Page:Konkani Viswakosh Vol3.pdf/659

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

आसात. तशेंच अमेरिका (उ,कॅरोलायना), ऑस्ट्रेलिया, अफगाणिस्तान, कोलंबिया, मॅलॅगॅसी, मालावी, र्होडेशिया , झँबिया हांगाय कमी प्रतीचे माणिक मेळटात. भारतांत कर्नाटक, तमिळनाडू, राजस्थान, काश्मीर ह्या वाठारांनीय कमी प्रमाणांत माणिक मेळटात.

-कों.वि.सं.मं.

पूरक नोंदः रत्न.

माणिकदासः एक हिंदी संतकवी. हो अहमदाबादचो रावपी आसून विद्दान आशिल्लो. साधू जातकच तो उज्जैनी हांगा रावपाक लागलो. ताणें संतोषसुरतरू, सत्संग-प्रभाव, रामरसायन, कवित्त प्रूबंध, आत्मविचार हे पांच ग्रंथ बरयल्यात.

संतोषसुरतरू हो ग्रंथ नीतीकाव्याचेर बरयला. रंगीलदास व्यास हाणें खंयच्यातरी बालमुकुंदाच्या अध्यापनाखातीर ह्याच काव्याचो उपेग केल्लो.

-कों.वि.सं.मं.

माणिकप्रभूः(जल्मः इ.स. 1817, लाडवंती-कर्नाटक, मरणः इ.स.1865).

एक दत्तसंप्रदायी सत्पुरीस. दत्तसंप्रदायी लोक ताका दत्ताचो चवथो

File:Mannikprabhu-Konkani Vishvakosh.png
Mannikprabhu-Konkani Vishvakosh.png

अवतार मानतात. ताच्या बापायचें नांव मनोहर नाईक हरकुडे आनी आवयचें नांव बयम्मादेवी अशें आशिल्लें. मनोहर हो देशस्थ ऋग्वेदी, आश्र्वलायन शाखेचो श्रीवत्यगोत्री ब्रह्मण आशिल्लो. माणिकप्रभू हो ताचो दुसरो पूत.

ल्हानपणांतूच माणिकप्रभून तरांतरांचे ईश्र्वरी चमत्कार करून आपलें साधुत्व दाखोवन दिलें . सहजस्फूर्त आनी प्रसादिक अशीं शेंकड्यांनी भक्तिगींतां ताणें रचलीं. पिरायेचीं सुरवातेचीं पचवीस-सव्वीस वर्सां भोंवडेंत आनी चमत्कार करपांत वतकच इ.स.1845 वर्सा हुमनाबादे लागसार (कर्नाटक) एके किण्ण सुवातेर वचून रावसो. थंय स्थायिक जातकच रोखडेच ताचे भोंवतणी भक्त जमूंक लागले. ताकाच लागून कांय काळा उपरांत त्या वाठाराक माणिकनगर ह्या नांवान वळखूंक लागले.

माणिकप्रभून स्थापणूक केल्ल्यासंप्रदायाचें नांव सकलमतसंप्रदाय अशें आसा. सगळ्या धर्मातल्या आनी पंथांतल्या बर्यातल्या बर्या तत्वांचो आनी विचारांचो मेळ सादपी असो हो संप्रदाय आसा. सगळे धर्म आनी संप्रदाय आपापल्या अनुयायांक ईश्र्वराची प्राप्ती करन दितात, सगळे देव एकरूप आसात, विशिसिट देवतेच्या मंत्रांची गरज ना अशीं मतां ह्या संप्रदायांत आसतात. ह्या संप्रदायांचें उपास्यदेवत श्रीचैतन्यदेव म्हळ्यार आत्मो आसा. तशेंच ह्या संप्रदायांत मधुमती नांवाचे शक्तीसयत दत्तात्रेयाची उपासना करतात. उदार आनी समन्वयवादी वृत्तीक लागून शैव, वैश्णव, लिंगायत ह्या हिंदू पंथांवांगडा मुसलमान, पारशी, शीख धर्मांचे लोकूय माणिकप्रभूचे अनुयायी जाले. जंगमांचो संक्रातिमहोत्सव, मुसलमानांचो मोहरम आनी दत्तजयंती हेय उत्सव माणिकनगरांत उमेदीन मनयतात. मुसलमानताका पिरान्पीर दस्तगीर म्हण्टाले आनी शीख लोक ताका जो गुरू नानक सोही गुरू मानक अशें म्हण्टाले.

माणिकप्रभूक संस्कृत ,मराठी, कन्नड, हिंदी, उर्दू, आनी फार्सी ह्यो भाशा कळटाल्यो . माणिकप्रभू हो एक प्रासादिक कवी आशिल्लो. मराठी, हिंदी आनी कानडी ह्या भाशांतल्यान ताणें कृष्णाविशीं कूब पदां रचल्यांत. ताचीं पदां आनी आरत्यो, माणिकप्रभू संस्थानान पधमाला ह्या नांवान उजवाडायल्यात. ताणें मल्हारी माहात्म्य, आत्मरुपप्रतीती, संगमेश्र्वर माहात्म्य हनुमंतजन्म हे ग्रंथ बरयल्यात. कवित्वाभाशेन माणिकप्रभुक संगीत कलेचीय देण्गी आशिल्ली.

इ.स. 1865 वर्सा माणिकप्रभून समाधी घेतली. ताच्या अवतारकार्यान दत्तसंप्रदायाच्या प्रसाराक खूब आदार मेळ्ळो. माणिकप्रभूचे गादयेर बसप्यांक माणिकप्रभू म्हण्टात. ताची गादी ताच्या भावाच्या वंशजाकडे चालू आसा. श्रीमनोहर माणिकप्रभू आनी श्रीमार्तंड माणिकप्रभू हे माणिकप्रभू प्रसिध्द आसात.

-कों.वि.सं.मं.

माणेकशा, सॅम होरमसजी फ्रामजी जमशेटजीः (जल्मः 3 एप्रिल 1914, अमृतसर ). स्वतंत्र भारताच्या संरक्षणदलाचो पयलो फील्डमार्शल. नैनितालांतली

Sam Horamsaji Framji Jamshetji Manekesh-Konkani Vishwakosh.png

शेकवूड कॉलेज आनी डेहराडून हांगासल्ल्या इंडियन मिसिटरी अकादमी ह्या शिक्षणसंसस्थांतल्यान ताणें शिक्षण घेतलें, फुडें 1934 वर्या ताणें कमिशन पदवी घेतली.

सुरवातीक ताची व्दितीय रॉयल स्कॉट्स हे पलटणींत नेमणूक जाली. उपरांत फ्रँटियर फोर्स रेजिमेंट आनी ताचे उपरांत गुरखा रेजिमेंटांत ताची नेमणूक जाली.