Page:Progreso - 3a yaro.pdf/184

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.
154
PROGRESO

kontre E 120 milioni. Do se per adopto di lua, lui vice sa, si, on liberigos si, ica devos vicar yes, qua ultre, finanta per konsonanto, ne povas bone servar por lauta afirmo.

P. de Janko.
Pri la Deki[1].

Pos lektar « Pri la Deki » en Progreso No 18, p. 352, me penseskis ke posible me ne tute klare explikis la uzado pri la deki en la chinana e malaya lingui. Me do hastas dicar, ke ta lingui sempre uzas la un ante sola deko, cento, milo e. c. Yen la chinana : 10 jit ship undek ; 11 jit ship jit undek un ; 100 jit pak uncent ; 110 jit pak jit ship uncent undek ; 111 jit pak jit ship jit uncent undek un. Plue, kande esas uni e ne deki sequanta la centi o mili, on dicas por 101 : jit pak « lañg » jit uncent plus un, e tale kun mili e c. « Lañg » plu o plus.

Same en malaya linguo : 10 sa-puloh undek ; 100 sa-ratus uncent ; 1000 sa-ribu unmil : ed la sa (abrejuro di satu, suatu o sawatu un) esas sempre uzata da li same kam la du e tri en dudek, tridek. 101 esas sa-ratus « dan » satu uncent ed un. La nombri 11, 12 til 19 esas expresata altre kam en Ido ; on dicas : sa-blas 11, dua-blas 12, et tale til sambilan-blas 19 ; lor dua-puloh 20, dua-puloh satu 21, e c. La uzado di la chinana jit un, e di la malaya sa un, ante sola deko, cento o milo, esas to quo priventas irga ambigueso. Lektez la nombri 3, 10, 24, 108,14 quale en chinana e malaya : « tri, undek, dudek quar, uncent plus ok, undek quar », ed on ne mis­kom­prenos.

Plue, se on devas dicar dudek, tridek e c. pro quo ne undek ? Tal uzado esas tute reguloza [2].

T. L. Stevens
Pri la direciono di derivo.

La max importanta skopo, quan nia linguo vizas, esas ta quan So Jespersen montris a ni : « Maxima facileso por la max multi ». Por atingar ta grandega skopo, l’inicatanti sequis plura reguli, quale ta pri l’exkluzo di la soni malfacila por kelki (ü, kn, hh, e c.) o ta di So Ostwald pri unasenceso di la radiki en omna derivi. Altra principi esas trovebla en la vortari o la gramatiko per atencema lektado, quankam li ne esas enuncita specale. Unu de li semblas tante klara ed esas ja sequita tante precize preske omnaloke, ke on opinionis nenecesa enuncar ol vorte : La direciono di derivo devas esar tam naturala kam posibla.

Me enuncas hike ta regulo pro du kauzi : 1e ol servis me tre

  1. V. No 19, p. 409.
  2. So P. Hugon opinionas same [N. D. L. R.].