Page:Konkani Viswakosh Vol3.pdf/230

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

बसतात. सातव्या, ण्वव्या आनी इकराव्या दिसा अस्थी एकठांय करून न्हंयेंत उडयतात आनी सोयर्‍यांक – इश्टांक जेवण घालतात.

पयलीं हे लोक चोर आनी दरोडेखोर म्हणून नांवाजिल्ले. आयजूय कांय लोक चोरतात. पूण चडशे लोक शेत पिकयतात. जे कोण शिकल्यात ते शिक्षक, पोलीस पट्टेवाले अशो नोकर्योी करतात.

‘कट्टिमणी’ हो जातिमुखेल तांचीं झगडीं सिडयता. पयलीं कसलेय व्यभिचार केल्यार वा उणे जातींतल्या लोकांचे पंगतीक बसल्यार बायलांक जातीभायर घालताले आनी परत जातींत घेवपा वेळार तिचें मुंडण करताले. आतां फकत पांच केंस कापतात आनी रूईची पेट्टी काडी तिचे जिबेक लावन थोडो सोरो पियेवपाक दितात. तशें केल्ल्यान शरीर शुध्द जाता, असो तांचो समज आसा. दादल्यान असलो गुन्यांव केल्यार, गुरूसामकार ताचें खाड, मिशयो आनी शेंडी काडटात. उपरांत थंड उदक न्हातकच सोरो पिवयतात.

बुचॅननच्या मतान बनवासीचे कदंब हे बेरड आशिल्ले. दक्षिण कानडांतले बेरड क्रूर आशिल्ल्यान तांकां खुनी अशेंय म्हण्टाले.

- कों. वि. सं. मं.


बेरनार्त, ऑगुस्त मारी फ्रांस्वा:

(जल्म: २६ जुलय, १८२९, ऑस्टेण्ड (बेल्जियम); मरण: ६ ऑक्टोबर १९१२, लुर्सन (सित्झर्लंड) ).

शांततायेचो नोबॅल पुरस्कार फावो जाल्लो बेल्जियमाचो प्रधानमंत्री. एका फ्लॅमिश घराण्यांत ताचो जल्म जालो. ताणें कायद्याचें शिक्षण घेवन वकिली चलोवंक सुरवात केली. ह्याच काळांत तो राजकारणाकडेन गेलो. १८७३त तो संसदेचेर वेंचून आयलो. कॅथलीक पक्षाच्या मंत्रिमंडळांत ताचेकडेन भौशिक बांदकाम खातें आशिल्लें. उपरांत तो १८७८-८४ ह्या काळांत शेतकी आनी उद्देग खात्याचो मंत्री जालो. फुडें १८८४-९४ ह्या काळांत ताची आदीं अर्थमंत्री आनी उपरांत प्रधानमंत्री म्हणून नेमणूक जाली. १८९५त संसदेच्या लोकप्रतिनिधी घराचें अध्यक्षपद ताकाच मेळिल्लें (१८९५-१९००). १९०३-१९०५ ह्या काळांत तो आंतरराष्ट्रीय विधीसंस्थेचो अध्यक्ष आशिल्लो. आपल्या प्रधानमंत्रीपदाच्या धा वर्सांच्या काळांत ताणें निर्वावनाविशींचो कायदो आनी कामगारांचे परिस्थितींत उदरगत घडोवन हाडपी कायदो करून देशांत जायत्या प्रमाणांत सुदारणा घडोवन हाडल्यो.

१८९९-१९०५ वर्सांत द हेगांत भरिल्ल्या आंतरराष्ट्रीय शांतताय परिशदांक हजर रावपी तो पयलो बेल्जियम वांगडी. ह्या परिशदांनी ताणें कामगारांच्या खटलो चलिल्लो. ह्या परिशदांनी ताणें नि:शस्त्रीकरण आनी शांततायेखातीर लवाद ह्या गजालींक नेटान तेंको दिलो. ताच्या ह्या शांततायेच्या वावराची दखल घेवन ताका १९०२ वर्साचो शांततायेचो नोबॅल पुरस्कार बॅरन द एस्तौतनेल्स द कॉस्तां (२२ नोव्हेंबर १८५२ - १५ मे १९२४) हाचेवांगडा वांटून दिलो. कॉस्तां हाणें १८८९ त सुरू जाल्लो आंतरराष्ट्रीय संसदीय परिशदेंत वांटो घेतिल्लो. आंतरराष्ट्रीय सहकार, समाजिकाय, नि:शस्त्रीकरण आनी शांतताय ह्या तत्वांचो पुरस्कार करपांत आनी आंतरराष्ट्रीय लवाद न्यायालयाचे स्थापनेंत ताचो वांटो आसा. ‘ला कॉन्सिलुयासांव इन्तेनासिऑनाल’ (१९०६), ‘पोर ला सोसियेते देस नासिआँ’ (१९१२), ‘अमेरिका अँड हर प्रॉब्लॅम्स’ (१९१५) हे ताचे कांय म्हत्वाचे ग्रंथ.

- कों. वि. सं. मं.


बेर्नार्दु, पेरीश दा सिल्वा:

(जल्म: १५ ऑक्टोबर १७७५; मरण: ? ).

पुर्तुगेजांच्या काळावयलो गोंयचो पयलो गोंयकार राज्यपाल. ताच्या सुदारवादी विचारांक लागून पुर्तुगेजांमदीं ताका बरो मान आशिल्लो. १४ जानेवारी १८३५ राज्यपालपदाचो सोपूत घेतकच ताका फकत दोन सप्तकांनी युरोपी आनी मिस्तीस त्रिकूट हांणी आपलो सैनिकी राज्यपाल कर्नल फोर्तुनातु द मेलु (Col. Fortunato de melo) हाच्या आदारान सत्तेवयलो निखळायलो.

पूण ताचे भितर आशिल्ले धिटायेन, निर्धारान तो पुतुगेज संसदेचो पांच फावटीं वांगडी जालो.

- कार्मु आझावेदु


बेरिंग, एमिल आडोल्फ फोन:

(जल्म: ११ मार्च १८५४, हॅन्सडॉर्फ (प्रशिया); मरण: ३१ मार्च १९१७, मारबुर्ख, (अस्तंत जर्मनी) ).

जर्मन सुक्ष्मजंतुशास्त्रज्ञ आनी रक्तरसशास्त्रज्ञ. शाळेंत आसतनाच ताका वैजकीची आवड निर्माण जाली. पूण परिस्थितीक लागून ताका तें शिक्षण घेवप अशक्य जालें. त्या काळांत लश्करांतल्या भावी वैजकी अधिकार्‍यांक बर्लीनांतल्या फ्रीड्रीख व्हिल्हेम इन्स्टिट्युटांत फुकट वैजकी शिक्षण मेळटालें. पूण शिक्षण पुराय जातकच धा वर्सां सैन्यांत नोकरी करूंक जाय अशी अट आशिल्ली. बेरिगं हाच्या एका शिक्षकान ताका हे संस्थेंत प्रवेश मेळोवन दिलो. १८७४-७८ ह्या काळांत थंय शिकप करून ताणें एम. डी. पदवी मेळयली. १८८० त तो लश्कराचे वैजकी सेवेंत दाखल जालो. १८८८ च्या सुमाराक बर्लीनांतल्या लश्करी वैजकी