Page:Konkani Viswakosh Vol3.pdf/123

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

कोंकणी विश्वकोश : ३ दूख वता आनी भुरण्याक आवयचे दूद बरें मेळटा असो समज आसा. देखून त्या भुरग्याच्या बारशाक घरच्या लोकांक भोवमानाचे आपोवणे तता. भुरण्याचे नांव घरचे लोकच दतरतात. बारशाक येता आसतना तांकता जाल्यार भांगराची वस्त, अांगलीं, तोपरी, गोजड़यो, पोळेर, भुरण्याच्या आंगाक लावपाक खोबरेल तेल, आटवलाक तांदूळ, शंबर नाल्ल, गोडाची धेप, मेथयो, घरावें तूप, पोर्ताच्यो दोन बाटल्यो (पोर्त व्हायन), मेणवातीचो आनी फस्काचो मास, भुरग्याक वखदाचे सामाइँ, आदी आसता. भुरग्याक घरचे आज्येन हाडिल्लो बारशाचो खाशेलो भेस घालतात. पाळण्यांत घालतात. घरची आनी आजोळची आजी वा घरची आनी कुळारची एक एक बायल पाळण्याचे दोशीं वंटांनी उब्ो रावतात. सुरवेक एक बायल बाळकृष्ण घेवन तो पाळण्यांतल्या हांतरुणाक तेंकयता आनी पांच भोवाडे मारून पाळण्याचे एके कुशींत ताका दतरतात. हाचे फाटलो हेतू म्हळ्यार जल्मल्लें भुरगें ह्या फातरावरी घटमूट आनी खणखणीत तचची. उपरांत त्योच बायलो भुरग्याक हातांत घेवन जे तरेन फातर पाळण्यांत घाल्लो, तेच तरेन भुरण्याच्या पाळण्याभोवतणीं पांच भोंवाडे लावन तें पांच फावटी हालयता. उपरांत सगळ्या लोकांक नांव सांगून - वा. ल. वझे - कमलादेवी राव देशपांडे ፃ ፃ ፄ बारहमासा बारह-इ-वफात : मुसलमानांच्या, रबी उल् अव्वल' ह्या भारतांतल्या मुसलमान लोकांनी हो दीस पाळपाची चाल सुरू केल्या. हेर देशांतले मुसलमान लोक हो दीस पाळटातूच अशे ना. ह्या दिसा - कों. वि. सं. मं. बारहपंथ : नाथपंथांतली एक उपपंथ. नाथपंथी लोक बारा विंगड विंगड फांट्यांनी वांटिलले आसात. तांचीं नांवां अशों- सननाथ, रामनाथ, धरमनाथ, लक्ष्मणनाथ, दरियानाथ, गंगानाथ, बैंराग, रावल वा नागनाथ, जालंधरिया, आई, कपिलानी आनी धजनाथ. ह्या लोकांक बारहपंथी योगी अशे म्हण्टात. ह्या दरेका पंथाचे स्वतंत्र अशें पुण्यक्षेत्र आसता. हेविशीं एक कथा आसा, ती अशीशिवान नाथयोग्यांचे बारा पंथ निर्माण केले आनी गोरखनाथानूय आपले बारा पंथ निर्माण केले. उपरांत ह्या दोनूय पंथांमर्दी झगडी सुरू जाली. ताका लागून गोरखनाथान शिवाचे स संप्रदाय आनी आपले स संप्रदाय - की. वि. सं. मं. बारुमTसा : लोकसाहित्यांतलो गितायो एक प्रकार ह्या बारहमासा करून बायलेची आसता. उत्तर भारतांतल्या चड करून सगळ्या भाशांनी सुरदासा सारक्या कवीन संयोग-वियोगाचे वर्णन करतना बारहमासा गितांनी म्हयन्याच्या नांवावांगडा धर्मक तशेच भक्तिविशींच्यो कथाय आसात. द्रौपदीकी बारहमासी ह्या नांवाचे एक मालवी लोकगीत प्रसिद्द त्या ग्रंथांत लोकगितांचे शैलीक अणसरून लोकजीण उक्तावपी बारहमासी अपभ्रंश भाशेत बरयल्या. विनयचंद्रसूरीच्या नेमिनाथ चडपई ह्या ग्रंथांतूय म्हयन्यासावन जाता जाल्यार कांय प्रदेशांनी चैत्र, कार्तिक ह्या म्हयन्यांसावन जाता. आषाढाची परंपरा चड प्रचलीत आसा. आषाढ म्हयन्याक पावसाळ्याची सुरवातीचो म्हयनो मानतात. ह्या म्हयन्यासावन सुरू करून बारा म्हयन्यांचे चक्र ह्या गीत प्रकारांत येता. दरेका म्हयन्यांत वेगवेगळे सण, उत्सव येत आसतात आनी लोक ते उमेदोन मनयतात.