Page:Progreso - 2a yaro.pdf/827

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

Linguo Internaciona

di la Delegitaro

(Sistemo Ido).

- - - - - - - - - -

HOLANDANA KLEFILO

- - - - -

De Commissie van onderzoek tot aanneming van eene internationale hulptaal kwam in 1901 te Parijs tot stand en had tengevolge, dat 310 Vereenigingen en Genootschappen uit alle landen toetraden, terwijl 1250 leden van Hoogescholen bewijzen van instemming gaven. In 1907 koos zij een internationaal Comité, samengesteld uit geleerden en bekende taalkundigen, dat, na bestudeering van alle oude en nieuwe projekten voor eene internationale taal, het Esperanto heeft aangenomen met enkele wijzigingen. Deze laatste hebben tot doel, om, met inachtneming van de grondbeginselen en de wezenlijke eigenschappen van de taal van Dr. Zamenhof, de toepassing dier grondbeginselen te regelen en onnoodige moeilijkheden op te heffen.

Ziehier de voornaamste van deze veranderingen :

1e Afschaffing van de met kapjes voorziene letters, waardoor het mogelijk is overal teksten met de gewone lettertypen in de Internationale Taal te laten drukken. Men behield de phonetische spelling, terwijl de internationale spelling in vele gevallen hersteld werd.

2e Afschaffing van eenige taalkundige regels, die onnoodig en zeer bezwarend waren voor de meeste volken, vooral voor personen, die slechts het lager onderwijs hebben gevolgd (4e naamval, veranderlijkheid van het bijv. naamwoord).

3e Regeling van de woordafleiding — het eenige middel om het indringen van willekeurige onduidelijke woordvormingen (idiotismen) te verhinderen en eene vaste basis te verkrijgen voor de samenstelling van een wetenschappelijke wereldtaal.

4e Verrijking van het woordenboek door het aannemen van nieuwe, volgens het beginsel van de grootst mogelijke internationaliteit, met zorg gekozen stammen,

Dit prospectus geeft een Sleutel, die desnoods voldoende is om een text in deze taal te lezen : het bevat een kort begrip van de spraakkunst en de volledige lijst van de grammaticale woorden. Alle overige woorden zijn gevormd van internationale wortels, d. w. z. dat zij algemeen ontleend zin aan de voornaamste Europeesche talen, zoodat zij al aan eenigszins ontwikkelde personen bekend zijn. Men behoeft dus niet eene nieuwe taal te leeren, want de Internationale Taal is de quintessence van de Europeesche talen. Zij is echter oneindig veel gemakkelijker door haren eenvoud en hare volstrekte regelmatigheid : geen onnoodige regels, geen uitzonderingen. Men leert haar al lezende; zoodra men haar kan lezen, kan men haar schrijven; zoodra men haar kan schrijven, kan men haar, na eenige oefening, spreken. En de ervaring heeft bewezen, dat het onderscheid in de uitspraak tusschen beoefenaars van verschillenden landaard onbeteekenend is en geenszins hinderlijk.

In ’t kort : de Linguo internaciona is een vereenvoudigd en verbeterd Esperanto, veel gelijkend op het primitief Esperanto, maar zij heeft het voordeel van onmiddellijke verstaanbaarheid en is daardoor aangewezen om de ware Internationale Taal te worden. Zij verkreeg overigens de goedkeuring en den aanhang van vele der oudste en beste Esperantisten. Dank zij de ondersteuning der geleerden, die in de Commissie van onderzoek en in bet Comité zitting hadden, heeft zij kans eens door de regeeringen Aangenomen en in de scholen van alle beschaafde landen ingevoerd te worden.