मोहिनीआट्टमचे आपले अशें खाशेलें अंगचलन, चारी आनी अडवू ह्यो सुरवातीच्यो हालचाली आनी पावल्यो मारपाचो प्रकार आसता. कमरेवयल्या आंगाची सातत्यान जावपी ओडलायणी वाटकुळी हालचाल हे शैलीचें खाशेलपण आसा. ‘चोलकट’, गणपती, पंदडी, मुखचालम, कर्कला, दणडकम्, अष्टपदी ह्यो मोहिनीआट्टमांतल्यो कांय खाशेल्यो परंपरिक नृत्य रचणूको आसात. तशेंच भरतनाट्यम् ह्या नाचांतल्यो वर्णम्, पदम्, जावळी, तिल्लाना ह्यो नाचांत नाचतात. सादारणपणानहे शैलींत कर्नाटक संगिताचो वापर जाता. पूण सोपानम् ह्या केरळीय संगीतबाजाचो प्रभाव ह्या मोहिनीआट्टमच्या संगिताचेर चड आसा. मल्ल्याळम भाशेभशेनूच संस्कृत भाशेंतल्यो रचणूकोय मोहिनीआट्टमांत खूब आसात.
मोहिनीआट्टम् नर्तकीचो भेस खाशेलो केरळी पद्दतीचो आसता. कमरेभोंवतणी, धवें फुल्ल तलम वस्त्र, फुडले वटेन मिरयो काडून साडयेभशेन गुठलायतात. वयर गाड तांबड्या वा पाचव्या कोराचो ब्लावज घालतात. माथ्यार एके वाटेन केंसांचो वांटकुळो आंबाडो घालतात आनी ताचेर धव्या फुलांची फांती माळटात. कानांत व्हड व्हड कानांतलीं घालतात. तशेंच गळ्यांत तरातरांचे केरळी पद्दतीचे अलंकार घालून, कमरेक भागाराचो कमरपटो असो भेस करतात.
भरतनाट्यमाभाशेनच हातुंतूय तालम वाजोवपी नटुवन् (हाकाच नटुवनार वा सुत्रधा म्हणटात) आनी गायिकेचो आस्पाव आसता. पयलीं येडक्कै म्हळ्यार बडयेन वाजोवपाचें चामड्याचें वाद्य, मुखवीण ह्या साथीच्या वाद्यांचो आस्पाव आसतालो. हालीं मृदंग, वाणी, व्हायोलीन हीं वाद्या वापरतात.
भारताच्या हेर प्रदेशांनी तशेंच भायल्या देशांनीय ही शैली वयर काडपाखातीर शांता राव, रागिणी देवी, इंद्राणी रेहमान हांणी खूब कश्ट घेतले. कनक रेळी ही हालींच्या काळांतली नामनेची नर्तकी जावन आसा. हे शैलीविशीं तिणें बरें मोलादीक सशोधन करून ताचेर बरोवप केल्लें आसा. केरळांतल्या कलामंडलम् भाशेनूच त्रिवेंद्रम हांगाची सोपानम् ही संस्थालेगीत मोहिनीआट्टम शैलीची उदरगत करपाक यत्न करता. मुंबयंतल्या नालंदा नृत्यकला महाविद्यालयांत य मोहिनीआट्टमाचें शास्त्रीय शिक्षण मेळपाची सोय आसा. तशेंच मुंबय विद्यापिठाच्या नाचाचे पदवी परीक्षेक बसपाचीय सोय आसा. - कों. वि. सं. मं.
मोहेंजोदडो: हिंदू संस्कृतायेचें नामनेचें पोरनें शार. तें सिंधच्या (पाकिस्तान) लार्कान जिल्ह्यांत आसून थंयच्या दोंगुल्ल्यांक मोहेंजोदडो (मेल्ल्यांचो जागो) अशें म्हणटात. 1922 वर्सा राखालदास बॅनर्जी हाका त्या जाग्यार एका कुशाणकाळांतल्या स्तूपालागसार उत्खनन करता आसतना भुंयेंत कांय पोरन्यो वस्तू मेळ्ळ्यो. 1927 वर्सामेरेन जॉन मार्शल हाणें उत्खनन केलें. 1927-31 ह्या काळांत मकाय हाणें आनी उपरांत मॉर्टीमर व्हीलर हाणें 1950 वर्सा हांगा उत्खनन केलें.
मोहेंजोदडो हांगा 5 किमी. च्या आवाठांत हडप्पा संस्कृतायेचे अवशेश पातळिल्ले आसात. ह्या अवशेशांचे किल्लो आनी नागरी वसती अशें दोन वांटे करूं येतात. किल्ल्यावाटेनच्या उत्खननांत मातयेच्या विटांची बसका मेळ्ळ्या आनी ताचेर किल्ल्याची वास्तू उबारिल्ली दिसता. शाराचे राखणेखातीर वचत थंय भाजिल्ल्या विटांचे बुरूज बांदिल्ले आसात.
किल्ल्या भितर नागरी वसती आशिल्ली. हे नागरी वसतीच्यो वट्ट अवस्था उत्खननांत मेळ्ळ्यो. हांगाची नागरी वसती हडप्पा भाशेनूच आखीव आनी योजनाबध्द मांडावळीची आशिल्ली. थंयचे रस्ते सुमार (picture) 9मी. रूंद आसून मुखेल रस्ते उदेंत – अस्तंत आनी उत्तर – दक्षिण अशे आखल्यात. हांगाचे रस्ते एकामेकांक काटकोनांत मेळिल्ल्यान पुराय वसती वेगवेगळ्या काटकोन चौकोनांत वांटिल्ली दिसली. घराचीं दारां मुखेल रस्त्याकडेन वचनासतना ल्हान गल्लींकडेन वतात, अशेतरेन बांदल्यांत. हीं घरां भट्टेंत भाजिल्ल्या पक्क्या विटांचीं आसून दर एका घरांत तीन कुडी, एक न्हाणी घर आनी एक रांदचीकूड आसा. कांय घरां दोन माळ्यांचीं आशिल्लीं.
थंतच्या गटरांची बांदावळ उत्कृश्ट आसून तीं मुखेल गटाराक जोडिल्लीं आसतालीं. हीं सगळीं गटारां विटांनी धांपिल्लीं आसतालीं.
नागरी वसतीच्या घराभायर 11मी. लांब, 7मी. रूंद आनी 2.5मी. खोल विटांनी बांदिल्लें न्हाणीघर आसून ताचे भोंवतणी वरांडो आनी कपडे बदलपाक स्वतंत्र कुडी आसात. तेभायर थंय धान्याचो एक व्हड गुदांव, 71मी. लांब आनी 23मी. रूंद जायत्यो कुडी आशिल्ली इमारत, कितलेशेच खांबे आशिल्लो व्हड मंडप आनी मजुरांच्यो चाळी हीं वास्तू वैशिश्टां उल्लेख करपासारकीं आसात. वसतीचे सात कालखंड जाल्ले
