दुसऱ्या म्हाझुजांत जपान देशानूय वांटो घेतिल्लो. ह्या काळांत टोकियोंत राबितो करुन आशिल्लो भारतीय क्रांतिकारक राशबिहारी बोस हाणें, टोकियो आनी बँकोक हांगाच्या हिंदी लोकांक एकठांय करुन आझाद हिंद फौज उबारली. हे फौजेचें फुडारपण करपाखतीर उपरांत ताणें जर्मनींत आशिल्ल्या सुभाषचंद्र बोस हाका आपोवणें दिलें. सुभाषचंद्र बोस हाणें जपान सरकाराकडेन उलोवणीं करुन १९४२ त अस्थायी सरकाराची स्थापणूक केली. जपानी फौजेवांगडा आझाद हिंद फौजूय झुजांत रिगली. ब्रिटिशांक हिंदुस्थानांतल्यान धांवडावन घालप होच तांचो मुखेल हेत आशिल्लो. 'चलो दिल्ली' आनी 'जय हिंद' ही हिंदी फौजेची घोशणा आशिल्ली. सुरवेक तांणी अंदमान जुंव्याचेर जैत जोडून थंय तिरंगी बावटो लायलो. उपरांत तांणी कोहिमा आनी मोडोक प्रदेश हातासले. १९४५ मेरेन तांणी ब्रिटिशांआड लढो चालूच दवरलो. पूण ऑगस्ट १९४५ त अमेरिकेन जपानाचेर एणुबाँबाचो वापर केल्ल्यान जपानाक तांकां शरण वचचें पडलें. आझाद सेनेचें आव्हानूय हांगाच सोंपलें. उपरांत विमानांतल्यान फॉर्मोसासवान रशियेक वता आसताना सुभाषचंद्र बोस हाका अपघाती मरण आयलें.
१९५७ जाल्ल्या उठावाउपरांत ब्रिटिशांनी विंगड विंगड कायद्यांवरवीं हिंदी लोकांक पुरायपणान सिसस्त्र केल्ले. पूण हिंसक पद्दतीन ब्रिटिश सरकाराआड झूजपाखातीर विसाव्या शेंकड्याचे सुरवेकसावन बंगाल, महाराष्ट्र, पंजाब आनी उत्तर हिंदुस्थानाच्या हेर प्रदेशांनीय साबार क्रांतिकारी संघटना अस्तित्त्वांत आयिल्ल्यो. तांणी हिंसक पद्दतीन सुरु केल्लो स्वातंत्र्यलढो भारत स्वतंत्र जायमेरेन चालूच आशिल्लो. १८५७ चे घडणूके प्रमाण ब्रिटीश हिंदी सैन्यातूय राश्ट्रभावना निर्माण जावन तांणीय ब्रिटीश सरकाराआड उठाव केले. १९४६ त नौसेनेंतल्या कांय भारतीय नाविकांनी ब्रिटीश सरकारााड उठाव केल्लो.
ब्रिटीश सरकाराच्या वेगव्गळ्या जुलमी कायद्यांक लागून हिंदुस्थानी लोकांमदीं तिडक निर्माण जाल्ली. ब्रिटीश सरकाराआडचो लोकांच्या मनांतलो दुस्वास तसोच जागो दवरपाखातीर सुरवेक गांधिजीन वैयक्तिक सत्याग्रहाचें आंदोलन तसोच जागो दवरपाखातीर सुरवेक गांधिजीन वैयक्तिक सत्यागआहाचें आंदोलन सुरु केलें. पूण ब्रिटीश सरकारान कसलोच हेत स्पश्ट करीनासतना हिंदुस्थानाकूय आपल्या वांगडा दुसऱ्या म्हाझुजांत धुकललो आनी कसल्योच राजकीय सुदारणा करपाक न्हयकार दिल्ल्यान १९४२ त गांधिजीन 'भारत छोडो' आंदोलनाची घोशणा केली. हें आंदोलन जाहीर केल्याउपरांत दुसऱ्याच दिसा गांधिजी, नेहरु आनी हेर काँग्रेसच्या फुडाऱ्यांक कसलीच चवकशी करीनासतना बंदखणींत घाले. पूण काँग्रेसच्या हेर वावुरप्यांनी आंदोलन सुरु केलें. हें आंदेलन १९४५ मेरेन चालूच आशिल्लें. ह्या वेळार ब्रिटीश सरकारान जमावांचेर खूब गोळीबार केलो. खूब लोकांक मरण आयलें. आनी साबार लोक जखमी जाले. सुरवेक शांततायेन सुरु जाल्ल्या ह्या आंदोलनाक उपरांत हिंसक मोडण लागलें. कांय कडेन आंदोलनांत हिंदुस्थानी सरकारी कर्मचाऱ्यांवांगडा विद्यार्थी, शिक्षक, वेपारी, शेतकामती आनी हेर लोकांनीय वांटो घेतिल्लो. मे १९४४ त गांधीजीची भलायकी इबाडिल्ल्यान ताची सुटका जाली. उपरांत हेर काँग्रेस वावुरप्यांचीय सुटका जाली. १९४५ त लॉर्ड वॅवल हाणें हिंदुस्थानाक स्वराज्य दिवपाच्या प्रस्तावाचेर सिमला अधिवेशनाची घोशणा केली. पूण मुस्लीम लीगच्या वावुरप्यांनी मुसलमानांखातीर वेगळ्या पाकिस्तान प्रांताची पूर्व तयारी करुन दवरिल्ल्यान सिमला अधिवेशनांत काँग्रेसच्या मागण्यांक पुरायपणान विरोध केलो. पाकिस्तान प्रस्नावयल्यान उपरांत हिंदू आनी मुसलमान लोकांमदीं भिरांकूळ दंगे जायत रावले.
