Page:Konkani Viswakosh Vol3.pdf/623

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

वचून ती मूर्त हाडली आनी पणजी मळो खारवाड्यार न्हंये देगेर एका गुपीत जाग्यार लिपोवन दवरली. उपरांत तेच मध्यान राती ताणीं ती मूर्त हाडून आपल्या घरांत म्हामय कामतीच्या वाड्यांत दवरून पुजा -महानिवेध हाची वेवस्था केली .तरी पूण ते मूर्तीची योग्य जाग्यार प्रतिश्ठापना जावन तिची सारकी वेवस्था जांवक जाय हीं चिंता तांका लागली.ताणें आपली ही व्यथा आपलो एक रवेही श्री .सिनारी हांका सांगली. तेन्ना देवस्थान उबारपाखातीर फाव तितलो दागो फुकट दिलो. त्या काळांत एक हिंदुंचें देवस्थान बांदप खूब कठीण आशिल्लें. पूण श्री म्हामय कामत आनी त्या काळांत राज्यदरबारांत थाशेली सुवात आनी वजन आशिल्ली कांय हिंदु धर्मीयांनी व्हॉयसरॉयाकडेन तें देवस्थान बांदूक परवांनगी मागली .व्हॉयसरॉयान क्रिस्ती धर्मगुरूचो सल्लो मानीनासतना सतना २ जुलय १८१८च्या हुकमान ते देवालय बांदुंक परवानगी दिली. तशेंच पुर्तुगालच्या राजेसायबान इ.स.१८१९ वर्सा देक्रेतु रेजियु उजवडावन आपली मान्यताय दिली .तेन्ना श्री म्हामय कामतीच्या कुटुंबान आनी हेर भावनीक लोकांनी उदार मनान दिल्ले देणगींतल्यान हें देवालय उबें रावलें.


सधा ह्या देवालयांत श्री महालक्ष्मीची सुंदर मूर्त मुख्यासनार अधिश्ठीत आसा. सुरवेक स्थापन केळ्ली श्री. महालक्ष्मी देवीची ल्हान वेतभर उंचायेची पाशाणी मूर्त मुखेल मूर्ती फाटल्यान कुर्कुटांत दवरल्या.

मुखेल देवळामुखार जो भव्य आनी ऊंच तशेंच कोरीव काम केल्लो सभामंडप आसा तो धेंपे घराण्यावरवीं बांदपांत आयला.ह्या देवळाचे दावेवटेन श्री महादेव (शिवलिंग ), श्री रवळनाथ,श्री ग्रामपुरूस ह्यो तीन वेगवेगळ्यो काळ्या पाशाणाच्यो मूर्ती आनी उजवेवटेन मात्शें उंच वेगळ्या देवळांत श्री मारूतीची मूर्त स्थापन केल्ली आसा.ह्या श्री .महालक्ष्मी देवळाची घटना नियमावळ (कोंप्रोमिस)पुर्तुगेज सरकारान आपल्या ता. २७ ऑगस्ट १९३४च्या पोर्तारीय नंबर २१३७ न मंदूर केल्ली.

ज्या लोकांनी ह्या देवस्थानाचे स्थापनेमत, ताचे जपणुकेंत जांणी जांणी मदत केल्ली त्या सगळ्यांचे वंशज श्री महालक्ष्मी देवस्थानाचे म्हाजन आसून तातूंत गौड सारस्वत ब्राह्मण, द्रविड ब्राह्मण, लिंगायत , गुजार , रजपूत, वैश्य ,कांसार, थवय, नायक गांवकार, कुळावी,तारूकर, नाईक भांडारी,म्हाले, नाईक मराठे, आदी ज्ञाती,जमाती,समाजाच्या लोकांचो आस्पाव जाता.

ह्या देवस्थानात महाअभिशेक पुजा अर्जा ,महानिवेध, नंदादीप ह्या सदच्या क्रार्यक्रमाभायरय दर वर्सुकी संवसार पाडवो, रामनम, चैत्र पुनव, अक्षय तृतिया, वसंत पुजा, श्रावणी पुजा, नवरात्र, दसरो, दिवाळी, वैकुंठ, चतुर्दस, दीपस्तंभ, वनभोजन, कालो चंपाषष्ठी, मान्नीपुनव, रथसप्तम, महाशिवरात्र, शिगमो शिबिकोत्सव, लालकोत्सव, आदी उत्सव जातात.श्रावण म्हयन्यांत नागपंचमीसावन सात दीस भजनी सप्तक मोटे उमेदीन मनयतात. तेभा.र कांय उत्सवांत नाटकांचें कार्यक्रमय जातात, आसून नामनेचे कलाकार नट-गायक तातूंत वांटो घेतात.


श्री महालक्ष्मी देवस्थान, बांदोडेंः फोंडें तालुक्यांतलें खूब पुर्विल्लें ,नामनेचे आनी जागृत देवस्थान .ह्या देवस्थानाची स्थपना खूब पुर्विल्ल्या काळांत जाल्ली. पूण त्या काळाविशीं निश्र्चीत म्हायती मेळना. तशेंच साश्टींतल्या कोलवें वाठारांत श्री महालक्ष्मीचें आधस्थान आशिल्लें अशे पुरावे इतिहासीक दप्तरांत मेळटात. इ.स.च्या सोळाव्या शतमानांत (सुमार 1560 ते 1567) जेजुइट पाद्रयांनी राश्टींत धर्मप्रसाराखातीर लोकांचो छळ सुरू केलो तेन्ना कोलवेंच्यान ह्या देवस्थानाचें रथलांतर बांदोड्यां गांवांत जालें.

File:Mahalaximi, Bandodya-Konkani Vishvakosh.png
Mahalaximi, Bandodya-Konkani Vishvakosh.png

कोलवें हांगाच्या श्री महालक्ष्मीच्या स्थलांतराविशीं जी म्हायती मेळटा ती अशी -इ.स.च्या सोळाव्या शतमानाचे निमाणें साश्टींतल्या धर्म छळाच्या भयान कोलवें गांवांतले सप्तो आनी फटो ह्या नांवाचे दोन परमभक्त श्री महालक्ष्मीची मूळ आसानावयली मूर्त एके पेटयेंत घलून खांदार मारूंन रातचे भायर सरले .दोगांयना रायबंदर हुंपुन अंत्रुज महालांतल्या तळावयली वाठारांत ती मूर्त दवरली. ज्या जागयार ती मूर्त दवरली त्या जागयार (‍दुर्भाट) श्री देवीच्या पायांची खूण आसा . आजुनय लोक च्या जागयार पुजा अर्जा करून भजतात. उपरांत देवीचो दृश्टांत