Page:Konkani Viswakosh Vol3.pdf/369

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

आनी वयल्यान गुटे मारतात. सर्द हंगामांत मरड जमनींत हे पद्दतीचो वापर करतात. ब) चोबो वा शेळ पद्दतः पावसाच्या दिसांनी ज्या शेतांनी उदक बरता, थंय पावस पडचे पयलीं, शेतांत आशिल्ले शेळीचो वापर करुन, बारीक फोंडकुलां मारुन ओळीन बीं रोयतात. शेतांत शेळ आशिल्ल्यान बीं किल्लून येता. शेळ वा त्या शेतांनी चाबो पद्दतीचो उपेग करतात. हे पद्दतीक 'कुयण' म्हण्टात. कुयणआंत सुके जमनींत बीं पेरतात. पावस पडकच हें बीं किल्लून येता.

२)रोंप लावपः हे पद्दतीचो वापर केल्यार चड उत्पन्न मेळटा. पूण बरेच कश्ट घेवंचे पडटात. पयलीं बीं किल्लत घालून तर्वो काडटात. तर्वो काडपाच्यो दोन पद्दती आसात. अ) सुको तर्वो ब) वोलो तर्वो. सुको तर्वो काडपाखातीर एक मीटर रुंद आनी १५ सेंमी. उंचायेचे गादीवाफे तयार करतात. वाफ्याची लांबाय गरजेप्रमाण चड-उणी दवरतात. उपरांत वाफ्याचेर, ओळीन भाताचें बीं घालतात आनी उदक दितात. वोले पद्दतीन तर्वो काडपाखातीर कुणग्यानीं पयलीं भरपूर उदक दिवन चिखलणी करतात. उपरांत बीं पेरतात. एक हॅक्टर जमनीचेर रोंप लावपाखातीर १००० चौखण मीटर सुवातीचेर तर्वो काडचो पडटा. तर्वो सुमार २२-२८ दिसांचो जातकच रोंपांची लावणी करतात. दोन रोंपांमदी १० सेंमी. आनी दोन ओळींमदीं २० सेंमी. अंतर दवरतात.

चोबो वा रोव पदद्तींत भाताचें ह्रक्चराक ८०-१०० किलो हीं लागता आनी बीं लायल्यार ४०-५० किलो बीं लागता.

भाताची लागवड करचेपयलीं जमीन उबी आडवी नांगरतात. हाकाच तास-आडास म्हण्टात. कांयकडेन जमीन खणटात, पूण चडशें बैलांचें जोत वापरतात. ट्रॅक्टर तशेंच पावर टिलर ह्या माक्नांचो वापरुय खूबकडेन करतात. रोवंचे पयलीं, शेतांत हॅक्टरी २५ टन शेणसारें वा कंपोस्ट सारें घालतात. तशेंच रसायनीकसाऱ्याचोय वापर करतात. भाताक हॅक्टरी १०० किलो नत्र, ५० किलो स्फुरद आनी ५० किलो पलाश इतक्या अन्नद्रव्याची गरज आसता. हातूंतलें अर्दो नत्र, सगळो स्फुरद आनी पलाश रोवपाच्या वा रोंप लावपाच्या वेळार दितात आनी अर्दो नत्र २० आनी ३५ दिसांनी सारको वाटूंन दितात. आंबसाणीच्यो जमनी सुदारपाखातीर चुनो तशेंच मसुरी फोस्फेटाचो वापर करतात.

पिकांत जी नडणी येता ती वेळच्या वाळार काडून उडयतात. हेखातीर सॅर्टन (saturn), स्टॅम एफ-३४ ह्या तणनाशकाचो वापर करतात.

भाताच्या पिकाक भरपूर उदक लागता. सर्द हंगामांत ही गरज पावस भागयता. हंगामांत कुणगी उदकांत भरुन दवरतात. कणशी भायर पडटकच ल्हव ल्हव उदक उणें करतात. कापणी करचे पयलीं १५ दीस उदक बंद करतात.

भाताचें पीक सुमार १००-१५० दिसांनी तयार जाता. तयार जावपाक लागपी दीस हे ते ते जातीचेर आदारुन आसतात. कणस बागवलें वा कणसांतलो दाणो घट्ट जातकच भात कापणेक तयार जाता. तयार जाल्लें भात कापणी करिनासतना दवरल्यार दाणे झडटात. भाताचे कापणेक लुवणी म्हण्टात. लुवणी करपाखातीर विळ्याचो वापर करतात. कांय लोक सुदारीत विळ्याचोय वापर कराता. हालीं मशिनाचोय वापर जाता. लुवणी जातकच भाताच्यो पेणयो मळपाखातीर खळार हाडटात. मळणी पांयांनी, बडयांनी, ट्रॅक्टरान तशेंच मळणी यंत्राचो वापर करुनय करतात. मळणी-यंत्रां दोन तरांचीं आसतात. पांयांन चलोवपाचें आनी डिझेल वा विजेचेर चलपी. गोंयांत चडसो बैलांचो वापर करतात. २-४ बैल भाताच्या पेणयांवयल्यान भोंवडायतात. उपरांत तण आनी दाणे सुपांत घालून ताचें वारें करतात. उपरांत भात बरें वताक सुकोवन साकांनी भरुन दवरतात.

भाताचें उत्पन्न भाताची जात, हंगाम आनी रोवपाचे पद्दतीचेर आसता. गोंयांत सर्द हंगामांत हॅक्टरी सरासरी २.२ टन आनी वायंगण हंगामांत २.८ टन इतलें उत्पन्न मेळटा. बरे तरेन लागवड केल्यार भाताचें एक हॅक्टरापसून ४-५ टन उत्पन्न घेवपाक मेळटा.जाचेपसून १२,००० रुपया उत्पन्न मेळटा. तशेंच, २५ टन तण मळटा. ताचे १५०० रुपया मेळटात. सुदारीत पद्दतीन लागवड करपाक हॅक्टराक सुमार ६००० रुपया खर्च येता. अशे तरेन एका हॅक्टरापसून सुमार ७५०० रुपया फयदो जाता.

भात कांडले उपरांत ताचे तांदूळ करतात. १०० किल भातापसून ६०-६५ किल तांदूळ, ३५-४० किल कुंडो मेळटा. भातापसून उकडे आनी सुरय अशे दोन तरांचे तांदूळ करपाक मेळटात. उकडे तांदूळ करपाक भात पयलीं उकडचें पडटा. उपरांत तें वताक सुकोवन ताचे गिरणीर तांदूळ जातात. पयलींच्या काळांत मुसळ आनी वानाचो वापर करुन भाताचे तांदूळ जातात.पयलींच्या काळांत मुसळ आनी वानाचो वापर करुन भाताचे तांदूळ करताले. हालीं गांवागांवांनी गिरणी जाल्ल्यान लोक गिरणीचोच वापर करतात.

तांदळांत ७-८% प्रथिनं, २% चरबी, ६६% कार्बोहायड्रेटस आसतात. तशेंच व्हिटामीन बी-१, बी-२, १७ तरांचीं अॅमिनो आम्लां, कॅल्शियम, स्फुरद, लोखण हीं खनिजां आसतात. संवसारांतल्या ७५% लोकांचें अन्न म्हळ्यार भात. तांदळांचें शीत आनी पेजूय करतात. गोंय धरुन कोंकणांतल्या लोकांचो मुखेल अन्न आहार म्हणजे तांदळांचें शीत.

तांदळांच्या पिठाचेयो भाकऱ्यो, सान्नां, इडल्यो करतात. पीठ मातशें मोटें दळून ताचो सांजो करतात. सोजी, पायस, खीर, साकरभात, पुलाव, पोळे, अशे पदार्थ तांदळांपासून करतात. जपान, चीन ह्या देशांनी तांदळांचो सोरो काडटात.

भाताच्यो ल्हायो, फोव तशेंच चिरमुल्यो करतात. हिंदू धर्मांत चवथीक ल्हायांचो, दिवाळेक फोवांचो, तशेंच तुळशीलग्नाक चिरमुल्यांचो