ली. हांणी देशांतल्या वेगवेगळ्या राज्यांनी सर्वेक्षम करुन नव्या भांगरा सांठ्यांचो सोद लायला. अशें सांठे आशिल्ले जागेः
आंध्र प्रदेशः रामगिरी, कोशापल्ली, पेड्डार्थीकुंटा, रामापूरम, चिंमुलगंड, भद्रपल्ली.
कर्नाटकः हिरा- बुध्धानी, अज्जामहळ्ळी, सुरापल्ले, टुप्पाधूर, कादोनी, वेल्लेरा आनी हेर.
केरळः मरुदा आनी पुथेमला.
बिहारः कूंदेरकोचा.
मध्य प्रदेशः बघमेरा आनी सोनाखण.
तमिळनाडूःमहाराज-गडाय-नरालापल्ली,
राजस्थानःपिंडवारा.
पूण भांगरा खणी खणपाचो सुरवेचो वावर खूब खर्चीक आशिल्ल्यान हांगाचें खणकाम अजून सुरु जांवक ना.
दक्षिण आफ्रिका हो देश भांगर उत्पादनांत सगळ्यांत मुखार. अमेरिका, कॅनडा, आनी ऑस्ट्रेलिया हे देशूय भांगराचे श्रेश्ठ उत्पादक.
संवसारांत भांगराचो उपेग सादारणपणान जाता तो शसोः- ५५% दागिन्यांखातीर, १५% नाणीं करपाखातीर, ९% इलेक्ट्रनीक वस्तूंनी वापरपाखातीर, ७% सांठयल्ली पुंजी म्हणून, ५5 उद्देगीक क्षेत्रांत, ५% दातांतलो मिश्रधातू तायर करपाखातीर आनी ४% खेळा पदकां तयार करपाखातीर.
भांगराच्या मोला वयल्यान त्या त्या देशाच्या अधिकृत चलनाचें म्हत्व थरता. भांगराचें मोल चड आसल्यार चसनाचें म्हत्व उणें जाता.
प्रेमानंद गो. फडते.
भांगी, पांडुरंग राजारामः (जल्मः १३ ऑगस्ट १९२३, कुंडय).
नामनेचो कोंकणी कवी. पुर्तुगे शिक्षण घेतल्याउपरांत तो कस्टम्स एक्सायजांत नोकरी करुंक लागलो. एक फावट किर्लोस्करवाडी हांगा पिकनिकेक गेल्ले कडेन शं. वा. किर्लोस्कर हाणें सगळ्यांक सांगलें किर्लोस्करवाडीक ताचें मराठीक बरी पॉलीश जातली. त्या खिणाक भांगीक आपली भास मराठी न्हय हाचो
साक्षात्कार जालो आनी ताणें कोंकणीखातीर वावर करपाचें थारायलें. १९४५ च्या सुमाराक ताणें बरोवपाक सुरवात केली. उपरांत मदीं मात्सो खंड पडलो. ताचो मिळावें वाचप पुर्तुगेडींतल्यान जालें. मानुयेल बांदैर, सिसलया मैथरेलीश, आल्मैदा गार्रेता, फेर्नांद पेसोआ, स्टिफन झाईग, रोमा रोलां, टागौर ह्या सगळ्यामचो ताचेर प्रभाव पडिल्लो आनी ताच्या विचारांची बसका चौकस तशीत सुक्ष्म जाली. ताचे 'दिश्टावो', 'अदृश्टाचे कळे' आनी 'चांफेल्ली सांज' हे तीन कवितांझेले म्हळ्यार कोंकणी कवितांमळावयल्यो म्हत्वाच्यो साहित्यकृती आसात. अंतर्मुखताय ही ताच्या काव्याची मुखेल बसका आसा. तेचपरी जायतितल्याच उतरांभितर व्यक्त जावपी अशी ताची कविता आसता. ताचे भाशेंत पुर्विल्ले शब्दकलेची सोबीत झलक पळोवंक मेळटा.
ताणें आपल्या वाचपांत आयिल्लें बरें बरें संवसारीक साहित्य कोंकणींत हाडपाचो यत्न केलो. टागोराचें 'चित्रा' (नाटका), ऑस्कर वाइल्डांचे 'सालोमे' (नाटक) तशेंच सोफोक्लिसाच्या कींग इडीपसचें 'यदीप राजा' अशें भाशांतर केलां. हाचेभायर मोहन राकेशाच्या हिंदी नाटकाचो 'आषाढका एक दीन' चो कोंकणींत अणकार केला.
ताका पोस्टाचीं तिकिटां (स्टेंप) एकठांय करपाचो नाद आशिल्लो. ताचेकडेन स्विर्त्झलँडच्या स्टेंपांचो खूब व्हड सांठो आशिल्लो. १९८६ वर्सा 'गोवा पेक्स' हे संस्थेन ताका गोल्ड मेडल दिवन ताचे हे कलेचें चिज केलें. ताचेकडेन कितलेशेच दुर्मीळ अशें स्टेंप आसले.
ताणें लोकसाहित्याचो अभ्यास केल्लो. कांय लोककथा तशेंच कविताय ताणें वेळोवेळ उजवाडायल्यात. ताका कला अकादेमी, कोंकणी भाशा मंडळ, कुडचडें कोंकणी कला आनी साहित्यकेंद्र तशेंच जेज्वीत आंतोन पेरेर यादस्तीक हो थोमस स्टिफन्स कोंकणी केंद्राचो पुरस्कार फावो जाल्यात.
नोकरे निमतान ताचो राबितो गोंय सोडून दीव, दमण आनी मुंबय अशा सुवातींनी आशिल्लो. नोकरेंतल्यान निव-त्त जातकच ताणें 'कोंकणी शब्द सागर' ह्या शब्दकोशाचो पयलो खंड उजवाडाक हाडलो. ह्या कोशांत ताणें उतरां फाटल्यान आशिल्ल्या वेगवेगळ्या संदर्भाची अभ्यास पूर्ण म्हायती दिल्या. सद्याक तो शब्द सागराचे उरिल्ले खंड निर्मितीचो वावर करता.
रमेश भगवंत वेळुस्कार
भांडवलशायः जे अर्थवेवस्थेंत उत्पादनाचीं सुत्रां भांडवलदाराच्या हातांत आसतात, ते अर्थवेवस्थेक भांडवलशाय अशें म्हण्टात. उद्देगीक भांडवलशायेचो उदय इंग्लंडांत अठराव्या शेंकड्यांचो काळ हो वेपारी भांडवलशायेचो काळ आशिल्लो. ह्या काळाचें खाशेलपण म्हळ्यार
