Page:Vocabolardlladinleterar.pdf/378

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.


e

e (fas.) ↦ eh.

e (grd.) ↦ éi.

e (fas., caz., bra., moe., fod., col., amp., MdR) ↦ y.

é (mar.) ↦ eva.

ê (gad., Badia) ↦ éi.

ê (gad.) ↦ eva.

ea (Badia) ↦ eva.

ebrée Ⓔ it. ebreo ‹ HEBRAEUS (EWD 3, 149) 6 1813 Ebrei pl. (PlonerM, GratulazionMahlknecht1813-1915:62)
gad. ebreo Badia ebreo grd. ebreo fas. ebreo fod. ebreo amp. ebreo LD ebreo
s.m.f. Ⓜ ebrei, ebrea, ebrees
appartenente al popolo ebraico, stanziato anticamente in palestina e poi disperso in varie parti del mondo (gad. A 1879; Ma 1950; P/P 1966, grd. F 2002, fas. R 1914/99; DLS 2002; DILF 2013, fod. A 1879; P/M 1985; Pz 1989; DLS 2002; Ms 2005, amp. A 1879; DLS 2002, LD DLS 2002) Ⓘ ebreo Ⓓ Jude ◇ a) Ie é ulù mustré, / Chi che son y ce che sé, / A chi scribi farisei, / A chi pestes de ebrei Ie e ulù mustrè, / Ki ke son i ceke se, / A ki skribi Fariſhei, / A ki pestes de Ebrei PlonerM, GratulazionMahlknecht1813-1915:62 (grd.); b) Mefodër le Giubileo / m’á amainé sciöche Saul ebreo, / spo de n stletorin / fat n capuzin. Mefodër el Giubilèo / m’à amainé sciöch’ Saul Ebrèo, / spo d’un stletorin / fat un capuzin. PiccolruazA, Scassada1848-1978:72 (Badia).

ebreo (gad., Badia, grd., fas., fod., amp., LD) ↦ ebrée.

ecio (amp.) ↦ vecio.

eco Ⓔ it. ecco ‹ ECCUM (EWD 3, 149) 6 1833 ecco (DeRüM, CotancMëis1833-1995:253)
gad. eco mar. eco Badia eco grd. eco fas. eco fod. eco amp. eco LD eco MdR eco
interiez.
si usa per indicare, mostrare, annunciare, presentare qualcuno o qualcosa (gad. A 1879; Ma 1950; P/P 1966; V/P 1998; DLS 2002, grd. A 1879; G 1879; G 1923; Ma 1953; DLS 2002, fas. A 1879; R 1914/99; Mz 1976; DLS 2002, fod. A 1879; Pz 1989; DLS 2002; Ms 2005, amp. DLS 2002, LD DLS 2002, MdR) Ⓘ ecco Ⓓ siehe da ◇ a) Olà é le spolverin? / Eco, chilò! Olà é le spolveriǹ? / Ecco, quilò! DeRüM, CotancMëis1833-1995:253 (MdR); b) Ma pernanche l seniëur scumëncia a se tré ora i stivei, eco che ënghe l calighé se tira ora i siei. Ma pernàŋchè ‘l Signour scumënĉa a së trè òra i stivëi, ecco che anchè ‘l calighë së tira òra i siei. VianUA, CalighéMaladët1864:196 (grd.); c) Eco, un cuarto cocodrilo / Un rarissimo eśenplar / De ra Boite e del Nilo / Molto pratego del mar. Ecco, un quarto coccodrillo / Un rarissimo esemplar / Dera Boite e del Nilo / Molto pratego del mar. Anonim, ManageriaComunal1873-1973:33 (amp.); d) Eco sula mëisa n lumin che vardova. ę́kǫ su la̤ máiza̤ ŋ lumiŋ kę va̤rdǫ́a̤. RifesserJB, Surëdl1879:107 (grd.).

eco (gad., mar., Badia, grd., fas., fod., amp., LD, MdR) ↦ eco.

ede (amp.) ↦ vede.

edema Ⓔ HEBDOMĀS ‹ ἑβδομάς (EWD 3, 151) 6 1763 un oedoema ‘septimana’ (Bartolomei1763-1976:89)
gad. edema mar. edema Badia edema grd. ena bra. ena † LD edema MdR edema
s.f. Ⓜ edemes
periodo di sette giorni, il cui computo inizia normalmente dalla domenica o dal lunedì (gad. B 1763; A 1879; A 1895; Ma 1950; P/P 1966; V/P 1998; DLS 2002, grd. A 1879; G 1879; G 1923; L 1933; Ma 1953; F 2002; DLS 2002, bra. R 1914/99, LD DLS 2002, MdR) Ⓘ settimana Ⓓ Woche ◇ a) Oh chël é pa brau ël. Cotant d’ores de leziun ves dàle al’edema? / Ël vëgn trëi otes al’edema. O quël é pa braú ël. Cotant d’ores de leziuǹ ves dale a l’édema? / Ël vëgn trëi ótes a l’édema. DeRüM, VigneOtaRajonèVos1833-1995:233 (MdR); b) Sigfrid y Genofefa viô contënc en bela pesc, mo chësta felizité á pömassa doré ma valgünes edemes. Sigfrid e Genofefa viō cuntentg’ in bella pesc’, mo chesta felizitè ha poumassa durè ma valgunes edmes. DeclaraJM, SantaGenofefa1878:6 (Badia). e