Page:Progreso - 3a yaro.pdf/136

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.
106
PROGRESO

So Prof. Ad. Schmidt voluntis respondar per la sequanta letro (9 februaro) :

« Vi demandas, kial oni ofte diras en Esperanto « saneco kaj felicho », kaj viaj paroloj montras, ke lau via opinio tiu forma diverseco estas mallogika. Vi pensas ke oni devas uzi la saman formon che la du vortoj : au « sano kaj felicho », au « saneco kaj felicheco ».

» Sed kial do ? Kontraue tiu diferencigo shajnas al mi esti rezultato de delikata lingva sentemo. « Saneco » signifas la staton esti sana ; sed « felicho » montras ne nur la staton de (anima) felicheco, sed plue (au, lau la okazo, sole) la favoron de eksteraj cirkon­stancoj ; kaj tiu chi tute ne estas eco de l’homo kiu ghuas ghin. Kompreneble, se la bondeziro iufoje nur rilatas la felichecon, oni uzos tiun chi esprimon. Oni do povas distingi lau la senco, se oni volas. Chu Esperanto, kiu permesas esprimi tiel subtilajn nuancojn de l’penso, ne postulante chiam la saman teorie konstruitan formon, ne estas efektive mirinda lingvo ?!

« Cetere, se vi estus prava, mal­apro­bante la esprimon « saneco kaj felicho », tio neniel tushus la lingvan valoron de Esperanto. Ghi nur montrus ke malbona uzajho enshovighis en la kutiman chiutagan uzadon de la vivanta lingvo Esperanto (kio multnombre okazas en chiuj vivantaj lingvoj), kaj vi rajte povus mallaudi la Espe­ran­tistojn pro ilia nekorekta parolado[1] ».

Ni respondis per la sequanta letro :

Paris, 11 februaro 10.

« Estimata sioro,

« Me dankas vu pro vua afabla respondo, qua semblas a me tre instruktiva. Se me bone komprenas ol, vu atribuas a felicho altra senco kam a felicheco, nome, « la favoro di l’extera cirkon­stanci », t. e. proxime la senco di la germana Glück. Me supozas do, ke vu tradukus Glücksspiel per felicholudo ; voluntez dicar, kad me esas justa. Altralatere, vu dicas ke saneco signifikas la stando esar sana (e pro to ni dicas juste en Ido san-eso). Sed lor, quon signifikas sano, segun vu ? Vu ya savas, ke Dro Zamenhof e la « max bona autori » uzas konstante sano, vice saneco. E to ne semblas signifikar altro kam saneso, nam on drinkas ( ye la sano ) di ula persono.

» Me intencas publikigar mea unesma postkarto e vua respondo (pri ca preciza questiono) ; e pro to me pregas, ke vu voluntez respondar tre mallonge a la du supera questioni. Me dankas vu pro vua permiso, e prizentas a vu, estimata Sioro, mea sincera saluti.

« P. S. — Rimarkez, ke vu admisas (hipoteze) ke « malbona « uzajo enshovighis en la kutiman chiutagan uzadon de la vivanta

  1. So Schmidt permisis samtempe a ni publikigar sa letro.