Page:Progreso - 3a yaro.pdf/199

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.
169
LINGUALA QUESTIONI
Zimo e fer­men­ti­gilo.

On astonesas, ke ni admisis la vorto zimo apud fer­men­ti­gilo. Mem se li esus sinonimi, zimo esus necesa en teknikala linguo pro la longeso di fer­men­ti­gilo, qua ne permisas formacar per ol altra derivaji. Sed la senco ne esas exakte la sama : fer­men­ti­gilo esas omno, quo igas fermentar, e ne necese zimo.

Vintro e hivernar.

On questionas, pro quo ni havas du radiki por l’ideo vintro. Sed reale on havas du radiki, pro ke on havas du idei. Esas neposibla (o nefacila) derivar hivernar de vintro : certe, to esus nula malfacilajo por Espe­ran­tisto, qua dicus vintri pasar la vintro, same kam nokti pasar la nokto (sed noktijas nokteskas Ido !) Cetere, l’ago hivernar havas nula esencal relato kun la vintro : kad on ne rimarkis, ke l’exploranti di la sudal polo hivernas dum la somero ?

Krochar.

So Martin opinionas, ke ca verbo ne povas signifikar samtempe F. accrocher e faire du crochet (travailler au crochet). To esas justa, sed quale on devas distingar la du senci ? Forsan per akrochar e krochar ?

Botaniko, botanizar.

On astonesis, ke la verbo botanizar ne derivas de la substantivo botaniko. Sed botanizar nule signifikas : praktikar o studyar la botaniko, sed : kolektar planti por la botanikal studyi. Do ta verbo ne devas derivar de botaniko : botanizisto povas ne esar botanikisto. Pluse, ta verbo nule kontenas la sufixo ‑iz ; sa formo esas impozata da l’inter­nacioneso ; ed on savas, ke en ta kazo ni ne timas adoptar radiki, qui finas per semblanta sufixi.

Lum-shirmilo, e c.

So Martin kritikas lum-shirmilo, fairo­shir­milo, vento­shir­milo, ec. pro ke on ne savas, ka ta kompozaji signifikar ulo qua shirmas la lumo, fairo, vento,… od ulo qua shirmas kontre la lumo, fairo, vento,… To esas justa, e precize pro to ni propozis la prefixo para‑ (Progr. II, 710) qua signifikus precize : « quo shirmas kontre — ».

Prefixo para‑.

On questionas, kad ica prefixo propozita ne inter­mixesus kun la prefixo greka para‑, uzata en kemio. Tala intermixo ne semblas timenda, nam ta prefixo esus uzata nur en vulgara nomi, dum ke l’altra trovesus nur en teknikala vorti. Ni oblivyis rimarkigar, ke ol esas ja (latente) en parapluvo, parasolo (forsan ica vorto devus lor divenar para-suno).