Toemaros. |
Tumaros ka sadaya para juragan anu nembé dideuheusan ku ieu Pusaka Sunda, naha parantos diaos piunjuk anu kaungel dina jilidna ieu P. S. kumaha kinten-kinterina?
Dina nyolèdatna tea, mugi enggal diwangsulkeun deui ka Salemba Weltevreden.
Upami teu diwangsulkeun, baris ladjeng diangken ngalanggan, ipekahna f 3. satahun, kedah dikintunkeun ayeuna-ayeuna. Nya kitu deui ka sadaya langganan lami, supados enggal maparin pangbayuna sakumaha biasa tea.
Ngajajah tanah Pasundan. |
Urang tèh jarah ka Pamijahan parantos, mangga ayeuna mah memeh ka Godog urang angkat heula ka Kandanghaur Dramayu, geura seueur naker anu aneh-aneh, sugan hoyong ningali adat pratingkahna urang dinya.
Mangga. Bade dijejeran deui ku Juragan A, Soewardi, sapertos ka Suka urip tea?
Hih sanes! hanjakal Juragan A.Soewandi mah keur rèpot, seueur damel kawasna?
Kumaha tebih ti pakemitan Kandanghaur ka anu bade ditingali tèh?
Di Pakemitan pisan; urang ningalikeun ti Kawadanaan baè, da di alun-alun tingalieunana oge
Tah ieu pakemitan teh desana opat. Atuh ieu kawadanaan dèsa Bulak, beulah Kalér dèsa Pangganitan beulah Wetan dèsa Ilir, beulah Kulon desa Girang. Geura tuh tingali jelema-jelema tèh kabaheulaan keneh papakèanana atuh nya samping tinun baju tinun baè, awèwèna baju salontreng tinun anu siga toro tea, nanging ari anu teu acan boga salaki mah, barudak parawan, teu ara dibaju salamina ogè, kitu bae buligir, susu ka mana mendi, teu èraeun teu kua teu kieu. Ari itu anu ngagunduk dina sabuk awéwé, eta tèh cepuk leutik. Sadajana eta teh marawa cepuk diselap keun dina beubernna, kolot budak tara tinggal, eusina lepit dua tilu, bekelna. Ari ngaromongna Sunda, tapi teu aja lemes-lemesna, ceuk urang mah cohag, ka ieu ka ieu ogè basa kasar bae, ka anu jadi Wadana nya ngaing, kami baè, ari nyebutnä wa atawa ua minangka hormatna; ka Camat: wa Siten; ari ka Wadana, ayeuna mah geus nurutan sèmah nyebut ,,bendara”, tapi ditambahan kenéh baè ku ua tea, ua bendara. atawa bendara bapa. Kecap-kecapna rêa anu bènten sareng basa Sunda di tempat sanès, sapertos: tin = endog, ka iceu= ka dinya, kotok = hajam, beuteung ngeusi = mentas dahar. sèwet = samping, lisung = lisung, si enang = budak lalaki, si eneng = nyai (ka budak awèwè), sareng seueur-seueur deui.
Engkè wengi urang ningali janingan.
Ti awit ping 7 dongkap ka ping 17 unggal sasih, nyaeta dina mangsana keur caang bulan, sadaya parawan sareng jajaka tungkeb ka alun-alun, tabuh 9 teh parantos noyek sabaturna-sabaturna, pating rariung sagunduk-sagunduk, aya anu aleut-aleutan baè, awèwè pada awewe lalaki pada lalaki riunganana, sarukan-sukan ararotél sempal guyon, parawan jeung jajaka tea, silih tepak silih toel, silih ciwit silih jembèl, silih kenjang silih udag, rupa-rupa tingkat pamolahna teh. Kinten-kinten tabuh 11 wengi, buriak baè budal baralik ka sai.mah-imahna, teu aja anu tinggal sapotong-potong acan.
Atuh peuting isukna der deui baè cara tadi, eta mah dongkap ka ping 17 tea, teu aya pisan towongna name baè najan teu aya tatanggapan ogè. Ari eta datangna kana jaringan teh dititah ku kolot, dikudukeun malah, teu nyaho usum caah teu nyaho naon, dibèlaan paparahuan, bawaning ku merlukeun, karepna lain lalajo da teu aya tatanggapan teu aya nanaon, nyaeta nèangan pijodoeun.