Page:Konkani Viswakosh Vol3.pdf/110

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

सतराव्या शेंकड्यांत इंग्लंडांत कंवचेच्यो बाटल्यो तयार करपाक सुरवात जाली. स्वंयचलीत यांत्रीक पद्दतीन बाटल्यांचें उत्पादन करपाची कृती मायकल जे. ओएन्स हाणें सोदून काडली आनी १९०३ सावन ती वेपारी प्रमाणावयल्या उत्पादनाखातीर वापरांत आयली. सांच्यांचो उपेग करून बाटल्यो तयार करपाच्या तत्वाचेर पूण स्वयंचलीत यंत्रांवरवीं हालीं बाटल्यांचें व्हड प्रमाणांत उत्पादन करतात.

प्लास्टीकच्या सोदाउपरांत सोदाउपरांत आनी सुसऱ्या म्हाझुजाउपरांतच्या काळांत प्लास्टीकच्यो बाटल्यो तयार करपाक सुरवात जाली. सुवेक ह्यो बाटल्यो उणे घनतेच्या पॉलिइथिनापसून तयार करतालो. १९६० च्या सुमाराक उच्च घनतेच्या पॉलिइथिलिनाचो उपेग बाटल्यांखातीर जावपाक लागलो. ह्यो बाटल्यो दाट, घट आनी सवाय आसताल्यो. Picture

कच्चो मालः कंवचेच्या बाटल्यो तयार करपाखातीर सिलिका, रेंव (Sio2), सोडा अँश (Na2Co3) आनी डोलोमाइट (चुनो) (Cao.Mgo) हांचो उपेग करतात. आयर्न ऑक्सायडाचो वापर बाटलेक पाचवो रंग हाडपाखातीर करतात. सिलिनियम संयुगाक लागून तांबडो रंग येता, कोबाल्ट ऑक्सायडाक लागून लेव सुक्या तणा आसलो रंग येता. आर्सेनीक ट्राय – ऑक्सायडाक लागून हळदुवसार पाचवो रंग येता. वैजकी रसद्रव्यां आनी हेर संवेदनशील वखदांखातीर बोरोसिलिकेट कंवचेच्यो बाटल्यो वापरतात.

प्लास्टिकच्यो बाटल्यो तयार करपाखातीर पॉलिओलेफिनां, पॉलिस्टायरीन आनी पीव्हीसी हांचो वापर करतात.

उत्पादन कृतीः कंवचेच्या आनी प्लास्टिकच्यो बाटल्यो फुंकून सांच्या वरवीं तयार करतात. तेखातीर पयलीं स्थुलाकार सांचो तयार करून घेतात आनी ताचेवरवीं बाटली तयार करून मागीर ती निमाणो आकार दिवपी सांच्यांत व्हरून तिचेर फुडले संस्कार करतकच बाटली तयार जाता. ही सगळी कृती स्वयंचलीत यंत्रान अखडपणान करतात. बाटली तयार जातकच एका वाहक पट्यावरवीं अनुशीतन (ल्हव ल्हव तापमान उणें करपी) भाटयेंतल्यान निमाणे तपासणेखातीर आनी निमाणे गगुठलावपाखातीर धाडटात.

प्रकार आनी गुणधर्मः कंवचेच्यो बाटल्यो ह्यो रसायनीक नदरेन अक्रीय, पारदर्शक, चड घटसाणेच्यो आनी बलाच्यो, सांठवणेंत चड काळ तगून उरपी, उगडपाक आनी बंद करपाक सोंप्यो आसतात. तशेंच त्यो बऱ्याच आकारांनी तयार करतात. खेरीज, एकदां वापरिल्ल्यो बाटल्यो परत वापरप शक्य आसतात. उण्या वजनाच्यो पूण चड बलाच्यो बाटल्यो दुसऱ्या म्हझुजा उपरांत चड प्रमाणांत वापरांत आयल्यो. पारदर्शकताय, ओडलायण्यो आनी विंगड विंगड आकार हांकां लागून ह्यो बाटल्यो गिरायकांक आवडटात.

प्लास्टिकच्यो बाटल्यो चिवट आसून त्यो दामून तातूंतल्यान द्रव पदार्थ सहज भायर काडूंक येतात. तशेंच त्यो तापोवंक वा निर्जंतूक करूंक मेळनात. त्यो रसायनीक नदरेन पुराय अक्रीय नाशिल्ल्यान भितरल्या पदार्थांच्या वास, सुवाद, आर्द्रताय ह्या गुणधर्मांचेर वायट परिणाम जाता.

उद्देगः अमेरिकेचीं संयुक्त संस्थानां, जापान, ब्रिटन,रशिया, जर्मनी, फ्रांस आनी हेर चडशा विकसीत देशांनी कंवचेच्यो आनी प्लास्टीकच्यो बाटल्यो तयार करतात. ह्यो बाटल्यो सादारणपणान अन्न, सौंदर्यप्रसाधनां, रसायनां, वखदां, मादक पदार्थ आनी पेयां आनी दुदाचे वेवसाय हांचेखातीर वापरतात. कंवचेच्यो बाटल्यो तयार करपाखातीर अमेरिकेचो पयलो क्रमांक लागता.

भारतांत कमवचेच्या वट्ट उत्पादनामदीं सुमार ७० उत्पादन बरण्यो, बाटल्यो आनी तावदानी कंवची हांचें जाता. तातूंत बाटल्यो आनी कुप्यो हांचें उत्पादन सुमार ६१ आसा. १९५८ सावन बाटल्यांचे निर्यातींत एकसारकी वाड जायत गेली. साउदी अरेबिया, इराण, सुदान, कांबोडिया, एडन, कुवेत, हॉङकॉड, थायलंड, उददेंत आफ्रिका ह्या देशांक जाता. कंवचेच्यो बाटल्यो तयार करपी कारखाने मुंबय, हैद्राबाद, बेंगलोर, नवी दिल्ली, पुणें, कलकत्ता, अलेप्पी (केरळ) ह्या शारांनी आसात.

प्लास्टीकच्यो बाटल्यो नडियाद (गुजरात), मुंबय, कलकत्ता, नवी दिल्ली ह्या शारांनी तयार करतात. – कों. वि. सं. मं.

बाणभट्टः (इ. स. सातवो शेंकडो)

संस्कृत साहित्य परंपरेंतलो एक व्हड गद्य काव्य लेखक. कनौज आनी ठाणेश्र्वर हांहाचो निमाणो राजा हर्षवर्धन (कारकीर्द सुमार ६०६ – ६४७) हाणें ताका आलाशिरो दिल्लो. ताच्या ‘हर्षचरित’ आनी ‘कादम्बरी’ च्या प्रास्ताविक श्लोकांनी ताणें स्वताविशीं आनी आपल्या कुळाविशीं म्हायती दिल्या. तिचेवयल्यान तो वात्स्यायनगोत्री ब्रह्मण आशिल्लो, अशें समजता. ताच्या बापायचें नांव चित्रभानू आनी आवयचें नांव राजदेवी. शोण न्हंयेचे देगेर प्रीतिकूट नांवाच्या गांवांत तो रावतालो. तो ल्हान आसतनाच ताचे आवयक मरण आयलें आनी फुडें ताच्या पिरायेच्या १४ व्या वर्सा ताच्या बापायक मरण आयलें. उपरांत वायट संगतीक