Page:Konkani Viswakosh Vol3.pdf/340

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

कारणाबगर भंय निर्माण जाता. जे वस्तुविशीं मात भंय नासता उरफाटें ओड आसता ती वस्तू म्ह-यांत आसतना भायल्यान कसल्याय कारणावयल्यान परत परत भंय निर्माण जालो जाल्यार आवडटे वस्तीसंबंदी कालांतरान भयगंड निर्माण जाता.

रोग्यांक जावपी भयगंड मनोघातजन्य वर्तन-अध्ययन ह्या तत्वाप्रमाण दोन पांवड्यांनी जातात. पयलीं मनोघातजन्य (भिरांकूळ) अणभवान दिशिल्ल्या भंयाकलागून त्रासदायक शारिरीक लक्षणांचें अभिसंधान त्या भिरांकूळ कल्पनेकडेन जाता आनी दुस-या पांवड्यांत ही कल्पना टाळपाखातीर केल्ल्या यशस्वी यत्नांचें प्रबलन (रिएन्फोर्समेंट) जावन भयगंडाचें सवयेंत रुपांतर जाता.

भयगंडाचेर उपायः १) वखदां उद्वेगनाशक (अँटिडिप्रेसंट) गुळ्यो चड करुन अॅमिट्रिप्टीलीन आनी शांतक गुळ्यो. देखीक- डायाझेपॅम हांचो फाव त्या प्रमाणांत सदांच वापर केल्ल्यान भयगंडापसून सुशेग मेळटा. पूण तें दुयेंस बरें जायना. तेखातीर २) मनेविश्लेशण वा ३) वर्तनोपचार (बिहेवियरथेरपी ह्या उपचार पद्दतींची गरज आसता. ४) विरोधआभासी उद्दीश्टोपचार (पॅरॅडॉक्सिकल इंटेन्शन) ह्या उपचारानूय भयगंडाचें निर्मुलन जावपाक शकता.

कों. वि. सं. मं.

पूरक नोंदः न्यूनगंड.

भरणी

भारतीय नक्षत्रमाळेंतलें दुसरें नक्षत्र. मेष राशींत ह्या नक्षत्राचो आस्पाव जाता. नक्षत्र चक्राचो आरंभ ज्या वेळार कृत्तिका नक्षत्रासावन जाता त्या वेळार हें नक्षत्र निमाणें आसता. हातूंत नेषेंतले ४१, ३९ आनी म्यू हे तीन तारे आसतात. तातूंतलो ४१ हो योगतारो. हाची आकृती योनी आनी देवता यम मानतात. ह्या नक्षत्राची गणना उग्र आनी अधओमुख गणांत केल्या.

भऱणी ऩक्षत्राचे तिनूय तारे अस्पश्ट आसून, मळबांत ताचो ल्हानसो त्रिकोण जाता. अश्र्विनी आनी कृत्तिका हांकां सादपी एक ओळ काडल्यार, हे ओळीचे उत्तरेक हो त्रिकोण आसा. डिसेंबर म्हयन्यांत रातच्या णव वरांच्या सुमाराक हें नक्षत्र खस्वस्तिकी वा शेखर बिंदूलागीं म्हळ्यार माथ्यार दिसता.

विद्या, अर्ध्य आनी भूमिखनन ह्या गजालींखातीर हें नक्षत्र शुभ मानतात. ह्या नक्षत्राचेर कसलींच मंगल कार्यां करिनात. भाद्रपदाच्या कृष्ण पक्षांत चंद्र-नक्षत्र भरणी आसतना नवमृताचें भरणीश्राध्द करतात अशी चाल आसा.

भरणी ही म्हशीचेर बशिल्ली, हत्तीच्या तोंडाची, दंड आनी पाश धारण करपी, तांबड्यागुंड दोळ्यांची आनी उग्र आसा, अशें तिचें रुपाध्यान हेमाद्रीन सांगलां.

भरणी नक्षत्राचेर जल्मल्ल्या मनशाची सदांच अपर्कीत जाता. तो दुश्ट आसता आनी तरातरांचे करमणुकींनी तो आपलो काळ घालयता आशें कोष्ठीप्रदीपांत सांगलां.

कों. वि. सं. मं.

भरणी उत्सव

केरळ प्रदेशातली एक परब. फाल्गुन म्हयन्यांतल्या भरणी नक्षत्राच्या दिसा हे परबेक सुरवात जाता. ही परब कालीमातेच्या देवळांत मनयतात. कांय सुवातींनी चक्रा नाशिल्ले गाडयेचेर एका मनशाक बसोवन आनी ती गाडी खांद्याचेर घेवन ताची मिरवणूक काडटात. कोंडुगळ्ळूर नांवाच्या शारांत जावपी ही परब खूब म्हत्वाची मानतात. हे परबेखातीर गांवागांवांतले दादले-बायलो एकठांय जमतात. कालीमातेची पुजा करुन तिका कोंबयेचो बळी दितात. ह्या वेळार भजन-कीर्तन करिनासतना अश्लील पदां म्हण्टात. ह्या पदांक 'भरणीप्पाट्टू' अशें नांव आसा. ह्या पदांच्या गायनान देवी प्रसन्न जाता, अशी त्या लोकांची समजूत आसा. भरणीप्पाट्टूंत ल्हान गितांभशेन व्हड काव्यांय आसात. केरळी लोकांचो हो उत्सव एके तरेचो शिगमोच.

कों. वि. सं. मं.

भरणी श्राध्द

(पळेयात श्राध्द).

भरत

ऋग्वेदकाळांतलो एक पंगड. ऋग्वेदाच्या तीन, स आनी सात मंडळांत जायते फावटीं भरत हें भोववचनांत आयलां आनी ताचो अर्थ भरत नांवाचो एक पंगड असो जाता. ह्या लोकांची वसणूक चड करुन सरस्वती न्हंयेचे देगेर आशिल्ली. ते ज्या वाठारांत रावताले, ताका भरत जलपद अशें नांव आशिल्लें. ऋग्वेदांत एकेकडेन असो उल्लेख आयला, भरत पंगडाक एका झुजांत हार खावंची पडली तेन्ना वसिष्ठ ऋषीकडल्यान त्या भरत पंगडाक राखण मेळ्ळी. ऋग्वेदांतले नामनेचे राजा दिवोदास आनी सुदास हे ह्या भरत पंगडांतलेच. महाभारतांत उल्लेख आयिल्लो कुरुराजवंश भरत पंगडांतलोच आशिल्लो. ह्या वंशांतल्या कितल्याशाच राजांनी जायत्यो पिळग्यो राज्य करुन राज्यविस्तार केलो, देखून ह्या देशाक 'भारत' वा 'भारतवर्ष' हे नांव पडलें आसूंक जाय.

पुर्विल्ल्या काळांत भरत नांवाचे जायते मनीस जावन गेल्यात. तातूंतले इतिहासांत नामना पाविल्ले भरत नांवाचे मनीस अशेः

भरत - १) आदिप्रजाती मनू हाणें सगळ्यांत पयलीं धर्म आनी न्याय हांची मर्यादा थरोवन ते प्रमाणा प्रजेचें पालनपोशण केलें. देखून ताका भरत ह्या नांवान वळखूंक लागले. देखून ह्या देशाक भारत हें नांव मेळ्ळें.