Page:Progreso - 3a yaro.pdf/61

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.
31
LINGUALA QUESTIONI

rekta komplemento unika e konstanta. Se on volas selektar : la vorti, per qui on respondas, on devos de lor uzar sempre prepo­zi­ciono kun l’altra komplemento, e dicar ex. : « Il respondis per ta vorti » vice : « Il respondis ta vorti ».

Standardo, banero, flago.

Por respondar ad ula questioni, ni explikas la difero di ta tri vorti. Standardo esas la nacional insigno, fixigita per un vertikal latero, sive a stango (teral armeo), sive a kordo (naval armeo). Flago esas insigno (generale min granda), qua indikas la lojeyo, navo o loko di ula chefo o di ula establisuro : ex. la Reda Kruco. (Existas anke en navaro flagi longa, mallarja, kun un o du pinti, quin on nomizas flami). Fine, banero esas speco di rektangula insigno (anke en stofo fixigita per horizontal latero a stango de sama longeso, qua pendas per du kordi de la stango per qua on portas l’insigno. — Kompreneble, la L.I. ne devas imitar la tute neutila e vana, pure vortala, distingi di nia lingui (ex. la F. dicas drapeau por l’infanterio, étendard por la kavalerio, e pavillon por la navaro !). Pro to on ne povas tradukar singla vorto di la L.I. per vorto (una e sempre sama) di nia lingui : e tala traduki esas necese neexakta. Por tala teknikal termini, esas multe preferinda donar defino od expliko en L.I., por indikar a singla naciono la preciza senco, quan ol tradukos segun sua propra kustumi. — Pro to esos tre utila, plu tarde, kompozar vortolibro di la L.I. en la L.I. ipsa (e segun bezono ilustrita per figuri), quale esas la vortolibri di la nacionala lingui.

Komforto.

Ulu questionis, quale on devas tradukar F. bien-être. On ne povas uzar bonstando, nam ta vorto signifikas nur bona stando di saneso, dum ke bien-être signifikas sentimento agrabla, qua dependas ne nur de la saneso, sed anke de l’extera kondicioni. Semblas do, ke la max justa vorto esas komforto, komprenata en sa larja, angla senco, qua embracas samtempe la extera komodaji e la sentimento malfacile definebla, qua rezultas de omna favoroza kondicioni, tam interna kam externa.

Konsomar, konsumar.

Esperanto ne havis vorto por expresar l’ideo D. verbrauchen, abnutzen, E. to use up, F. user (v. a.), I. usare, consumare, S. usar, consumir (ecepte la ridinda kompozajo el-uzi !) ; e ni adoptis por to la verbo konsumar, qua expresas juste e propre : malrapida destrukto di obyekto per uzado. Sed altralatere ni bezonis la verbo konsomar por tradukar l’ideo di D. konsumieren, E. to consume, F. consommer, I. far consumo, S. consumir. On vidas ke to esas, etimologie, la sama vorto, e ke en plura lingui ol havas la