Page:Vocabolardlladinleterar.pdf/1004

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.


t

ta Ⓔ INTUS (EWD 4, 113) + AD risp. comp. di ite + a 6 1845 ta (BrunelG, MusciatSalin1845:8)
gad. ta mar. ta Badia ta grd. ta fas. ta
per complementi di luogo (gad. Ma 1950; P/P 1966; V/P 1998, grd. L 1933; Ma 1953; F 2002, fas. R 1914/99; DA 1973; Mz 1976; DILF 2013) Ⓘ dentro a Ⓓ nach… hinein ◇ a) No assà paura neto nia, / Che ogneun dorm da chiò fin ta Penìa. No asà paura neto nia, / Ke ognùn dorm da klo fin ta Penia. BrunelG, MusciatSalin1845:8 (bra.).

ta (gad., mar., Badia, grd., fas.) ↦ ta.

ta mez (mar.) ↦ tamez.

tàa (fas.) ↦ taia.

taar (bra.) ↦ taié.

tabacà (amp.) ↦ tabaché.

tabacar (bra.) ↦ tabaché.

tabach Ⓔ it. tabacco ‹ sp. tabaco (dall’araucano) (EWD 7, 1) 6 1864 tabàch (VianUA, FuméTabach1864:197)
gad. tabach mar. tabach Badia tabach grd. tabach fas. tabach fod. tabach col. tabach amp. tabaco LD tabach
s.m. Ⓜ tabac
prodotto ottenuto dalle foglie della pianta di tabacco, essiccate, conciate, tritate e messe in commercio (gad. A 1879; Ma 1950; P/P 1966; V/P 1998; DLS 2002, grd. A 1879; G 1879; G 1923; L 1933; Ma 1953; F 2002; DLS 2002, fas. A 1879; R 1914/99; DA 1973; Mz 1976; DLS 2002; DILF 2013, fod. A 1879; Pe 1973; P/M 1985; Pz 1989; DLS 2002; Ms 2005, amp. A 1879; C 1986; Q/K/F 1988; DLS 2002, LD DLS 2002) Ⓘ tabacco Ⓓ Tabak ◇ a) Te n luech fova al tëmp de fiera descumandà l fumé tabach. Tëŋ luech fòa al temp de fiöra döscumandà ‘l fumè tabàch. VianUA, FuméTabach1864:197 (grd.); b) I é restai incantai a sentì il nuovo prezzo del sal, del tabach, la carta, la imposta su la masena I è restai incantai a sentì il nuovo prezzo del sal, del tabac, la carta, la imposta sulla másena AgostiniM, Dialogo1870*-2013:432 (col.).

tabach (gad., mar., Badia, grd., fas., fod., col., LD) ↦

tabach.

tabaché Ⓔ deriv. di tabach (EWD 7, 1) 6 1844 tabacà 5 imp. (DemenegoG, LodeMasciza1844-1929:111)
gad. tabaché mar. tabaché Badia tabachè grd. tabaché fas. tabachèr bra. tabacar fod. tabaché amp. tabacà
v.intr. Ⓜ tabacheia
fiutare tabacco (gad. A 1879; Ma 1950; P/P 1966; V/P 1998, grd. A 1879; L 1933; Ma 1953; F 2002, fas. R 1914/99; Mz 1976; DILF 2013, fod. A 1879; Pe 1973; P/M 1985; Pz 1989; Ms 2005, amp. C 1986) Ⓘ tabaccare Ⓓ schnupfen ◇ a) Ci che no ra vó capì, / ch’i se volte pure in là; / śà ‘l eśordio ‘l é fenì, / s’aé voia, tabacà! Ci che no ra vo capì, / ch’i se vòlte pure in la; / za l’ezòrdio l’e fenì, / s’avé vóia, tabacà! DemenegoG, LodeMasciza1844-1929:111 (amp.); b) Anpezane, ‘l é ben ora / Che fenide sta canzon / Tabacon, e po finonera / Rezitando sta canzon. Ampezzane, le ben ora / Che fenide sta canzόn Tabaccόn, e pό fin’ ora / Rezitando sta canzόn. Anonim, ManageriaComunal1873-1973:40 (amp.).

tabaché (gad., mar., grd., fod.) ↦ tabaché.

tabachè (Badia) ↦ tabaché.

tabachèr (fas.) ↦ tabaché.

tabaco (amp.) ↦ tabach.

tabernacol (fod., amp.) ↦ tabernacul.

tabernàcol (fas.) ↦ tabernacul.

tabernacolo (mar.) ↦ tabernacul.

tabernacul Ⓔ it. tabernacolo ‹ TABERNĀCULUM (EWD 7, 3) 6 1879 Tabernacol (PescostaC, MëssaPescosta1879:8)
gad. tabernacul mar. tabernacolo Badia tabernacul grd. tabernacul fas. tabernàcol fod. tabernacol amp. tabernacol LD tabernacul
s.m. Ⓜ tabernacui
l’edicola chiusa, collocata sopra l’altare, in cui si conserva l’eucarestia (gad. A 1879; V/P 1998; DLS 2002, grd. A 1879; G 1923; L 1933; Ma 1953; F 2002; DLS 2002, fas. A 1879; R 1914/99; DA 1973; Mz 1976; DLS 2002; DILF 2013, fod. A 1879; Pe 1973; P/M 1985; Pz 1989; DLS 2002; Ms 2005, amp. A 1879; C 1986; DLS 2002, LD DLS 2002) Ⓘ tabernacolo Ⓓ Tabernakel ◇ a) Y sciöche im- t