ sin da piccolo, dall’infanzia Ⓓ von klein auf, seit der Kindheit ◇ a) Da pice insö me recordi, che bones porsones se confortâ, de ciafé por man dl M. R. S. Micurá de Rü - Bacher - ch’ê inlaota Professur tl I. R. Istitut militar a Milan, la vita de S. Genofefa stampada te nosc lingaz ladin. Da picce ingsou me recordi, che bones persones sè confortā, de ceaffè pur mang d’l M. R. S. Micora de Ru - Bacher - ch’ē illaota Professòr t’l I. R. Instituto militare a Milang, la vita d’S. Genofefa stampada te nosc’ lingaz lading. DeclaraJM, SantaGenofefa1878:IV (Badia); b) al amâ chësc devertimënt da pice insö el amā