Page:Konkani Viswakosh Vol3.pdf/442

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

पंडू आनी विदूर हांचो सांबाळ,शिक्षण आनी लग्नां ताणेंच केलीं.कौरव-पांडवांच्या श्क्षणाची ताणेंच बरे तरेन वेवस्था केली.

आमरण ब्रह्मचर्याचे प्रतिज्ञे कडेन तो एकनिश्ठ रावलो.परशुरामान ताका अंबेकडेन लग्न जावपाची आज्ञा केली पूण ताणें ती न्हयकारली.शंतनून सत्यवती कडेन लग्न जावंचे पयली भीषमाचो युवराज म्हणून अभिशेक केल्लो पूण ताणें केन्नाच राज्य आपणायलें ना.निमाणे मेरेन ताणें दुसऱ्या कोणाक तरी गादयेर बसोवन आपणें ताका आदार दिलो.

विचित्रवीर्या उपरांत पंडूक ताणें राज्यार बसयलो.पंडूच्या मरणा उपरांत राज्य धृतराष्ट्राच्या हातांत गेलें.उपरांत कौरव हे पांडवाचेर अन्याय करतात अशें दिसना फुडें ताणें दोगांकूय सांबाळून धरपाचो यत्न केले.

महाभारतात झुजांत पयले धा दीस तो कौरवांचो सेनापती आशिल्लो.झुजाच्या धाव्या दीसा अर्जुनान शिखंडी आड रावून ताचेर बाण मारलो.शइखंडी हो एक बायल अशें भिष्म मानतालो देखून ताणें शिखंडीचे फाटले वटेनच्यान आयिल्ल्या बाणांक विरोध केलोना.ताका लागून तो घायाळ जावन जमनीर पडलो.माघांतले शुध्द अश्टमीक विनशन नांवाच्या वाठारांत ताणें जीव सोडलो.चित्रवशास्त्रींच्या मताप्रमाण मरणा वेळार ताची पिराय सुमार १८६ वर्सां आशिल्ली जाल्यार इरावती कर्वे हिच्या मताप्रमाण त्या वेळार ताची पिराय उण्यांत उणी ९० ते १०१वर्सां इतकी आशिल्ली.

माघ शुध्द अश्टमीक भीष्माश्टम अशें मानतात.गुजरातांत भीष्माश्टमी दीसा भीष्माचे प्रतिमेची पुजा करतात.उत्तर भारतांत भीष्मपुजा नांवाचें एक व्रत करतात.कुरुक्षेत्राच्या वाठारांत भीष्मशरशय्या नांवाचें एक तीर्थक्षेत्र आसा. भीष्म हो सत्यनिश्ठ आनी शास्त्रनिश्ठ आशिल्लो.

भुरग्याचें मानसशास्त्रः(पळेयात मानसशास्त्र)

भुलाबाईःमहाराष्ट्रांतली एक देवी.भिल्लिणीचो भेस करुन भिल्लाच्या रुपांत आशिल्ल्या शंकराक भुलोवपाक आयिल्ले पार्वतीक भुलाबाई हें नांव पडलां.ती भुलाबाई जाली म्हणून शंकराक भुलोबा म्हणूंक लागले. खानदेशांत आनी विदर्भांत,भुलाबाई देवीचो खूब प्रचार आसा.भाद्रपद म्हयन्यांतले पुनवेक भुलोबा आनी भुलाबाई ह्या दोगांयच्यो मातयेच्यो मूर्ती करुन,सजयल्ल्या मकरांत बसोवन तांची पुजा करतात.कोजागिरी पुनवेक रातभर जागोवन वद्य पाडव्या दिसा तांचें उदकांत विसर्जन करतात.

दर दीसा सांज वेळार चलीयो भुलाबाई मुखार फुगड्यो घालतात.उपरांत देवतेक निवेद्य दाखयतात.हांचे पुजेक शिव-शक्कीची पुजा अशें म्हळां.भुलाबाईचो हो सुवाळो सोळा दीस मेरेन चलता.हो एक लोकोत्सव आसून पावस आनी दाण्यागोट्याचो हाचे कडेन चड संबंद आसता अशें मानतात.

भुशुंडी रामायणःरसिक संप्रदायेचो एक ग्रंथ.हें एक गौण रामायण.हें रामायण भुशुंडी हाणें बरयलां देखून ह्या रामायणाक भुशुंडी रामायण अशें म्हण्टात.भुशुंडी रामायणाक मूलरामायण आनी आदिरामायण अशीं दोन नांवां आसात.

कामिल बुलकेच्या मताप्रमाण उजवाडा आयिल्लें मूलरामायण म्हळ्यार वाल्मिकी रामायणाचो पयलो सर्ग.तेच बाशेन ताच्या मतान महारामायण आनी भुशुंडी रामायण हीं दोनूय रामायणां वेगळीं आसुंये.

भुशुंडी रामायणाचेर भागवताचो खूब प्रभाव आसा.तुलसीदासानूय ह्या रामायणाचो खूब उपेग रुन घेतला.ह्या रामायणांत राधेक जानकीचो अंश आनी कृष्णाक रामाचो अंशावतार मानला.भुशुंडी रामायणाचे उदेंत,दक्षिण.अंस्तंत आनी उत्तर एशे चार खंड आसात.तातूंत छत्तीस हजार श्लोक आसात.भुशुंडीचें एक ब्रह्मरामायणूय आसा.तातूंत राम-रासलीलेचें वर्णन केलां.

योगवसिष्ठांत भुशुंडीचें चरित्र सांगलां तें अशें-अलंबुषा नांवाचे देवतेचें वाहन आशिल्लो चंड नांवाचो काक हो ताचो बापूय आनी ब्रह्मीच्या रथाची वाहन आशिल्ली हंसी ही भुशुंडीची आवय.काकचो पूत देखून ताका कात भुशुंडी अशें म्हण्टात.

तुलसिदासान रामचरितमानसच्या उत्तर कांडांत भुशुंडीच्या जल्माची कथा दिल्या ती अशी-कलियुगाच्या पूर्वकल्पांत,अयोध्येंत हो एक शूद्र म्हणून रावतालो.ताणें एकदां गुरुचो सत्कार केलोना देखून ताका श्राप मेळ्ळो आनी तो सोरोप जालो.उपरांत ताणें गुरुची आनी शिवाची चूकग मागली.ताका लागून शिवाचे कृपेन तो रामऊक्त ब्रह्मण जालो.फुडें लोमश ऋषीच्या शापान ताका काकयोनी मेळ्ळी.

भूंय कमळः(पळेयात साळीक)