Page:Konkani Viswakosh Vol3.pdf/272

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

प्रयोगांचो अभिकल्प आनी बहुचरात्मक विश्लेशण ह्या विशयांनी ताणें खाशेलें संशोधन कार्य केलां.ताणें,प्रशांतचंद्र महालनोबीस आनी एस.एन.रॉय हांचेवांगडा D संख्यानकाविशीं, बहुचरात्मक विश्लेशणांत म्हत्वाचें संशोधन केलें.स्विस गणितज्ञ लेनर्ड ऑयलर हाणें ४ट+२ ह्या क्रमाचे दोन परस्पर जात्य (rectangular) लॅटीन चौखण आसप शक्य ना, अशें १७८२ वर्सा अनुमान काडिल्लें.हेर गणीतज्ञांनी ह्या अनुमानाचें खंडन करपाचो यत्नूय केल्लो.बोस हाणें श.शं.श्रीखंडे आनी ई.टी.पार्कर हांच्या सांगातान प्रयोगांच्या अभिकल्पांतल्या संतुलीत आनी मातसो संतुलीत अपूर्ण खंड अभिकल्पांच्या संदर्भांत विकसीत केल्ल्या समचयात्मक पद्दतींच्या आदारान १९५९ वर्सा लॅनर्ड ऑयलरच्या अनुमानाचें पुरायपणान खंडन केलें.हें कार्य ताणें संगणकाच्या आदाराबगर केलें हें ताचें खाशेलपण.बोस हाणें संकेतन पद्दती आनी प-मितीय भूमिती ह्या विशंयानीय म्हत्वाचे सिध्दांत मांडल्यात.


इंटरनॅशनल स्टॅटिस्टिकल इन्स्टिट्यूट, इंस्टिट्यूट ऑफ मॅथॅमेटिकल स्टॅटिस्टिक्स, नॅशबल इंस्टिट्यूट ऑफ सायन्स (भारत).अमेरिकन अॅटसोसिएशन फॉर अॅिडव्हांसमॅंट ऑफ सायन्स, नॅशनल अॅयकॅडेमी ऑफ सायन्सीस, न्यूयॉर्क अॅ‍कॅडेमी ऑफ सायन्सीस,अमेरिकन स्टॅटिस्टिकल अॅेसोसिएशन,अमेरिकन आनी कॅनेडियन मॅथेमॅटिकल सोसायटी ह्या संस्थांचो तो वांगडी आशिल्लो.१९४७ वर्सा तो भारतीय विज्ञान परिशदेच्या सांख्यिकी विभागाचो अध्यक्ष आशिल्लो.१९७१-७२ वर्सा तो इंस्टिट्यूट ऑफ मॅथॅमॅटिकल स्टॅटिस्टिकाचो अध्यक्ष आशिल्लो.१९७४ वर्सा इंडियन स्टॅटिस्टिकल इंस्टिट्युटान ताका डी.एससी.ही भोवमानाची पदवी दिली. -कों.वि.सं.मं.


बोस,सुभाषचंद्र: (जल्म:२३ जानेवारी १८९७ कटक,ओडिसा;मरण:१८ ऑगस्ट,१९४५,तैहोकू तायपे (तायवान)).

Subashchandra Boss-Konkani Vishwakosh.png

भारतीय स्वातंत्र्य चळवळींतलो एक म्हान क्रांतिकारक फुडारी आनी आझाद हिंद सेनेचो सरसेनापती.

ताच्या बापायचें नांव जानकीनाथ आनी आवयचें नांव प्रभावतीदेवी.तांच्या चवदा भुरग्यांतलो सुभाषचंद्र हो णववो.सुभाषचंद्राचें घराणें मूळचें माहिनगरचें (बंगाल),पूण ताचो बापूय वकिली वेवसायाक लागून कटकाक आयलो आनी थंयच स्थायिक जालो.

ल्हानपणासावन सुभाषबाबू खूब हुशार आनी अभ्यास वृत्तीचो आशिल्लो.पिरायेच्या १६व्या वर्सा तो मॅट्रिकेची परिक्षा पास जातकच १९१३ वर्सा ताणें कलकत्ता हांगाच्या प्रेझिडेन्सी कॉलेजींत प्रवेश घेतलो.पूण सुरवातीपसून ताका ईश्र्वरी साक्षात्कार,अध्यात्म आनी योग ह्या शास्त्रांची ओड आशिल्ली.ताका लागून ताणें तत्वज्ञान हो विशय घेवन अभ्यासाक सुरवात केली.पूण तितल्यान समाधान जायनाशिल्ल्यान एक दीस कोणाक सांगिनासतना गुरूचो सोद घेवपाखातीर तो हिमालयांत गेलो.उपरांत दिल्ली,आग्रा,काशी,गया ह्या तीर्थक्षेत्रांक ताणें भेटी दिल्यो आनी भ्रमनिरास जावन स म्हयन्यांनीतो परत घरा आयलो.घरा येतकच टाइफॉयड जावन दुयेंत पडलो.उपरांत इंटरची परिक्षा पयल्या वर्गांत पास जालो.

कॉलेजांत ओटन नांवाच्या एका ब्रिटीश प्राध्यापकान एकदां भारतीय विद्यार्थ्यांविशीं अपमानकारक उतरां काडिल्ल्यान सुभाषबाबू आनी हेर विद्यार्थ्यांनी ताचेर हल्लो केलो,तेन्ना सुभाषबाबूक कॉलेजींतल्यान काडून उडयलो.उपरांत आशुतोष मुखर्जी हाच्या आदारान १९१७ वर्सा ताणें स्कॉटीश चर्च कॉलेजींत प्रवेश घेवन,१९१९ वर्सा तो तत्वज्ञान विषय घेवन पयल्या वर्गांत बी.ए.पास जालो.बापायचे इत्सेक लागून ११ सप्टेंबर १९१९ दिसा तो आय.सी.एस.परीक्षेखातीर इंग्लंडाक गेलो.आय.सी.एस.परीक्षा तिस-या क्रमांकान पास जालो.देशाच्या स्वातंत्र्यलड्यांत उडी घेवपाखातीर,ताणें आपले नोकरेचो राजिनामो दिलो आनी १६ जुलय १९२१ दिसा तो मुंबय आयलो.गांधीजीच्या सल्ल्याप्रमाण कलकत्ता हांगा ताणें चिंतरंजन दास हाची भेट घेतली.चिंत्तरंजन दास हाणें सुभाषबाबूची,राश्ट्रीय कॉलेजचो प्राचार्य म्हणून नेमणूक केली.त्याच वेळार देशांत असहकार चळवळ सुरू जाली.

बंगालांत, सुभाषबाबू आनी चिंत्तरंजन दास हांकां लागून सरकाराच्या कामकाजांत आडखळी येवपाक लागल्यो,तेन्ना तांकां अटक केली आनी स म्हयने बंदखणींत दवरले.१९२४ वर्सा चिंत्तरंजन दास मेयर जालो आनी ताणें सुभाषबाबूक एक्झीक्युटिव ऑफिसर नेमलो.त्याचवर्सा बंगालांत परत क्रांतिकारकांच्या आंदोलनाक नेट आयलो.हे क्रांतिकारक आनी सुभाषबाबू हांचो दाट संबंद आसा असो सरकाराक पयलींच दुबाव आशिल्ल्यान परतून सुभाषबाबूक अटक केली.पयलीं ताका अलिपूर,थंयच्यान बेरहामपूर आनी उपरांत कलकत्त्याच्या बंदखणींनी दवरतकच निमाणो ताका मंडाले बंदखणींत धाडलो. थंयच सुभाषबाबून इतिहास,साहित्य, धर्मशास्त्र, मानसशास्त्र ह्या विशयांचें वाचन केलें आनी स्वातंत्र्य लड्याचेर एक पुस्तक बरयलें.१६ जून १९२५ दिसा ताचो राजकीय गुरु चित्तरंजन हाच्यामरणाची खबर ताका बंदखणींतूच मेळ्ळी. सुमार ३ वर्सां बंदखणींत उरिल्ल्यान ताका क्षयरोग जालो.१५ में १९२७