Page:Konkani Viswakosh Vol3.pdf/122

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

बारसो ते स्वताक भिल्ल म्हणोवन घेतात. बारडा लोक आपले जमातीची उत्पत्ती महादेवापसून जाली अशें मानतात आनी तांचे आचार-विचार हिंदू लोकांभाशेन आसात. ह्या भिलाठ्यांनी तणाच्यो वा मातयेच्यो तण्टी आशिल्ल्यौ लहान खोपी 3भासतात. भाशा उलयतात. तांची आपली अशी बोलीभास ना. हनुमान, लक्ष्मी, म्हसोबा, भैरोबा, मरीआई, अरूण ह्या देवांक बारडा लोक भजतात. तशेंच, भुरगें जल्मतकच पांचवीक सटीची पुजा लोक मनयतात. १५ ते २o वसाँचेर जातात. विधवाविवाह जातात आनी घटस्फोट लोकांचो खूब विश्वास आसा. हे लोक मडें पुरतात वा लासतात. - कों, वि. सं. मं. अानी गूणधर्म एक सारको आसता. तांची वळख करून घेवपाखातीर हे नांव हिंदू धर्मात चड करून बाराव्या दिसा दवरतात. देखून नक्षत्र, चंद्रबळ, आदी कांयच पळोवपाची गरज नासता. पूण बारसो. बारावो दीस सोडून हेर खंयच्याय दिसा वा म्हयन्या उपरांत केल्यार हें सगळे पळोवपाची गरज आसता. बाळंतीण वा भुरग्याक भलायकेचे त्रास आसल्यार वा बाराव्या दिसा संक्रांत, गिराण, उमास येत जाल्यार त्या दिसा बारसो करिनात. तशेच भर दनपारां वा रातचो हो। सुवाळी करिनात. १. देवासंबंदान : नागेश, शंकर, गणेश. २. म्हयन्यावयल्यान : बारा म्हयन्याक एक एक वेगळे देवाचे नांव आसता. चैत्रांत वैकुंठ, वैशाखांत जनार्दन, ज्येश्ठांत उपेंद्र अशों ፃ ፄo कोंकणी विश्वकोश : ३ ३. नक्षत्र नांव : दर नक्षत्रांक चार चरण आसतात आनी दर चरणाक एक एक अक्षर आसता. त्या अक्षरान सुरवात जावपी नांवां दवरतात. देखीक, आश्विनी नक्षत्राचे चार चरण, दरेका चरणाचे चु-चे-चो हे अक्षरां वयल्यान, चु' चूहू, चे वयल्यान चेपो' अशीं नांवां आदल्या दवरिनात. . वेव्हारीक नांव : हें नांव आपआपले आवडीप्रमाण दवरतात. कांयजाण आंगवणीक वा साधुच्या नांवा वयल्यान दवरपाचीय चाल आसा. सुरवात जावपी आनी धातून (क्रियापदान) सोपपी वा उपसर्गयुक्त नांव दवरचे, अशें म्हळां. देखीक, हिरण्यदा ब्राह्मणाचें वेव्हारांतलें नांव शर्मा वा देव ह्या अक्षरांनी; क्षत्रियांचे वर्मा वा राज: वैश्यांचे गुप्त वा दत्त आनी बाराव्या दिसा नांव दवरपाचो सुवाळी जाता. देखून ताका बारसो म्हण्टात. पूण म्हयन्याउपरांत नांव दवरल्यार ताकाय बारसोच म्हण्टात. बारशा दिसा सांजवेळचे भुरग्याक पाळण्यांत घालून नांव दवरपाचो सुवाळी करतात. पूण ताचेआर्दी बांळटीक बांयक आफडूंक व्हरतात. कुडके घेवन ते हळदी उदकांत बुडोवन धान्याचे राशीचेर धांपतात. उपरांत बाळंतीण ताचेर हळद-कुतूम घालता. तशेंच ती बांयचे पांच धांपिल्ल्या कुंडक्यांतलो एक कुडको घेतन तातूंत बुड़यता आनी ताचे हेतू म्हळ्यार जें भुरगें घरांत जल्मलां ती परंपरा तशीच चालू उरची. पांच तरांचे जें धान्य भिजोवन दवरलां ताका कोंब येवन धान्य चडांत चड पिकचे तशोंच ह्या घराची वशंवेल वाडत वचची. उपरांत भुरग्याक पाळण्यांत घालपाचो सुवाळी करतात. घरांत आटवल म्हळ्यार तांदूळ, मेथी, गोड, आनी नाल्लारोस घालून केल्लें