Page:Konkani Viswakosh Vol3.pdf/800

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

भांगराच्या,रूप्याच्या अलंकारांनी मोतयांचो उपेग चड प्रमाणांत करतात. सादारपणान कानांतलीं गळ्यांतले हार,कांकणां नथ अशे मोतयांचे अलंकार करतात. मोतयांक केल्ले बुराक व्हड जांवचे न्हय देखून माळ परतून परतून गांठोवन घेतात. तशेंच माळेंतले दोन मोती एकठांय येवचे न्हय म्हण तांचेमदीं गांठ घालप गरजेचें आसता.मोतयांचेर घामाचो रोकडोच परिणाम जाता तेखातीर गळ्यांतल्यान माळ काडटकच ती पसून दवरतात. उश्णतेचोय मोतयांचेर परिणाम जाता.मोती क्रॅल्शियम कार्बोनेटाचे करतात. तेखातीर अम्लाचोय तांचेर परिणाम जाता.मोतयाक हवेंतले आर्द्रतेची गरज आसता. म्हूण चड वेळ मोती बंद पेटयेंत दवरचे न्हय . फुटिल्ले वा पुळीदार मोती बटनां करपाक वा पदकाचेर जडवपाखातीर वापरतात. तेचभशेन बटनां, सुरयांच्यो मुठी हांचेखातीर मोतयांच्या कालवांच्यो भितरल्या चकचकीत थरांचो उपेग करतात.


कंवचेच्या वा प्लास्टिकच्या मणयांचेर नुस्त्यांच्या खवळांपसून तयार केल्लो रूपेरी पातळ थर दिवन नकली मोती तयार करतात. हीं मोतयां सवाय आसतात. हीं मोतयां पयलीं सतराव्या शेंकड्यांत फ्रासांत तयार केल्लां.


पूरक नोंद रत्न.


मोतीबिंदू:(पळेयात दोळो).


मोदिल्यानी, फ्रांग्को :( जल्म: १८जून १९१८,रोम).


नोबॅल पुरस्कार फाव जाल्लो नामनेचो अमेरिकन अर्थशास्त्रज्ञ.बापायचें नांव एनरीको आनी आवयचें नांव ओल्गा फ्लेशेल . ताणें लिसिओ व्हिसकोंती,रोम विद्यापीठ आनी न्युयॉर्कांतल्या न्यू स्कूल फॉर सोशल रिसर्च ह्या शिक्षण संस्थांतल्यान शिक्षण घेतलें. १९३९त सेरेन कालाबी हे चलयेकडेन ताचें लग्न जालें. ताका दोन भुरगीं आसात.


न्यूयॉर्कच्या न्यू स्कूल फॉर सोशल रिसर्च हे संस्थेंत १९४३-४४ह्या काळांत अधिव्याख्यांतो म्हूण ताची नेमणूक जाली. थंयच १८४६-४८ ह्या काळांत गणितीय अर्थशास्त्र आनी अर्थनिती ह्या विशयाचो तो सहाय्यक प्राध्यापक जालो .उपरांत १९४९-५० ह्या काळांत इलिनॉय विद्यापिठांत अर्थशास्त्राचो सहयोगी प्राध्यापक आनी १९५०-५२ काळआंत प्राध्यापक म्हूण ताणें काम केलें. १९५२-६० ह्या काळांत तो कार्नेगी तंत्रविद्या संस्थेंत अर्थशास्त्र आनी उद्देगीक प्रकाशन ह्या विशयांचो प्राध्यापक आशिल्लो. १९६०-६२ ह्या काळांत तो नॉर्थवेस्टर्न विद्यापिठांत अर्थशास्त्राचो प्राध्यापक आशिल्लो. १९६२ पसून तो मॅसॅचूसेटस तंत्राविद्यासंस्थेंत (एम्. आय .टी.) अर्थशास्त्र आनी वित वेवस्था ह्या विशयांचो प्राध्यापक आशिल्लो. ह्याच काळांत ताणें फेडरल रिझव्र्ह सिस्टिमच्या अधिशासक मंडळाचो सल्लागार ,चलनविशींच्या सांख्यिकी समितीचो वांगडी (१९७४-७६) ,अर्थवेव्हार विशींच्या ब्रुकिंग्ज मंडळाचो सल्लागार (१९७१) ,आंतरराश्ट्रीय अर्थसंस्थेचो उपाध्यक्ष (१९७६-१९८३) आनी सन्मान्य अध्यक्ष (१९८३), अर्थसमिती संस्थआ ,तशेंच अम्रिकन अर्थविशयक संस्था (अमेरिकन इकॉनॉमिक असोसिएशन) हाचो माजी अध्यक्ष ,राश्ट्रीय विज्ञान ऑकडेमी,तेचपरी अमेरिकन कला आनी व्ज्ञान ऑकडेमी तशेंच अमेरिकन कला आनी विज्ञआन ऑकडेमी हांचो वांगडी आशिल्लो.


ताणें केन्सप्रणीत क्रांती अभिजात अर्थशास्त्र आनी चलनविशींचो सिध्दांत हांचेमदल्या संबंदाचें स्पश्टीकरण तेचपरी चलनविशींच्या आनी वितीय स्थिरीकरण धोरणाच्या परिणामाचें विश्लेशण केलें. अमेरिकन शासनाच्या फेडरल रिझव्र्ड सिस्टिम ह्या मध्यवर्ती बँकेकातीर अमेरिकन अर्थवेवस्थेचें प्रतिमान तयार करपाचें काम ताचेकडेन सोंपयल्लें. मोदिल्यानी हाणें केल्लें संशोधन मुळांत कुटुंबिक बचत आनी वित बाजार हाचे संबंदान आशिल्लें .अमेरिकन अर्थशास्त्रज्ञ मिल्टन फ्रीडम हाणें उजवाडा हाडिल्ल्या (१९५७) आपल्या बचतसिध्दांत हाचे आदीं तीन वर्सां मोदिल्यानीन रिचर्डं ब्रंबर्ग ह्या आपल्या विद्याथर्यावांगडा जीवनचक्र प्रमेय उजवाडा हाडिल्लें (१९५४). फ्रीडमन हाचेवरवी मोदिल्यानी-ब्रंबर्ग हांणी कुटुंबां हीं फुडाराच्या उपेगाखातीर बचत करपाक सदांच यत्नशील आसतात अशें प्रतीपादन केल्लें . तरीय दोगांय अर्थशास्त्रामदल्या सिध्दांतांत येवजणेंतल्या काळआंत फरक आशिल्लो.फ्रीडमन हाच्या सिध्दांतप्रमाण हो काळ व्हडलो आसून लोक फकत स्वताखातीरच न्हय जाल्यार आपल्या भुरग्याबाळाकलागून बचत करतात. मोदिल्यानी बंबर्ग-सिध्दांताप्रमाण हो काळ ल्हान आसून लोक फकत स्वताखातीर बचत करतात.


मोदिल्यानी हाणें आपणें मांडिल्ले कल्पनेचें सुसुत्रीकरण , तिचें एका संयक्तिक अशा प्रतिमानांत रूपांतर आनी त्या प्रतिमानाच्या वेगवेगळ्या आंगाची उदरगत केली. ह्या प्रतिमानावयल्यान ताणें उपर्युकत साकलिक अर्थशास्त्रीय ध्वनीतार्थ तयार करून तांकां अणभवांची जोड दिली . अर्थशास्त्राचे उदरगतीचे नदरेन ही ताची व्हड कामगिरी मानतात.


१९५८ त मोदिल्यानी हाणें मर्टन मिलर हाचेवागंडा एकाद्रया उत्पदनसंस्थेचीं रिणां आनी तांची रचना हांचो त्या उत्पादनसंस्थेच्या विपणीय किंमतीचेर वा बाडारमुल्याचेर कसो परिणाम घडून येता हेविशीं आढावो घेवपी सिध्दांत मांडले .


मोदिल्यानी –मिलर हाच्या मतान उत्पादन संस्थेचें मोल म्हळ्यार शेअर बाजारांतल्या ते उत्पादन संस्थेच्या भागांचे शेर बाजारीमोल आनी तिच्या कर्जांचें बाजारी मोल ह्या दोगांयची बेरीज . सरासरी भांडवली खर्च हो कर्जराशीर आदारिल्लो नासून तो अशा प्रकारच्या जोखमीच्या