सेवाराम परमार, राधाकिशन ,नाथूसिंह उस्ताद हांणी कांय माचनाट्यां बरयल्यांत.
-कों.वि.सं.मं.
माजरः (कूळः फेलिडी, गणः कार्निव्होरा, प्रजातीः फेलिस, प्रकारःमेमेलीया.)
एक पाळीव प्राणी.हातूंत आनीकय एक प्रकार आसून ताक रानटी माजर म्हणटात. पाळीव माजराक आंगभर ल्हान आनी गच्च ल्हंव आसता. ताची लांबाय सुमार २फूट. ताका सुमार २३सेंमी. लांब शेपडी आसता. ताचें वजन ८ किल मेरेन आसता. चलतना माजर शेंपडी संदाच वयर धरता. ताचें शरीर ताकदवान आसून तें चपळ आसता. ताच्या वेगवेगळ्या अवयवाचे हालचालींत एके तरेचें अकसुत्रीपण आसता. कितल्याय वयल्यान उडल्यार वा पडल्यार लेगीत तें चार पांयांचेर सुरक्षीत उबें रावता. ताचो मेदू षरिराच्या मानान व्हड आसून ताची पुराय वाड जाल्ली आसता. माजारक खास अशी दातांची तशेंच पंजाची रचना आसून ताच्या वयल्या जबडयांत १६ जाल्यार सकयल्या जबड्यांत १४ दांत आसतात. ताका लांब आनी तीक्ष्ण सुळे आशिल्ल्यान मांस पिनपाक आनी मांसाचे कुडके करपाक सोंपें जाता. ताच्या फुडल्या पांयांच्या पंजाक पांच बोटां, जाल्यार फाटल्यापांयांच्या पंजाक ४ बोटां आसात.बोटांच्या निमण्या बोटांच्या पेराच्या हाडार तीक्ष्ण नाखटां आसात आनी तें जाय तेन्ना हीं नाखटां भायर भितर काडटात. ताच्या पंजाचो तळवो खूबूच मोव आशिल्ल्यान तें चलतना आवाज येता. ताचे नाकपुडयेची तशेंच दोळ्यांची रचना अशी आसता जाकालागून ताका काळखांत लेगीत बरें दिश्टी पडटा. तशेंच वस्तुची वळखय जाता. माजराचे जोळे निळे,
पाचवे, हळदुवे वा तांबशे आसूं येतात. ताका तीक्ष्ण घाणेंद्रिय आसता आनी तें चड करून वासाचेर आपली शिकार करूंक शकता. तेचपरी तें कितलोय सूक्ष्म आवाज आयकूंक शकता. ताच्या कानाक ३० स्नायू आशिल्ल्यान तें कुत्र्यापरसूय बेगीन आपले कान आवाजाचे दिकेन वळोवंक शकता.
उगमाचो इतिहासः सुमार ४ कोटी वर्सांआदी ऑलित्रोसान काळाच्या निमाणें माजराच्या कुळांतलें प्राणि अस्तित्वांत आशिल्लें अशें त्या काळांत मेळिल्ल्या जिवाश्मांवल्यान दिसून येता. हालींच्या घरमाजराची उत्पती युरोप- आफ्रिका, आशिया ह्या वाठारांतल्या रान माजरापसून जाली आसुंये अशें मानतात. माजराक केन्ना पोसूंक लागले वा तें केन्ना मनशाळिल्लें हाचेविशीं सारकी मायती मेळना. इजिप्तांत ३५०० वर्सांआदीं तें मनशाळ्ळें अशें म्हणटात. इ.ल. आदी २५००-२२०० ह्या कालांल्या पांचव्या आनी सव्या इजिप्शीयन राजवंशांनी माजर हो प्राणी पवित्र आशिल्ल्याची घोशणा केली.तरी इ.स आदी १५०० वर्सांआदींचो ताका मनशाळिल्ल्याचो सारको पुरावो मोळना. ग्रीस आनी चीन देशांत इ.स. पांचव्या शतमानांत घरमाजराचें अस्तीत्व आशिल्लें. भारतांतल्या इ.स.आदीं १०० वर्सा आदल्या संस्कृत साहित्यांत माजराचो उल्लेक आसा. दक्षिण मध्य वेल्स हांगाच्या होबेलदा ह्या राजपुत्रान इ.स. १३६त माजराच्या संरक्षणाचो कायदो केल्लो आसो उल्लेख मेलटा. अमेरिकेंत १७५० च्या सुमाराक घरमाजरां पाळटाले. फुडें इजिप्ताच्या लोकांनी माजरां पोसूंक सुरवात केली आनी तीं पर्शिया ,तुर्की, थायलंड, सियाम, मियानमार, भारतांतल्यान मागीर इंग्लंड, रशिया हांगा पातळ्ळीं आनी उपरांत तीं पुराय सवसारांत पातळ्ळीं.
धर्म आनी चेटूकविधा ह्या दोनूयमळांर जायत्या देशांत माजराचो संबंद आयला. माजराची तकली आशिल्ली बस्त नांवाची इजिप्शियन लोकांची देवी आशिल्ली आनी व्यूबॅस्तिश शारांत तिचें पुजास्थान आशिल्लें. हीरॉडॉटस हाच्या बरपावयल्यान त्या देशांत माजर मारप्याक देहान्ताची शिक्षा दिताले. माजर मारतचकच तांच्या मडयाची ममी करून दवरताले. अशो ममी तेल बसा हांगाच्या उत्खननांत मेळ्ळ्यात. पूण फाटल्या देनशें वर्लांच्या काळांत ताचें म्हत्व उणें जाला. किरिस्तांव लोकांत काळें माजर आनी गूढ विधा हांचो संबंद लावन माजराक त्रास दिवप जातालें. जर्मनींत कांय प्रसंगां वेळार माजराचें दर्सन जावप म्हळ्यार संकटाक येवकार समजतात.तांकां ल्हान भुरग्यांच्य पाळण्याकडेन वचूंक दिनात. पिडेखोर मनशाच्या हातरुणाचेर काळें माजर येवन बसल्यार ताचें मरण लागीं पावलां अशें समजतात. भारतांत माजराविशीं कांय समजुती आसात त्यो अशोः १) कसलेंय काम करपाक घरांतल्यान भायर सरतना माजर आडवें गेल्यार तें काम जायना. २) माजराक जीवें मारल्यार तें महापाप समजतात आनी तेखतीर प्रायश्र्चीत म्हूण काशियात्रा करून भांगराचे माजर दान करचें अशें सांगतात. ३) माजराची पुजा केल्यार प्रतिस्पर्ध्याचेर जैत मेळटा. ४) राजस्थानांतले लोक माजराक लक्ष्मीचें प्रतीक मानतात. ५) मुसलमान लोक माजराक पवित्र मानतात. एक छंद म्हणून तेचपरी धान्य वा हेर वस्तुंचो नाश करपी हुंदराचेर नियंत्रण दवरपाखातीर घरांत वा धान्याचे कोठयेंत माजरां पोसपाची चाल खूब आदीं सावन आसा.
