Page:Vocabolardlladinleterar.pdf/707

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.


ouzelato
672


ouzelato (amp.) ↦ ucelat.

ovra Ⓔ it. opera ‹ OPERA (EWD 5, 102) 6 1865 opres pl. (PerathonerJA, Nseniamënt1865*:1)
gad. opera Badia opra grd. opera, opra fas. òpera fod. opera amp. opera LD opera
s.f. Ⓜ ovres
1 prodotto, frutto del lavoro, specialmente artistico o intellettuale (gad. A 1879; Ma 1950; P/P 1966; DLS 2002, grd. A 1879; G 1879; G 1923; L 1933; Ma 1953; F 2002; DLS 2002, fas. A 1879; R 1914/99; DLS 2002; DILF 2013, fod. A 1879; DLS 2002, amp. A 1879; Q/K/F 1985; C 1986; DLS 2002, LD DLS 2002) Ⓘ opera Ⓓ Werk ◇ a) Ara s’á duncue metü a conscidré les operes d’Idî cun maiú atenziun Ella ’s à dunque m’tù a considerè les operes d’Iddì cung maiù attenziung DeclaraJM, SantaGenofefa1878:39 (Badia); b) Sce te fajaras vign’ota, che t’i ciares a chësta crusc, chi proponimënc, y tües operes jará d’acort col proponimënt, ará chësta miserabla arpejun de tüa uma plü gran valüta, co la grassa y rica eredité da to pere. Se t’ faràs vign’ota, ch’t’ i ciares a chesta crusc’, chi proponimentg’, e tuus operes jarà d’accordo col proponiment, arrà chesta miſerab’l arpejung d’tua uma plou grang valuta, che la grassa e ricca ereditè da to pere. DeclaraJM, SantaGenofefa1878:77 (Badia)
2 azione umana, specialmente in riferimento alla sua rilevanza morale (gad. DLS 2002, grd. DLS 2002, fas. DLS 2002, fod. DLS 2002, amp. DLS 2002, LD DLS 2002) Ⓘ opera, azione Ⓓ Tat ◇ a) Ascolta fi; canche te saras inanter i uomini, odaraste de ries operes, mo ne te lascé pa trá fora de strada dla bunté Ascolta fì; cang che t’ saràs inant’r li uomini, udaraste d’ries operes, mo n’t’ lascè pa tra fora de strada d’la buntè DeclaraJM, SantaGenofefa1878:79 (Badia); b) N’ofenede les besties, y Idî se premiará ’ci por chësta picera opera, mo bona. N’offendede les besties, e Iddì sè premierà ci pur chesta piccera opera, mo bona. DeclaraJM, SantaGenofefa1878:127 (Badia)
na bona ovra (gad. DLS 2002, grd. F 2002; DLS 2002, LD DLS 2002) Ⓘ una buona azione Ⓓ eine gute Tat ◇ a) Suvënz à chël, [che] ie spintlà, de bon’ opres bela cumpëida, / Ntant che l rich cun gran pompa se furnësc te or y te sëida. Suënz hà chëll, jè spintlà de bon’ opres bölla cumpëida, / ’Ntaŋchë ‘l rich con graŋ pompa së furnës̄ t’ òr y te sëida. PerathonerJA, Nseniamënt1865*:1 (grd.); b) mo salvé na vita inozënta é na bona opera y a fá dl bëgn ne desson avëi pora mo salvè na vita innozente è na bon opera e a fa d’l bengn’ nè dessung avei pŏra DeclaraJM, SantaGenofefa1878:29 (Badia).

ozie (fas.) ↦ ozio.

ozio Ⓔ it. ozio ‹ ŌTIUM (EWD 5, 134) 6 1878 ōzio (DeclaraJM, SantaGenofefa1878:38)
gad. ozio mar. ozio Badia ozio grd. ozio, ozium fas. ozio, ozie fod. ozio
s.m. Ⓜ ozi
abituale e viziosa inerzia, per lo più dovuta a neghittosità, infingardaggine, scarso senso del dovere (gad. A 1879; Ma 1950; P/P 1966; V/P 1998, grd. A 1879; L 1933; Ma 1953; F 2002, fas. A 1879; Mz 1976; DILF 2013, fod. A 1879; Pe 1973; P/M 1985; Ms 2005) Ⓘ ozio Ⓓ Müßiggang ◇ a) respet al ozio é vigni gran fadia n benefize respett all’ ōzio è vigne grang fadìa ‘ng benefizio DeclaraJM, SantaGenofefa1878:38 (Badia).

ozio (gad., mar., Badia, grd., fas., fod.) ↦ ozio.

ozium (grd.) ↦ ozio.