Page:Progreso - 3a yaro.pdf/227

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.
197
LA TASKO DI NIA AKADEMIO

dicas nulo exter to quo dicesas egale bone per simpla omnadia expresuri ; tala teknikalaji esas nur parade-erudita.

Pri la gramatikala finali, ni vidis publike e private granda nombro de nuva sistemi. Irge qua konocas poke la matematikala teorio pri permuti, povas kalkular quanta kombini di la finali ‑a, ‑o, ‑e, ‑i, ‑u sola o kun ‑n e ‑s ed altra konsonanti esas posibla, aplikata a la gramatikala kategorii : substantivo, pluralo, adjektivo e c. Me ne volas asertar ke me ja vidis omna ta kombini en propozi sendita a Progreso od a me persone ; ma me timas ke, se on duras per la voyo til nun sequita, ni exhaustos li ante du o tri yari. E kelkafoye la autori di tala proyekti povas montrar ta o ca punto, en qua lia sistemo superesas nia, quankam la avantajo ordinare esas tre negranda, e max ofte la autoro oblivias dicar en qua punti sa sistemo esas min bona. Ad omni ti qui sentas su tentata formacar tala sistemo, me donas la konsilo, provar ol dum longa tempo aplikante ol ad omnaspeca texti : me konocas proyektinti qui abandonis lia nuva gramatikala sistemi ante tradukar dek pagini per ol.

Ti qui bonvolas laborar por nia linguo, povas facar granda servi, unesme kolektante nia vorti en listi de sinonimi o preske sinonimi, en grupi de expresuri por simila idei — to montros la povi e forsan anke la manki di la linguo, komparata kun exemple la Thesaurus of English Words and Phrases da Roget. E duesme, li povos servar ni indikante ta vorti e punti qui aparas a li quale ne-facila lernar, memorar od aplikar. La sperienci di la instruktanti hike povas anke esar tre valoroza. Multa kozi qui semblas facila ye la unesma vido, esas reale nefacila ed obliviesas facile. Me mencionas quale punti quin me ipsa ofte bezonas serchar en la vortolibro ; objekto e obyekto, kelka formi kun re‑ e ri‑ : riprezentar, riprochar, rezervar, respektar, rispektiva e c. Hike la propozo di So Jönsson, uzar ri‑ quale nia regulala prefixo vice re‑, semblas a me faciligar la linguo ; lor on savus ke on povas ritenar omna formi di la naturala lingui, qui komencas per re‑ e ne havas la senco di F. encore, E. again, D. wieder. La indiko di simila nefacilaji, mem sen propozo di remedio, esas sempre aceptenda kun gratudo, e helpos ni perfektigar la linguo.

Nia labori ne esas ankore finita ; ma tanto facesis ja, ke ni povas sen fanfarono expektar, ke sat balde la linguo atingos alta grada perfekteso e stabileso. Ni proximijas ne nur a linguo facile lernebla, ma anke a linguo facile defensebla, e ni povas esperar ke pos un o du yari la Akademio povos publikigar fundamentala