Page:Progreso - 2a yaro.pdf/45

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.
19
LINGUALA QUESTIONI

I. indigenza, S. indigencia ; sed ta formo semblas poke tro longa, e la senco poke mallarja ; nam la « indigence » esas la stando di homo indijanta la max necesa kozi : to esas do nur specal apliko di la verbo indijar.

Indolenta [DEFIS] D. träge, indolent ; EF. indolent ; IS. indolente. — Indolent-eso D. Trägheit, Faulheit ; E. indolence, idleness, laziness ; F. indolence, paresse ; I. indolenzia, pigrizia ; S. indolencia, pereza. — Ta vorto semblas utila por ta senco, qua tradukesas nun tre nerekte e malkomode per mallaborema, malagema. La radiko indolent esas tre internaciona, ed expresas bone la « mallaboremeso » qua venas de la mental karaktero, de speco di moleso o malkurajo. Kompreneble, ol nule havus la medicinal senco di indolent (sendolora).

Docila [EFIS] D. gelehrig, fügsam ; EFI. docile ; S. docil. — Docil-eso D. Gelehrigkeit, Folgsamkeit ; E. docility ; F. docilité ; I. docilità ; S. docilidad. — Ta ideo « facile docebla e duktebla » ne povas tradukesar per docebla od obedyema (same kam facila ne esas facebla) ; ol signifikas aparta mental karaktero, e la vorto esas sat internaciona.

Marvelo [EFIS] D. Wunder, E. marvel, F. merveille, I. maraviglia, S. maravilla. — Marveloza : D. wunderbar, E. wonderful, marvellous ; F. merveilleux ; I. maraviglioso ; S. maravilloso. — Ta lasta vorto ne havas la sama senco kam admirinda o kam astonanta (od astoneganta). Marvelo ne signifikas anke la samo kam miraklo. Ol signifikas esence ulo qua efikas astoneso od admiro per aparta beleso, grandeso o stranjeso, mem per superhomeso o supernatureso (F. le merveilleux).

Plaso [DEF] D. Platz ; E. place ; F. place ; I. posto ; S. puesto. — Ta vorto semblas necesa por signifikar la spaco okupata od okupebla da singla persono en irga loko (veturo, teatro, e. c.) Ol ne povas vicesar da loko, ankore min da sideyo ; nam en omnibusi, tramveturi, urbana fervoyi, existas plasi sidanta e plasi staranta. Ol povas anke signifikar la loko propra, rezervata o konvenanta por singla kozi : « Un plaso por omna kozo, ed omna kozo en sua plaso ». On povas dicar, exemple : « Me havis bona plaso proxim la loko ube eventis l’inauguro di la statuo X. sur la placo Y. » « Restis nula plaso en la teatro, quankam esis ankore multa spaco inter la rangi e granda vakua loki avan la pordi ».

Jemel-a, ‑o [EFIS] D. Zwilling ; E. twin (Gemini) ; F. jumeau ; I. gemello ; S. gemelo. Esp. dicas du-naskita, qua esas tolerebla en pluralo, sed tute ridinda en singularo (un dunaskito !) Plue, on bezonos probable ta vorto en plura teknikal senci : por la stelaro L. Gemini ; por la duopla lorno ; por du stangi o trabi paralela e juntita ; por duopla fenestro, e. c.