Page:Konkani Viswakosh Vol3.pdf/432

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

भिण्णां(फळ)

थंडी जाता,बारीक प्रमाणांत जोर येता.मानेंतल्यो गांठी मोठ्यो जातात,तशेंच कान फूटपाच्यो संभव आसता.अशा वेळार अँटिबायोटिक वखदांचोय चडसो परिणाम जायना. तेन्ना शस्त्रक्रिया करुन भिंडां काडून उडोवप चड बरें आसता.ही शस्त्रक्रिया दोन प्रकारांनी करतात.एका प्रकारांत विशिश्ट प्रकाराचें उदग्र कर्तन यंत्र वापरुन भिंडां काडटात.दुस-या प्रकारांत भिंडांचें चाकवान विच्छेदन (dissection)करुन तीं प्रावरणासयत काडून उडयतात.पूण चड वेळ रगत व्हांवपाची प्रवृती आसल्यार खर स्वरुपाचीं भिंडां वा घटसर्प जाल्लो आसल्यार,ज्यो व्यक्ती हूगंरेचीं वखदां सोसूनक शरनात तशेंच पांच वर्सां सकयले पिरायेच्या भुरग्यांचेर शस्त्रक्रिया करिनात.

पूण परतून परतून खर स्वरुपाचीं भिंडां जातात जाल्यार,भिंडां खूब मोठीं जावन गिळपाक वा उस्वास घेवपाक त्रास जाता जाल्यार,भिंडां खूब जून जावन तांचे पसून अशक्तताय येता जाल्यार,कान दुखता वा कान फुटलो जाल्यार आनी भिंडांनी घटसर्पाचे जंतू मेळ्ळ्यार भिंडांची शस्त्रक्रिया करप गरजेचें आसता. डॅा.भिकाजी घाणेकार

भिंडां(फळ): (पळेयात भिरंड)

भिकणां-१:(मराठी: भुईमूग;हिंदी: मुगफली;गुजराती: भुईमुग चणा;मगफली;कन्नड: नला गदळे;संस्कृत: शिंबिका;स्नेहबिजक;भूचानक;भूमुद्र;इंग्लीश: पीनट;ग्राऊंडनट;मंकीनट;लॅटीन: अॅरॅचिस हायपोजिया;कूळ: लेग्युमिनोस)

ही वर्सुकी (उणो तेंप)डगपी वनस्पत.ल्हान झोपावरी,सरळ वा पातळून वाडटा.पानां अका फाटल्यान अक ,संयुक्त,पिसावरी गाड,वा लेव पाचवीं(५ ते ७.५ सेंमी)आसतात.एके ताळयेक तांच्यो सादारणपणान दोन जोडयो आसतात.फुलां पानांचे कुशींत येतात आनी तीं ल्हान,हळदुवीं,एकटुकीं वा तिनांचो घोस आसता.हे वनस्पतीच्या मिखेल मुळाक नायट्रोजनाच्यो गांठी आनी कांय उपमुळां आसतात.परगणाउपरांत किंजपुडाचेया मुळांत आशिल्लो देंठ लांब वाडटा आनी ल्हव ल्हव किंजपुटाक जमनींत व्हरता.किंजपुट हे जमनीचे दिकेन वाडपी आसतात आनी ते जमनींत रिगतकच तांचें रुपांतर फळांत जाता.फळ म्हळ्यार एके तरेची मोटवी सांग.ह्यो सांगो घोंसांनी वा एकटुक्यो योतात.सांग फोडटकच तातूंत १-६ दाणे (भिकणां)आसतात.दाण्याच्या प्रकाराप्रमाण गुलाबी,तांबसो,जांभळो वा धवो आसता.

इतिहास: हे वनस्पतीचें अॅरेचीस हायपोजिया हें शास्त्रीय नांव ग्रीक उतर अॅरेचीस म्हळ्यार कड्डण(द्दिदली कड्कण)आनी 'हायपोजिया'म्हळ्यार जमनीपोंदा जावपी सांगो ह्या उतरावयल्यान जालां.हे वनस्पतीचो मूळ गांव ब्राझील(दक्षिण अमेरिका) अशें मानतात.थंयसैवन ताचो प्रसार आफ्रिकेक जालो.आफ्रिकेंतल्यान इ.स १८००त पुर्तुगेजांनी हें पीक भारतांत हाडलें.

एकुणिसाव्या शतमानाचे सुरवेक ह्या पिकाचो प्रसार दक्षिण भारतांत जालो आनी तेन्नाच्यान ह्या पिकाची लागवड व्हड प्रमाणांत जांवक लागली.

सद्या भारतांत सुमार १० लाख हॅक्टर सुवात भिकणांच्या पुकाखांल आसा.हेर देशांनी जंय भिकणांचें उत्पादन मुखेलपणान काडटात ते देश अशे :चीन(३७,५०,०००हॅक्टर),अमेरिका(१,६,७०,०००हॅक्टर),नायजेरिया(९,००,०००हॅक्टर)आनी ब्रह्मदेश मियानमार(७,५०.००० हॅक्टर).

संवसारांत भिकणांचें उत्पादन काडपी मुखेल देश अशें भारत,चीन,फ्रांस.अस्तंत आफ्रिका,नायजेरिया आनी अमेरिका.भिकणांच्या उत्पादनांत सगळ्यांत चड हॅक्टर सुवात आनी उत्पादन हातूंत भारताचो पयलो क्रमांक लागता.गोंयात सुमांर १२३ हॅक्टर सुवातींत भिंकणांटा लागवड जाता आनी ताचे पासून १३०४ टन भिकणांचें उत्पान्न मेळटा.

प्रकार: भिकणांचें सादारणपणान दोन प्रकार जाता.एक सरळ आनी दुसरो पसरपी.वॅाल्ड्रनस ह्या तज्ञाच्या मतान सरळ भिकणाक अॅरेचास हायपोजिया उपकूळ फास्टेजियाटा(Fastigiata)आनी पातळपी भिकणां अॅरॅचिस हायपोजिया उपकूळ प्रोक्यूबेन्स ह्या नांवान वळखतात.पग हाच्या मतान ह्या दोनूय प्रकारांनी तांकां आगळें अशें म्हत्व आसा.सरल प्रकारांतली भिकणां अॅरेचीस पूसीला ह्या कुळांत जाल्यार पातळपी भिकणां अॅरेचास प्रोस्ट्राटा ह्या कुळांतल्यान आयल्यांत.