१८३५ त भलायकी इबाडिल्ल्यान तो परत इंग्लंडाक गेलो. ताका सरदारकी दिवपाचें केल्लें. पूण ताका भुरगीं नाशिल्लीं म्हणून आनी हाऊस ऑफ कॉमन्साचेर वेंचून येवपाखातीर ताणें तें न्हयकारलें. फुडें तो हाऊस ऑफ कॉमन्साचेर वेंचून आयलो. आर्विल्ल्या ब्रिटीश भारताचो शिल्पकार म्हणून ताका म्हत्वाची सुवात आसा. – कों. वि. सं. मं.
बँड : एक सांघिक वादन प्रकार. बँड हे कल्पननेची सुरवात युरोपांत जाली आनी तांच्या वांगडा ती भारतांत आयली. प्रशियाचो फ्रीड्रिख द ग्रेट (१७१२ -८६) हाका आधुनीक बँडाचो पुरस्कर्तो मानतात. १७६३ त ताणें सैनिकी बँडाची स्थापणूक केली आनी तातूंत वाजोवपाचीं वाद्यां, तांची संख्या हांची म्हायती थारावन दिली. हातुंतल्यानच बँडाचें प्रमाणभूत स्वरूप तयार जावपाक लागलें. आयज बँडाक सांगितिक अर्थ मेळिल्लो आसा.
पुर्विल्ल्या भारतीय संगीतविशयक साहित्यांत ‘तत – कुतप’, ‘अवनध्द – कुतप’, ‘नाट्य – कुतप’ ह्यो संज्ञा सांपडटात. तशेंच ‘पृथग्वाद्यां’ वाजोवन झुजामळाचेरव्हडलो बोवाळ केल्ल्याचे उल्लेखय सांपडटात. पूण फुडें फुडें वाजपांत आनी वाजोवपाचे पद्दतींतय सुदारणा जायत गेली आनी झूज तंत्रांतय बदल जायत गेले. आतां वाद्यां आनी वाजपपद्दत प्रमाणभूत जाल्ल्या. आयचें बँडाचें वाजप स्वर – लय – तालभरीत अशें सुबध्द संगीत आसता. स्वरमेलन (हार्मनायझेशन) हें ताचें खाशेलपण जावन आसा.
बँडांत मुखेलपणान सुषिर, अवनध्द आनी घन वाद्यां वापरतात. तातूंतलीं पितुळचीं व्हडलीं व्हडली वाद्यां ओडलायणीं आसतात. ‘ब्रास – बँड’ ही संज्ञा हाकाच लागून वापरांत आयल्यात जांवये. पूण ह्या ब्रास बँडांतलीं जायतीं मुखेल वाद्यां लांकडी वा आधुनीक काळांत एबनायटीचीं आसतात. ह्या भायर बँगपायप – बँड, फ्लूट बँड, ब्यूगल – बँड हींय वेगवेगळीं बँड फामाद आसात. ह्या बँडातल्या वादकांची संख्या वीस – पंचवीसापसून देडशेंमेरेन आसपाक शकता. तंतुवाद्यांसारकीं नाजूक वाद्यां आनी पियानो सारकीं जड वाद्यां बँडांत वापरप शक्य नासता. बँडांत तुमुल नाद करपाक शकपी, पयसमेरेन आयकुपाक येवपासारकीं आनी वत, वारो, पावसांत तिगपासारकीच वद्यां वापरतात.
सैनीक, पोलीस आनी तांच्यासारक्यो सांघिक कवायती करपी जांव संचलना करपी नागरी संगटनाक बँडाची गरज आसता. तशेंच शाळेंत आनी व्यायाम शाळेंत बँडाचो वापर करतात. सर्कशींत जांव खेळांगणाचेरय जायत्या कार्यावळींनी घोश – वाजप गरजेचें मानतात. समूह – मन (कॉर्पोरेट माइंड) राखपाखातीर घोश संगीताक चड म्हत्व आसा. बेगीम आनी ल्हव लयींतली रचणूक (क्वीक् आनी स्लो, निर्चेस), उद्घोश (कॉल्स) प्रमाण (सॅलूट्स) ह्या प्रकारांचें जावप आधुनिक बँडाचेर आयकुपाक मेळटा. मनरिझवणे खातीर आनी समारंभाखातीर प्रसंगाप्रमाण बरें संगीत बऱ्या बँडाचेर आयकपाक मेळटा. तातूंतली रचणूक चडकरून अस्तंती संगीत पद्दतीचेर आदारिल्ली आसता. पूण आतां. भारतीय रागदारीचेर आदारिल्ल्यो रचना निर्माण जाल्ल्यो आसात. तशेंच परदेशांतय तांचेविशीं ओड ननिर्माण जावपाक लागल्या. मंगल – बँड ही एक गरजेंतल्यान निर्माण जाल्ली नवी संकल्पना. तिचो सगळो थाट जरी लशकरी बँडासारखो आसलोतरी वाजपाचो विशय देशी संगीताचोच आसता, परंपरागत वाजपाचें आधुनिक स्वरूप म्हणून मंगल – बँडाचें वर्णन करूं येता.
लश्करी कवायतींतलें लश्करी बँड, शाळेंतलें शालेय बँड, पुलिसेंतलें पुलीस बँड, सर्कशिंतलें सर्कस बँड, पाश्र्चात्त संगिताचें संगीत बँड अशीं बँडाची जायतीं नांवां आसात. नांवाप्रमाण तांचो उद्देश आनी ते प्रमाण वादनप्रकार आसता. गोंयांत आनीक दोन तरेच्या बँडाचो वापर जाता. हिंदू, क्रिस्तांव आनी मुसलमानाच्या लग्नांत (काजार) आनी लग्नांतल्या नाचांत बँड वाजयता. तें अस्तंते धर्तीत आसता. क्रिस्तावांमदीं खुबूच प्रिय आशिल्ल्या ‘तियात्र’ ह्या कोंकणी नाटकाक अस्तंते पद्दतीचें संगीत दिवपाचें काम बँड करता. ह्या बँडाक मुज्ग (Music) आनी वाजवप्याक मुज्गी (Musician) म्हणटात. - कों. वि. सं. मं.
बॅकेट, सॅम्युएल: (जल्म १३ एप्रिल १९०६, डब्लिन मरण १९८९).
नामनेचो आयर्लंडी कादंबरीकार आनी नाटककार. एका प्रॉटेस्टंट घराब्यांत ताचो जल्म जालो. डब्लिन ‘ट्रिनिटी’ कॉलेजांत फ्रेंच आनी इटालियन भाशांचो ताणें अभ्यास केलो. १९२७ त ताणें बी. ए. ची पदवी मेळयली. १९२८ त पॅरिसांतल्या एकॉल नॉर्माल सुपेरिअर हे शिक्षण संस्थेंत इंग्लिशीचो प्रपाठक म्हणून ताची नेमणूक जाली. पॅरिसांत आसतना संवसारीक नामनेचो कादंबरीकार जेम्स जॉयस
