उदेंत आसामाचो रघुदेव हो कामाक्षी द्वतेचो उपासक आशिल्लो. माधवदेव कामाक्षेची उपासना करपाची सोडून वैश्णव मताचो प्रचार करता म्हूण रघुदेव राजान ताका अटक केली. पूण चवकशे उपरांत भोवमानान ताची सुटका केली. माधवदेव कांय काळ हजो म्हळ्यार सद्याचें हयग्रीव माधव मंधीर हांगा रावपाक लागलो. पूण थंय राजाचे ब्राह्मण पुरोयत ताका सतावपाक सागले म्हूण तो अस्तंत आसामाचो कोच राजा लक्ष्मीनारायण हाचे कुचबिहार हे राजधानींत गेलो. लक्ष्मीनारायणान ताका बरो येवकार दिवन ताच्या शिश्यांक रावपाखातीर राजधानी लागसार भेलादुआर हांगा सुवातूय दिली. थंय तांणीं आपलो मठ उबारलो. राजघरांण्यांतल्या कांय लोकांनी माधवदेवा कडल्यान वैश्णव धर्माची दिक्षाय घेतली. ह्या मठांतूय , ताणें तीन वर्सांभितर नामा-घोषा ग्रंथ पुराय केलो आनी थंयच तांका मरण आयलें.
नामनेचो साहित्यिक लत्क्ष्मीमाथ हेझबरू हाणें १९१४ वर्सा श्री शंकरदेव आरू माधवदेव ह्या नांवाचो चरित्रग्रंथ असमिया भाशेंत बरयलो. ह्या दोन संतांची जीण आनी कार्य हाकालागून हो म्हत्वाचो ग्रंथ मानतात.
-कों.वि.सं.मं.
माधवस्वामीः (जल्मः सतरावो वा अठरावो शेंकडो).
दक्षिण भारतांतलो एक मराठी कवी. ताचें उपनांव अद्दैती .ताच्या बापायचें नांव नागनाथ आनी आवयचें नांव उमा आशिल्लें. ताचे बायसेचें नांव रमा, तशेंच ताच्या आज्याचें नांव एकनाथ आशिल्लें. पूण हो एकनाथ कोण, हेविशी अभ्यासकांत मतभेद आसात. संत एकनाथाक गंगा, गोदा आनी उमा ह्यो तीन चलयो आशिल्ल्यो . माधवस्वामीची आवय उमा संत नाथाची धूव आनी तेखातीर एकनाथ हो माधवस्वामीचो आजो अशें एक मत आसा.
माधवस्वामी, कावेरीचे देगेर तिरुवळंदूर हांगा रावतालो. समर्थ रामदासान कोनूर हांगा स्थापन केल्ल्या मठाचो आशिल्ल्या राघवस्वामी हाचो माधवस्वामी शिश्य आशिल्लो. तिरूवळंदूर हांगा स्वता माधवस्वामीन एक रामाचें देवूळ बांदलें आनी थंयच सगळ्या ग्रंथाची रचणूक केली.
माधवस्वामीन बरयल्ल्या ग्रंथांनी अनुगीता, गणेशपुराण, विष्णुपुराण, श्लोकबध्द रामायण, भगवदगीत मराठी पद्द अणकार ,ओवूबध्द रामायण, महाभारत, प्रबोधचंद्रोदय ह्या ग्रंथाचो आस्पाव जाता.तंजावर हांगाच्या सरस्वातीमहाल ग्रंथालयाच्या हातबरपांच्या संग्रहांत ह्यो रचणुको उपलब्ध आसात. रामायण माहाभारत योगवसिष्ठ हे माधवस्वामीचे बृहतग्रंथ आसात. योगवसिष्ठ ह्या ग्रंथांत १२,३३९ ओव्यो आसात.बरोवचे पयलीं माधवस्वामीन तीन प्रकरणांचें आनी सात हजार ओव्यांचें एक भावार्थ योगवसिष्ठ बरयलें अशें एक मत आसा. पूण कांय अभ्यासकांच्या मतान हावार्थ योगवसिष्ठ माधवस्वामीन न्बय तर ताचो गुरू राघवस्वामी हांणें रचलें.
माधवस्वामीचे पूत रामपंडित आनी कृष्णपंडित, नातू कृषणपंडिताचो पूत वासुदेवपंडित, नातसून म्हळ्यार वासुदेवपंडिताची बायल मीनाक्षीअम्मा, पणटू अंबाजी पंडित हांणींय काव्यरचना केल्या.
-कों .वि.सं.मं.
माधवाचार्यः (जल्मःसु.१२९६, मरणःसु.१३८६).
एक महापंडित आनीन भाश्यकार.चवदाव्या शेंकड्यांत निर्माण जाल्ल्या विजयानगर राज्याचो प्रधानमंत्री, धर्मशास्त्रज्ञ आनी तत्वज्ञ. ताच्या बापायचें नांव मायण आनी आवयचें नांव श्रीमती. तशेंच ताका सायण आनी भोगनात हे दोन भाव आशिल्ले. तांचें गोत्र भारद्दाज . ही सगळी म्हायती स्वता माआवाचार्यान पराशर माधव म्हूण प्रसिध आशिल्ले पराशर स्मृतीचे टीकेंत सुरवातेक दिल्या. हातूंत बौधायन यजुर्वेद हांचोय उल्लेख मेळटा.
माधवाचार्य, विजयानगरच्या बुक्क राजाचो अमात्य आशिल्लो. विजयनगराच्या राज्यघराण्याची परंपरा सादारणपणान णव राज्यांची सांगूंक येता ची अशी- राजा संगम, हरिहर-१, कंप वा कंपण, संगम-२, बुक्क वा बुक्कम -१, हरिहर -२, मारप आनी मुद्दप. हांतुतल्या पयल्या चार पिळग्यांमेरेन , माधवाचार्यान थंय प्रधानमंत्री म्हूण कारभार पळयलो. विजयनगर हे राजधानीची स्तथापणूक माधवाचार्यान केली आसो उल्लेख मेळटा. हाचोय अर्थ तो प्रत्री आसतना ताच्या मार्गदर्शनाखाल विजयनगर उबारलें आनी माधवाचार्य हाणें नेमिल्ल्या आचार्यांच्या पुरोयतपणाखाला राज्यभिशेकूय जालो.
भारतीय संस्कृतीच्या इतिहासांतली म्हत्वाची घडणूक म्हळ्यार चारूय वेदांची म्हळ्यार संहिता आनी ब्राह्मण ह्या दोनूय प्रकाराच्या वेदग्रंथांची भाश्यां माधवाचार्यान आपलो धाकलो भाव सायण हाच्या संपादकत्वाखाला बरोवन घेतलीं.वेदभाश्यांचें हें कार्य विजयनगर राजांचें चवथे पिळगेंत बुक्क-१ हो राजा राज्य करतना जालें. तैतिरीय संहिता भाश्याच्या एका पाठांत अशें म्हळां, वीर बुक्क महिपतीन माधवाचार्याक वेदभाष्यां बरय म्हूण आदेश दिलो. तेन्ना माधवाचार्यान बुक्क राजाक सांगलें की म्हजो धाकटो भाव सायणाचार्य होय बरो विद्दान आसा. तेन्ना बुक्क राजान सायणाचार्याक वेदभाश्य बरोवपाक सांगलें. भाश्य निर्मितींत आदार करपी सगळ्या पंडितांक मानधन दिलें ,असोय उल्लेख मेळटा. ह्या कार्याक माधवाचार्याचो मुखेल आदार आशिल्लो. ताणें ह्या भाश्यांक माधवीये वेदार्थ प्रकाश अशें नांव दिलें.
भारतीतीर्थ, विधातीर्थ आनी श्रीकंठ अशें मादवाचार्याचे तीन गुरू आशिल्ले. ताच्या कालनिर्णय ह्या ग्रंथांत ह्या तीन गुरूंचो उल्लेख मेळटा.
माधवाचार्यान स्वता बरयल्ले आनी नांवाजिल्ले धर्मशास्त्राविशींचे ग्रंथ अशें आसात- परशस्मृतिभष्य,कालमाधव वा कालनिर्णय, जैमिनीय
