Page:Progreso - 3a yaro.pdf/125

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.
95
LINGUALA QUESTIONI

devus chanjar la radiko di la verbo durar, e la max bona formo semblas esar durac (pro E. duration, S. duración ; kp. I. durata). To esas cetere procedo ja ofte uzata en Ido por distingar du radiki de sama etimologio e di diversa senco[1].

Harda.

Sed altri propozas por la sama senco la radiko hard (o hart), qua esus plu internaciona (D E) kam dur (F I S). Lor on devus chanjar la verbo hardar, qua divenus simple hardigar[2].

Lokacar.

Se on adoptus lu, lua (segun propozo nun diskutata en la Akademio), esus necesa vicigar la verbo luar, qua cetere ne esas bone formacita (to esas ankore un Esperantala francajo), nam expresuri quale : me lu-donis, lu-prenas, e c. esus dusenca. On povus vicigar ol, segun propozo di So Al. Simon, per lokacar, qua genitus la substantivo lokaco, e la derivajo : lokacanto.

Stroko.

Semblas, ke ni bezonas specala vorto por multa kazi, en qui F. coup havas nule la senco di bato o frapo : ex. coup de lime, coup de ciseaux, coup de pinceau, coup de filet, coup de piston ; ta ideo, tre generala e larja, esas ta di singla elemental ago, quan on facas per ula instrumento (kp. kolpo en ludo). Ni ne trovis plu bona vorto kam E. stroke, qua esas simila (ed etimologie identa) a D. Streich. Ol tradukus anke passe magnetala o magnetizala ; brassée di natanto qua esas precize E. stroke). Ol povus forsan expresar, metafore : coup de bourse, coup de théâtre, coup d’État, coup de force, expresuri quin D. tradukas per Streich, ed E. per stroke.

Indutar.

Plura samideani expresis la deziro, ke ni havez, apud piktar, qua indikas esence l’artal piktado, altra verbo qua signifikus propre e sole D. anstreichen, über­streichen ; F. enduire, peinturer tante plu, ke on dicas ke l’artisto piktas l’obyekto, la modelo quan

  1. Fakte, L. durare venar de durus ; ol signifikas primitive dur-ijar, dur-esar, e konseque : obstinar, persistar, permanar.
  2. Ica propozo esis facata nedependante da So Wormser (V. No 27). Segun ilu, omna D od E. shokesas vidante la radiko hard uzata, ne quale adjektivo, sed quale verbo. Quon pensas pri to la « yuna filologo », qua ne agnoskas la specaleso di la radiki ? — Pluse, de la teknikal vidpunto, esas shokanta departar de l’ideo di moleso, e ne de l’ideo di « hardeso » ; en la materyi on konsideras sempre la gradi di hardeso, e ne di moleso !