Page:Vocabolardlladinleterar.pdf/478

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.


G

gaart (bra.) ↦ galert

gabinet Ⓔ it. gabinetto 6 1833 gabinet (DeRüM, PrëieSföiPapire1833-1995:252)
MdR gabinet
s.m. Ⓜ gabinec
saletta arredata per usi privati e personali in un palazzo o appartamento signorile (MdR) Ⓘ gabinetto Ⓓ Kabinett ◇ a) Iö ves prëie, déme n sföi de papire, na pëna e n pü’ de tinta. / Jide inte mi gabinet: ilò ciaferëise tüt chël che ves fej debojëin. Jeu ves prëÿe, déme ‘n sfeui de papire, ‘na pënna e ‘n pü’ de tinta. / Ĝide inte mi gabinet: illò ćiafferëise tüt quël che ves feŝ de boŝëiǹ. DeRüM, PrëieSföiPapire1833-1995:252 (MdR).

gabinet (MdR) ↦ gabinet.

gabolar (bra.) ↦ gabolé.

gabolé Ⓔ nordit. gabalar/cabalar (dall’ebraico qabala) (EWD 3, 363), g x gabé ‘gabbare’ (GsellMM) 6 1844 cabolà 5 (DemenegoG, LodeMasciza1844-1929:116)
gad. gabolé Badia gabulè grd. gabulé fas. gabolèr bra. gabolar moe. cabolar fod. cabolé col. cabolà amp. cabolà LD gabulé
v.tr. Ⓜ gaboleia
1 ingannare qualcuno per il proprio interesse o vantaggio (gad. A 1879; Ma 1950; P/P 1966; DLS 2002, grd. A 1879; L 1933; Ma 1953; F 2002; DLS 2002, fas. A 1879; R 1914/99; DA 1973; Mz 1976; DLS 2002; DILF 2013, fod. A 1879; Pe 1973; P/M 1985; Pz 1989; DLS 2002; Ms 2005, amp. A 1879; Mj 1929; Q/K/F 1982; C 1986, LD DLS 2002) Ⓘ ingannare, imbrogliare Ⓓ hintergehen, betrügen
2 carpire mediante adulazioni (amp. Q/K/F 1982; C 1986) Ⓘ ottenere con lusinghe Ⓓ erschmeicheln ◇ a) O ch’el disc, che ‘l non à un scheo, / o ch’el à da baratà; / podé ben i dì "ve preo", / gnanche un cru no i cabolà. O ch’el disc, che ʼl non a un schèo, / o ch’el a da baratà; / podé ben i di "ve preo", / gnanche un cru no i cabolà. DemenegoG, LodeMasciza1844-1929:116 (amp.).

gabolé (gad.) ↦ gabolé.

gabolèr (fas.) ↦ gabolé.

gabolon Ⓔ deriv. di gabolé (EWD 3, 364) 6 1878 cabulung (DeclaraJM, SantaGenofefa1878:81)
gad. gabolun, cabolun † Badia gabulun grd. gabulon fas. gabolon moe. cabolon fod. cabolon
s.m.f. Ⓜ gabolons, gabolona, gabolones
persona che abitualmente vive di espedienti cercando di raggirare il prossimo (gad. A 1879; Ma 1950, grd. L 1933; Ma 1953; F 2002, fas. R 1914/99; DA 1973; Mz 1976; DILF 2013, fod. P/M 1985; Pz 1989; Ms 2005) Ⓘ imbroglione Ⓓ Betrüger ◇ a) porciche la lëtra de chësc ê tan plëna de baujies fines y furbes, le postier por chësc afar n gabolun tan marizius purcicche la lettra d’chesc’ ē tang plena d’baujīs fines e furbes, ‘l postier pur chesc’ affare ‘ng cabulung tang mariziùs DeclaraJM, SantaGenofefa1878:81 (Badia).

gabolon (fas.) ↦ gabolon.

gabolun (gad.) ↦ gabolon.

gabulé (grd., LD) ↦ gabolé.

gabulè (Badia) ↦ gabolé.

gabulon (grd.) ↦ gabolon.

gabulun (Badia) ↦ gabolon.

gac (moe.) ↦ gacia.

gacia Ⓔ anordit. gaza ‹ GAIA, 3640 (GsellMM) 6 1878 agacces pl. (DeclaraJM, SantaGenofefa1878:37)
gad. agacia mar. agacia Badia agacia grd. gacia fas. gacia moe. gac fod. gacia amp. gacia LD gacia
s.f. Ⓜ gaces
uccello passeraceo della famiglia dei corvidi (pica pica) (gad. A 1879; Ma 1950; P/P 1966; V/P 1998; DLS 2002, grd. A 1879; G 1879; G 1923; L 1933; Ma 1953; F 2002; DLS 2002, fas. A 1879; R 1914/99; DA 1973; Mz 1976; DLS 2002; DILF 2013, fod. A 1879; T 1934; P/M 1985; Ms 2005, amp. A 1879, LD DLS 2002) Ⓘ gazza Ⓓ Elster ◇ a) Sc’ ara ê datrai ia por l’isté tra sasc ërc y surc sentada te n’ambria di lëgns les ores cialdes dl misdé, n’i gnôl tles orëdles nia ater, co le creciamënt di corfs y le scraiamënt dles agaces S’ ella ē datrai ia pur l’istè tra sasc’ ertg’ e surtg’ sentada g